Adelheid Harbarensdotter van der Woert

Personalia

Naam: Adelheid Harbarensdr. Van der WOERD

Doopnaam:

 Aleid

Geboren: 00-00-1220 te Naaldwijk op de kastelen Lage - en Hoge Woerd.

Overleden: 00-00-1270

Ouders: Ricardis Willemsdr. Van HOLLAND en Hardbaren Floresz. De WORDE of Van WOERD(E)

Broers, zussen: Floris Harbarensz. III

Hadewig Harbarensdr.

Echtgenoot:

Willem Willemsz. Von FOREST (Van FOREEST alias Van der WOERD)

Trouwdatum: 00-00-1240 te Holland

Kinderen:

Herbaren

Joannes

Nicolaas

N. (Richardis?)

Willem

Aleid is genaamd naar de "halve tante"; Adelheid Van VOORNE *1167, dochter van Dirk I Van VOORNE en N. Van NAALDWIJK, een halve zuster van vader. Of genaamd naar de oma van moederszijde; Aleid Van GELRE +1218 getrouwd met graaf Willem I van HOLLAND.

--------------------------------------------------------

Adelheid Harbarensdr. (Aleid) Van der WOERD ca. 1220-1270, getrouwd in ca.1240 met Willem Willemsz.Von FOREST (Van FOREEST alias Van der WOERD) ca.1222-1282.

Aleid is genaamd naar de "halve tante"; Adelheid Van Voorne *1167, dochter van Dirk I en Hagewig? Van Naaldwijk, een halve zuster van vader. Of genaamd naar de oma van moederszijde; Aleid Van Gerle +1218 getrouwd met graaf Willem I van Holland.

Willem werd genoemd in 09-1251 te Frechen bij Aken in Duitsland. Hij wordt genoemd in een oorkonde van 1252 van Hendrik I, bisschop van Utrecht. De bron: "1252 Wilhelmus De Worth (Sloet No.741) [Alias van Willem De Foresto ?]. Hendrik, Bisschop van Utrecht, geeft aan het klooster Bethehem de tiende in p. Thremete (Drempt)*, die Everhardus Wilpe in leen had en wiens rechten door het klooster afgekocht waren". * vidiolaat de .... et uno Wilhelmii de Worth.

Hij testeert als heer van Foreest in het graafschap Holland op 29 november 1278. Willem laat zijn laatste wilsbeschikking opstellen. Hij verdeelt zijn goederen over zijn drie zoons, waarvan de oudste zoon (Herpert)zal erven het land Foreest, met renten, tienden, ambacht en achterlenen. Als getuige treedt de heer van Voorne op, de eerste edelman van Holland. Het is haast ondenkbaar dat hij in deze kring zou assisteren, wanneer Willem niet tot zijn naaste familie had behoort. Met Voorne zijn daar geen minderen aanwezig dan heer Arnoud van Heemskerk, heer Jacob van der Woude en Herman van Woerden, die dus mede tot Willem's vrienden en verwanten gerekend moeten worden. Willem worden beschouwd als de stamvader van het thans nog bloeiende geslacht Van Foreest.

Hoe de overgang van Willem en zijn moeder en twee broers van Rijnland naar Holland - de vestiging stroomafwaarts in haar werk is gegaan, ontrekt zich aan onze waarneming. Het is echter maar al te bekend dat graaf Willem II van Holland, in 1247 door enige vorsten van het Duitse land tot "Roomskoning" gekozen, in oktober 1248 Aken heeft veroverd en op 1 november 1248 in die stad is gekroond. Zonder koninklijke begunstiging is het niet goed denkbaar dat de "eerwaarde" weduwe Mathildis de Foresto-de Berga enig belang in het graafschap Holland zou hebben verworven. Mathildis zal zeker haar koninklijke leenheer te Aken of niet ver van die stad hebben bereikt. Voor de koning was het een verheven plicht zijn bescherming over weduwen en wezen uit te strekken. Al onder Karel de Grote gold dit als een specifieke taak van het Christelijke Koningschap. Zonder deze koninklijke bescherming zou Foreest niet makkelijk een Hollands geslacht zijn geworden.

