count Adam Joseph Mateus Pototsky

Adam hrabia Potocki herbu Pilawa – polityk galicyjski, jeden z twórców krakowskiego stronnictwa konserwatywnego i zwolennik autonomii tego rejonu. Posiadał liczne majątki ziemskie: Krzeszowice, Tenczynek, Mędrzechów, Góra Ropczycka, Strzechowskie, Pacanów, Spytków, Staszów. Był właścicielem folwarków w Bużance i Daszkówce. Jego dobra obejmowały także Ukrainę: Kobryń, Żabianka, Jabłonówka, Zalesie i Olchowiec. Brał udział w wypadkach 1848 roku, posłował do parlamentu wiedeńskiego, za uczestnictwo w spiskach patriotycznych więziony 1851 przez władze austriackie. Był posłem do Sejmu Krajowego, członkiem Rady Państwa. Zwolennik zniesienia pańszczyzny. Więcej informacji http://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_J%C3%B3zef_Potocki

http://www.sejm-wielki.pl/b/2.261.115

Kompleks dóbr sędziszowskich składał się z dwóch części – dóbr Góra Ropczycka i dóbr Sędziszów, które w drodze zakupu trafiły najpierw do Potockich, a następnie poprzez małżeństwo znalazły się w rękach Tarnowskich. Kompleks dóbr sędziszowskich był rozmieszczony w dwóch powiatach i dwóch województwach. W powiecie ropczyckim, a po jego likwidacji w powiecie dębickim województwa krakowskiego znajdowały się dobra w gminach katastralnych Borek Wielki, Góra Ropczycka, Klęczany, Krzywa, Nawsie, Ruda, Wolica Ługowa, Wolica Piaskowa, Zagórzyce i Żdżary. Natomiast w powiecie kolbuszowskim, w województwie lwowskim na terenie gmin katastralnych Hucisko, Leszcze, Huta Przedborska, Wola Domatkowska, Zapole . W 1930 r. obszar tych dóbr wynosił 3181,74.83 ha powierzchni, a w tym roli 271,74.83 ha, łąki 60,45.55 ha, pastwiska 23,48.17 ha, las 2791,07.74 ha, inne 35,11.28 ha . Dobra Góra Ropczycka w drugiej połowie wieku XIX na powrót znalazły się w rękach Potockich, ponieważ administrowali oni tą królewszczyzną już w XVII wielu. Jednak od połowy XVIII wieku ich właściciele zaczęli się zmieniać. Należały one do Rudzkich, Wyszkowskiech, a wreszcie trafiły w ręce Gabriela Jaworskiego, a od tych drogą dziedziczenia do Starzeńskich . Dziedziczka tych ziem Katarzyna hr. Jaworska wyszła bowiem za mąż za Ksawerego hr. Starzeńskiego. Po nim dobra te objął jego syn Kazimierz hr. Starzeński, który sprzedał je swojej żonie Teofili z Pawlikowskich Starzeńskiej, ale faktycznie nadal administrował majątkiem . Dobra Góra Ropczycka dla Potockich nabył na nowo Adam hr. Potocki (1822-1872) z Krzeszowic na mocy kontraktu z 20 lipca 1868 r. od Kazimierza hr. Starzeńskiego, ale w myśl tego porozumienia miał je objąć po jego śmierci . Adam hr. Potocki był przedstawicielem jednego z najmożniejszych rodów w Galicji i drugim reprezentantem linii krzeszowickiej. Do podziału na dwie linie - krzeszowicką i łańcucką doszło w 1823 r. kiedy to dwaj bracia Alfred i Artur podzielili się majątkiem, który pozostawili im rodzice Jan i Julia z ks. Lubomirskich. Młodszy Artur otrzymał dobra w Krakowie i okolicy oraz Królestwie Polskim. Miał on dwie główne siedziby – w Krzeszowicach oraz w Krakowie. W pierwszej początkowo rezydował wraz z rodziną, a jednocześnie mieścił się tam cały zarząd dóbr. Stad linię tę określa się jako krzeszowicką. Z czasem główna siedziba rodu stał się Pałac pod Baranami w Krakowie . Artur