Cornelia Trichardt

The Great Trek by Oliver RANSFORD issued 1972

Page 36

It is unfortunate that very few of the Voortrekkers kept journals, but an exception was Louis TREGARDT the leader of the Voorste Mense or the Great Trek's 'people in front', and his day-book enables us to obtain a very clear idea of his European companions. Of them the most interesting by far is Karel, TREGARDT's eldest son, partly because he too in later life was to gain great fame as an explorer. But during the long journey to the Zoutpansberg and Delagoa Bay, Karel (or Carolus as his father preferred to call him) was so undeveloped that he strikes us as erratic and conceited young man whose poor powers of observation, incidentally, several times landed the entire company in trouble. Admittedly Carolus even then possessed some skill as a blacksmith and handyman, but the picture we carry away of him and his wife is that of a sulky couple who were a burden to the older man. Carolus was later to describe the relationship between his father and himself as that of counsellor and executive, but in fact Louis TREGARDT's day-book shows that they were very often at cross purposes and on the brink of an irrevocable quarrel.

ADDED BY Y. DROST, 7 MAY 2015

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Notas dur David Abraham Swanepoel

Die 2de naam van Catharina kom voor op SAF 2018 (wat kom van SAG en ouer publikasies). b12c1d5 Hendrina Catharina * 6.7.1813 Graaff-Reinet 5.6.1814 † Delagoabaai Junie 1838 x Grahamstad 18.6.1831 Carolus Johannes TRIEGARD (Triegard-trek)

Sy word feitlik ‘n jaar na geboorte gedoop.

Haar tweede naam en die naam in gebruik, is egter duidelik Cornelia in die dagboek [1,2]. Catharina kan ‘n fout op ‘n dooprekord wees. Sy word 17 keer aangedui as Cornelia en eenkeer elk as Neeltje, Neellie en Nelie (lg op dieselfde inskrywing as Neellie!)

Ook haar Wikitree profiel beskou dit dat sy Cornelia was en merk op dat haar skoonma waarskynlik haar tante was, synde beide Bouwers was. https://www.wikitree.com/wiki/Bouwer-196. Besigtig op 2020-04-01.

Op Vrydag 14 Augustus 1837 word dit genoem dat sy hierdie skoonma se kind soog.

Vrydag 29 Des 1837 (geimpliseer) “De Vrijdag avond was Pieta en Willem Strijdom hand gemeen; ik vraag wat de oorsaak was. Zei Pieta, dat Willem van hem aan Cornelia leugens verteld heb, en van Cornelia weer aan hem; dat het reets de tweede keer is dat hij dat doet, dat hij zouw gezegt hebben, dat hij aan mijn zeggen zal dat Willem na de beeste niet wil kijken, dat ik hem aan de wagewiel vasmaken moet, en hem een pak slagen geven; en hij had hem niets meer gezegt als dat hij de halve dag bij de kraal blijf, en dat daar reets beeste weg is en vier kalvers ver ongeluk is, dat als ik het boor en ziet het mijn niet aangenaam wesen zal. Ik zei aan Willem, waarom hij niet aan mijn kon zeggen heb als hem eits weder vaard; dat hij aan anderen gaat vertellen, dat de praat zoo groot word, meer als alles waard is. En dat hij in het toekomende het niet weer doen moet, maar bij mijn te komen klagen. Hij zei dat Neeltje hem daar na gevraagt heb. Ik zei wat dat hij dan nodig had haar het te zeggen, of hij dan niet weet dat zij van een hoender stuitje gevreten heb, wand ik dag dat zij het zoo groot gemaakt had om dat zij stil sweeg toen Willem haar naam noemde. Kwam Carolus en wouw haar met een stok slaan, nam ik een juk scheij en zei dat hij prubeeren moet zijn handen aan haar te setten, nam hij zijn twee kinderen en zouw dan weg gaan. Is hij een endje van de wagens gegaan, tot wij aan slaap was, is hij weer gekomen.

“Een hoender stuitje gevreten heb” beteken volgens Grobler om te oordryf.

Hierdie is een van vele geweldadige alterkasies binne die trekgeselskap. Carolus, volgens die beskrywing, kom dons teen die einde van die insident in. Een rede mag wees dat hy jaloers was- gemeen het dat Cornelia en Willem ‘n te goeie vertrouensverhouding gehad het – regtens of verkeerdens. Cornelia was 24 tydens die insident. Van Willem weet ons net dat hy ‘n jong man bowe skoolgaande ouderdom was (Preller se inleiding, p LXXVII). Hy was dus min of meer Cornelia se ouderdom. Hy baklei ook voorheen fisies oor Hendrina Bezuidenhout. Dus was hy ‘n testosteroon eerder as intellekgedrewe jong man.

Hoekom vat Carolus nie eerder Willem aan nie? Hy het sy vuiste gedurig gelig.

Verdere vermeldings oor haar is neutraal of positief. Sy doen werk, soms tipies vroulik, maar ook wat mans sou doen. Sy gaan haal by 2 geleenthede mielies, rapporteer oor ‘n krokodil en oor vee-aanwas. Sy onderhandel met Doors oor die bekom van ‘n koei en kalf. Haar belangrikste bydrae is egter toe sy saam met Antje Scheepers, Breggie Pretorius en haar skoonma ‘n begaanbare pad af van die berg vind toe die mans moed opgegee het.

Tans (2020-04-01) word ene “Louis Gustavus Gustaf Triegaardt” aangedui as ‘n nasaat. Hy word ruim 10 jaar na haar dood gebore. Dis waarskynlik ‘n foutiewe koppeling.

Cornelia en Carolus het twee kinders gehad wat ook in 1838 oorlede is te Delagoabaai soos hulle moeder (Preller se inleiding, p LI.) Hulle name en geslag word nie aangegee nie, maar ons weet een was 'n dogter uit 'n inskrywing op Woensd. 22ste Nov 1837: "Cornelia had Sakanna gesteurd om melk te halen voor haar klijn dogter,…" Sy en Carolus trou kort voor hulle uittog in 1835, so die oudste kind was waarskynlik omtrent 2-3 jaar oud. (Preller se inleiding, p LI.

Bronne:

1. Louis Tregardt se dagboek 1836-1838 - vertaling en aantekeninge deur Jackie Grobler. Litera, 2013. P. 10

2. Louis Trichardt; Gustav Schoeman Preller. Dagboek van Louis Trichardt, 1836-1838. Kaapstad : Nasionale Pers, 1938. Ons geskiedenis-serie. https://repository.nwu.ac.za/handle/10394/8774

Inligting verskaf as Oop Toegang onderhewig aan lisensie CC BY-NC-ND 4.0 - Creative Commons https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode

Kwytskelding: geen verantwoordelikheid word aanvaar vir enige foutiewe of onakkurate inligting nie, hetsy aangehaal, herverpak of self geskryf.