Butygejd

Butygejd (Russian: Боудикидъ, Latin: Butegeyde) was a Grand Duke of Lithuania (1282-1292).

Beginning

There is no clear information about the origin of Budikid. Most scholars consider him the son of the Lithuanian Grand Duke of the Trojden on the basis that the Trojden had children [1] and possessed considerable powers at the end of his life, so he probably secured their inheritance. Trojden did not die as a result of a conspiracy, according to a later source [2], but died a natural death [3] in 1282, after which no internal conflicts within the GDL were known. Sources call Trojden the "King of Lithuania" - the only ruler, in 1286 they mention another "King of Lithuania". The son-in-law of the Trojden was Bolesław Płocki, who maintained close ties with him, supported them from the Grand Duchy of Lithuania, and after the death of his father-in-law, he even called himself a son, who was born in 1284. 1286, the Trojden. Therefore, a report from later sources about the reign of a new dynasty in the GDL after Trojden's death is unlikely - it is more likely that his descendants, or rather sons, one of whom could be Budikid, inherited power.

Jerzy Achmański expressed a different view, noting that in the poetry of Zadonszczyna, the Alherdovich call themselves "Gediminas grandchildren, great-grandchildren of Skalamend" and on this basis he suggested that the father of Budikid (and Budwidid) was the prince of Skalamend. According to historian Stephen Rowell, Scalamend may have been Gediminas' father-in-law. Belarusian historian Vyacheslav Nasiewicz said that in "Zadonszczina" the word "great-grandchildren" can mean "distant descendants", and the name "Skalamend" is similar and can be changed to "Skomont" ("Skomand"), mentioned in the chronicles of two princes Jatwiaskie (including prince Skomand (Komant)) [6]. For this reason, Wiaczesław Nasiewicz expressed his opinion about the origin of Jaćwież not only of the Grand Duke of Lithuania Triden, but also his heirs on the throne (including Budikid, Budivid, etc.) .

The Lithuanian historian Tomas Baranauskas does not agree with this interpretation and believes that the Algerdavičs in Zadonschyn correctly and consistently mention first their father Algirdas, then grandfather Gediminas, great-grandfather Scalamend, and in this context the jump by one dynasty step was invented by Jerzy Aży. Thus, Prince Komant, if he is Scalamend, was either Gediminas' father or father-in-law - and the latter is more correct from other known sources.

According to Rimvydas Petrauskas, the structural condition of the nobility's power in the early days of the GDL (until the end of the 15th century) was the family, which was much more important and wider than the family. individual members of the nobility for the life of the state. Petrauskas believes that the genus at that time was not a closed structure, but a constantly changing group of people with an "open structure", where the kinship between father and mother was more or less the same, so the structure of the genus was not stable, as each new generation existed in new tribal configuration (herds) [8]. Therefore, even the ownership of the land of the genus was not stable. Petrauskas believes that only with the creation of state structures and the introduction of a system of government in the 15th century. there was an inevitable transformation of the old kind into a strictly structured agnostic genus dominated by the male hereditary line. This transformation, related to the process of concentration of power in the hands of some branches of noble families, is reflected in the emergence at the turn of the 14th and 15th centuries. hereditary surnames ("surnames") according to the East Slavic model of "name + patronymic" (Jan Kezgailovich, Stanka Sudzivoevich etc.) and genealogical awareness that did not exist before [9]. Petrauskas argues that the failure to mention, for example, the great-grandfather of the Grand Duke of Lithuania Vytautas in the "Chronicle of the Grand Dukes of Lithuania" (which Witold's story begins only with Gediminas) cannot be explained by the inadequate or irrelevant origin of the prince, when the structure of the neognathic genus could have changed over the course of several generations, and the importance of extensive family ties, which existed more synchronously in time than in the family [10]. The historian believes that terms such as "Gediminowicz" or "Algerdowicze" were used by contemporaries only in relation to direct descendants and their transfer to other generations - the work of later historians [11]. According to Petrauskas, the lack of a hereditary name suggests that an obviously important aspect of genus, such as genealogy, did not function well.

Political activity

Budikid was first mentioned in the Galician-Volhynian chronicle in April-May 1289, when, together with his brother Budivid, he handed Wołkowysk over to Prince Włodzimierz-Wołyński Mścisław Daniłowicz in order to keep peace with him.

“At the same time, the Lithuanian prince Boudikidkid and his brother. Bowdivid. Dasha to Prince Mścisław. their city. Wolverine with them. keep peace. »[13]

Possibly identical to the unknown name of the Grand Duke of Lithuania ("rex Lethovinorum") who in the fall of 1289 he invaded Zambia at the head of an 8,000 horse army, plundered it for 14 days, and on his way back he lost over 80 soldiers in a battle with the Teutonic Knights. [14]

In November 1290, a Livonian landowner, in a letter to a Prussian landowner of the Teutonic Order, asked if there would be a campaign against Samogitia for the winter, and offered to attack the Budikid land while receiving a warning three weeks earlier. started.

«Verum quie presens tempus nos convenire non patitur propter multa, que vobis per alias literas scripsimus, et quia novomus sanius apud vos quam apud nos esse consilium propter plures fratres, quos habetis industrios predictions articulis nobisrum vest maturum consulti et scripseritis et secrete nostro terram regis Butegeyde eodem tempore invademus. »[15]

He died before 1292, when Pucuwerus rex Leth was mentioned [16].

Footnotes

His daughter Gaudemund-Sophia is known, so probably were sons.

PSRL. T.32. Chronicle of Bychowiec. M., 1975. S.136 "And out of this written history the book of the great Dowmont made six men for his brother Troyden, killed, from where he safely came out of the bathroom, and those of his people were treacherously killed."