hr. Potocki miał kilkoro dzieci, ale spośród nich przeżył tylko Adam, który 20 lipca 1868 r. zawarł z Kazimierzem hr. Starzeńskim kontrakt, w myśl którego nabył dobra Góra Ropczycka za sumę 330 tys. złr.. Majątek nieruchomy wraz z inwentarzem gospodarczym wyceniono na 280 tys., a ruchomości pałacowe na 50 tys. zł . Dobra te objął jego najstarszy syn Artur hr. Potocki z Krzeszowic (1850-1890). W sprawie przejęcia dóbr Góra Ropczycka zachowało się tylko jedno źródło – zarządzenie Kancelarii Głównej Dóbr i Interesów hr. Potockich w Krzeszowicach z 28 grudnia 1877 r., która zawiadamiała o przyjęciu do wiadomości inwentarza objęcia Dóbr Góra Ropczycka i w związku z tym wydawała kilka poleceń organizacyjnych. Z pisma wynika jednocześnie, że przejęcie majątku nastąpiło z dniem 1 grudnia 1877 r. . Zgodnie z tym zarządzeniem folwarki Góra Ropczycka, Borek i Zagorzyce, wydzierżawione cukrowni do tego okresu miały nadal pozostać w tej samej zależności. Pozostałe folwarki oraz Żdżary, lasy i wszystkie prawa z dobrami połączone pozostawały pod administracją Bronisława Chromego. Dom, oficyna, stajnia pałacowa i ogród w Górze Ropczyckiej oraz służba tam zatrudniona pozostawała pod bezpośrednim dozorem Ignacego Deisenberga, który w tych sprawach oraz interesach ogółu dóbr miał kontaktować się z Kancelarią Główną w Krzeszowicach. Spośród służby postanowiono pozostawić: klucznika Wojciecha Cukierskiego , stróża domowego Florka, furmana Jacentego Walczaka, ogrodnika Karola Roga oraz kominiarza. Jednak przyszłość ogrodnika była niejasna, bo w kolejnych punktach stwierdzano, że właściciel nie zamierza go zatrudniać na dłuższy czas, a Kancelaria Główna dała I. Deisenbergowi wolną rękę w sprawie jego zatrudnienia Zarządzono jednocześnie, że I. Deisenberg przekaże do Kancelarii Głównej: spis i opis liberii dla klucznika i furmana, spis potrzebnych naczyń kuchennych, ogólny spis sprzętów potrzebnych dla dóbr, spis naczyń i sprzętów koniecznych dla kredensu, spis pościeli i bielizny potrzebnej do przyzwoitego zaopatrzenia pokoi mieszkalnych i gościnnych w Górze i Żdżarach. I. Deisenberg miał opiekować się domem w Żdżarach, kontrolować drobne naprawy, ale większe miał konsultować z Kancelarią Główną. Ponadto do jego obowiązków należało do dbanie o potrzeby osób zatrudnionych w majątku. Co kwartał miał składać sprawozdania finansowe Kancelarii Głównej . Natomiast kompleks sędziszowskich trafił do Potockich z Krzeszowic kilka lat później. Potoccy byli także właścicielami tych terenów w XVII i XVIII w.. Potem drogą dziedziczenia znalazły się one w rękach Barbary Moszyńskiej, a następnie Jana Nepomucena Zboińskiego, by wreszcie trafić do Stadnickich. W 1834 r. z powodu długów wystawione zostały na publiczną licytację i wówczas nabył je Adrian de Mailly, par Francji, który nigdy nie był w majątku, a w jego imieniu administrował nim Wincenty Łodzia-Rogaliński. W1882 r. Artur hr. Potocki kupił te dobra od jego spadkobierców w 19/20 części i objął je w posiadanie. Ponadto część tych dóbr dzierżawiła spółka cukrownicza Heinemana. Z obszaru tych dóbr w 1869 r. wyłączono teren cukrowni. Artur Potocki, spadkobierca Adama Potockiego, nabył także tą część już w 1874 r. i tym samym cukrownię . W ten sposób na