Johan Weerts, mr.

Als lid van de Tweede Kamer behoorde hij tot de gematigde richting. In april 1838 was hij met den voorsteller, den Minister van Financiën, Beelaerts van Blokland, de eenige die stemde voor het wetsontwerp tot droogmaking van het Haarlemmermeer en tot aanleg van een spoorweg van Amsterdam langs Arnhem naar de Duitsche grens. Op 19 Maart 1839 werd de droogmaking van het Haarlemmermeer, nu zonder combinatie, met 6 stemmen tegen, aangenomen.

         Hij huwde te Ubbergen 14 september 1799 met Adriana Margaretha van der Niepoort, geboren te Soerabaja 24 oktober 1777, en overleden te Arnhem 2 november 1855, dochter van Rudolf Florentinus en Debora Johanna Gobius, en weduwe van Michel Derk van der Burgh. Het stoffelijk overschot van beiden werd bijgezet in de familiegrafkelder op de Coehoorn begraafplaats te Arnhem. Deze werd enkele jaren geleden geruimd voor de bouw van het gebouw van de Volksuniversiteit, waarbij de oude gemetselde grafkelder tevoorschijn kwam. Behalve genoemde verzekeringmaatschappij, deden de gebroeders Weerts aanvankelijk ook nog andere zaken. Blijkens akte 22 februari 1815 verleden voor Notaris Isaac Nijhoff te Arnhem, kochten zij, tezamen met Jan Constantius Cremer, van de Erven Adriaan de Haas, overleden sprokkelmaand 1809: "een steenen wind- oliemolen met pakhuizen en knegtswoningen, mitsgaders een tuin en tuinhuisje, daar en gelegen buiten de St. Janspoort der stad, bij en aan malkanderen en aan de zogenaamde Rhijnakkers, welke geheele Rhijnakkers bezwaard zijn met een uitgang van 4 gld 14 stuivers aan de Vicarie der Stad Arnhem, jaarlijks op St.Jacobi-dag verschuldigd, waarin dit gedeelte 1/8 part dragen moet. Mitsgaders nog een steenen wind- oliemolen met pakhuizen en knegtswoningen, staande mede buiten de St.Janspoort der Stad Arnhem aan de fortificaties ten Oosten van het eerste perceel, met de put tusschen de beide molens aldaar gegraven en gelegd met permissie van de magistraat der Stad Arnhem bij resolutie van de 22 oktober 1759. De gebouwen hierbij genoemd gequoteerd H nos. 78,79,80,87 en 88."  Aan de Stad Arnhem moest een recognitie worden betaald "wegens de wind aan de Stad Arnhem" van f 5.- per jaar. De koopprijs bedroeg f 9.400,- het registratierecht f 484.16.-. Kopers handelden tezamen onder de firma " 'Weerts en Cremer " en kozen domicilie ten huize van Mr. Weerts op St.Walburg. Op diezelfde dag kochten zij nog van Jan Hendrik Cremer, rentmeester der domeinen op Veluwen, een hof buiten St.Janspoort te Arnhem, met een tuin of moeshof aldaar aan de Keversgang, grenzende aan het terrein van de oliemolens, voor een prijs van f 800.-. 

     Mr.Johan Weerts was ook een van de Directeuren van de Groote Societeit te Arnhem. Blijkens akte 22 oktober 1819 verleden voor Notaris Wentholt, verklaart de Societeit schuldig te zijn, onder hypothecair verband, aan diverse personen, waaronder de beide gebroeders Weerts, ieder een bedrag van	600,-. 

      Voorts was hij commissaris van de negotiatie straatweg Grebbe-Dieren. Bij akte 20 juni 1822 verleden voor Notaris Nijhoff voornoemd benoemen hij en zijn echtgenote tot voogden over zijn kinderen zijn broeder Coenraad Alexander en zijn zwager Erdwin Adriaan de Jongh te Rotterdam. 

     Het schijnt dat Cremer later uit de firma is getreden, bij akte van scheiding 21 april 1823 voor Notaris Nijhoff verleden werden blijkhaar alle baten dier firma toegedeeld aan Coenraad Alexander Weerts, welke akte dan ook als titel van aankomst is vermeld in de akte van scheiding van de boedel van diens echtgenote, 16 oktober 1834 verleden voor Notaris Mr.G.van Eck. 

   In een artikel van J.G.A.van Hogerlinden in de Arnhemse Courant van december 1939 wordt van Burgemeester Weerts nog het volgende vermeld: 

   "Als kamerlid stemde hij 20 februari 1838 voor het wetsontwerp houdende een voorstel om vanwege het Rijk een spoorweg aan te leggen naar Arnhem (zoals bekend gebeurde dit later door een particuliere maatschappij)." 

