Ksiądz Marian Karczyński (ur. 02.08.1879 w Pelplinie – zm. 1944) był synem organisty Ignacego i Anny Gdaniec. Jego braćmi byli Alojzy i Cyryl. Naukę̨ pobierał w Collegium Marianum w Pelplinie (1888-1898), w gimnazjum w Chełmnie, maturę̨ zdał w 1899 roku, po czym wstąpił do seminarium duchownego w Pelplinie. Święcenia kapłańskie przyjął 22.03.1903. Podczas nauki w Chełmie należał do tajnej organizacji Filomatów Pomorskich (1897-1899), za co był sądzony w późniejszym czasie w toruńskim procesie Filomatów Pomorskich (09.09-12.09.1901) i skazany na sześć tygodni więzienia. Posługę̨ wikariusza pełnił w Brzoziu Lubawskim, Radoszkach, Chełmży, Lubichowie i Sierakowicach. W latach 1912-1927 pełnił funkcję kuratusa w Dąbrówce koło Starogardu Gdańskiego. Był proboszczem w Łasinie, a zarazem dziekanem dekanatu grudziądzkiego w latach 1930 – 1939 i kanonikiem honorowym kapituły katedralnej (instalacja w 1934). Umiejętnie łączył pracę duszpasterską z działalnością̨ społeczną. Karczyński należał od 1903 roku do Towarzystwa Naukowego w Toruniu, pełnił funkcje prezesa Towarzystwa Czytelni Lu-dowych w powiecie Starogard Gdański. Wybrano go podczas wiecu ludności odbywającego się̨ w Staro-gardzie do Po delegatem na obrady Polskiego sejmu dzielnicowego w Poznaniu (3-5.12.1918), członkiem Rady Robotniczo – Żołnierskiej w Starogardzie Gdańskim, a w 1919 roku przewodniczącym Komisji Oświatowej we wspomnianej wyżej Powiatowej Radzie Ludowej i organizatorem polskiego szkolnictwa powszechnego w tym mieście. Pełnił od 1928 roku funkcję wizytatora religii szkół średnich i seminariów nauczycielskich na województwo pomorskie oraz był członkiem rady nadzorczej czasopisma „Pielgrzym”. W Łasinie założył wiele towarzystw kościelnych. Umacniał również pozycję „Sokoła”, straży po-żarnej oraz Towarzystwa Powstańców i Wojaków, pełnił opiekę̨ nad Bankiem Ludowym i był długoletnim członkiem jego rady nadzorczej, a także podjął obowiązki referenta wychowania przy starostwie w Grudziądzu. Założył w dniu 05.03.1922 Kółko Rolnicze w Dąbrówce, a jako delegat ówczesnej diecezji chełmińskiej brał udział w pierwszym zjeździe przedstawicieli diecezjalnych organizacji kapłańskich w Rzeczypospolitej Polskiej w Kielcach w dniach 5 – 6.11.1924. Jako działacz niepodległościowy uważnie ob-serwował działania Gestapo, co pozwoliło mu opuścić w porę Łasin w pierwszych dniach września 1939 roku. Czas okupacji spędził w Warszawie. Zmarł w nieznanych okolicznościach w wieku 65 lat dnia 13.10.1944. Początkowo pochowano go w Warszawie, ale po zakończeniu wojny jego szczątki sprowadzono do Pelplina. H. Mross wskazuje, że ks. Karczyński ukrywał się̨ zalesiu górnym pod warszawą pod nazwiskiem Kamiński, a J. Sziling dopowiada, że będąc w centralnej Polsce korzystał z pomocy sióstr elżbietanek. Wg Galanciak Dawid, Kapłani – męczennicy dekanatu łasińskiego w czasach II wojny światowej, Studia Gdańskie tom XLVI, s. 172-173