przełomie lat 80 i 90 XIX wieku powstał kompleks dóbr, który z czasem został nazwany dobrami sędziszowskimi. W ciągu badanego okresu posługiwano się różnymi nazwami na określenie tego kompleksu np. Zarząd Dóbr w Górze Ropczyckiej, Zarząd Dóbr hr. Tarnowskich, Zarząd Dóbr hr. Zdzisławów Tarnowskich, Zarząd Dóbr Sędziszowskich, Zarząd Dóbr Sędziszów i Góra Ropczycka Andrzejów hr. Tarnowskich. Wydaje się, że określenie Zarząd Dóbr Sędziszowskich hr. Potockich z Krzeszowic i hr. Tarnowskich z Dzikowa w Górze Ropczyckiej najwyraźniej przedstawia zespół i należy go używać do określenia całego zespołu akt i kompleksu dóbr. W fortunie Artura hr. Potockiego stanowił jednak niezbyt wielki obszar, ponieważ zarządzał on zasadniczo czterema kompleksami - Krzeszowice, Mędrzechów, Staszów oraz Biała Cerkiew, a liczyły one łącznie prawie 3 miliony morgów, gdzie oprócz pól uprawnych były lasy, fabryki, nieruchomości w miastach. Artur hr. Potocki miał dwie córki – starszą Różę (1878-1931), w przyszłości żonę Macieja ks. Radziwiłła z Sichowa oraz młodszą Zofię (1879-1933), która 9 września 1899 r. poślubiła Zdzisława hr. Tarnowskiego z Dzikowa . W roku 1889 Artur hr. Potocki spisał testament, w którym dobra sędziszowskie zapisał po połowie dwóm, wówczas nieletnim, córkom. Stąd w niektórych dokumentach wśród właścicieli dóbr sędziszowskich wymienia się zarówno Różę, jak i Zofię Potockie. Opiekę nad nimi sprawowała rada familijna pod przewodnictwem młodszego brata Artura Andrzeja hr. Potockiego z Krzeszowic . Testament i decyzje Artura hr. Potockiego zostały potwierdzone przez C.K. Sąd Krajowy w Krakowie, który 17.05.1895 r. wydał dekret dziedziczenia, na mocy którego po połowie majątku otrzymały jego córki – Róża i Zofia. W tym to okresie rada familijna Potockich podjęła jedną z zasadniczych decyzji w kwestii funkcjonowania majątku. Mianowicie postanowiono zlikwidować cukrownię sędziszowską. Decyzja ta była, jak wskazują pewne przesłanki, konsultowana już z Zdzisławem hr. Tarnowskim, przyszłym mężem Zofii, która aż do roku 1899 występowała jako małoletnia. Decyzją z 24 czerwca 1899 r. C.K. Sąd Krajowy w Krakowie darował kilka lat małoletniości Zofii hr. Potockiej i uznał ją zdolną do działań prawnych, co najprawdopodobniej związane było ze zbliżającym się ślubem z Z. Tarnowskim . W tym też okresie, bo 19.11.1896 r. Andrzej hr. Potocki z Krzeszowic darował obu siostrom po połowie nabyty kilka miesięcy wcześniej majątek w Woli Domatkowskiej, który wszedł tym samym w skład dóbr sędziszowskich. Przy tych czynnościach prawnych jako opiekun Zofii i Róży hr.hr. Potockich występował Eugeniusz ks. Lubomirski . Kilka lat później doszło do podziału majątku pomiędzy siostrami. 31 maja 1900 w Warszawie na terenie ambasady Austro-Węgier został zawarty kontrakt, na mocy którego dobra sędziszowskie w całości przeszły na rzecz Zofii . Zdzisław hr. Tarnowski (1862-1937) był pierwszym zarządcą dóbr Góra Ropczycka i Sedziszów z tego rodu. Z. Tarnowski to syn Jana Dzierżysława i Zofii z Zamoyskich z Wysocka . Główną siedzibą rodu był Dzików. Jan Dzierżysław miał trzech synów i jedną córkę. Jan hr. Tarnowski posiadał dobra Dzików w przyległościami Dęba, Rozalin, Zupawa, Grębów, Sielec, Zakrzów, Dzików