Franciszek Ksawery Gabrych

Franciszek Xawery - syn Waleriana, został księdzem. Msza prymicyjna została odprawiona w tucholskim Klasztorze Sióstr Elżbietanek. Był proboszczem w Brzeźnie Szlacheckim, gdzie go aresztowano w pierwszych dniach września i zabrano najpierw do Chojnic, a stamtąd do obozu w Dachau, gdzie zginął. Kilkanaście dni później matka księdza dostała z Dachau zawiadomienie o urnie popiołów syna, w której była m.in. informacja, że "(...) został w krematorium Dachau zgodnie z przepisami poddany kremacji". Jako przyczynę zgonu podano zapalenie płuc, co nie było prawdą.

Czytaj więcej: http://www.pomorska.pl/wiadomosci/tuchola/art/7092863,tuchola-tragi...

15 sierpnia 1939 r. w Brzeźnie Szlacheckim zorganizowano obchody Święta Żołnierza. Po mszy świętej, którą odprawił miejscowy ksiądz Ksawery Gabrych, odbyła się defilada wojskowa. Przed stojącymi obok drogi miejscowymi VIP-ami: wójtem gminy Augustem Lew-Kiedrowskim, proboszczem ks. Ksawerym Gabrychem, kierownikiem szkoły Franciszkiem Hinzem, aspirantem SG Afeltowiczem i komendantem miejscowego posterunku PP przodownikiem Leonem Cherek przedefilował składający się z miejscowych rezerwistów zmobilizowany pluton Obrony Narodowej. Na czele tego pododdziału maszerował ppor. Gruszka. Szefem plutonu był plut. rez. Paweł Zmuda-Trzebiatowski z Łąkiego.