     Onder zijn bestuur werden de vestinggronden aan de Stad afgestaan, de poorten afgebroken en grachten gedempt In 1828 werd het huis van Maarten van Rossum in de Koningstraat aangekocht en in 1830 ingewijd als stadhuis en raadhuis. Wat betreft de financiën heeft Weerts buitengewoon veel goeds gedaan. Er was een oude  gevestigde schuld ontstaan uit gedwongen stedelijke heffingen van 1795 en volgende jaren. Hiervoor waren schuldbekentenissen afgegeven. Ook waren er vele schulden (tengevolge van den oorlogstoestand en doormarschen van troepen) onbetaald gebleven. Deze oude schuld werd volgens besluit van den Koning d.d. 29 januari 1826 no. 87 (uitgegeven op 31 december 1827) vereffend en geconverteerd in obligatiën en coupons ten laste der Stad Arnhem, rentende 4% aan toonder, voor een totaal bedrag van ,f 179.400,-. 

     "Burgemeester Weerts was in 1840 hoofd van de stadsmissie om Z.M. Koning Willem II te complimenteeren ter gelegenheid van de troonsbestijging. Het volgende jaar 3 - 5 juni 1841 bezocht de nieuwe souverein onze stad." 

        Het gezin van de burgemeester bleef gespaard voor de aziatische cholera, die in die jaren herhaaldelijk Arnhem en andere plaatsen in ons land teisterde en honderden slachtoffers eiste. Maar op andere wijze sloeg de dood toe:  Van zijn 14 kinderen overleden er 3 aan de roodvonk, n.l. op 27 juni 1822 Debora Johanna. geboren 7 april 1802 en Swanida Mechteld Geertruida, geboren 15 oktober 1803, en op 14 juli 1822 de oudste zoon Arnold Jacob, geboren 15 oktober 1814. Bovendien verdronken bij het bekende stoombootongeluk op de Rijn op 6 augustus 1826 Johanna Margaretha Wilhelmina Theodora Helena, geboren 19 juli 1813 en de enig overgebleven zoon Johannes Alexander, geboren 7 mei 1819. Zie omtrent deze ramp "De eerste stoomboot te Arnhem 1826", een brochure een eeuw later geschreven door J.G.A.van Hogerlinden, uitgave Drukkerij "Gelderland" te Arnhem, waarin een afbeelding door een tijdgenoot van de ramp is opgenomen. In het Familieboek komt daar over het volgende verhaal voor: 

      De ramp vond plaats "door het omslaan van een bootje, waarmede de bewoonster van het landgoed Hulkestein werd afgehaald door eenige Heeren, die een pleziertogt hadden gedaan met de Stoomboot, die in de vaart zoude komen tusschen Rotterdam en Arnhem, Het was Zondag, op de boot was een tal van genoodigden, met de Stedelijke regering en de voornaamste ambtenaren aan het hoofd. Terugkeerende en terwijl men van tafel zoude opstaan was de boot het landgoed Hulkestein genaderd. Een saluutschot deed zich hooren, hetgeen men beschouwde als eene beleefdheid van Mevrouw de Weduwe Brantsen. De voorslag van eenige heeren werd dus aanstonds goedgekeurd om haar van haar buiten af te halen. De Heeren A.v.Rappard, Wethouder, Kuyck Collenel en Jhr. Nahuijs, ambtenaar bij de belastingen begaven zich met een bootje daarheen en bragten mede terug Mevr. Brantsen met haren zoon en dochter, Wilhelmine Weerts en haar broertje Johan Weerts, en een jongeheer Dijckmeester uit Thiel. 

     Digt bij de boot genaderd sloeg het ranke vaartuigje om en in de golven vonden 7 personen den dood, als van Rappard, Kuyck, Mevr. Brantsen zoon en dochter en Johan en Wilhelmina Weerts. Het vond plaats des namiddags ten 5 ure. De onsteltenis was verschrikkelijk, terwijl de muzyk lustig opspeelde en aanhield, niet bemerkende wat er gebeurde, worstelden aan de andere zijde van het schip verscheidene personen met den dood. Ontzettend vooral voor de naaste bloedverwanten, die dit moesten aanzien, zonder hulp te kunnen verleenen. Johan Weerts, in zijne hoedanigheid van Burgemeester tegenwoordig en zijne huisvrouw zagen eene dochter en hunnen eenigsten zoon voor hunne oogen verdwijnen. De gansche stad was in rouw gedompeld en is het den mensch eigen droefheid voor vreugde te doen wijken, hier duurde de algemeene ontsteltenis dagen achtereenvolgende, totdat alle lijken waren teruggevonden en ter aarde besteld. Veertien dagen na het feit werd het lijk van Mevrouw Brantsen eerst opgehaald." 

