Sara Specx

Saartje Specx From Wikipedia, the free encyclopedia

Saartje Specx (1617–1636) was the daughter of Jacques Specx, governor of the North Quarter of the Dutch East India Company's (VOC's) Asian trading empire, and a Japanese concubine.

Saartje (Sara in English) was born at the Dutch trading base on the island of Hirado. In 1629, aged 12, she was living at Batavia in Java under the protection of Jan Coen, governor of the Dutch East Indies, and Eva Ment. There she fell in love with 15-year-old Pieter Cortenhoeff, a Eurasian standard-bearer in the VOC army, and was found making love to him in Coen's private apartment. When the Governor heard of this, a contemporary writer attested, "his face turned white and his chair and the table trembled." Coen had Cortenhoeff beheaded and had to be dissuaded from having Saartje drowned. Instead she was severely beaten in front of the Town Hall of Batavia.

Under the rules governing the VOC's Asian possessions, Saartje Specx, as a part-Asian, had no right to live in the Netherlands. On her father's return to Java she made a good marriage to Georgius Candidius, a Calvinist minister, and accompanied him to the Dutch trading base in Formosa (Taiwan), where she died, aged 19, in 1636.

Jacob Cats wrote a pamphlet about the couple, which was sold 50,000 copies. In 1931, J. Slauerhoff wrote a play on Jan Pieterszoon Coen where the story was told again.

Historici.nl...

SPECX, Sara (geb. Hirado?, Japan 1616/1617 – gest. Formosa ca. 1636), middelpunt van een schandaal in Batavia. Dochter van Jacques Specx (ca. 1585-?), hoofd van de VOC-factorij in Hirado en later gouverneur-generaal in Batavia, en een Japanse vrouw. Sara Specx trouwde in mei 1632 in Batavia met Georg Candidus (1597-1647), Duits predikant van de VOC in de Molukken en op Formosa. Dit huwelijk bleef waarschijnlijk kinderloos.

Saartje Specx was de buitenechtelijke dochter van Jacques Specx en een Japanse vrouw. Zij was verwekt toen haar vader als opperkoopman van de VOC in Japan verbleef. Dit werd gezien als een lelijke misstap, want het beleid van de Compagnie was er juist op gericht ‘verbastering’ van de Nederlandse bevolking in Azië te voorkomen. Daarom ook werden kinderen uit dergelijke ongewenste verbintenissen tussen compagniedienaren en inheemse vrouwen naar Batavia gestuurd om daar onder toezicht van de VOC te worden opgevoed. Toen Saartjes vader in 1628 tijdelijk terugkeerde naar patria, werd zij toevertrouwd aan de zorg van gouverneur-generaal Jan Pietersz. Coen en diens echtgenote Eva Ment.

In het huis van Coen vormde Sara in juni 1629 het middelpunt van een schandaal. De zestienjarige Pieter Kortenhoef, een bastaard die in Batavia als vaandrig in dienst was van de Compagnie, wist uit hoofde van zijn functie toegang te verkrijgen tot de woonvertrekken van de ‘staatdochterkes’, zoals de geadopteerde meisjes in het gezin Coen werden genoemd. Hier deed hij ‘tot twee diverse malen zijn wil’ met Sara, die op de hoogte was geweest van zijn komst en op de vloer alvast een matje had uitgespreid. Pleegvader Coen, bekend om zijn strenge beleid van discipline en tucht, was woedend. De vrijpartij kwam de beide tieners dan ook duur te staan: Pieter werd veroordeeld tot de dood door onthoofding, een vonnis dat reeds de volgende dag werd voltrokken. Sara kon aanvankelijk rekenen op de doodstraf door verdrinking in een ton. Omdat zij echter nog geen veertien jaar oud was, de minimumleeftijd voor een doodvonnis, werd haar straf omgezet in een geseling in het stadhuis. De straf werd voltrokken ‘met open deuren’, zodat Saartje als afschrikwekkend voorbeeld voor anderen kon dienen. [http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/Specx

Juridische nasleep - lees meer]