Born Princess of Albania Married to Stefan Branković (Serbian Cyrillic: Стефан Бранковић; c. 1417 – 9 October 1476), also known in historiography as Stefan the Blind (Стефан Слепи), was briefly the despot (ruler) of the Serbian Despotate between 1458 and 1459, member of the Branković dynasty. He is venerated as a Saint Stefan the Blind by the Serbian Orthodox Church.

Life Early life

Angelina was the sixth daughter of Albanian nobleman Gjergj Arianiti[1] (1383–1462) in a time when most of the people of Albania were Orthodox Christians.[2][better source needed] Angelina was married to Serbian ruler Stefan Branković (r. 1458—1459), son of the former Serbian Despot Đurađ Branković (r. 1427—1456).[3] Angelina was the sister of Donika, who married Skanderbeg.[4]

Exile

The couple fled to Albania and then to Italy.[4]

In 1485, at the death of her husband, Angelina went to the Kingdom of Hungary, where her son, George, had become a titular despot in exile of the Serbian Despotate. The territory of the Despotate had been under the Ottoman Empire since its collapse in 1459. Later Angelina retired in the Krušedol monastery, in the Fruška Gora mountain of Syrmia, where she died in the beginning of the 16th century.[4] Sainthood

She is venerated as a saint by the Serbian Orthodox Church as Venerable Mother Angelina and her feast day is July 30, while she is also venerated on December 10, together with her husband, St. Stephen, and her son, St. John.[3][4] She wrote a hagiography known as Hagiography of Mother Angelina (Serbian: Житије мајке Ангелине).

   Annotations

   ^ Her name in Serbian was Angelina Branković (Serbian Cyrillic: Ангелина Бранковић), née Arianit Komneni. She is also known as simply Despotess Angelina (Serbian: деспотица Ангелина). The Serbian Orthodox Church and Serbian epic poetry calls her Venerable Mother Angelina (Serbian: Преподобна мати Ангелина), or simply Mother Angelina or Saint Angelina (Serbian Cyrillic: Света Ангелина, Albanian: Shën Angjelina).

References

Musachi, John (1515). "1515 John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty". Retrieved 3 October 2010. Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich St. Angelina of Serbia

   Elsie, Robert (2000). A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture. New York University Press. p. 9. ISBN 0-8147-2214-8.

Further reading

   Mileusnić, Slobodan (2000). Sveti Srbi (in Serbian). Novi Sad.

   Крстић, Ђорђе (1896). Мати Ангелина (in Serbian). Чуруг.

Angelina Branković

Prepodobna mati Angelina, svetovno ime Angelina Branković, (Albanija, oko 1440. godine — manastir Krušedol, 30. jula 1520) bila je kći Đorđa Arijanita Komnina, srednjovekovnog gospodara oblasti Konjuha i Škumbe i supruga Stefana Brankovića, sina srpskog despota Đurđa Brankovića.

Biografija

Angelina je kćerka velikaša Đorđa Arijanita Komnina. Rođena je u Albaniji oko 1440. godine. U roditeljskom domu je stekla odlično obrazovanje i vaspitanje. Ljubav prema knjizi ispoljila je još u ranoj mladosti, o čemu svedoče i tragovi njene biblioteke u manastiru Krušedolu. Arijaniti su bili ugledna hrišćanska porodica koja je imala istaknute predvodnike u borbi protiv Turaka.

Za slepog Stefana, izgnanog srpskog despota, se udala novembra 1460. U Albaniji su ostali kratko vreme, dok im se nije rodio prvi sin Đorđe. Godinu dana kasnije (1461) napustili su Albaniju i po preporuci Skenderbega, Angelininog zeta, otišli u Italiju i u Furlaniji kupuju stari zamak Beograd na reci Taljamentu.

Previous | NextSveta Angelina, mozaik u manastiru Krušedol

Previous | NextSa desne strane je Sv. Angelina, sa leve strane Stefan, a u sredini njihov sin Jovan

Kult

Žitije prepodobne Angeline napisano je vrlo rano; jedno je sačuvano u Mineju za juli - rukopisu iz 16. veka. To Žitije preveo je na savremeni srpski jezik episkop Mitrofan Šević. Isto Žitije prepodobne Angeline nalazi se u Rimničkom i Moskovskom Srbljaku, dok je u Beogradskom njeno prološko Žitije nešto drugačije.