PSRL. Volume 2. Ipatiev Chronicle. SPb., 1908. stlb. 869.

Okhmansky E. Gediminovichi - "great-grandsons of Skolomendov" // Poland and Russia. - M., 1974. - S. 358-364.

Rowell S. C. Išu viduramžių ūkų kylanti Lietuva. - V., 2001.

Nasevich, VL The Beginnings of the Grand Duchy of Lithuania: Events and Personalities ... p. 70.

Nasevich, VL The Beginnings of the Grand Duchy of Lithuania: Events and Personalities ... p. 70.

Petrauskac, R. Lithuanian nobility at the end of the 14th-15th centuries ... pp. 109, 111-112, 210.

Pietrovskac, R. Lithuanian nobility at the end of the 14th - 15th centuries ... p. 112.

Pietrovskac, R. Lithuanian nobility at the end of the 14th - 15th centuries ... p. 112.

Pietrovskac, R. Lithuanian nobility at the end of the 14th - 15th centuries ... p. 112.

Pietrovskac, R. Lithuanian nobility at the end of the 14th - 15th centuries ... p. 112, 210.

PSRL. Volume 2. Chronicle of Ipatiev. SPb., 1908. stlb. 933.

SRP. Bd. 1. Dusburg. p. 151.

Preuschische Urkundenbuch. B. 1. Half of the 2nd ed. A. Seraphim. Konigsberg, 1909. No. 568, pp. 355-356; Paszkiewicz H. Register of Lithuania. no 693.

SRP. Bd. 1. Dusburg. p. 155.

Literature

Rowell S. C. Lithuania Ascending: The Pagan Empire in East-Central Europe, 1295-1345. - Cambridge University Press, 1994.
Puzyna J., which priest Giedymina called and really called Pukuwer // Vilnius Ateneum. v.10. 1935. pp. 1-43.
Gudavičius E. The so-called "Diarchy" in the Grand Duchy of Lithuania // Feodalisms Baltijas regiona, Riga, 1985, pp. 35-44.
Peter of Dusburg. Chronicle of the Prussian Land. Mr. Ladomir. 1997.
Nasevich, VL The Beginnings of the Grand Duchy of Lithuania: Events and Personalities / V.L. Nasiewicz. - Minsk: Polymya, 1993. - 160 p.
Petrauskas, R. Lithuanian nobility at the end of the 14th - 15th centuries: Composition - structure - power / R. Petrauskas; alley. from Lithuanian. the languages ​​of A. Mikus. - Smolensk: Inbelkult, 2014.- 386 p.
Belarusian encyclopedia: In 18 volumes / Ed .: GP Pashkov et al. - Mn .: BelEn, 1996. - Vol. 3: Belarusians - Woraniec. - 511 points - 10,000 copies. - ISBN 985-11-0068-4 (vol. 3), ISBN 985-11-0035-8.

Butygejd (Budikid; Belarusian: Будзікід) was the Grand Duke of Lithuania from 1285 to 1291. He is the first known and undisputed member of the Gediminids.

He started his rule when the Livonian Order and the Teutonic Knights were finalizing their conquest of the Baltic tribes. In 1289, leading about 8,000 troops, Butigeidis attacked Sambia. In 1289 the Teutonic Knights built a castle in Tilsit and their raids intensified. Lithuanians were forced to abandon Koklainiai Castle located on the other bank of the river. Butigeidis was the first to build strong castles along the Neman River. The castle system was further developed after his death and helped to resist the raids until the second half of the 14th century.

Butigeidis transferred Vaŭkavysk to Galicia-Volhynia in exchange for peace. He died in 1290 or 1292, and his brother Butvydas (also known as Pukuveras) inherited the crown.

