ks. Jόzef Szydzik

• Józef Szydzik Józef Szydzik, ksiądz katolicki, polski działacz narodowy, budowniczy kalwarii Wielewskiej, zasłużony proboszcz chełmżyński i fordoński. Urodzony w Mikołajkach w powiecie Lubawskim w rodzinie nauczycielskiej. Uczył się w progimnazjum w Nowym Mieście a od 1888 w gimnazjum w Brodnicy, gdzie należał do tajnej organizacji filomackiej, której był w latach 1890-1891 przewodniczącym. Od 1891 alumn w Seminarium Duchownym w Pelplinie. W 1896 otrzymał święcenia kapłańskie, Filister honorowy Capitolii (Korporacja Akademicka “Capitolia”) - Capitolię założyła dnia 19 XI 1926 r. grupa studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jako wikariusz pracował w Oliwie, Chojnicach i Pączewie. Od 1903 proboszcz w Ostródzie. W 1905 objął parafię we Wielu. Dokończył tam budowę kościoła parafialnego rozpoczętą przez poprzednika, angażował się w życie społeczne, gospodarcze i polityczne, patronował Towarzystwu Ludowemu i Kółku Rolniczemu. Od 1907 działał w TCL, w 1906 współzałożył Bank Ludowy we Wielu, którego był dyrektorem. Odnowił kult Matki Bożej Pocieszenia. Był głównym inicjatorem i budowniczym Kalwarii Wielewskiej na Białej Górze nad jez. Wielewskim. Był aktywny w ruchu niepodległościowym. W 1918 został przewodniczącym Rady Robotniczo-Chłopskiej we Wielu i delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Był też inicjatorem budowy kościoła filialnego w Dziemianach.

W 1924 r. w uznaniu dotychczasowych zasług otrzymał prestiżową parafię w Chełmży. W 1927 został tajnym szambelanem papieskim, a w latach 1929-1938 dziekan i delegat biskupi. Odnowił katedrę chełmżyńską, w starej szkole stworzył dom katolicki, w którym miały siedzibę liczne bractwa religijne, zwłaszcza młodzieżowe, którym patronował. Ku pamięci poległych w I wojnie mieszkańców miasta wybudował kaplicę Matki Bożej Częstochowskiej na przyjeziornym wzgórzu. Odnowił kult bł. Juty i wybudował pod jej wezwaniem kaplicę w Bielczynach na miejscu dawnej pustelni i dawniejszych kaplic. Opracował cenną publikację Kalendarz Kościelny dla Parafii Chełmżyńskiej. Zawierała ona historię Chełmży, wykaz proboszczów, historię katedry, legendy o mieście. Ponadto chronologiczny spis biskupów chełmińskich od początku do 1926 roku, historię kościoła św. Mikołaja w Chełmży, kościoła oo. franciszkanów, klasztoru ss. elżbietanek, historię bractw i stowarzyszeń, opis parafii dekanatu chełmińskiego. W czasach kryzysu gospodarczego współpracował z władzami miasta w celu niesienia pomocy biednym. Propagował ruch abstynencki. W 1936 r. na wniosek bpa Stanisława Okoniewskiego uhonorowany przez Piusa XI godnością infułata - protonotariusza apostolskiego.

W 1938 r. przeniesiono go do parafii Fordon (obecnie dzielnica Bydgoszczy). Słynął w diecezji jako nowoczesny duszpasterz, zasłużony działacz społeczny, od 1906 r. członek TNT (Towarzystwo Naukowe w Toruniu), odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Odznaką Organizacji Wojskowej Pomorskiej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta. Jedna z ulic Fordonu w Bydgoszczy nosi dziś jego imię.

Dwudziestego września 1939 r. aresztowany przez Niemców, uwięziony w tymczasowym obozie dla internowanych Polaków w koszarach 15 Wielkopolskiego Pułki Artylerii lekkiej w Bydgoszczy przy ul. Gdańskiej 147 (Internierungslager blok VIII) , gdzie 29 września 1939 hitlerowski "lekarz" dobił go zastrzykiem. Dokładne miejsce pochówku nieznane (może w Tryszczynie - 10 km od Bydgoszczy w kierunku Koronowa, może w fordońskiej “Dolinie Śmierci”). W tamtych dniach, w ciągu kilku dni zlikwidowano 250 osób, głównie nauczycieli, księży oraz członków Związku Zachodniego.

Author: Dr Leszek A. Błędzki (Uwaga: świadomie wykorzystałem ten tekst i profile na licencji CC-BY-SA/GNU FDL podczas edycji w Wikipedii, the article in pl.Wikipedia is based on this profile under the licence CC-BY-SA/GNU FDL).