wieś, Miechocin, Sobów, Trześń, Wielowieś i Tarnobrzeg w powiecie tarnobrzeskim; dobra Końskie Wielkie położone w guberni radomskiej w zaborze rosyjskim oraz dobra Chmielów z przyległościami Jadachy i Cygany, które nabył w 1891 r. od Hermana hr. Schaffgotscha w powiecie tarnobrzeskim. W myśl wspólnego testamentu Jana Dzierzysława i Zofii z Zamoyskich hr. Tarnowskich z 28 maja 1893 r. określili oni wartość majątku nieruchomego i ruchomego i w równych częściach podzielili go miedzy dzieci. Z tym, że córka Zofia, zamężna Siemieńska otrzymała swoją wartość w gotówce. Końskie w zaborze rosyjskim otrzymał Juliusz, Adamowi zapisali Chmielów, a Zdzisławowi dobra Dzików z przyległościami . Jan Dzierżysław Tarnowski planował utworzenie ze swoich posiadłości ordynarii, do której mieli wejść jego synowie Zdzisław, Juliusz i Adam z potomstwem, syn jego brata Stanisława Hieronim z potomstwem, synowie jego siostry Karoliny w porządku starszeństwa. Zasadą następstwa miało być pierworództwo przy pierwszeństwie rodu i starszeństwa linii z wykluczeniem potomstwa żeńskiego i potomstwa po kądzieli dopóki znajdować się będą w powołanych rodach potomkowie męscy po mieczu. Jednocześnie postanowieniem testamentu było, że żaden ze spadkobierców nie może domagać się od drugiego jakichkolwiek dodatkowych części z całkowitej masy spadkowej . Okazało się jednak, że Adam nie był skory do gospodarki i często zaciągał długi. Stąd też rok później tę część majątku zakupił Zdzisław. Jan Dzierżysław nie odsuwał jednak całkowicie Adama od dziedziczenia, ale jego wyposażenie powierzał już radzie familijnej, w skład której mieli wejść jego żona, brat Stanisław hr. Tarnowski, córka Zofia hr. Siemieńską oraz synowie Zdzisław i Juliusz. Jeden z końcowych passusów głosił, ze „Mianuje syna mego Zdzisława Administratorem dóbr Dzików z przyległ[o%C5%9Bciami] nakładając na niego obowiązek dotrzymywania umów przeze mnie zawartych i utrzymywania domu na takiej stopie jak to matka wspólnie z niem za stosowne uzna” – dopis z 4 maja 1894 r. . Do testamentu dołączony jest akt ustępstwa Adama Tarnowskiego na rzecz Zdzisława. Mianowicie Jan Dzierżysław Tarnowski zapisał na dobrach Chmielów sumę 85 tys. złr na rzecz Adama. Ten jednak zrzekł się z pretensji do tych sum na rzecz brata Zdzisława. Tym samym Zdzisław hr. Tarnowski skupił w swoim ręku wszystkie posiadłości rodowe w powiecie tarnobrzeskim . Z. Tarnowski był jednym z najbardziej wpływowych polityków konserwatywnych zarówno w czasach zaborów, jak i w niepodległej Polsce. W latach 1894-1914 był posłem na Sejm Galicyjski, członkiem Izby Panów, prezesem Krakowskiego Towarzystwa Rolniczego. W 1914 r. został aresztowany na kilka miesięcy przez Moskali i przebywał w więzieniu w Lublinie. Po wojnie był senatorem z listy BBWR, prezesem Stronnictwa Prawicy Narodowej. Poślubił Zofię hr. Potocką z Krzeszowic. Miał z nią sześcioro dzieci – Różę (1898), żonę Władysława hr. Tyszkiewicza, Jana (1900), Zofię (1901), żonę Andrzeja Potockiego, Artura (1903), Marię (1904), żonę Artura Potockiego, potem benedyktynkę oraz najmłodszego Andrzeja (1909). Jego uniwersalnym dziedzicem został Artur, który otrzymał największą część majątku – dobra Dzików wraz z całym archiwum i zbiorami. Natomiast dobra sędziszowskie