Gerrit Ardon

In de nacht op 1 februari 1953 werd ook het eiland Tiengemeten zwaar getroffen door de Watersnoodramp. Opzichter Dingeman Ardon wist samen met zijn broer Gerrit veel bewoners tijdig te waarschuwen. Ze moesten hun daden met de dood bekopen.

Toen op zaterdag 31 januari de tekenen van een naderend onheil overduidelijk waren verlieten de gebroeders Ardon hun gezinnen in de Nieuwe Polder, hen veilig achterlatend in het hoog gelegen dijkhuis van Dingeman. De aanvankelijk als dijkinspectie bedoelde tocht over het eiland veranderde al snel in een reddingsactie. De veel te hoge waterstand en de stormwind deden de broers beseffen dat snelle actie noodzakelijk was. In tegenstelling tot de boerderijen op het eiland konden de arbeiderswoningen niet telefonisch worden bereikt. De mannen trokken bonzend op de deuren door de polder, de gewekte gezinnen werd duidelijk gemaakt huis en haard zo spoedig mogelijk te verlaten en naar hoger gelegen gebied te vluchten. Net als het huis van opzichter Ardon was de in de Oude Polder gelegen boerderij van Jan en Marie Hage zo’n plek. Gezinnen kregen daar onderdak en wisten op die manier de ramp te overleven. De boerderij van Hage was ook de laatste plek waar de gebroeders Ardon levend werden gezien. Dingeman sprak zelfs nog met zijn vrouw. De tegenwoordig in Tilburg woonachtige Corrie van Dongen-Kooijman (92) sprak voor het laatst via de telefoon met haar echtgenoot: ,,Ik vertelde hem dat ik al 45 personen binnen had. Ik zat daar samen met mijn twee kinderen, ik wist me gewoon geen raad en vroeg hem naar huis te komen.” Ondanks de betrekkelijke veiligheid in de boerderij van Hage besloten de mannen de tocht terug te maken, naar hun gezinnen in de Nieuwe Polder. Zuid-Beijerlander Jan Ardon (72), de toen tienjarige zoon van Gerrit, hoorde later van de familie Hage dat de broers Ardon het niet eens konden worden over de veiligste route naar huis. ,,Dingeman wilde door de polder lopen, mijn vader wilde over de dijk. Ik vermoed dat Dingeman vanwege zijn slechte ogen bang was om in een gat te lopen, het water stroomde al over de dijk.” De mannen wachtte eenzelfde lot. Enkele dagen na de ramp, op vrijdag 6 februari, werd het lichaam van Gerrit gevonden midden op het eiland, ondersteboven in een sloot. huis-opzichter-tiengemeten-1951Hij had al zijn kleding nog aan. Niet ver daar vandaan werd de zware leren jas gevonden van Dingeman, hij had waarschijnlijk nog getracht te zwemmen. Zijn lichaam werd twee dagen later gevonden, Corrie werd opgehaald om in het bijzijn van de politie uit Goudswaard het lichaam van haar man te identificeren. In het in 1953 uitgegeven boekje ‘De dijken braken in de Hoeksche Waard‘ staat geschreven dat vanuit het opzichtershuis van Dingeman het licht van één zaklantaren werd gezien, dat plotseling verdween. Corrie: ,,Dat geloof ik niet, ik hoor dit voor het eerst. Volgens mij zijn beide mannen over de dijk naar huis gekomen en in het gat terecht gekomen. Vanaf zolder werden de naderende lichten waargenomen.” In de dagen na de ramp waren veel bewoners het erover eens: zonder Dingeman en Gerrit zouden ze dit niet hebben overleefd. Van de tweeëntwintig arbeiderswoningen waren er twintig verdwenen, van de tien boerderijen waren er twee vernield. ,,Mijn moeder was plotseling weduwe, ze stond er alleen voor. Geestelijk had ze het erg lastig. Gelukkig kreeg ze een uitkering uit het rampenfonds, het hielp om door een lastige periode heen te komen,” zo vertelt Jan Ardon over zijn in 2012 op 95-jarige leeftijd overleden moeder Cornelia Helena Ardon-van den Berg. Ook voor Corrie kwam de klap hard aan. ,,Ik moest later schade claimen. Ik heb reparaties aan de huisraad laten verrichten, de stoelen, de piano. Later bleek dit door het zoute water vergeefs te zijn geweest. Maar het interesseerde me niets, ik was mijn man kwijt.” Jarenlang heeft Corrie niet over die gruwelijke dagen kunnen spreken. ,,Het is net als met oorlogsleed. Je schiet er een schotje voor en gaat verder met je leven. Maar ik ben een hele tijd van streek geweest. Ik ben gaan werken op kantoor en heb mijn tweede man ontmoet, we zijn getrouwd in december 1954.” Net als Jan was Corrie in 2003 als genodigde aanwezig in Oude Tonge tijdens de nationale herdenking van de Watersnoodramp. Vanaf dat moment kost het haar minder moeite om de herinneringen te verwoorden. ,,Nu jij er weer over bent begonnen komt alles terug. De door Dingeman en Gerrit gewaarschuwde mensen bleven maar binnen komen, de families Koesveld, Zevenbergen, De Vos, Van den Berg. Ik heb vannacht alle 45 personen die bij mij op zolder zaten opnieuw geteld, naam voor naam.” Later bleek dat alle personen in het huis van de dingeman-gerrit-ardon-rouwadvertentie-23feb1953-02opzichter de dans ternauwernood zijn ontsprongen. Het water stroomde over de beer van de haven en sloeg diverse gaten in de fundering van het huis. Corrie: ,,Er kwam een grote golf en we moesten allemaal naar boven vluchten.” Ook Jan bevond zich in dat huis, als nieuwsgierig kind liep hij de trap af en werd met een draai om zijn oren weer naar boven gestuurd. ,,De sfeer was gespannen. Het huis liep vol met water, in de gevel ontstonden gaten. In een gat voor de deur lag de tractor van Jaap Vos, een rode Farmall. Hij brak het water maar ik vond het zo zonde.”

,,Voor de deur lag een koe,” zo vervolgt Corrie haar herinneringen. ,,Het huis was voor driekwart vol gelopen met water. Toen de metselaar later de schade kwam opnemen vertelde hij dat het een godswonder was dat we er levend uit gekomen zijn. Het huis bleek te steunen op de brede muren van een oude regenput, dat heeft ons gered.” Op zondag moest het gezelschap het huis verlaten, via de dijk liep men richting de boerderij van Hage. Een groot gat in de dijk vormde een obstakel, precies daar waar het licht van de zaklamp voor het laatst werd waargenomen. Met een roeiboot werd die horde genomen, uiteindelijk bracht men de nacht van 1 op 2 februari met 65 personen door op zolder van de boerderij van Hage. Na twee dagen zonder voedsel en drinkwater kwam de hulp op gang. Ook de gezinnen van Gerrit en Dingeman werden van het eiland gehaald. Corrie herinnert zich de sleepboot ‘Broedertrouw’ uit Zwijndrecht, Jan het stoomschip ‘Jan Blanken’. Herinneringen die zo vers zijn als de dag van gisteren. Jan: ,,Mijn vader gooide de eierkolen op het vuur en zei tegen mijn moeder dat het dan lekker warm zou zijn zodra we na het springtij konden terugkeren. We zijn geen van allen ooit meer in ons huis geweest.”

https://piershil.com/watersnood/1953-gebroeders-ardon-bekopen-helde...