David van der Reis

https://nl.wikipedia.org/wiki/David_van_der_Reis David van der Reis (Groningen, 4 september 1918 - Sobibór, 21 mei 1943) was een Nederlands verzetsstrijder.

David van der Reis werd in 1918 geboren als zoon van Joodse ouders, Israël van der Reis en Esther Wolffers. David had een oudere broer Max en een jongere broer Michiel. Het gezin verhuisde van Groningen naar Amsterdam naar de Vijzelstraat 64 alwaar Israël van der Reis een zaak in koelkasten begon.

Verzet[bewerken] David van der Reis was technisch en had een opleiding tot machinebankwerker gevolgd. Hij ging in Rotterdam werken en woonde in de W. Buytewechstraat 160 b, Rotterdam. Direct na het uitbreken van de oorlog ging hij in het verzet. Eind 1940 werd hij door een bekende voorgesteld aan Joop Abbink. Deze Abbink probeerde vanuit Fokker constructietekeningen te smokkelen van het G.I-gevechtsvliegtuig. Deze onderneming mislukte. Wat Abbink aan deze mislukte actie overhield was een zeer goede vriend, David van der Reis. Beide jongemannen hadden dezelfde idealen voor wat betreft het strijden voor de vrijheid.

David van der Reis was ondergedoken bij Th. Wessels op Heiveld in Alverna. Hier kreeg hij een vervalst persoonsbewijs en bij het ophalen nam hij gelijk maar een officieel stempel mee. Met dit document als voorbeeld liet hij in Rotterdam bij bevriende relaties duizenden persoonsbewijzen drukken. Hij zwierf met stempel en valse persoonsbewijzen door het land om landgenoten in het verzet de helpende hand te bieden.

Van der Reis nam nam Abbink mee naar diverse contacten die hij in de loop der tijd al had gekregen. Ook nam hij hem mee naar groepen Joodse jongeren in Woerden en Epe. Deze laatste groep werd echter verraden en Abbink bezorgde Van der Reis in Apeldoorn een tweede onderduikadres bij de oude mevrouw Vonk.

Joop Abbink hielp Van der Reis door zogenaamd zijn persoonsbewijs en spoorweg abonnement te verliezen. De foto van Abbink werd vervangen door die van Van der Reis en zo kon hij veiliger reizen tussen Alverna en Apeldoorn.

Enige tijd later had Van der Reis een nieuwe persoonskaart en een nieuw persoonsbewijs. Hij heette voortaan Mario Talamini. Klein van gestalte en donker van uiterlijk dacht hij voor een Italiaan door te kunnen gaan. Joop Abbink, gesteund door zijn verloofde Beppie van Barrelo en David van der Reis met zijn contacten verzorgden onderduikadressen, valse persoonsbewijzen en bonkaarten.

Arrestatie[bewerken] David van der Reis werd op 8 mei 1943 in Apeldoorn op bevel van Jannus Doppenberg gearresteerd door de politiebeambten Huibertus Oosterdijk en Johan Dieter Pelk. Tijdens zijn verhoor op het Apeldoornse politiebureau werd hij zwaar gemarteld om informatie los te krijgen. Hij op werd op 13 mei naar de SD in Het Apeldoornsche Bosch gebracht en de volgende dag uiteindelijk naar Kamp Westerbork. Zijn vriendin J.W. uit Alverna ging met honderd gulden op zak en een pistool verstopt in haar korset naar Apeldoorn. Zij wilde kijken of het lukte om dit pistool aan David te geven. Abbink probeerde samen met zijn vriend Cor van den Dool hem daaruit te bevrijden. Deze acties mislukten echter. David werd op 18 mei 1943 vanuit Kamp Westerbork naar Sobibór gedeporteerd al waar hij drie dagen later werd vermoord.

Er is een CABR-dossier onder de nummers 76358 en 76227. Hierin zitten o.a. de - nog steeds niet openbare - verslagen van zijn arrestatie.

David van der Reis heeft na zijn arrestatie zijn ware identiteit nooit bekend gemaakt. Door consequent zijn schuilnaam te gebruiken, heeft hij de verzetsgroep van Joop Abbink en anderen niet in gevaar gebracht. Hij is als Mario Talamini in de boeken van de nazi's genoteerd en hield vol dat hij uit Rome kwam dat zijn ouders daar nog leefden en dat hij katholiek was.

Hij heeft - als Jood - in de gevangenis van Apeldoorn nog geestelijke ondersteuning gevraagd van een een katholiek priester. De deken G.C. Oostveen heeft hem bezocht. Het vermoeden bestaat dat David van der Reis getracht heeft via deze geestelijke berichten door te sturen. Na de oorlog heeft deken G.C.Oostveen geweigerd aan de ouders van de vermoorde David van der Reis informatie te geven over dit laatste gesprek.

Het feit dat ook op de transportlijsten naar Sobibór alleen zijn schuilnaam voorkomt geeft aan dat Van der Reis tot op het laatst zijn ware identiteit niet heeft prijsgegeven.[1]