Audun Slinde

4.35 Riddaren Audun på Slinde SAK 539: Ei jordeboksnotis frå Bergens Kalvskinn med dateringa 1336, fortel at herr Audun på Slinde gav til kyrkja på Ylmeim 6 mmb – halvt til kyrkja og halvt til presten – i Mælås (Sog 83), 1 ½ mmb i Nes (Sog 11) og ½ mmb i eit fiskevarp som heitte «aulra». Likeeins fortel jordeboka at fru Gyrid på Slinde gav 1 ½ mmb i Langen (Lus 55), og fru Margreta, dotter hennar, gav 2 mmb i same garden, til presten på Ylmeim. Kyrkja på Ylmeim fekk også 1 ½ mmb i Langen i Luster som fru Gyrid på Slinde gav, og 2 mmb i Langen av Margreta, dotter hennar. Kyrkja på Saude i Luster fekk «sketting þridia» i Bringe (Lus 42) som herr Audun kjøpte [til kyrkja]. Fru Margreta er rimelegvis identisk med den fru Margreta på Søreim som i sitt testamente gav 3 kyr til presten på Dale i Luster.1765 Det at Audun på Slinde i 1336 er sagt å ha gjeve mellom anna ½ mmb i eit fiskevarp som heitte «aulra» til kyrkja på Ylmeim, er interessant, ettersom ei sak frå 1356 (sjå sak 76) også inneheld noko om eit lakseverp med namnet «Oluu». Det kan vera tale om same fiskeverp. Eindride Petersson omtalar då nokre kjøpedokument som frenden hans, Audun, hadde. Kor vidt denne frenden var i live i 1356 er vanskeleg å seia, men dersom han ikkje var det, er det fullt mogleg at det er tale om Audun på Slinde. Ut frå desse opplysningane kan ein rekna med at Audun på Slinde var gift med fru Gyrid på Slinde, og at desse to truleg var foreldre til fru Margreta. Det er også rimeleg å tenkja seg eit slektssamband til fru Åsa på Tønjum (sjå s. 359 f.) og Jorunn, mor til Arne Trondsson (sjå s. 420). Seglet til Audun på Slinde er kjent frå 1314, og viser eit trekanta skjold med to smale tverrbjelkar som er innsette med spissar. Over bjelkane finn ein to femblada roser, samt ei ditto under bjelkane. Første gong Audun på Slinde er nemnt i kjeldene, er i samband med Roxburgh-traktaten i 1281, då han er mellom dei seks nordmennene som vert att som gislar hjå kongen av Skottland som garantar for avtalen. Han er då ikkje nemnt riddar slik det er hevda i RN og av P. A. Munch, men var truleg berre væpnar.1766 Audun bør også ha vore svært ung i 1281, ettersom han framleis er i live i 1330- åra.1767 Neste gong han opptrer i kjeldene er i samband med skiftet på Kvåle i Sogndal i 1314.1768 1765. DN XV, nr. 16; RN IV, nr. 1216; BK, pag. 33a–34a og 36b–37a; BKMunch, s. 36–37 og 39–40. 1766. RN II, nr. 275; P. A. Munch 1859, s. 23. Jf. DN XIX, nr. 305: «(...) Preterea sciendum est, quod Viuenus miles, frater Bernerij militis. Johannes filius Finni. Jsaac filius Gautonis. Andreas Petri. Elauus Arnfinnj. Auduennus de Slindon, (...)». Her ser ein at det berre er Vidkunn [Erlingsson] som er titulert riddar, og at riddaren Bjarne Erlingsson berre tener som identifikator for Vidkunn i eigenskap av å vera bror hans, og ikkje er mellom gislane. Dei resterande fem er ikkje nemnte med riddartittelen. Figur 124. Seglet til Audun på Slinde frå 1314 (NoSigV, nr. 71). 423 Ut over dette er han ikkje omtalt i kjeldematerialet. P. A. Munch meinte at han var syslemann i Ytre Sogn, men det finnest ikkje dekning i kjeldene for dette.1769 Audun på Slinde tilhøyrte sjølvsagt aristokratiet i eigenskap av å vera riddar. P. A. Munch reknar med at hovudarvingen etter Audun kan ha vore gift med Erlend Filippusson på Losna, ettersom Slinde (Sog 84) sidan er mellom jordegodset til Erlends svigerson.1770 Absalon Pederssøn fortel at Slinde var odelen til Erik Rosenkrantz, og i 1624 er dette jordegodset i eiga til Breide Rantzau.1771

Alle the knager ther inde. Thesi Jo.

en tredje Eiliv frå Naustdal vart også riddar, og i 1347 overtala han kong Magnus tilå søkje paven om å få gifte seg med Gyrid, som han var i slekt med. Denne tredje Eiliv var medlem av riksrådet. Både han og kona Gyrid drukna i 1358, og med dette ser det ut til at stordomstida til denne slekta ute.

http://www.nrk.no/sf/leksikon/index.php/Eilivane_i_Naustdal (Denne linken virker ikke)

------------------------------------------------------

Kilder:

   Jo Rune Ugulen: "Alle the knaber ther inde och sædescwenne"