Služba prepodobnoj Angelini takođe je rano sastavljena i nalazi se u sva tri Srbljaka pod 30. julom, datumom njene smrti. Kroz celu Službu Angelina se oslovljava kao mati, prepodobna, preblažena, prisnoblažena, dostoblažena i blažena. Himograf joj nije sastavio poseban tropar, već je, s obzirom na njen težak i mučenički život, pozajmio tropar od Teodore, hrišćanske podvižnice iz 5. veka. U Službi se ističe da je muški, u smislu izdržljivosti, provela svoj život iako je bila žena. Naglašeno je da poklonici stoje oko njenih moštiju kao nekada oko kovčega Starog zaveta i da njene mošti isceljuju. Himnograf poziva: „Priđite u novi Izrailj, i sve okolne zemlje i gradovi zajedno zbor sastavivši na spomen prepodobne matere naše Angeline, radosnom dušom i srcem božanstvenu grobnicu njenu obgrlimo, blagodat isceljenja primajući.“ Kroz Službu prepodobne Angeline, iskazane su i njene hrišćanske vrline: čistota podvižničkog života, bezgranično milosrđe, strpljivost i mudrost, odanost supruge i požrtvovanost majke, jer „svu sebe predala jesi Bogu“. Prepodobna Angelina pominje se i u Službi njenog sina - svetog Jovana - i u Zajedničkoj službi svim svetim Brankovićima od nepoznatog krušedolskog monaha iz 16. veka.

Kult prepodobne majke Angeline rano je izgrađen. Povod tome je njen težak život; nadživela je muža, oba sina i kćer Maru. Tri puta je prenosila mošti svoga muža - svetog Stefana Slepog - i dva puta sina, i to u velikoj oskudici. Za njihove kivote vezla je zlatnim i srebrnim nitima prekrivače.

U Kupinovu, blizu crkve Svetoga Luke, sve do 1930. godine postojala je crkva posvećena Prepodobnoj Angelini. Toma Vučić Perišić podigao je 1858. godine u selu Zakuti (Gruža) crkvu posvećenu Majci Angelini. Lik prepodobne Angeline nalazi se na svim ikonama svetih Brankovića. Prikazana je u crnoj shimničkoj rizi kao monahinja, sa krstom u desnoj ruci. Na zidnim slikama mati Angelina prikazana je u Rivcu, na južnom zidu, zatim Neredinu, Bokovcu, Golubincima, Jasenovu, Uljmi, Rumenki, Kaću, Sabornoj crkvi u Beogradu, priprati Pećke patrijaršije, u glavnoj crkvi manastira Hilandara, priprati Saborne crkve u Šapcu. U manastiru Klisuri njen lik naslikan je u južnoj pevnici. Na ikonama prepodobna Angelina prikazana je u Maradiku, rad J. Orfelina 1776. godine; Srpskoj Crnji, rad Đure Jakšića 1853. godine; Sabornoj crkvi u Vršcu, rad Paje Jovanovića; Ostojićevu, rad D. Aleksića 1871/72. godine. U Parti i Radojevu predstavljena je na pevnicama zajedno sa ostalim Srbima. Ikona Majke Angeline nalazi se još u Kulpinu, Čurugu, Starom Bečeju, crkvi Svetitelja Nikolaja na Novom Groblju u Beogradu, zatim u Malom Bečkereku (Rumunija) i Aradu. Grafička predstava sa njenim likom nalazi se u Rimničkom Srbljaku ispred njene Službe. Po ovom predlošku urađena je jedna ikona za manastir Pakru, koja se sada nalazi u Muzeju Srpske pravoslavne crkve u Beogradu. Kao i na freskama, Angelina je na ikonama najčešće prikazivana zajedno sa Stefanom, Jovanom i Maksimom.

Srpska pravoslavna crkva je proslavlja 12. avgusta / 30. jula, i 23/10. decembra.

Na poziv mađarskog kralja Matije Korvina, Angelina je krenula sa dvojicom sinova preko Beča i Budima za Srem. Sa moštima svoga muža je u Srem stigla februara 1486. godine. Prvo stanište bilo joj je Kupinovo, gde je ubrzo podigla crkvu Svetog apostola Luke i položila u nju mošti svoga muža, kao i manastir Obed.