Uit een oorkonde van 27 juli 1250 blijkt dat Mathildis en haar eerste zoon Willem een stuk land in leen hebben gekregen van de graaf, dat westelijk grenst aan het land Reesveld van de heer van Brederode en dat gelegen is tussen het tegenwoordige Reeuwijk en Boskoop. De westelijke begrenzing van Reesveld wordt in 1250 aangeduid als "linea(m) et regula(m) quae vulgariter reappellatur nobilis mulieris Mathildis de Foresto", d.w.z. de ree of de grenslijn van vrouwe Machteld. Uit een oorkonde van 30 december 1248 blijkt dat deze ree al in dat jaar getrokken moet zijn (door Brederode) en dat vrouwe Machteld kort daarna het daaraan palende stuk wildernis met tiend en ambacht in leen heeft verkregen.

"De ree van vrouwe Machteld" in combinatie met het reerecht heeft haar naam aan de huidige gemeente Reeuwijk gegeven. Deze Ree heeft zich zelfs tot op heden gehandhaafd als de Reedijk of Reewal, die de voormalige gemeente Middelburg scheidt van de vroegere gemeente Reewijc, voor deze met Middelburg werd verenigd. De spelling van de huidige plaatsnaam Reeuwijk zou ook beter Reewijk moeten zijn. Het "officium de Foreest",later opgegaan in het officium of de heerlijkheid Middelburg, was leengoed van Willem en zijn moeder. Middelburg is later een ambacht geworden, daarna een zelfstandige gemeente en ten slotte verdwenen door annexatie door Reeuwijk. Het "officium de Foreest" werd ten tijde van graaf Floris V van de grafelijkheid van Holland in leen gehouden. Het "officium de Middelborch" blijkt in 1348 een recht leen te zijn, dat dus uitsluitend in de rechte lijn kon vererven.

Later blijkt de familie ook een stuk land in leen te hebben in het ambacht van Naaldwijk "genaempt het Foreest" of "geheeten 't Foreest". Het leenboek van Naaldwijk vermeld het bedoelde land Foreest voor het eerst in 1390 en in 1429 wordt het omschreven als "zeven marghen lants luttel min oft meer", gelegen aan "die groene wech in die Noerdinghe" aldaar; nabij of grenzende aan dat van "Gerrit van der Woert mit lant dat hij hout uter hoffstede van Voerne". In 1410 blijkt het geslacht Van Foreest nog steeds gegoed te zijn in het ambacht van Naaldwijk. In dat jaar blijkt een stuk grond aldaar te grenzen aan dat van "Floris kint van Foreest".

Deze 7 morgen land zouden ingebracht kunnen zijn door Willem's vrouw, Aleid Harbarendr. van der Woerd, als "bruidsschat" bij hun huwelijk. Op 100 morgen mist men 7 morgen niet!

Dit land is echter vrij spoedig vervreemd van de familie Van Foreest. Reeds in het genoemde jaar 1429 vermeldt Willem van Naaldwijk het als een familiegoed dat een zekere Aelbrecht Jansz. "van mijn ouderen in leen plach te houden". Het ambacht Middelburg is een langer leven beschoren. Het is met "landen, tienden, renten, heerlickheden en alle anderen sinen toebehoeren" tot het jaar 1510(1512) aan de familie Van Foreest gebleven.

In het boek van H. A. Foreest "Het oude geslacht Van Foreest 1250-1570" wordt het 'sociaal-cultureel klimaat' in het begin van de 14de eeuw bescheven: "een groepje ruwe klanten, wien het zwaard maar los in de schede zat, levend naar felle, primitieve in stincten en daarom vroeg versleten; locale machthebbers, zonder veel invloed op de centrale regering , maar toch van voldoende ontwikkeling en reputatie om met succes te dingen naar hoge posten in de kerkelijke hiërarchie....".

see http://stamboomvennik.nl/getperson.php?personID=I22633