References

https://en.wikipedia.org/wiki/Butigeidis

Butygejd (rus.: Boudikidʺ, lac.: Butegeyde) — wialiki kniaź litoŭski (1282—1292). Zmiest 1 Pachodžannie 2 Palityčnaja dziejnasć 3 Znoski 4 Litaratura Pachodžannie Peŭnych zwiestak pra pachodžannie Budzikida niama. Boĺšasć dasliedčykaŭ ličyć jaho synam wialikaha kniazia litoŭskaha Trajdzienia, zychodziačy z taho, što Trajdzień mieŭ dziaciej[1] i walodaŭ pry kancy žyccia značnymi silami, tamu, napeŭna, zabiaspiečyŭ im atrymannie spadčyny. Trajdzień nie zahinuŭ u wyniku zmowy, jak pawiedamliaje pazniejšaja krynica[2], a pamior naturaĺnaj smierciu[3] ŭ 1282 hodzie i paslia jaje nie wiadoma pra ŭnutranyja kanflikty ŭ WKL. Krynicy nazywali Trajdzienia «karaliom Litwy» — adzinaŭladcam, užo ŭ 1286 hodzie jany zhadwajuć inšaha «karalia Litwy». Ziać Trajdzienia — Baliaslaŭ Plocki, jaki padtrymliwaŭ z im ciesnyja suwiazi, zachawaŭ ich z WKL i paslia smierci ciescia, nawat nazwaŭ Trajdzieniam swajho syna, jaki naradziŭsia ŭ 1284—1286 hadach. Tamu pawiedamliennie pazniejšych krynic pra toje, što paslia smierci Trajdzienia ŭ WKL zapanawala nowaja dynastyja, ciažka ličyć wierahodnymi — praŭdapadobniej, što ŭladu spadkawali jaho naščadki, chutčej, syny, adnym z jakich, mahčyma, starejšym, byŭ Budzikid. Inšy pohliad wykazaŭ Ježy Achmański, jaki adznačyŭ, što ŭ paetyčnym twory «Zadonščyna» Aĺhierdawičy nazywajuć siebia «unukami Hiedyminawymi, praŭnukami Skalamiendawymi», i na padstawie hetaha wykazaŭ mierkawannie, što baćkam Budzikida (i Budziwida) byŭ kniaź Skalamiend[4]. Na dumku historyka Sciwiena Roŭela, Skalamiend moh być i ciesciem Hiedymina[5]. Bielaruski historyk Wiačaslaŭ Nasiewič wykazaŭsia, što ŭ «Zadonščynie» slowa «praŭnuki» mahlo być užyta ŭ značenni «addalienyja naščadki», a imia «Skalamiend» padobna i moža być zmienienaj formaj imieni «Skamont» («Skomand»), jakoje mieli ŭpamianutyja ŭ lietapisach dwa jacwiažskija kniazi (napryklad, kniaź Skomand (Komant))[6]. Z hetaj pryčyny Wiačaslaŭ Nasiewič wykazaŭ mierkwannie pra jacwiažskaje pachodžanie nie toĺki wialikaha kniazia litoŭskaha Trajdzienia, alie i jaho nastupnikaŭ na staĺcy (u tym liku Budzikida, Budziwida i inš.)[7]. Litoŭski historyk Tomas Baranaŭskas nie zhadžajecca z takoj interpretacyjaj i ličyć, što Aĺhierdawičy ŭ «Zadonščynie» dakladna i pasliadoŭna nazywajuć spačatku swajho baćku Aĺhierda, paslia dzieda Hiedzimina, pradzieda — Skalamienda, i ŭ hetym kantekscie pieraskok praz adnu prystupku dynastyi byŭ nadumany Ježy Achmańskim. Takim čynam, kniaź Komant, kali jon tojesny Skalamiendu, byŭ abo baćkam, abo ciesciem Hiedzimina — i druhoje boĺš slušna zychodziačy z inšych wiadomych krynic. Pawodlie Rymwidasa Piatraŭskasa, strukturnaj umowaj ulady znaci ŭ pačatkowy pieryjad isnawannia WKL (da kanca XW st.) byŭ rod, jaki byŭ značna wažniej i šyrej za siamju -- hramadskija suwiazi, jakija ŭznikali dziakujučy rodnasci, dazwaliali farmawać funkcyjanaĺnuju ŭladu na miescach i ŭmacoŭwać uplyŭ asobnych pradstaŭnikoŭ znaci na žyccio dziaržawy. Piatraŭskas ličyć, što tahačasny rod nie byŭ zakrytaj strukturaj, a pastajanna zmiennaj hrupaj liudziej z «adkrytaj strukturaj», dzie rodnasć z bakoŭ baćki i maci miela pryblizna adnoĺkawaje značennie, tamu struktura rodu nie byla stabiĺnaj, bo kožnaje nowaje pakaliennie isnawala ŭ nowaj rodawaj kanfihuracyi (skladzie)[8]. Tamu nawat ziemlieŭladannie rodu nie bylo stabiĺnym. Piatraŭskas ličyć, što toĺki sa stwarenniem dziaržaŭnych struktur i ŭkaraniennia sistemy ŭradaŭ u XW st. adbylasia niepazbiežnaja transfarmacyja staroha rodu ŭ stroha strukturawany ahnatyčny rod, u jakim daminawala mužčynskaja spadčynnaja linija. Hetuju transfarmacyju, zwiazanuju z pracesam kancentracyi ŭlady ŭ rukach asobnych halin znatnych rodaŭ, adliustroŭwaje ŭznikniennie na pieralomie XIW—XW st. spadčynnych rodawych imion («prozwiščaŭ») pa ŭschodnieslawianskaj madeli «imia+imia pa baćku» (Jan Kiezhajlawič, Stańka Sudziwojewič i h.d.) i hieniealahičnaj swiadomasci, jakoj raniej nie bylo[9]. Piatraŭskas scwiardžaje, što fakty nieŭkazannia, napryklad, pradzieda wialikaha kniazia litoŭskaha Witaŭta ŭ «Lietapiscy wialikich kniazioŭ litoŭskich» (jaki pačynaje historyju Witaŭta toĺki z Hiedzimina), nieĺha tlumačyć nieprydatnym ci niaznatnym pachodžanniem (hieniealohijaj) kniazia, a malaj nieabchodnasciu pamiatać hieniealohiju pa mužčynskaj linii, kali struktura nieahnatyčnaha rodu mahla zmianicca na praciahu niekaĺkich pakalienniaŭ i