Franciszek Ksawery Trapszo

Przed 1814 r. służył w Dywizji Księstwa Warszawskiego, zwanej Dywizją Polską (utworzona pod dowództwem marszałka Louisa Davouta w 1808 r., wzięła udział w wojnie w Hiszpanii, nie uczestniczyła w kampaniach 1812 i 1813 r.). Od początku 1814 r. wraz z częścią dywizji stacjonującą w Sedanie został włączony do zdziesiątkowanego po wyprawie moskiewskiej 1 Pułku Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej (właśc. 1 Pułk Lekkokonny Polski Gwardii Cesarskiej) w stopniu brygadiera 1 kompanii, a następnie 5 kompanii. Z dniem 1 marca 1814 r. awansowany do stopnia wachmistrza. Wiosną tr. odbył kampanię w obronie Francji, walcząc w bitwach pod Brienne (29 stycznia), Montmirail (11 lutego), Laon (8 marca), Château-Thierry i Arcis-sur-Aube (20-21 marca). Następnie pułk osłaniał siedzibę cesarza w zamku Fontainebleau, gdzie Napoleon po raz ostatni dokonał jego przeglądu. Po abdykacji cesarza 1 maja pułk wymaszerował do kraju, gdzie dotarł 8 września 1814 r. i wszedł w skład armii Królestwa Polskiego (R. Bielecki, "Szwoleżerowie gwardii", Warszawa 1996, s. 342; Ministere de la Defense a Paris, Registres matricules des sous-officiers et hommes de troupe de la garde (1799-1815), Cavalerie 1800-1815, Lanciers 1807-1815, sygn. SHD/GR 20 YC 160: 3e régiment d'éclaireurs, attaché au 1er régiment de chevau-légers lanciers "polonais" de la garde impériale, 1er janvier 1814-21 mars 1814 (matricules: 1 à 957), s. 85, poz. 424, http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/visio...).

Przed 1819 r. ożenił się z Domicellą z Kwasiborskich (aktu ślubu nie udało się dotąd odnaleźć). W Kongresówce służył jako urzędnik wojskowy w Warszawie, najpewniej też uczestniczył w powstaniu listopadowym i wojnie z Rosją w 1831 r.

W aktach metrykalnych występuje pod imieniem Franciszek (jako Franciszka Ksawerego wymieniają go biogramy syna Anastazego w leksykonach teatrologicznym i wielkopolskim), kolejno jako:

• 1819 - mieszczanin warszawski, zamieszkały w domu nr hip. 853 przy ul. Ogrodowej 65 (wg taryffy nieruchomości z 1821 r. właścicielem tego drewnianego domu był Barwikowski - nb. Roch i Rozalia Barwikowscy asystowali przy chrzcie pierworodnego syna Trapszów; w tym miejscu od 1938 r. stoi kamienica Węgiełka);
• 1820-1822 - murgrabia koszar mirowskich nr. hip. 934 przy ul. Chłodnej w Warszawie (siedziby oddziału strzelców gwardii konnej Królestwa Polskiego), tamże zamieszkały;
• 1824 - konserwator budowli wojskowej oznaczonej nr. hip. 2987 (obejmował zabudowania na terenie całych Łazienek Królewskich) przy ul. Górnej (od 1920 r. Górnośląska), zam. tamże;
• 1826 - murgrabia, zam. w domu nr 3027 przy ul. Czerniakowskiej (mniej więcej na wysokości skrzyżowania z ul. Szwoleżerów, później powstała tu Stacja Pomp Rzecznych);
• 1829 - dozorca zabudowań, względnie budowli wojskowych lub dozorca koszar, zam. ponownie pod nr. hip. 2987 w Warszawie;
• 1832 - jego syn Anastazy urodził się 2 maja tr. w Zamościu, który był ostatnią twierdzą bronioną przez siły polskie w wojnie polsko-rosyjskiej 1831 r. i skapitulował dopiero 22 października tr.;
• 1836 - jeszcze w marcu dozorca budowli wojskowych, zam. w Grójcu; a już w maju murgrabia pałacu rządowego (dawnego prymasowskiego) pod nr. hip. 479 przy ul. Senatorskiej w Warszawie, zam. tamże - była to siedziba zarządu oberpolicmajstra warszawskiego, w którego wydziale lekarskim pracowali od lat 40. XIX w. jego synowie Michał i Marcin;
• 1843-1857 - urzędnik wojskowy (1850, 1852, 1853), były oficer byłych wojsk polskich (1852) lub rządca budowli wojskowych (1857), zam. na warszawskiej Pradze; w "Skorowidzu mieszkańców miasta Warszawy z przedmieściami na rok 1854" wymieniony jako dozorca budowlany, zam. w domu nr 415 (nie zachowany obszerny budynek państwowy na rogu ulic Olszowej i Szerokiej, dziś blokowisko w rejonie Wybrzeża Szczecińskiego i Kłopotowskiego), a w nekrologu w "Kurierze Warszawskim" (1857, nr 188) jako zarządzający zabudowaniami rządowymi na Pradze.