Hans von Borschnitz, auf Pannwitz (Banewitz)

http://www.palaceslaska.pl/index.php/component/content/article?id=1...

Paniowice,Powiat trzebnicki, gmina Oborniki Śląskie (nazwa niemiecka: Pannwitz, Kreis Trebnitz)

Miejscowość wzmiankowano w 1427 roku pod nazwą Banewitz. Majątek w Paniowicach przez dłuższy czas należał do znanej śląskiej rodziny von Borschnitz. Właścicielem miejscowości był m.in. Hans von Borschnitz, od 1602 roku mąż Barbary, córki Adama juniora von Mutschelnitz z Pełczyna. W 1620r. Anna (ur.1604r., zm.1661r.), córka Hansa von Borschnitza z Paniowic wyszła za mąż za Jana Ernsta von Niebelschütz, naczelnego poborcę podatków księstwa głogowskiego. W osiemnastym stuleciu dobra w Paniowicach przejęła rodzina von Haugwitz. W dokumentach dotyczących wioski wzmiankowano: w 1743 r. generała von Haugwitz, w 1750r. barona von Haugwitz. Od 1783 roku co najmniej do 1785 roku właścicielem posiadłości był Johann Friedrich Wilhelm von Haugwitz. W 1785 roku w Paniowicach wzmiankowano nową pańską siedzibę, dwa folwarki, ewangelicką szkołę, młyn wodny i 22 gospodarstwa zagrodnicze. W sumie miejscowość liczyła 219 ewangelickich mieszkańców, posiadających kościół w Psarach (Hünern). W 1830 roku majątek w Paniowicach należał do rodziny von Poser. Według opisu wioski znajdował się w niej pałac, folwark, 37 domów, ewangelicka szkoła, młyn wodny, cegielnia. W części osady zwanej Häselei położony był drugi folwark. Paniowice liczyły 287 mieszkańców, w tym 19 katolików. Ewangelicy należeli do kościoła w Psarach (Hünern), a katolicy do kościoła w Kotowicach (Kottwitz). W 1845 roku majątek w Paniowicach posiadał baron von Richthofen z Goczałkowa Górnego (auf Kohlhöhe). W Paniowicach w tym czasie był pałac, folwark, 29 domów, szkoła ewangelicka, młyn wodny, browar, gorzelnia i cegielnia. Paniowice zamieszkiwało 241 osób, w tym 8 wyznania katolickiego. Ewangelicy należeli do kościoła w Psarach (Hünern), a katolicy do kościoła w Szewcach (Schebitz). Na folwarku hodowano m.in. 172 sztuki bydła. W części wioski zwanej Häselei wzmiankowano folwark, 7 domów i 49 mieszkańców, w tym 2 katolików. Przed 1854 rokiem dobra rycerskie w Paniowicach przeszły na własność Adolfa Wilhelma Ludwiga hrabiego von Bocholtz-Asseburg (ur.1817r., zm.1880r.). Z małżeństwa z Eleonore z domu hrabianką zu Münster (ur.1818r., zm.1882r.) pozostawił on czwórkę dzieci: Hermanna (ur.1845r., zm.1926/1930r.), Ernsta (ur.1847r., zm. po 1886r.), Thusnelde (ur. Pannwitz 1854r., zm.1949r.) i Dietricha (ur. Pannwitz 1856r., zm. Pannwitz 1940r.). W 1886 roku należący do rodzeństwa von Bocholtz-Asseburg majątek w Paniowicach liczył 551ha, w tym 294ha pól uprawnych, 141ha łąk, 34ha pastwisk, 71ha lasów, 11ha dróg i podwórzy gospodarczych. Na folwarku hodowano 37 koni, 103 sztuki bydła rogatego, w tym 66 krów; 880 owiec, 20 świń. Gospodarstwo prowadził inspektor Wedemeyer. W 1894 roku posiadłość była własnością hrabiego Hermana, hrabiego Diedricha i hrabianki Thusneldy von Bocholtz-Asseburg. Sytuacja własnościowa nie uległa zmianie przynajmniej do 1926 roku. W 1926 roku powierzchnia włości wynosiła 551ha, w tym 150ha pól uprawnych, 75ha łąk, 140ha pastwisk, 15ha stawów, 155ha lasów, 16ha dróg i podwórzy gospodarczych. Specjalizowano się w hodowli koni rasy oldenburskiej i hodowli bydła. W 1930 roku majątek należał do hrabiego Dietricha, hrabianki Thusneldy (zamieszkałych w Paniowicach) i barona Didericha von Harthausen, zamieszkałego w Thienhausen, Kreis Höxter (w Westfalii). Według księgi adresowej z 1937 roku nie zmienili się właściciele posiadłości, a jej powierzchnia w dalszym ciągu wynosiła 551ha. W rękach rodziny von Bocholtz-Asseburg dobra pozostały do końca drugiej wojny światowej.

Damian Dąbrowski,

Luty 2014 r.