značnasć mieli šyrokija rodawyja suwiazi, jakija isnawali sinchronna ŭ časie, a nie siamiejnyja[10]. Historyk ličyć, što takija paniacci jak «Hiedziminawičy» ci «Aĺhierdawičy» užywalisia sučasnikami toĺki ŭ adnosinach da pramych naščadkaŭ, a ich pieranos na inšyja pakalienni — praca pazniejšych historykaŭ[11]. Adsutnasć spadčynnaha imia, na dumku Piatraŭskasa, daje padstawu scwiardžać, što slaba funkcyjanawaŭ taki, widawočna, wažny dlia rodu aspiekt jak hieniealahičny[12]. Palityčnaja dziejnasć Upieršyniu Budzikid zhadwajecca Halicka-Walynskim lietapisam u krasawiku—mai 1289 hoda, kali razam z bratam Budziwidam pieradaŭ Waŭkawysk uladzimira-walynskamu kniaziu Mscislawu Danilawiču, kab zachawać z im mir. «Tohda žje Litov́skii knѧź Boud̑ȋkidʺ i bratʺ jeho . Boudiwidʺ . daša knѧziu Ḿstislawou . horodʺ swoi . Wolʺkowʺıjesḱ aby s nimi . mirʺ dieržalʺ .»[13] Napeŭna, tojesny niewiadomamu imiem wialikamu kniaziu litoŭskamu («rex Lethowinorum»), jaki wosienniu 1289 hoda ŭwarwaŭsia na čalie wojska z 8000 wieršnikaŭ u Sambiju, rabawaŭ jaje 14 dzion i na zwarotnym šliachu ŭ sutyčcy z teŭtonskimi rycarami straciŭ zabitymi boĺš za 80 woinaŭ.[14] U listapadzie 1290 hoda liwonski landmahistr u liscie da pruskaha landmahistra Teŭtonskaha ordena pytaŭsia, ci budzie zimoju zdziejsnieny pachod suprać Žamojci, i prapanoŭwaŭ napasci na ziamliu Budzikida adnačasowa z hetym pachodam, kali atrymaje papiaredžannie za try tydni da jaho pačatku. «Werum quia presens tempus nos conwenire non patitur propter multa, que wobis per alias literas scripsimus, et quia nowimus sanius apud wos quam apud nos esse consilium propter plures fratres, quos habetis industrios maxime et discretos, supplicamus omni, qua possumus, precum instancia, quatenus super predictis articulis nobis westrum maturum consilium rescribatis et, si wobis et westris widebitur forsitan expedire, quod possitis et welitis adhuc ista hyeme producere exercitum contra hostes Lettowinos widelicet de Sameyten, nos ex nostra parte, si nobis diem et tempus tribus semptimanis ad minus ante scripseritis et secrete, toto posse nostro terram regis Butegeyde eodem tempore inwademus.»[15] Pamior pierad 1292 hodam, bo tady zhadwajecca ŭžo Pucuwerus rex Lethowie.[16] Znoski Wiadomaja jaho dačka Haŭdemunda-Safija, tamu wierahodna byli i syny. PSRL. T.32. Chronika Bychowca. M., 1975. S.136 «A z onoie wyżpisanoie waśni kniaź weliki Dowmont naprawił szesty mużykow na brata swoieho Troydena, zabity, hde ż on szoł bezpecznie z łaźni, y tyie ieho mużyki zdradne zabili.» PSRL. T. 2. Ipat́jewskaja lietopiś. SPb., 1908. stlb. 869. Ochmańskij JE. Hiediminowiči — «prawnuki Skolomiendowy» // Poĺša i Ruś. — M., 1974. — S. 358—364. Rowell S. C. Iš widuramžių ūkų kylanti Lietuwa. — W., 2001. Nasiewič, W.L. Pačatki Wialikaha kniastwa Litoŭskaha: Padziei i asoby... S. 70. Nasiewič, W.L. Pačatki Wialikaha kniastwa Litoŭskaha: Padziei i asoby... S. 70. Piatraŭskac, R. Litoŭskaja znać u kancy XIW — XW st... S. 109, 111—112, 210. Piatraŭskac, R. Litoŭskaja znać u kancy XIW — XW st... S. 112. Piatraŭskac, R. Litoŭskaja znać u kancy XIW — XW st... S. 112. Piatraŭskac, R. Litoŭskaja znać u kancy XIW — XW st... S. 112. Piatraŭskac, R. Litoŭskaja znać u kancy XIW — XW st... S. 112, 210. PSRL. T. 2. Ipat́jewskaja lietopiś. SPb., 1908. stlb. 933. SRP. Bd. 1. Dusburg. p.151. Preußisches Urkundenbuch. B. 1. Hälfte 2. ed. A. Seraphim. Königsberg, 1909. Nr 568. p.355-356; Paszkiewicz H. Regestra Lithuaniae. Nr 693. SRP. Bd. 1. Dusburg. p.155. Litaratura Rowell S. C. Lithuania Ascending: A Pagan Empire Within East-central Europe, 1295-1345. — Cambridge Uniwersity Press, 1994. Puzyna J. Kim był i jak sie naprawdę nazywał Pukuwer ojciec Giedymina // Ateneum Wileńskie. t.10. 1935. s.1-43. Hudawičjus E. Po powodu tak nazywajemoj «diarchii» w Wielikom kniažjestwie Litowskom // Feodalisms Baltijas regiona, Riga, 1985, s. 35-44. Pietr iz Dusburha. Chronika ziemli Prusskoj. M. Ladomir. 1997. Nasiewič, W.L. Pačatki Wialikaha kniastwa Litoŭskaha: Padziei i asoby / W.L. Nasiewič. — Minsk : Polymia, 1993. — 160 s. Piatraŭskac, R. Litoŭskaja znać u kancy XIW — XW st.: Sklad — struktura — ulada / R. Piatraŭskas; pier. z litoŭsk. mowy A. Mikus. — Smaliensk : Inbielkuĺt, 2014. — 386 s. Bielaruskaja encyklapiedyja: U 18 t. / Redkal.: H. P. Paškoŭ i inš.. — Mn.: BielEn, 1996. — T. 3: Bielarusy — Waraniec. — 511 s. — 10 000 ekz. — ISBN 985-11-0068-4 (t. 3), ISBN 985-11-0035-8.

