Cornelis van Spaendonck

Wikipedia

Cornelis van Spaendonck was born in the Dutch city of Tilburg, but by the age of seventeen, after completing an apprenticeship in Antwerp, he followed his older brother Gerard, also a gifted still life artist, to Paris. Like his older brother, who went on to become professor of flower painting at the Jardin des Plantes in Paris and a major contributor to the royal collection of botanical watercolors, Cornelis van Spaendonck went on to a long and celebrated career in France. In 1779 he was already exhibiting successfully and ten years later he was accepted as a member of the Académie des Beaux Arts. During that same period he served as a designer and as director of the prestigious Sèvres porcelain works. Van Spaendonck's status and prosperity were undisturbed by the political upheavals which took place during his long life, and he remained an acclaimed flower painter well into the nineteenth century.

Cornelis and his brother Gerard retained quite distinctive styles throughout their careers. Cornelis used a softer touch in his works, which tend to be more romantic and fanciful than those of his more literal-minded brother. This atmospheric still life, with its lush cornucopia of flowers spilling over the canvas, demonstrates those qualities, as well as the technical virtuosity and finish for which Cornelis became famous. The flowers include tulips, roses, morning glories and many others, overflowing a vase that rests on a marble plinth, next to a bird's nest. In a subtle but characteristically brilliant touch, the artist shows the flowers reflected in the smooth convex surface of the vase. In the background, an aloe plant, veiled by shadow, rests upon a tall pedestal at left, while at right the setting opens up to an evocative view of the sky. This is a masterwork by this noted artist.

Dutch painter who was a native of Tilburg. Spaendonck initially worked under artist Guillaume-Jacques Herreyns (1743-1827) in Antwerp, and in 1773 moved to Paris to study and work with his brother, floral painter Gérard van Spaendonck (1746-1822). From 1785 to 1800, Cornelis van Spaendonck was head of the porcelain works at Sèvres. Due to difficulties encountered as an administrator, he was relieved of his directorship in 1800, but remained at Sèvres as a designer and artist until 1808.

In 1789 Spaendonck became a member of the Académie des Beaux Arts. He painted throughout his lifetime, and displayed his works at the Salons of Paris until 1833. Most of Spaendonck's works were created with oils and gouache, and he is remembered for his lush still-lifes of flowers. Among his paintings were subjects such as De Fleurs Et Fruits, Vase De Fleurs, Bouquet De Different Fleurs, Fleurs Du Jardin, Corbeille Fleurs, et al. At his death in 1840 there were 29 paintings in his studio, which were auctioned soon afterwards

Cornelis was het vierde kind in het gezin Van Spaendonck-Couwenbergh. Ruim 10 jaar jonger dan zijn broer Gerard volgde hij tot de dood van Gerard diens voetsporen . Zijn oudere broer was ongetwijfeld zijn lichtend voorbeeld. Gerard, geboren in 1746, was na zijn achttiende verjaardag in de leer bij Jacob III Herreyns in Antwerpen, dus de bemoeiingen van Gerard moeten wel beperkt gebleven zijn. Antwerpen was in die tijd immers allerminst naast de deur. 

Maar in ieder geval werd het voorbeeld van de oudere broer gevolgd: Ook Cornelis ging voor zijn opleiding naar Herreyns in Breda om in 1773 ook zijn kansen te beproeven in Parijs, waar Gerard toen vier jaar woonde.

In zijn Levensbeschrijving van Gerardus Van Spaendonck uit 1863 laat J.F.H. Lommen de beide broers zich tegelijkertijd in Parijs vestigen.Dat is niet juist. Maar het commentaar van de historicus is vermeldenswaard:

                                          Zonder voorkennis of toestem-

                                          ming hunner ouders, welker

                                          braafheid en godsdienst-

                                          zin dit voornemen zeker 

                                          zouden ontraden hebben,

                                          daar het wulpsch parijs hen

                                         met  schilderkunst kon volma-

                                         ken,  weliswaar, maar nog meer

                                         en oogenschijnlijker met

                                          zedeloosheid bevlekken".

Cornelis komt in opleiding bij zijn broer en werkt mee aan de door hem ontvangen opdrachten. Daaruit ontwikkelde zich een soort consortium tussen beide broers, waarin Gerard de leiding had. Dat echter ook Cornelis - of zoals hij signeerde Corneille - zich een naam als kunstenaar verwierf, blijkt wel uit zijn toetreding tot de Académie des Beaux Arts, een benoeming, die niet alleen als eerbewijs gold maar ook toegang verschafte tot de meestal tweejaarlijkse Salon, die in het Louvre gehouden werd. Dat was in het revolutiejaar 1789, tijdens welke beide Van Spaendoncken ernstige moeilijkheden bespaard bleven. Terwijl daarna de koers in de artistieke carrière van Gérard verlegd werd, werd aan Cornelis in 1795 de artistieke leiding van de porseleinfabriek van Sèvres toevertrouwd. Een begin 1999 in Sèvres een ingesteld onderzoek naar de activiteiten van Corneille aldaar bevestigde, dat hij van 1775 tot 1780 vast aan de Porcelainerie verbonden was als "Artiste en Chef"; hij moest de jonge artiesten instrueren. Na 1780 heeft de Porcelainerie nooit meer schilders in vaste dienst gehad. Wel werden regelmatig bestellingen gedaan voor decoraties bij artiesten uit Parijs en soms uit het buitenland. Ook op Cornelis werd nog meerdere malen een beroep gedaan. Aan de artistieke carrière van Corneille was daarmee geenzins een einde gekomen. Voor een indruk van het werk van Cornelis klik hier.

Het oeuvre van Cornelis moge dan minder gewaardeerd worden dan dat van Gerard, het is omvangrijker dan dat van zijn rroer, wiens laatst gedateerde werk uit 1796 stamt, terwijl Cornelis nog tot 1833 werk inzond voor de Parijse salon.

Ongesigneerd en ongedateerd portret van Cornelis van Spaendonck, waarschijnlijk uit zijn vroege Parijse periode. (particulier eigendom)Levensbeschrijving

CORNELIS VAN SPAENDONCK

Geboren 7-12-1756 Overleden 4-1-1840Terug naar TAK A 9e generatieCornelis van Spaendonck: Bloemen in een hoge mand.

paneel 27,9x20,4 cm. 1798Omdat nogal eens leerlingen van Gerard in die tijd ook hun leertijd voortzetten in Sèvres, heeft Cornelis ook bekende leerlingen gehad. Naast Henriëtta Geertrui Knip zou bijvoorbeeld genoemd kunnen worden de Franse Mélanie de Comolera.

Cornelis was minder honkvast dan Gerard.

Na enige tijd gehuisvest te zijn in het Tuileriën-complex woonde hij in 1819 aan de Cour des Fontaines dicht bij het Palais Royal. Later was zijn adres Quai des Augustins 55,Quai des Augustins 55Cornelis overleefde zijn broer 17 jaar. Op 22 december 1839 overleed hij op 81-jarige leeftijd.