Jean Dulieu

De geestelijke vader van Paulus, de boskabouter is niet meer. Sinds eind jaren tachtig leefde Jan van Oort, zoals zijn eigenlijke naam luidde, al teruggetrokken. Hij kwam uit een zeer kunstzinnige en getalenteerde familie: zijn grootvader Johan Braakensiek tekende politieke prenten voor De Groene Amsterdammer en gaf in 1899 Dik Trom zijn uiterlijk. Jans vader Hendrik van Oort was concertzanger, en Jans dochter Dorinde is bekend als tekenaar van katten- en schrijversportretten. In de schrijversportrettengalerij in het Letterkundig Museum zijn verschillende van haar treffende tekeningen te zien. Ze schrijft ook romans, onlangs verscheen Vrouw in de schaduw, het levensverhaal van haar oudtante Annetje Beets.

Jan van Oort koos aanvankelijk voor de muziek en werd violist in het Concertgebouworkest. In de hongerwinter ruilde hij zijn viool echter in voor een tekenpen, en begon met het tekenen van kabouters. Een daarvan was Paulus. Jean Dulieu was veelzijdig begaafd: muzikaal, beeldend en literair. Bij het maken van zijn verhalen tekende hij altijd eerst, en schreef daarna de tekst. In 1946 werd zijn eerste Paulus-strip gepubliceerd in Het Vrije Volk. Ze werden later als boekjes door de Arbeiderspers uitgegeven.

De Paulus-boeken behoren tot zijn bekendste werk, vooral ook omdat ze als hoorspel op de radio werden uitgezonden in de jaren 1955-1964. De stemmen van Paulus, Oehoeboeroe en de heks Eucalypta – alle vertolkt door Jean Dulieu zelf! – zullen veel ouderen zich nog levendig kunnen herinneren. Ook dochter Dorinde werkte mee aan de hoorspelen. Later werden de avonturen van Paulus en zijn vrienden op de televisie als poppenspel uitgezonden, waarvoor Jean Dulieu zelf de poppen maakte. Naar aanleiding van de hoorspelen en televisie-poppenspelen verschenen weer reeksen boeken en grammofoonplaten. Dat de vroege Paulus er anders uitzag dan de latere, is minder bekend. Juist die beelden in hun oervorm zijn ontroerend. Dat de figuur van Paulus nog actueel is, bleek bij de verkiezingen van november 2006, toen Freek de Jonge Wouter Bos aanduidde als ‘Wouter de Boskabouter’.

Dat Jean Dulieu behalve Paulus nog andere boeken schreef, is minder bekend. Hij schreef onder meer het boek Francesco, dat verscheen in 1957 en internationaal erkenning vond. Het is een sober verhaal over Franciscus van Assisi, de Italiaanse ordestichter en latere heilige (1182-1226) die afstand deed van al zijn goederen en status om zich als arme monnik in dienst te stellen van Christus. In 1989 en 1995 verschenen nog integrale herdrukken, met alle oorspronkelijke kleine en grotere inktschetsen.

Er bestaat een Paulus-archief, dat wordt beheerd door Maarten de Meulder, die geregeld een blad rondom Paulus de boskabouter uitgeeft: De Bouterbode.

Het Letterkundig Museum heeft werk van Jean Dulieu in beheer: onder andere schetsen en aquarellen voor Paulus en de eikelmannetjes.

NB. Bovenstaande informatie was afkomstig van de website van de Koninklijke Bibliotheek maar is daar inmiddels weer verdwenen helaas.

Bronnen:

• Wikipedia
• Lambiek.net