Butigeidis (arba Butegeidis, vok. Butegeyde, rusėn. Budikid, m. 1290 arba 1291 m.) – Lietuvos didysis kunigaikštis (nuo 1285 ar 1286 m. iki mirties), Butvydo vyresnysis brolis ir Vytenio dėdė. Kas buvo Butigeidžio tėvas, tiksliai nežinoma.

Nuo XIX a. pab. dauguma istorikų Butigeidį, kaip spėjamo Gedimino brolio Vytenio dėdę, laiko pirmuoju LDK valdžiusiu Gediminaičiu (1974 m. lenkų istorikui J. Ochmanskiui atkreipus dėmesį į tai, kad rusų XIV a. poemoje „Zadonščina“ Algirdo senelis vadinamas „Skolomendu“, ilgainiui kai kuriems tyrinėtojams Gedimino ir jo pirmtako, Butvydo sūnaus Vytenio brolystė ėmė atrodyti abejotina).

Spėjama, kad Butigeidis pradėjo valdyti po to, kai 1285 m. kovo 25 d. pietinėje Tverės kunigaikštystės dalyje patyrė skaudų karinį pralaimėjimą ir pateko į nelaisvę ar žuvo Lietuvos didysis kunigaikštis Daumantas. Jo ir Butigeidžio giminystės ryšys nežinomas, tačiau tikėtina, kad Butigeidis galėjo būti Daumanto sūnus ar tolimesnis giminaitis, nes valdydamas LDK, Butigeidis (tiksliau, 1285–1286 m. LDK valdęs nežinomo vardo kunigaikštis), kaip ir jo pirmtakas Daumantas, persekiojo Mindaugo giminės priešus ir Traidenio šalininkus.

Šaltiniuose Butigeidis minimas nuo 1289 m., − pasak Volynės metraščio, tų metų balandžio mėn. (apie stačiatikių Velykas) „Lietuvos kunigaikščiai“ Butigeidis ir jo brolis Butvydas sudarė taiką su Volynės kunigaikščiu Mstislavu Danilovičiumi, pastarajam perleisdami Valkavisko sritį ar pilį (gorod svoj Volkovyjesk); Petro Dusburgiečio kronikoje rašoma, kad tų pačių metų rudenį „Lietuvos karaliaus“ (t. y. Butigeidžio, šaltinyje paminėto nenurodant jo vardo) vadovaujama 8000 raitelių kariauna nusiaubė Sembą.

Antrą ir paskutinį kartą Butigeidis šiuo vardu paminėtas Livonijos ordino magistro Holtės Hohenbachiečio 1290 m. lapkričio mėn. laiške Vokiečių ordino Prūsijos krašto magistrui Meinhardui Kverfurtiečiui. Jame Livonijos krašto magistras išreiškė pasiryžimą ateinančią žiemą su visa jam pavaldžia kariuomene įsiveržti į „karaliaus Butigeidžio“ žemę (terram regis Butegeyde).

Valdant Butigeidžiui, LDK nuolat kariavo su abiejomis šalia Lietuvos įsikūrusiomis Vokiečių ordino šakomis; Vakarų ir Vidurio Lietuvoje tada pradėjo formuotis gynybinė panemunės pilių sistema, Vokiečių ordino prūsiškoji šaka įsitvirtino Nemuno žemupyje, o Livonijos ordinas galutinai užkariavo Žemgalą.

Po Butigeidžio mirties nauju didžiuoju kunigaikščiu tapo Butigeidžio jaunesnysis brolis Butvydas.

LITERATŪRA

Iš laisvosios interneto enciklopedijos Vikipedija. Prieigą per internetą, žiūrėtą 2015-07-17 <https://lt.wikipedia.org/wiki/Butigeidis>.

Butygejd ( rosyjski : Боудикидъ , łac : Butegeyde ) był wielkim księciem litewskim (1282-1292).

Początek

Nie ma jednoznacznych informacji o pochodzeniu Budikida. Większość badaczy uważa go za syna Wielkiego Księcia Litewskiego Trojdena na podstawie faktu, że Trojden miała dzieci [1] i posiadała pod koniec życia znaczne uprawnienia, więc prawdopodobnie zapewniła im dziedzictwo. Trojden nie zmarł w wyniku spisku, według późniejszego źródła [2], ale zmarł śmiercią naturalną [3] w 1282 r., po której nie były znane żadne wewnętrzne konflikty w WKL. Źródła nazywają Trojdena „Królem Litwy” – jedynym władcą, w 1286 wymieniają innego „Króla Litwy”. Zięciem Trojdena był Bolesław Płocki, który utrzymywał z nim bliskie związki, utrzymywał ich z Wielkiego Księstwa Litewskiego, a po śmierci teścia nazywał się nawet synem, który urodził się w 1284 roku. 1286, Trojden. W związku z tym doniesienie z późniejszych źródeł o panowaniu w WKL nowej dynastii po śmierci Trojdena jest mało prawdopodobne - bardziej prawdopodobne jest, że władzę odziedziczyli jego potomkowie, a raczej synowie, z których jednym mógł być Budikid.

Jerzy Achmański wyraził odmienny pogląd, zauważając, że w dziele poetyckim Zadonszczyna Alherdowicze nazywają siebie „wnukami Giedymina, prawnukami Skalamenda” i na tej podstawie sugerował, że ojcem Budikida (i Budwidida) był książę Skalamend. Według historyka Stephena Rowella Scalamend mógł być teściem Giedymina. Białoruski historyk Wiaczesław Nasiewicz powiedział, że w „Zadonszczinie” słowo „prawnuki” może oznaczać „dalekich potomków”, a nazwa „Skalamend” jest podobna i można ją zmienić na „Skomont” (" Skomand”), o którym mowa w kronikach dwóch książąt jatwiaskich (m.in. książę Skomand (Komant)) [6]. Z tego powodu Wiaczesław Nasiewicz wyraził opinię o pochodzeniu Jaćwieża nie tylko Wielkiego Księcia Litewskiego Tridena, ale także jego następców na tronie (m.in. Budikida, Budiwida itp.).

