Neeltje van Noppen

Ondertrouw 11 -02- 1809

In de tweede helft van de achttiende eeuw leeft hier een godvrezend echtpaar: Leendert

van Noppen en Maria Meulblok. Ze zijn gezegend met een zevental kinderen.

In 1789 wordt Neeltje geboren. Over haar zullen we meer horen.

Als Neeltje nog maar vier jaar is, komt er al een groot verdriet in haar leven.

Haar vader is graanhandelaar. Begin november 1793 zegt hij zijn vrouw en kinderen gedag,

omdat hij naar Dordrecht zal gaan. Hij weet niet dat dit een laatste afscheid zal zijn.

Als hij in Dordrecht is en ‘s avonds naar het logement wil gaan, wordt hij misleid door

het schijnsel van de maan. Hij verdrinkt in de gracht.

Wat is het verlies groot. Wel is er de troost, dat vader nu eeuwig thuis is. Al in zijn jonge

dagen had vader geleerd om zijn Schepper te gedenken. Hij had God gezocht, en na een

bange weg van overtuiging had hij rust gevonden.

Neeltje heeft reeds als klein meisje indrukken van dood en eeuwigheid.

Een preek van ds. Schortinghuis in Nisse maakt in haar kindertijd diepe indruk op haar.

Later zal ze die preek weer doorvertellen aan haar kinderen. De tekst handelt over

Matth. 10:28:”Vrees u niet voor degenen die het lichaam doden en de ziel niet kunnen

doden, maar vrees veel meer Hem, die beide ziel en lichaam kan verderven in de hel.”

Ook andere preken uit haar kindertijd maken zo’n indruk dat ze die later nog weet na te

vertellen. Van één dienst kan ze later zelfs de gezongen psalmen nog noemen.

Een preek over Mattheus 24 maakt ook diepe indruk op haar. Vaak denkt ze aan de

ernstige woorden in dit hoofdstuk. Ze denkt er dan aan hoe het zal zijn, wanneer eenmaal

de wereld zal vergaan. Ze kan er soms niet van slapen, en voelt zich zo bang dat ze niet in

bed kan blijven. Dan vlucht ze naar haar moeder om door haar getroost te worden.

Neeltjes moeder voedt haar kinderen op in de lering en vermaning des Heeren. Vaak zingen ze samen psalmen en geestelijke liederen. Ze zingen ook graag de liederen van

Groenewegen en de gezangen van Van der Meer.

Als Neeltje wat ouder is geworden, wordt ze tijdens haar werk wel eens bemoedigd en vertroost door de liederen van Groenewegen, die ze in haar geheugen heeft geprent. Terwijl ze vele tranen stort over haar zonden, denkt ze aan die mooie regels:

“Gaart Hij dan uw tranen niet

In Zijn fles? In Zijn fles?

Ja, Hij weegt al uw verdriet!

Wat getuigen al die tranen?

Uitgestort voor Jezus’ troon,

Kondt gij Vader niet eens manen

Om het heilgoed van Zijn Zoon?”

Neeltje van Noppen trouwt op 1 maart 1809 met Cornelis Oranje. Neeltje heeft zelf haar

godvrezende vader al vroeg verloren maar door dit huwelijk krijgt zij een schoonvader die

oprecht de Heere mag vrezen. Later mag ze hierin Gods voorzienigheid opmerken. Hij zal

nog tot grote zegen voor haar zijn.

Tijdens de eerste jaren van hun huwelijk hebben Cornelis en Neeltje veel last van de Franse overheersing. De Fransen zuigen de burgers uit en kwellen hen met inkwartiering. De kerkdiensten houden grotendeels op. De kerken worden gebruikt als bergplaatsen voor kruit of als paardenstallen.

De indrukken in Neeltjes hart lijken door de zorgen van het leven bijna uitgewist te zijn.

Maar als zij vijfentwintig jaar is, komen de overtuigingen sterker dan ooit terug. Het worden

dagen van grote benauwdheid. Zij stort bittere tranen over haar zonden. Regelmatig zondert

zij zich af. Haar leven is zeer nauwgezet en zij waakt voor de zonde. Eens ontvalt haar een

ongepaste uitdrukking. Wat is zij hierover ontsteld en wat geeft haar dit grote onrust!

Haar voorbeeldige leven kan echter haar angsten niet wegnemen. Haar ziel vindt in dit alles

geen rust. Zij wordt uitgedreven naar Gods troon; ze smeekt of de Heere haar wil sterken,

zodat ze haar werk kan doen voor haar man en kinderen.

En soms mag ze zingen:

“‘k Riep God niet vruchtloos aan,

Hij wil mij niet versmaân

In al mijn tegenheden.

Hij zag van Sion neer,

De woonplaats van Zijn eer,

En hoorde mijn gebeden.”

Voor de derde keer wordt er een kindje geboren bij de familie Oranje-Van Noppen. Het is

een meisje, dat de naam Jozina krijgt. Naar omstandigheden maakt moeder Neeltje het vrij

goed. Maar op de derde dag na de bevalling valt de angst voor de dood weer op haar aan. De boze zegt haar dat zij binnen drie dagen zal sterven en dat zij dan verloren zal gaan.

Maar de Heere ondersteunt haar ook nu weer.

Door een samenloop van omstandigheden brengt Neeltjes schoonvader, de oude Oranje, zijn laatste levensdagen door in de kleermakerswoning van zijn zoon. Hier is de godvrezende man getuige van Neeltjes strijd.

En hoewel satan Neeltje influistert, dat zij, slechte zondares, het maar niet moet wagen om tegen haar Godvruchtige schoonvader iets van haar toestand te zeggen, is ze zo benauwd dat ze het niet langer verbergen kan. Ze schreeuwt haar jammerstaat uit. “Ach vader, nu moet ik sterven! Mijn voeten zijn al koud. De dood nadert, en ik ben niet bereid!”

“Mijn kind,” spreekt haar vrome schoonvader. “Gij zult niet sterven. Het is de vijand die u

benauwt.”

Neeltjes angsten wijken voor een tijd. Later valt de duivel opnieuw op haar aan, met nog

meer geweld. Ze vindt geen rust voor haar hart maar brengt haar dagen door, wenende over

haar zonden. Neeltje gaat een heel diepe weg. Later zal ze vaak zeggen:”Gods volk weet er iets van wat het zijn zal in de hel te zijn, maar ook iets van hetgeen in den hemel zal genoten worden.”

Dan openbaart de Heere Zich aan haar. Wanneer ze leest uit de Lofzangen Israels van Groenewegen,

spreekt de Heere tot haar ziel:

“Zoek bij Mij uw lust,

Geef uw hart, zo onrein;

En vol smart, maar aan Mijn

Geheel,

Zo word Ik uw zalig deel.”

Vol aanbidding en verwondering werpt zij zich neer voor de troon der genade. Zij krijgt vrijmoedigheid om te kunnen zeggen:”Abba, Vader!” En met Hizkia mag zij zeggen:”Gij hebt mijn ziel lieflijk omhelst, dat ze in de groeve der vertering niet kwame: want Gij hebt al mijn zonden achter Uwen rug geworpen,” Jes. 38: 17.

Wanneer zij spreekt van Gods grote daden, is ze vervuld met eerbied, diep ontzag en heilige vreugde.

Ook in de rest van haar leven zal de Heere nog een diepe weg met haar gaan. In dit gedenkboek zullen we hier verder niet uitvoerig over spreken. We zullen nog wel horen hoe Neeltje haar laatste dagen bij de familie Staal doorbrengt.