otrzymał Andrzej, który poślubił w 1937 r. Zofię Tarnowska z Rudnika i jeszcze przed ślubem sprzedał jej dobra Sędziszów. Dla siebie zachował natomiast dobra Góra Ropczycka. Inne majątki, które należały do Tarnowskich to Koński i Sucha Beskidzka, Rudnik, Chorzelów, Wróblewice . O życiu Zofii z Potockich hr. Tarnowskiej niewiele wiadomo. Andrzej hr. Tarnowski po śmierci matki sporządził jedynie chaotyczne notatki do jej życiorysu, w których podkreślił, że wpływ na jej osobowość oraz starszej siostry Róży miała szybka śmierć rodziców. Siostry były wychowywane przez babkę Adamową hr. Potocką i krewnych oraz guwernantkę – Dumans, która mieszkała potem w Dzikowie. Zofia z Potockich hr. Tarnowska miała być szczególnie wrażliwa na trudną sytuację materialną ludzi ubogich, którym pomagała jak potrafiła najlepiej, co według jej syna, wynikało z przeżyć z okresu lat dziecinnych . Majątkiem zarządzał właściwie Zdzisław hr. Tarnowski. Świadczą o tym zachowane dokumenty, gdzie zawsze występuje Z. Tarnowski, a nie jego żona np. protokoły konferencji w sprawach gospodarczych . Zofia z Potockich hr. Tarnowska była jednak właścicielką tych dóbr w sensie prawnym i dziesięć lat po narodzinach najmłodszego syna – Andrzeja to właśnie dla niego przewidziano ten majątek. Zachował się akt notarialny z 17.07. 1919 r., spisany w Krakowie, na mocy którego Z. Tarnowska darowała mu dobra tabularne Sędziszów. Zarządzać nimi miała jednak dożywotnio, a w przypadku przedwczesnej śmierci połowę tych dóbr miał otrzymać także w postaci dożywocia jej mąż Tytułem częściowej odpłaty za tą darowiznę Andrzej hr. Tarnowski był zobowiązany wypłacić na każde jej żądanie 400 tys. koron z sześciomiesięcznym wcześniejszym zawiadomieniem. Dla zrealizowania tej sumy był on zobowiązany do zaciągnięcia pożyczki w Galicyjskim Towarzystwie Kredytowym Ziemskim lub w innej instytucji kredytowej. Zofia z Potockich hr. Tarnowska zobowiązywała się jednocześnie do spłaty dotychczasowych obciążeń na tych dobrach. Już wówczas podkreślono, że darowizna ma stanowić część jego przyszłego dziedzictwa. W dokumencie zapisano, że nie może cofnąć aktu darowizny. Od tej pory Zofia z Potockich hr. Tarnowska miała występować jako dożywotniczka, a nie właścicielka. Jednocześnie wszelkie dochody, ale i obciążenia od tej pory miały przechodzić na Andrzeja Tarnowskiego, którego z powodu jego małoletniości zastępował ojciec . Zofia z hr. Potockich hr. Tarnowska zmarła 16.11.1933 r., ale już 18.11.1927 r. spisała testament, który został ogłoszony i zatwierdzony po jej śmierci 7.12.1933 r. przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie . W chwili śmierci w skład należących do niej nieruchomości wchodziły dobra klucza mokrzyszowskiego – Krawce, Stale i Krządka oraz klucza sędziszowskiego – Góra Ropczycka, Kamionka, Żdżary, Ruda, Leszcze, Hucisko, Krzywa, Wolica Piaskowa, Zagorzyce, Nawsie. Swoim uniwersalnym dziedzicem uczyniła syna Artura. Córkom Róży, Zofii i Marii oraz synowi Janowi zapisała po 550 tys. zł. Najprawdopodobniej przyczyną takiego rozwiązania był dotychczasowy styl życia najstarszego syna, który większość czasu spędzał na podróżach po Azji czy Afryce. Planował nawet założenie farmy w Afryce w celu prowadzenia safari.

