Jan Jacob Geluk

C.P.N. (communistische partij nederland)

Lid Gemeenteraad van 's-Gravenhage, van 8 juli 1940 tot 29 juli 1940 (*.)

door de rijkscommissaris van het bezette Nederlandse gebied werd hem met ingang van 29 juli 1940 deelneming aan de Gemeenteraad verboden

• Oorlogsgravenstichting > profielfoto
• Erelijst van Gevallenen 1940-1945
• Rudi Harthoorn - Personen uit het verzet > met verkeerde overlijdensdatum, zie de tekst hieronder

Jan Geluk was gehuwd met de Duitse Elsa Hilda Helbig en had drie kinderen. Hij woonde aan de Van Miereveltstraat 109. Zijn beroep was stratenmaker en grondwerker.
Hij stond op de lijst van linksextremisten van de Centrale Inlichtingendienst met de toevoeging: ‘Kandidaat CPN voor gemeenteraad en Provinciale Staten’.
Hij werd bij de Duitse inval op 10 mei 1940 door de Haagse politie gearresteerd en geïnterneerd, ondanks dat het juist de communisten waren die de felste tegenstanders van Duitsland waren, terwijl de top van het leger juist vol landverraders en aanhangers van Hitler zat. Hij werd op 15 mei weer vrijgelaten.
Hij was op 16 mei aanwezig bij de vergadering bij Toon van der Kroft thuis waar werd besloten om een Haags communistisch verzet op te richten. Andere aanwezigen waren Paul de Groot, Louis de Visser, Kees Schalker, Jaap Brandenburg, Gerrit Kastein en Toon van der Kroft. Op 17 mei was hij aanwezig bij de bijeenkomst bij Toon van der Kroft thuis om de illegale Haagse CPN te stichten, andere aanwezigen waren Gerrit Kastein, Willem van ’t Veen en Toon van der Kroft. Geluk kreeg samen met Toon van der Kroft de taak toebedeeld om de illegale CPN op te bouwen. Op 8 juli 1940 trad hij toe tot de Haagse Gemeenteraad, waar hij de eerder afgetreden Aron van Dijk opvolgde.
In februari 1941 werd er over hem een rapport door de Inlichtingendienstman Eckhardt opgesteld met de tekst:

‘Geluk was vele jaren een voor aanstaand lid van de Communistische Partij Nederland en hij bekleede in die partij een bestuursfunctie. Naar bericht wordt zou Geluk thans nog actief werkzaam zijn. De aandacht blijft op hem gevestigd.’

Hij dook in april 1941 onder in Amsterdam. Op 1 mei 1941 hing hij met een aantal anderen op het Rijswijkseplein een groot spandoek aan de bovenleiding van de tram met als tekst: ‘1 Mei’ met een hamer en sikkel ernaast; vanwege de elektrische spanning duurde het lang voordat het spandoek kon worden weggehaald. Over de gebeurtenissen op 1 mei in Den Haag bracht de Haagse Sicherheitsdienst schriftelijk verslag uit aan het hoofd van de Gestapo in Berlijn, Brigadeführer Heinrich Müller (de hoofdverantwoordelijke voor alle moorden in de concentratiekampen, inclusief het vergassen van Joden), die al sinds 1935 door de Nederlandse regering bij de bestrijding van het communisme in Nederland betrokken was. Hij werd op 26 juli 1941 in Amsterdam op zijn onderduikadres gearresteerd. Zijn onderduikadres was ontdekt door hem te schaduwen. Hij werd opgesloten in het Oranjehotel. Op een cartotheekkaart van de Sicherheitsdienst staat: ‘Er hat nach den Verbot der CPN mit an dem Aufbau illg. gearbeitet und Hetzschriften verkauft. Er ist in ein KZ-Lager eingewiesen worden.’
Half maart 1942 werd hij naar kamp Amersfoort overgebracht en twee weken later naar het concentratiekamp Buchenwald, waar hij op 31 maart werd ingeschreven. Als reden van de gevangenschap gaf hij op ‘War Mitglied der CPN’. Op 2 maart 1944 werd hij als Nacht-und-Nebel-gevangene naar Natzweiler gestuurd. Zowel in Buchenwald als Natzweiler was hij betrokken bij ondergrondse activiteiten door communistische gevangenen. Hij overleed daar op 23 april 1944.