        Van de overige 9 kinderen overleden er 3 op jeugdige leeftijd, n.l. Anna Maria Johanna, geboren 1 februari 1810, overleden 31 maart 1810, Anna Maria Johanna (II), geboren 8 februari 1811, overleden 6 mei 1820, en Florentine, geboren 29 augustus 1817 en overleden 27 september 1817. De overige 6 dochters waarvan er 5 huwden, zullen hier nu worden vermeld. Terloops zij nog gememoreerd dat Mevrouw Weerts - Van der Niepoort uit haar eerste huwelijk met Michel Derk van der Burgh één dochter had, die dus ook tot het gezin behoorde, met name Anna Maria Johanna van der Burgh, geboren te Amsterdam 29 juli 1797, gehuwd te Arnhem 8 juni 1815 met Gerard Godert Antony Swier Baron van Haersolte, geboren te Harderwijk 13 februari 1790, overleden te Arnhem 7 september 1819, waarna zij op 20 maart 1822 te Arnhem hertrouwde met Georg Lodewijk Karel Hendrik Graaf van Ranzow,  Zij overleed te Arnhem 24 november 1870, nalatende uit haar eerste huwelijk 3 dochters en uit haar tweede huwelijk 4 dochters.  De gehuwde dochters van het echtpaar Weerts - Van der Niepoort zijn de volgende:   1.    Eveline Alexandrine Weerts, geboren te Arnhem 4 augustus 1800, en overleden aldaar 3 mei 1883, huwde aldaar 15 augustus 1821 met Ludwig Carl Heinrich Freiherr von Jeetze, geboren te Oud Stettin 21 juli 1793, majoor der infanterie, overleden te Arnhem 24 januari 1865; uit dit huwelijk zijn 3 zoons geboren, waarvan een jong is overleden, de tweede bij het zwemmen in de Rhijn is verdronken en de derde ongehuwd is gebleven.  2.   Adriana Catharina Angela Weerts, geboren te Arnhem 14 juni 1805 en overleden aldaar 11 april 1881, huwde: 1e aldaar 28 juni 1834 met Mr.Jacob Pieter van Walree, geboren te Amsterdam 3 december 1798 en overleden aldaar 23 januari 1849, en 2e te Amsterdam 30 oktober 1851 met Mr, Cornelis Anne den Tex, hoogleraar in de Rechtsgeleerdheid aldaar, geboren te Tilburg 30 augustus 1795. Zij overleed kinderloos.  3. Emilie Adelaide Weerts, geboren te Arnhem 16 september 1806 en overleden aldaar 4 maart 1839, huwde aldaar 26 januari 1826 Hendricus Cramer, geboren te Amsterdam in 1798, directeur der Arnhemsche Onderlinge Verzekeringsmaatschappij, overleden te Arnhem 15 september 1843, uit welk huwelijk zes kinderen werden geboren.  4. Clementine Anna Maria Weerts, geboren te Arnhem 25 maart 1808 en overleden aldaar 25 februari 1866, huwde aldaar 27 juni 1839 met haar neef Alexander François Weerts, de jongste zoon van het echtpaar Weerts - Van der Wijck, die hierna zal worden vermeld. Na zijn overlijden te Nijmegen, en reeds op 6 september 1839, hertrouwde zij te Arnhem op 4 april 1842 met Mr. Gerard Joan Chrétien Schneither, raadsheer in het Hof van Gelderland, geboren te Leiden 19 februari 1795 en overleden te Arnhem 16 maart 1877. Uit dit huwelijk werden 5 kinderen geboren, waaronder een dochter Evelina Schneither, geboren te Arnhem 18 oktober 1849, die aldaar op 19 mei 1870 huwde met Mr. Lambertus Julius van Gelein Vitringa, geboren aldaar 23 augustus 1841. Uit dit huwelijk werd o.a. een dochter geboren die huwde met Marius Carel Wurfbain.  5. Rudolphina Weerts, geboren te Arnhem 29 augustus 1817, overleden te Velp 10 augustus 1895, die te Arnhem op 20 november 1846 huwde met Jhr. Elisa Cornelis Unico van Doorn, geboren te Oisterwijk 13 oktober 1799, overleden te Maarn 2 augustus 1882. Hij was achtereenvolgens Minister van Financiën, Staatsraad en Commissaris des Konings in de provincie Utrecht. Uit dit huwelijk werden 4 kinderen geboren. Deze staak is dus uitgestorven wat mannelijke nakomelingen betreft. 

    De enige ongetrouwde volwassen dochter Eveline Weerts werd geboren te Arnhem 16 november 1815 en stierf aldaar 22 november 1893. 

http://hdebie45.deds.nl/Genea/Egodoc-Weerts/Aantekeningen_Weerts/Aa...