Samuel Pijade

grave: http://makabijada.com/dopis/gradovi/grobgd/aleja/DSCN1618.JPG

Samuilo Pijade i brat.

         Firma je osnovana 1872. godine a nalazila se u bivšoj Kralja Petra ulici – sada 7. jula. Robu je firma nabavljala u inostranstvu, najčešće u Beču i Pragu, i to direktno iz fabrike. Samuilo i brat mu David bili su veoma uvaženi, kao čestiti i dobri trgovci, poznati ne samo u glavnoj čaršiji (angro radnje nalazile su se tada u bivšoj Kralja Petra ulici), već i u tadašnjoj Kneževini Srbiji. 1908. godine kada je izbio carinski rat izmedju Austro-ugarske monarhije i Kraljevine Srbije, firma pada pod stečaj a Samuilo postaje siromašak. Živeo je u jednom malom sobičku u Kosmajskoj ulici a negovala ga je kćer udovica koja je bila udata u Bugarskoj, a kao udovica bez dece došla u Beograd. Samuilo je bio veoma gord čovek, odbijao je ponudjenu pomoć, tako da je pomoć koja mu je bila poslata, o čemu on nije znao, davana njegovoj kćeri i on je od te pomoći veoma teško živeo. Od njegovih sinova pominjem: Mošu Pijade, rodjenog 1883. godine u Beogradu, akademskog slikara i novinara. Slikarstvo je studirao u Minhenu. Kao novinar je, dok je bio na slobodi, izdavao nezavisni list „Slobodna reč“, a saradjivao je i pisao članke i u tada ilegalnom listu „Borba“.

Svima je poznato da je Moša godinama proveo na robiji u kaznionama Bileće i Sremskoj Mitrovici kao komunista. Mošin mladji brat David studirao je takodje slikarstvo, i on je bio akademski slikar, i diplomirao je na Filozofskom fakultetu beogradskog univerziteta. Jedno vreme bio je profesor gimnazije u Valjevu, ali na toj dužnosti nije ostao dugo jer je kao brat Moše Pijade bio proganjan. Osim toga on je bio i pisac. Pisao je eseje i pesme. Njegove pesme su izdate davno pre rata, a knjiga pesama je nosila naslov „JA“. David docnije stupa u Francusko-Srpsku banku gde postaje šef trezora. Likvidiran je sa ženom i dvoje dece od nacista 1941. godine. Najmladji sin Samuilov bio je mentalno nešto zaostao, i kao puki siromašak imao je u jednoj plehanoj kutijici štampane ceduljice, na kojima je bila odštampana kvazi „Sudbina čoveka“.
On je te ceduljice nazivao „planetama“, a planete su iz plehane kutijice izvlačila dva velika, bela pripitomljena pacova. Opterećen, pošto je bio oženjen, a u braku je imao mnogo dece, jevrejska opština ga prima za poslužitelja kako bi mogao da pristojnije živi i on je, kao i brat mu David, likvidiran sa celokupnom porodicom od nacista 1941. godine.