Andres Pålson Plytt

Baron Andres Pålson Plytt

http://forum.arkivverket.no/topic/122733-37221-herr-andres-plytt-ca... st_Finn Oldervik_* I Halsaboka B I s. 357 (Kr.sund 1954) under garden Åkvik, kan ein lesa følgjande om Baron Andres Plytt m.m.: ”Av godseiere på Nordmøre mellom 1300 – 1315-tallet nevnes Peter Andersen Plytt. Han hadde store eiendommer på Nordmøre, hvor han var sysselmann. Hans søster var trolig den rike hustru Gyrid Andersdatter i Okavik (Aakvik) som i 1303 ga seg med meget gods i provent hos korsbrødrene i Nidaros. Peter og Gyrid var barn av baronen Anders Plytt som var en høgt betrodd lendermann under Håkon Håkonsen. Peter Anderson Plytt ble også kalt Peter til Edøy og meget taler for at Edøy hadde vært hans hovedgård. Sikkert er det i alle fall, at slekta har hatt svære eiendommer her. Sagnet forteller , at Gyrid Andersdtr. kring 1303 var enke og ikkje lenger ved full helse. Ved midtsommertid 1303 ble hun gjesta av en fremmed mann ved navn Sira Eiliv. Han var en av korsbrødrene i klosteret i Nidaros og rådde henne til å gå i kloster. Hun fulgte dette råd og oppretta 18. august 1303 et testamente inntatt i DN 68 (?). Ved dette testament ble korsbrødrene i Nidaros eiere av bl.a. gårder også av Okavik med 2 spanns leige”. Det var avgått sorenskriver N.M. Vaagland som skreiv Halsabøkene. Han har ikkje oppgjeve noko kjelde for avsnittet om Anders Plytt m.m. Eg går ut frå at Vaagland har attgjeve det som var den allminnelege oppfatninga om dette temaet på den tida. Eg ser ikkje bort frå at han har fått litt hjelp frå statsarkivar Anders Todal når det gjeld slike avsnitt som dette.Her ser vi at Peter Andresson vert tillagd kallenamnet Plytt, noko det neppe finst kjeldebelegg for. Elles er det jo litt interessant det som vert fortald om segnet om korsbroren som dukka opp i rette tida hos ei høgætta frue med mykje jordegods som nett hadde vorte enkje. Fleire diplom i DN viser at det er ganske mykje av dette frå ca 1300 og nokre ti-år framover. Ein skulle mest tru at korsbrørne dreiv ei slags vervekampanje, særleg retta mot personar som dei truleg visste hadde mykje jordegods. Er det nokon som kjenner til om det finst noko litteratur, event. forsking om dette temaet?

http://look.no/anita/slekt/webcards/ps76/ps76_196.htm Baron Andres Plytt som ein trur hadde Edøya (Smøla kommune på Nordmøre) som hovudsætet sitt. Andres Plytt er nemnd mange gonger som ein av kong Håkon Håkonson sine fremste menn (Sjå m.a. Noregs Kongesoger B4 s. 317-319, 323, 328, 332, 338, 341 og 361 samt DN IV nr. 64 og DN XVII nr880 m.m.). Andres Plytt var også med kong Håkon på hærtokt til Skottland og det er kanskje han det vert sikta til i Ravnsmål når det vert kveda at: ”Nordmøringsstyrarens gjeve hovdingar, eggja krigsfuse motmenn til hærstriden” osv.

I følgje Noregs kongesoger var Andres Plytt gift med ei dotter til Ragnvald Urka som også var ein av kong Håkons fremste menn.