Jan Tęczyński h. Topór

Jan Tęczyński herbu Topór, (ur. w 1492, zm. między: 8 – 21 lipca 1541) – starosta bełski, chełmski, krasnostawski i ratnieński, hrubieszowski (1536-1541), tyszowiecki (1536-1541), miecznik krakowski, podkomorzy chełmski (1515), kasztelan chełmski (1515-1525), wojewoda bełski (1528-1533), podolski (1533-1536), ruski (1536-1537), sandomierski (1537-1541).

Kariera[edytuj | edytuj kod] Odziedziczył po ojcu posiadłości Tenczyńskie wraz z wytwórnią papieru w Krzeszowicach, i m.in. Rytwiany gdzie w 1621 Jan Tęczyński sprowadził kamedułów, którzy wybudowali klasztor i kościół. W 1521 Jan Tęczyński za 5500 florenów zakupił Książ Wielki i 7 wsi od Marcina Kamienieckiego. Odbył podróże po wielu krajach, (które opisał Paprocki), zdobywając w nich wykształcenie. Potem przebywał na dworach. Zabiegał w 1528 o dziesięcioletni rozejm z Turcją.

Pochodzenie i rodzina[edytuj | edytuj kod] Był synem Mikołaja (wojewody ruskiego), zwanego Krakowczykiem, (zm. 26 października 1497); i Aleksandry z Chożowa (zm. 1 października 1522/1526 - córki Olechny Sudymontowicza, wojewody wileńskiego), bratem Stanisława (zm. 1521/1527), (starosty lubomelskiego), Anny (ur. 1480 ?, zm.1532) ż. Mikołaja Szydłowieckiego, Jadwigi (zm. 1549/60)- ż. Adama Kurozwęckiego vel Rytwianskiego, i Barbary Tarnowskiej (ok. 1490 - 1521) - żony Jana Amora Tarnowskiego.

Był mężem Katarzyny Łaskiej, h: Korab (ur. między: 1496 a 1497, zm. 16 stycznia 1557 - córki Jarosława) oraz ojcem Zofii (zm. 1588, żony Stanisława Ostroroga, kasztelana międzyrzeckiego) i Katarzyny (1538 - 1566 - żony Jana Bonera i następnie Stanisława Barzi ). Jego stryjecznym bratem był Andrzej Tęczyński (zm. 1536)-wojewoda sandomierski, który od cesarza Karola V uzyskał dla rodziny tytuł hrabiego Świętego Imperium Rzymskiego (1527 r.). .

Jan Tęczyński - jeden z najbogatszych ludzi w Polsce, zmarł w lipcu 1541, pozostawiając olbrzymi majątek i dwie córki. Jego nagrobek, jeden z najwspanialszych nagrobnych pomników renesansowych, kosztem obu zięciów wykonano w Książu Wielkim w 1541 r. Przy nim w 1566 została pochowana jego córka Katarzyna Barzi, zmarła w 28 roku życia.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod] Tęczyńscy w Dynamicznym Herbarzu Rodzin Polskich Genealogia Tęczyński (pdf) Genealogia postaci J. Kurtyka, Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997. Stanisław Okszyc Orzechowski, Wybór pism; (Jan (zm. 1541), był wojewodą lubelskim, nie sandomierskim), Zakład Narodwy im. Ossolińskich, 1972 Włodzimierz Dworzaczek, Wielkopolscy Ostrorogowie, 1998, s. 13 Kasper Niesiecki, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, s. j: powiększony dodatkami z ..., Tom 9, s.67