Litewski historyk Tomas Baranauskas nie zgadza się z tą interpretacją i uważa, że ​​Algerdavičowie w Zadonschynie trafnie i konsekwentnie wymieniają najpierw swojego ojca Algirdasa, potem dziadka Giedymina, pradziadka Scalamenda, i w tym kontekście przeskok o jeden stopień dynastii wymyślił Jerzy Aży. Tak więc książę Komant, jeśli jest tożsamy ​​ze Scalamendem, był albo ojcem Giedymina, albo teściem - a ten ostatni jest bardziej poprawny z innych znanych źródeł.

Według Rimvydasa Petrauskasa strukturalnym warunkiem władzy szlachty w początkowym okresie istnienia WKL (do końca XV w.) była rodzina, która była znacznie ważniejsza i szersza niż rodzina. poszczególnych członków szlachty na życie państwa. Petrauskas uważa, że ​​ówczesny rodzaj nie był strukturą zamkniętą, ale stale zmieniającą się grupą ludzi o „strukturze otwartej”, gdzie pokrewieństwo między ojcem a matką było mniej więcej takie samo, więc struktura rodzaju nie była stabilna, jak każdy nowy pokolenie istniało w nowej konfiguracji plemiennej (stad) [8]. Dlatego nawet własność ziemi rodzaju nie była stabilna. Petrauskas uważa, że ​​dopiero wraz z utworzeniem struktur państwowych i wprowadzeniem systemu rządów w XV wieku. nastąpiła nieunikniona transformacja starego rodzaju w ściśle ustrukturyzowany rodzaj agnostyczny, w którym dominowała męska linia dziedziczna. Ta przemiana, związana z procesem koncentracji władzy w rękach niektórych gałęzi rodów szlacheckich, znajduje odzwierciedlenie w pojawieniu się na przełomie XIV i XV wieku. dziedziczne nazwiska ("nazwiska") według wschodniosłowiańskiego modelu "imię + patronimik" (Jan Kezgailovich, Stanka Sudzivoevich itp.) oraz świadomości genealogicznej, która wcześniej nie istniała [9]. Petrauskas przekonuje, że faktów niewymienienia np. pradziadka wielkiego księcia litewskiego Witolda w „Kronice wielkich książąt litewskich” (która historia Witolda zaczyna się dopiero od Giedymina) nie może być wyjaśnione przez nieodpowiednie lub nieistotne pochodzenie księcia, kiedy struktura rodzaju neognatycznego mogła się zmieniać w ciągu kilku pokoleń, a znaczenie miało rozległe więzy rodowe, które istniały raczej synchronicznie w czasie niż rodzinnie [10]. Historyk uważa, że ​​takie pojęcia jak „Gediminowicz” czy „Algerdowicze” były używane przez współczesnych jedynie w odniesieniu do bezpośrednich potomków i ich przenoszenia na inne pokolenia – dzieło późniejszych historyków [11]. Według Petrauskasa brak nazwy dziedzicznej sugeruje, że tak oczywiście ważny aspekt rodzaju, jak genealogia, nie funkcjonował dobrze.

Działalność polityczna

Budikid po raz pierwszy został wymieniony w kronice galicyjsko-wołyńskiej w kwietniu-maju 1289 r., kiedy to wraz z bratem Budividem przekazał Wołkowysk księciu Włodzimierzowo-Wołyńskiemu Mścisławowi Daniłowiczowi w celu zachowania z nim pokoju.

„W tym samym czasie książę litewski Boudikidkid i jego brat. Bowdivid. Dasha do księcia Mścisława. ich miasto. Wolverine z nimi. zachowaj pokój.»[13]

Prawdopodobnie identyczne z nieznanym imieniem Wielkiego Księcia Litewskiego („rex Lethovinorum”), który jesienią 1289 r. najechał na Zambię na czele 8-tysięcznej armii konnej, plądrował ją przez 14 dni, a w drodze powrotnej stracił w bitwie z Krzyżakami ponad 80 żołnierzy.[14]

W listopadzie 1290 r. ziemianin inflancki w liście do ziemianina pruskiego Zakonu Krzyżackiego pytał, czy na zimę odbędzie się kampania przeciw Żmudzi, i zaproponował, że zaatakuje ziemię Budikidów jednocześnie otrzymując ostrzeżenie trzy tygodnie wcześniej. zaczęło się.

«Verum quie presens tempus nos convenire non patitur propter multa, que vobis per alias literas scripsimus, et quia novomus sanius apud vos quam apud nos esse consilium propter plures fratres, quos habetis industrios przewidywania articulis nobis vestrum maturum consulti et scripseritis et secrete, toto posse nostro terram regis Butegeyde eodem tempore invademus.»[15]

Zmarł przed 1292 r., kiedy wspomniano o Pucuwerus rex Lethowie[16].

Przypisy

Jego córka Gaudemund-Sophia jest znana, więc prawdopodobnie byli synowie.

PSRL. T.32. Kronika Bychowiec. M., 1975. S.136 „I z tej spisanej historii księga wielkiego Dowmonta uczyniła sześciu ludzi dla swego brata Troydena, zabitych, skąd bezpiecznie wyszedł z łazienki, a ci z jego ludzi zostali zdradziecko zabici”.

PSRL. Tom 2. Kronika Ipatiewa. SPb., 1908. stlb. 869.

Okhmansky E. Gediminovichi - „prawnukowie Skolomendova” // Polska i Rosja. - M., 1974. - S. 358-364.

Rowell S. C. Išu viduramžių ūkų kylanti Lietuva. - V., 2001.

Nasevich, VL Początki Wielkiego Księstwa Litewskiego: Wydarzenia i osobistości... s. 70.

