Fulvio Tomizza

http://www.istrianet.org/istria/illustri/

Fulvio Tomizza rođen je 1935. godine u Juricanu blizu Materade, istarsko naselje u općini Umag, po čijem će imenu biti naslovljen njegov prvi roman. knjževnik rođen u Juricanu 1935

Nakon završetka klasične gimnazije diplomirao je u Kopru, i u dvadesetoj godini, nakon londonskog memoranduma koji je odredio da njegova zemlja bude pod Jugoslavijom, preselio se u Trst koji je bio pripojen Italiji. Bio je urednik lokalnih radio vijesti, debitirao je kao književnik 1960. godine s romanom “Materada” koji je privukao pažnju najvećih talijanskih kritičara.Slijedili su “La ragazza di Petrovia” i “Il bosco di acacie”, koji su se zajedno s “Materadom” skupili u svezak naslovljen “Trilogia istriana”. Godine 1965. s romanom “La quinta stagione” dobio je nagradu Selekcije Campiello i nakon četiri godine, s djelom “L´albero dei sogni” dobiva nagradu Viareggio za književnu prozu.

Zbirka pripovjetki “La torre capovolta” iz 1970. godine može se smatrati nastavkom romana “L’albero dei sogni”. Roman “La citta’ di Miriam” (1972) dobio je nagradu na Sajmu književnosti, dok je slijedeći “Dove tornare” dobio novo priznanje na venecijanskom Campiellu. Najočitije priznanje došlo je 1977. godine s romanom “La miglior vita” , koji je u Italiji tiskan u 400.000 primjeraka i koji je dobio priznanje “Strega”, a do danas je preveden na deset jezika.

Njemački prijevod donio je Tomizzi Nagradu austrijske države za europsku književnost 1979. godine, nagrada koja je prethodno pripadala autorima poput: Ionesco, Havel, Italo Calvino, Simone de Beauvoir, Friederich Dürrenmatt, i koja je kasnije dodjeljena Giorgiu Manganelliju, Milanu Kunderi. Dok je pisao i izdavao romane “L’amicizia” i “La finzione di Maria”, godine 1980. odnosno 1981., Fulvio Tomizza već je započeo povijesno istraživanje za opširni živopis “Il male viene dal Nord” utemeljen na liku biskupa Piere Paola Vergeria koji je bio prišao Reformi.

Godine 1984. knjiga je izdata i, iste godine, Sveučilište u Trstu dodjelilo je istarskom književniku diplomu “honoris causa”, “za visoku umjetničku razinu njegove bujne književne aktivnosti, u kojoj se iskazuje kao oštrouman, originalan prikazivač jedne kulture osnovane na vrijednostima mirnog zajedničkog života među narodima”.

Godine 1985. skupio je svoje pripovjetke napisane u razdoblju tri desetljeća, u knjizi “Ieri, un secolo fa”. Godine 1986. nastavio je s pisanjem romana “Gli sposi di via Rossetti. Tragedia di una minoranza”. Dobio je nagradu selekcije Campiello, međunarodnu nagradu Vilenica Udruženje Slovenskih književnika i nagradu Ascona književnika talijanskog kantona Švicarske, dodjeljen u sklopu godišnje skupštine međunarodnog Pen kluba, koji je te 1987. godine bio posvećen temi Književnost o granicama.

Posljednjih godina izdala su se Tomizzina djela književne proze “Quando dio usci’ di chiesa”. Život i vjera jednog istarskog sela u 16. stoljeću (Mondadori), “Poi viene Cernobyl” (Masilio) i od izdavačke kuće Buonpiani “L’ereditiera Veneziana”, “Fughe incrociate”, “I rapporti colpevoli” (nagrada selekcije Campiello i nagrada Giovanni Boccaccio), “L’abate Roys e il fatto innominabile” i “Alle spalle di Trieste”.

Od njegovih kazališnih djela važna je drama “Vera Verk” koja je na kulturnoj razini označila prvo zbližavanje Trsta sa susjednim republikama Slovenijom i Hrvatskom, i “L’idealista” koje je slobodna dramatizacija romana “klasičnog Slovenca” Ivana Cankara, predstavljen u najvećim gradovima Italije i tadašnje Jugoslavije i koji je otvorio praznu sezonu bečkog Volkstheatera 1983/84.

Što se tiče dječje književnosti izdao je “La pulce in gabbia” i “Trick, storia di un cane” (Mondadori), “Anche le pulci hanno la tosse” (Edizione E. Elle), “Il gatto Martino” (Editori Lisciani & Giunti). Velik je dio njegovih romana prevedeno u SAD-u, Brazilu, Španjolskoj, Francuskoj, Norveškoj, Švedskoj, Poljskoj, Austriji, Njemačkoj, Mađarskoj, Rumunjskoj, Sloveniji, Hrvatskoj, Grčkoj, Nizozemskoj, Rusiji i na esperantu.

Godine 1966. s romanom “Dal luogo del sequestro” vratio se svom prvom izdavaču Arnoldu Mondadoriu, koji mu je kasnije izdao bestseler “Franziska” i “Nel chiaro della notte”.

Umro je 21. svibnja 1999. godine u Trstu. Sahranjen je u rodnoj Materadi.