GEDCOM Note

Граф Адам Юзеф Матеуш Потоцкий (польск. Adam Józef Potocki; 24 февраля 1822, Ланьцут — 15 июня 1872, Кшешовице) — польский аристократ. Один из главных создателей консервативной партии вКоролевстве Галиции и Лодомерии.
Биография
Представитель богатого польского магнатского рода Потоцких герба «Пилява». Старший сын графа Артура Станислава Потоцкого (1787—1832) и графини Софии Браницкой (1790—1879).
Учился в Венском, Эдинбургском и Берлинском университетах. Во время Краковского восстания 1846 года он находился в Париже, где возглавлял Национальную гвардию и принимал участие в Июньской революции.
Владел многочисленными имениями: Кшешовице, Тенчинек, Менджехув, Гура-Ропчицка, Пацанув, Спыткув и Сташув. Владелец фольварков в Бужанке и Дашковцах. В его владения также входили Кобрин, Жабянка, Яблоновка, Залесе и Ольховец.
Избирался депутатом в парламент Австро-Венгрии, в 1851 году за участие в спишской патриотической организации был заключен австрийским правительством в тюрьму во Львове и Шпильберке. Собирал вокруг себя консервативных политиков, играл важную роль в конституционной жизни Галиции как лидер «stańczyków».
Был председателем поветовой рады Хшанува и почетным гражданином Кракова. Участвовал в политической и общественной жизни, как член многих организаций, таких как: Общество Благотворительности Свободного Города Кракова и его Округа, Общество Любителей Изящных Искусств, Общество Друзей Просвещения, Руководство Зернового Банка, Научное Общество и Педагогические Общество.
Также занимался публицистикой, будучи одним из основателей журнала «Время».
Вел переговоры с Отелем «Ламбер» о перенесении центра польской политики из Парижа в Краков. Примерно в 1850 году стал председателем главной Сельскохозяйственного Общества (Gospodarskiego), а затем депутатом в Галицийский Сейм, членом Рейхстага Австрийской империи. Сторонник отмены крепостного права.
15 июня 1872 года 50-летний граф Адам Юзеф Потоцкий скончался в результате паралича.
Семья и дети
26 октября 1847 года в Дрездене женился на графине Катарине Браницкой (10 декабря 1825 — 30 сентября 1907), дочери графа Владислава Григорьевича Браницкого (1783—1843) и Розы Станиславовны Потоцкой (1782—1862). Супруги имели семь детей:
• Роза (7 января 1848, Краков — 21 августа 1937, Рогалин), 1-й муж с 1868 года граф Владислав Красинский (1844—1873, 2-й муж с 1886 года граф Эдвард Рачинский (1847—1926)
• Артур Владислав Юзеф Мария (14 июня 1850, Кшешовице — 26 марта 1890, Кшешовице), жена с 1877 года Роза Любомирская (1860—1881)
• София (7 ноября 1851, Краков — 29 января 1927, Краков), муж с 1870 года граф Стефан Замойский (1837—1899)
• Мария (22 октября 1855, Кшешовице — 8 марта 1934, Краков), муж с 1876 года граф Адам Сераковский (1846—1912)
• Ванда (22 апреля 1859 — 6 августа 1878)
• Анджей Казимир (10 июня 1861, Краков — 12 апреля 1908, Львов), жена с 1889 года графиня Кристина Тышкевич (1866—1952)
• Анна Мария Пия Роза (28 сентября 1863, Кшешовице — 15 февраля 1953, Монтрезор), муж с 1886 года граф Ксаверий Браницкий (1864—1926).
Ссылки
• Adam Józef Mateusz Potocki z Podhajec h. Pilawa
• Genealogia polskich rodzin arystokratycznych
• Potocki family

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%82%D0%BE%D1%86%D0%BA%...