Nasevich, VL Początki Wielkiego Księstwa Litewskiego: Wydarzenia i osobistości ... s. 70.

Petrauskac, R. Szlachta litewska pod koniec XIV-XV w. ... s. 109, 111—112, 210.

Pietrovskac, R. szlachta litewska pod koniec XIV - XV wieku ... s. 112.

Pietrovskac, R. szlachta litewska pod koniec XIV - XV wieku ... s. 112.

Pietrovskac, R. szlachta litewska pod koniec XIV - XV wieku ... s. 112.

Pietrovskac, R. Szlachta litewska pod koniec XIV - XV wieku ... S. 112, 210.

PSRL. Tom 2. Kronika Ipatiewa. SPb., 1908. stlb. 933.

SRP. Bd. 1. Dusburg. s.151.

Preuschische Urkundenbuch. B. 1. Połowa 2. wyd. A. Serafin. Królewiec, 1909. Nr 568. s. 355-356; Paszkiewicz H. Rejestr Litwy. nr 693.

SRP. Bd. 1. Dusburg. s.155. 

Literatura

Rowell S. C. Lithuania Ascending: Imperium pogańskie w Europie Środkowo-Wschodniej, 1295-1345. - Cambridge University Press, 1994.
Puzyna J., którą ksiądz Giedymina nazywał i naprawdę nazywał Pukuwer // Ateneum Wileńskie. w.10. 1935. s.1-43.
Gudavičius E. O tzw. „diarchacie” w Wielkim Księstwie Litewskim // Feodalisms Baltijas regiona, Ryga, 1985, s. 35-44.
Piotra z Dusburga. Kronika ziemi pruskiej. p. Ładomira. 1997.
Nasevich, VL Początki Wielkiego Księstwa Litewskiego: Wydarzenia i osobowości / V.L. Nasiewicz. - Mińsk: Polymya, 1993. - 160 s.
Petrauskas, R. szlachta litewska pod koniec XIV - XV w.: Kompozycja - struktura - władza / R. Petrauskas; uliczka. z litewskiego. języki A. Mikusa. - Smoleńsk: Inbelkult, 2014. - 386 s.
Encyklopedia białoruska: W 18 tomach / wyd.: GP Pashkov i in. - Mn.: BelEn, 1996. - T. 3: Białorusini - Woraniec. - 511 pkt. - 10 000 egzemplarzy. - ISBN 985-11-0068-4 (tom 3), ISBN 985-11-0035-8.

Будигейде (русский: Боудикидъ, латинский: Бутегейде) был великим князем Литовским (1282–1292).

Источник

Однозначных сведений о происхождении Будикидов нет. Большинство исследователей считают его сыном Великого князя Литовского Троицкого, основываясь на том факте, что Троица имела детей [1] и обладала в конце жизни значительными полномочиями, поэтому, вероятно, предоставила им наследство. Триден умер не в результате заговора, согласно более позднему источнику [2], но умер естественной смертью [3] в 1282 году, после чего о внутренних конфликтах в GDL не было известно. Источники называли Тридена «королем Литвы» - единоличным правителем, в 1286 году упоминается еще один «король Литвы». Зять Троицы был Болеслав Плоцкий, который поддерживал с ним тесные связи, держал их от Великого княжества Литовского и после смерти тестя даже звал своего сына, родившегося в 1284 году. 1286 г., Троица. Поэтому сообщение более поздних источников о том, что после смерти Тридена в ВКП воцарилась новая династия, маловероятно - более вероятно, что власть унаследовали его потомки, а не сыновья, одним из которых, возможно, были Будикиды.

Ежи Ахманский выразил иную точку зрения, отметив, что в поэтическом произведении «Задонщина» Альхердавичи называют себя «внуками Гедиминаса, правнуками Скаламенда», и на основании этого предположил, что отцом Будикида (и Будивида) был князь Скаламенд. По словам историка Стивена Роуэлла, Скаламенд мог быть тестем Гедиминаса. Белорусский историк Вячеслав Насевич сказал, что на «Задонщине» слово «правнуки» может использоваться для обозначения «дальние потомки», а имя «Скаламенд» аналогично и может быть изменено на форму имени «Скомонт» (« Скоманд »), который упоминается в летописях двух князей Ятвяж (например, князь Скоманд (Комант)) [6]. По этой причине Вячеслав Насевич высказал свое мнение о ятвяжском происхождении не только великого князя литовского Тридена, но и его наследников на престоле (в том числе Будикида, Будивида и др.).

Литовский историк Томас Баранаускас не согласен с этой интерпретацией и считает, что Альгердавичи на Задонщине точно и последовательно называют сначала своего отца Альгирдасом, затем дедушкой Гедиминаса, прадедом Скаламенда, и в этом контексте прыжок через одну ступень династии был изобретен Ежи. Aży. Таким образом, князь Комант, если он тождественен Скаламену, был либо отцом Гедиминаса, либо тестем - и последнее более верно из других известных источников.

