Wilhelmus Nicolaas Jacobus van Donge

Van Donge werkte in de oorlogsjaren mee aan het dan illegale Vrij Nederland. Zijn naam komt voor op de lijst van personen die veroordeeld werden vanwege hun betrokkenheid bij de illegale pers. Het Oranjehotel-gedenkboek vermeldde dat hij één van oprichters zou zijn van dat Vrij Nederland en dat hij gestraft werd met 2 jaar gevangenschap in Rheinbach. Daarvoor had hij al vanaf 2 maart 1941 tot en met 10 maart 1942 in Scheveningen vastgezeten.

Over de tekst van het egodocument:

De schrijver is een jonge man, 18 - 23 jaar oud, verkoper in een zaak voor herenkleding in Amsterdam. In mei 1941 wordt hij gearresteerd wegens medewerking aan een voorstadium van het blad Vrij Nederland. Hij zit eerst in Scheveningen gevangen en wordt in februari 1942 tot 2 jaar tuchthuisstraf veroordeeld, die hij voornamelijk doorbrengt in Rheinbach. Hij werkt in vele buitencommando's, o.a. bij het verwijderen van koperdraad van hoogspanningspalen. In januari 1943 krijgt hij gratie en keert naar huis terug. Tewerkstelling in Duitsland dreigt; wegens een huidaandoening wordt hij afgekeurd. Hij krijgt een betrekking op een kantoor, studeert 's avonds voor handelsdiploma's. Dit latere gedeelte is zeer uitgesproken een dagboek over het gewone dagelijkse leven, waarbij een duidelijk licht valt op de noden en moeilijkheden van de jeugd in deze tijd: normaal, onbezorgd en ook wel vrolijk levende, uitgaande (b.v. onderlinge feestjes), lijdt de jeugd onder de onrust en druk der tijden, vooral ook onder de stagnatie en het gedwongen uitstel van ieder persoonlijk initiatief, iedere vordering in het persoonlijk leven. De schrijver is verloofd, zijn meisje is verpleegster. Eind 1943 verhevigt zich zijn eczeem; hij moet "naar buiten", maar het enige wat geschiedt is een onrustig heen en weer vliegen tussen verschillende plaatsen, naar kennissen. Het dagboek bestaat uit: a. Een achteraf geschreven verhaal over de perioden: augustus 1939 - mei 1941 (dit zeer in het kort); mei 1941 - januari 1943; januari 1943 - november 1943. De schrijver begon hieraan in juli 1943, beëindigde het waarschijnlijk in november 1943. (Een dagboek over 1940 en 1941 liet hij op de dag van zijn arrestatie door zijn verloofde verbranden). b. Een vrij uitvoerig dagboek (dagelijks leven) over de periode november 1943 - januari 1944, alsmede een kort stukje dagboek uit augustus 1943. e. Echt dagboek, in de gevangenis te Scheveningen geschreven, en lopende van mei 1941 - juni 1941

bronnen:

• archiefkaart stadsarchief Amsterdam
• stadsarchief Amsterdam > lijst van veroordeelden inzake de illegale pers
• Gedenkboek Oranjehotel Namenlijsten
• Europese dagboeken en egodokumenten > tekst hierboven