Roman Sołtyk Sr. h. wł.

Roman Sołtyk herbu Sołtyk (ur. 1790 w Warszawie, zm. 24 października 1843 w Saint-Germain-en-Laye we Francji ) – polski generał brygady, poseł z powiatu koneckiego na sejmy 1825 i 1830 roku[1], uczestnik powstania listopadowego.

Kariera Syn senatora Stanisława Sołtyka i Karoliny z Sapiehów[2]. Ukończył politechnikę w Paryżu. W 1807 wstąpił do służby w artylerii konnej Armii Księstwa Warszawskiego. W 1809 jako dowódca kompanii, w stopniu kapitana artylerii konnej Księstwa Warszawskiego, wystawionej własnym kosztem, wziął udział w wojnie z Austrią. Wyróżnił się w walkach o Zamość. Szef szwadronu od 1810. Od 1811 służył w 6 pułku ułanów. Od 1810 podpułkownik, w 1812 adiutant gen. Michała Sokolnickiego, wstąpił do francuskiego sztabu generalnego. W 1812 roku przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego[3].

Walczył w kampanii moskiewskiej 1812 i saskiej 1813. Pod Lipskiem dostał się do niewoli rosyjskiej . Po uwolnieniu i powrocie do kraju wstąpił do Armii Królestwa Polskiego. W 1816 złożył dymisję.

Brał aktywny udział w życiu politycznym i w organizacjach niepodległościowych w Warszawie. W 1826 został uwięziony, ale z braków dowodów winy uwolniony. Jako poseł sejmowy wniósł 1829 projekt uwłaszczenia chłopów. Związany ze sprzysiężeniem Piotra Wysockiego[4]. W 1830 wiceprezes Towarzystwa Patriotycznego.

Po wybuchu powstania listopadowego zgłosił się do służby, początkowo jako regimentarz zawiślański. Organizował regularną armię oraz ruchomą gwardię narodową. W oblężonej Warszawie dowódca artylerii wałowej. W czasie powstania listopadowego w dniu 25 stycznia 1831, na wniosek Romana Sołtyka Sejm powstańczy jednogłośnie uchwalił detronizację cara Mikołaja I jako króla Polski. Generał z września 1831. Był zwolennikiem bezwzględnej obrony miasta, występował stanowczo przeciw kapitulacji.

Po kapitulacji ruszył z resztkami armii polskiej w Płockie, skąd z misją dyplomatyczną wyjechał do Francji i Anglii. Działał w polskich organizacjach politycznych. Resztę życia spędził na emigracji we Francji. Napisał: La Pologne, précis historique, politique et militaire de sa révolution... (1833, 2 t.), Napoléon en 1812 (1836), Relation des opérations de l'armée aux ordres du prince Joseph Poniatowski pendant la campagne de 1809... (1841) i in.

W 1834 roku skazany przez władze rosyjskie na powieszenie za udział w powstaniu listopadowym[5].

Był członkiem loży wolnomularskiej Bouclier du Nord w 1819 roku[6].

Żonaty z Konstancją Heleną z domu Moszczańską, miał syna Romana, generała armii austriackiej, oraz córkę Helenę