По мнению Римвидаса Петраускаса, структурным условием власти дворянства в начальный период существования ВКЛ (до конца XV ​​века) была семья, которая была намного важнее и шире, чем семья. отдельные представители дворянства о жизни государства. Петраускас считает, что тогдашний род был не замкнутой структурой, а постоянно меняющейся группой людей с «открытой структурой», где родство между отцом и матерью было примерно одинаковым, поэтому структура рода не была стабильной, как каждый новый поколение существовало в новой племенной конфигурации (сток) [8]. Следовательно, даже земельная собственность рода не была стабильной. Петраускас считает, что только с созданием государственных структур и введением системы правления в XV веке. произошла неизбежная трансформация старого рода в строго структурированный род агностиков, в котором преобладала мужская наследственная линия. Эта трансформация, связанная с процессом концентрации власти в руках определенных ветвей дворянских родов, нашла свое отражение в возникновении на рубеже XIV и XV веков. наследственные фамилии («фамилии») по восточнославянской модели «имя + отчество» (Ян Кезгайлович, Станка Судзивоевич и др.) и генеалогическое сознание, которого раньше не было [9]. Петраускас утверждает, что отсутствие упоминания, например, прадеда великого князя литовского Витаутаса в «Хрониках великих князей литовских» (где история Витовта начинается только с Гедиминаса) не может быть объяснено prince непригодное или незначительное происхождение., когда структура неогнатического рода могла меняться в течение нескольких поколений и значимость имела обширные родовые связи, которые существовали синхронно во времени, а не семейные [10]. Историк считает, что такие понятия, как «Гедиминович» или «Альгердовичи», использовались современниками только по отношению к прямым потомкам, а их передача другим поколениям - работа более поздних историков [11]. Отсутствие наследственного названия, по мнению Петраускаса, говорит о том, что такой очевидно важный аспект рода, как генеалогия, не функционировал должным образом.

Политическая деятельность

Впервые Будикид упоминается в Галицко-Волынской летописи в апреле-мае 1289 года, когда вместе со своим братом Будивидом он передал Волковыск владимиро-волынскому князю Мстиславу Даниловичу для сохранения с ним мира.

«В то же время литовский князь Будикидкид и его брат. Bowdivid. Даша князю Мстиславу. их город. Росомаха с ними. храни мир »[13]

Вероятно, идентично неизвестному имени Великого князя Литовского («рекс Летовинорум »), который осенью 1289 года вторгся в Замбию во главе армии численностью 8000 человек, грабил ее в течение 14 дней и на обратном пути потерял более 80 солдат в битве с тевтонскими рыцарями [14].

В ноябре 1290 года ливонский землевладелец в письме прусскому помещику Тевтонского ордена спросил, будет ли кампания против Жемайтии зимой, и предложил атаковать землю Будикидов одновременно с предупреждением за три недели до этого. это началось.

«Verum quie presens tempus nos communire non patitur propter multa, que vobis per alias literas scripsimus, et quia novomus sanius apud vos quam apud nos esse consilium propter plures fratres, quos habetis Industrios maxime et distos, supplicamatenus omni, qua Possumus super» predis articulis nobis vestrum maturum consulti et scripseritis et secrette, toto posse nostro terram regis Butegeyde eodem tempore invademus »[15].

Он умер до 1292 года, когда упоминается Pucuwerus rex Lethowie. [16]

Сноски

Его дочь Годемунд-София известна, значит, у него, вероятно, были сыновья.

ПСРЛ. Т.32. Хроника Быховца. М., 1975. С.136 «И из того написанного в книге великого Доумонта рассказа шесть человек были убиты для своего брата Тройдена, куда он благополучно вышел из ванной, а те из его людей были вероломно убиты».

ПСРЛ. Т. 2. Ипатьевская летопись. СПб., 1908. стлб. 869.

Охманский Е. Гедиминовичи - «правнуки Сколомендова» // Польша и Россия. - М., 1974. - С. 358—364.

Роуэлл С. К. Ишу viduramžių ūk kylanti Lietuva. - В., 2001.

Насевич В Л Истоки Великого княжества Литовского: события и личности ... С. 70.

Насевич В Л Истоки Великого княжества Литовского: события и личности ... С. 70.

Петраускач Р. Литовское дворянство в конце XIV - XV вв. ... С. 109, 111—112, 210.

Петровскац Р. Литовское дворянство в конце XIV - XV вв ... С. 112.

Петровскац Р. Литовское дворянство в конце XIV - XV вв ... С. 112.

Петровскац Р. Литовское дворянство в конце XIV - XV вв ... С. 112.

Петровскац Р. Литовское дворянство в конце XIV - XV вв. ... С. 112, 210.

ПСРЛ. Т. 2. Ипатьевская летопись. СПб., 1908. стлб. 933.

SRP. Bd. 1. Дусбург. стр.151.

Preuschische Urkundenbuch. Б. 1. Половина 2. изд. А. Серафима. Кенигсберг, 1909. № 568. с.355-356; Пашкевич Х. Регистр Литвы. № 693.

SRP. Bd. 1. Дусбург. стр.155. 

Литература

Роуэлл С. К. Возвышение Литвы: языческая империя в центрально-восточной Европе, 1295–1345. - Издательство Кембриджского университета, 1994.
Пузына Ю. Кого отец Гедимина звали и на самом деле звали Пукувер // Ateneum Wileńskie. v.10. 1935. С. 1-43.
Гудавичюс Э. О так называемом «двоевластии» в Великом княжестве Литовском // Feodalisms Baltijas regiona, Рига, 1985, с. 35-44.
Петр Дусбургский. Хроника прусской земли. М. Ладомир. 1997 г.
Насевич В Л Истоки Великого княжества Литовского: события и личности / В.Л. Насевич. - Минск: Полымя, 1993. - 160 с.
Петраускас, Р. Литовское дворянство в конце XIV - XV вв .: Композиция - структура - власть / Р. Петраускас; переулок. с литовского. языков А. Микус. - Смоленск: Инбелкульт, 2014. - 386 с.
Белорусская энциклопедия: В 18 томах / Под ред .: Пашков Г.П. и др .. - Мн .: БелЭн, 1996. - Том 3: Белорусы - Воранец. - 511 с. - 10 000 экз. - ISBN 985-11-0068-4 (том 3), ISBN 985-11-0035-8.