dr. Albertus Christiaan van Raalte

Historischeprojecten Hardenberg

Wie gaat er mee naar het nieuwe Kanaän ? Daarheen ! Daarheen ! Trekt ons het hart, o Vader onrust heen ! Wij zijn er die Groenlandsche straatjes zoo dikwijls ten einde gegaan Amerika ! O land van ons verlangen

Anthonij Brummelkamp prof.ds. Anthony Brummelkamp

Hendrik Pieter Scholte: ds. Hendrik Peter Scholte

EENEN VERBODEN GODSDIENSTOEFENING TE ANE

Het najaar van 1836 is erg stormachtig, zowel in letterlijke als figuurlijke zin. Op woensdag 16 november vindt er in Ane een godsdienstoefening van “afgescheidenen” plaats op de boerderij van Albert Eekman, slechts op een paar minuten afstand van ’t Erve Hobers. De leiding van deze dienst is in handen van “den berugten A.C. van Raalte.” Zo’n huisdienst is sinds 5 juli bij wet verboden en de burgemeeser moet dus ingrijpen. In zijn proces-verbaal aan Den Heere Officier bij de Regtbank te Deventer schrijft hij (met spel- en taalfouten).

De burgemeester sluit het proces-verbaal af met een lijst met namen van alle meer dan 80 aanwezige personen. Het valt op dat de aanwezigen uit de wijde omtrek komen: Hermannus Nijman en deszelfs vrouwe Geertje en deszelfs knegt Asse, alle te Bergentheim; Gerrit Brokelman, kleermaker te Heemse; de vrouw van Gerrit Jan Ballast te Collendoorn enz, enz. Verder valt op dat soms alleen ‘de vrouw van ……’ aanwezig is. Gezinnen worden verscheurd door dit godsdienstige dilemma.

Als Van Raalte in het najaar van 1836 deze verboden godsdienstoefening houdt, is hij net 25 jaar geworden. Hij heeft een preekverbod omdat hij weigert de kerkelijke reglementen te erkennen. Hij voegt zich bij de afgescheidenen en wordt als predikant bevestigd in Genemuiden. Een jaar eerder (1835) is in Ommen een "afgescheiden kerk” gesticht door dominee Brummelkamp, de zwager van Van Raalte. Vanuit Genemuiden komt Van Raalte geregeld preken in Ommen en omstreken, zoals nu in Ane. Afgelopen zondag, drie dagen voordat hij hier preekt, zijn er nog relletjes uitgebroken nadat Van Raalte het avondmaal bediend had in het woonhuis van bakker Egbertus ten Toren in Ommen. De plaatselijke burgemeester grijpt niet in. Hier in Ane probeert de burgemeester wel in te grijpen, maar de gelovigen luisteren niet. Het zal niet alleen gelegen hebben aan het feit dat er maar één politieagent meegekomen is. Het kan ook niet anders, hij is de enige agent die Gramsbergen rijk is: de 77-jarige (!) Casparus Weber, die nog steeds niet met pensioen kan, omdat de gemeente daar geen geld voor heeft. Hij moet ook op eigen kosten zijn kledingstukken aanschaffen en zorgen dat hij "dezelve op tijd doet". Veldwachter Casparus en Albert Tangenberg kenden elkaar; ze waren N.B. in 1812 beiden getuige bij het huwelijk van Alberts zwager Warnar Creemer.

Door het bevel van de burgemeester te negeren, nemen de aanwezigen een groot risico. Een afsplitsing van de ene Hervormde Kerk is in de ogen van de overheid niet mogelijk. Er is dan ook een samenscholingsverbod op een bijeenkomst van meer dan 20 personen ingesteld. De boete kan oplopen tot 30 gulden, ook worden soms huzaren verplicht ingekwartierd. In ieder geval nemen de ‘ samenscholers’ een groot risico, met name het gezin van boer Eekman. Drie dagen later, op 19 november, preekt Van Raalte alweer ergens anders: in Den Ham. Hij wordt tijdens die “kerkdienst” gearresteerd, naar Ommen gebracht en daar opgesloten in de gevangenis. De volgende dag gaat hij onder geleide naar Deventer om veroordeeld te worden. Hij wordt echter meteen in vrijheid gesteld en loopt terug naar Ommen, waar hij zijn werk voortzet.

Ds. Albertus Christiaan van Raalte

Hij werd geboren op 17 oktober 1811 te Wanneperveen Overijsel, zoon van Albertus van Raalte en Catharina Christina Harking. Op 11 maart 1836 trouwde hij in Leiden met Christina Johanna de Moen, dochter van Benjamin de Moen en Johanna Maria Wilhelmina Menzel. Zij was geboren te Leiden op 30 januari 1815. Op 24 september 1846 verlaat Albertus Christiaan van Raalte met zijn vrouw en 5 kinderen Nederland. Vanuit Rotterdam vertrekt hij met 53 gemeenteleden naar New York City op het passagiersschip de Southerner. Het gezin laat in totaal 11 kinderen na.

Ds. Albertus Christiaan van Raalte stichtte de stad Holland in de staat Michigan. Op 27 november 1876 overlijdt hij in Holland Michigan en zijn vrouw was hem enige jaren reeds voorgegaan op 30 juni 1871 eveneens te Holland Michigan.

https://www.genealogieonline.nl/stamboom-hobers/I3083.php