Letho van Gool

Otto van Gool woonde aan de Laan van Heldenburg 7 in Voorburg en was van beroep fotograaf.
Hij stond op de lijst van linksextremisten van de Centrale Inlichtingendienst met de toevoeging: ‘Secretaris Tempo, Haagse communistische jeugdbeweging (1938).’
Hij werd op 12 augustus 1941 door de Haagse politie gearresteerd. Op die dag werden tientallen Haagse communisten gearresteerd. De arrestaties waren een gevolg van de infiltratie door Johannes Hubertus van Soolingen, die in mei 1940 in opdracht van burgemeester De Monchy de CPN opnieuw binnen gedrongen was. Van Gool werd naar de Documentatiedienst aan de Laan Copes van Cattenburch 6 overgebracht en vervolgens naar het Oranjehotel, waar hij aan de Sicherheitsdienst werd uitgeleverd. Op een cartotheekkaart van de Sicherheitsdienst staat: ‘Er war Leiter eine Fünfergruppe die illeg. CPN und hat Hetzschriften vertrieben. Er ist einem KZ-Lager zugewiesen worden. Jude’.
Half maart 1942 werd hij naar kamp Amersfoort gestuurd en twee weken later ging hij op transport naar het concentratiekamp Buchenwald, waar hij op 31 maart werd ingeschreven. Als reden voor de gevangenschap gaf hij op ‘Verbreitung von kommunistischer Flugblätter’.
Alhoewel de Sicherheitsdienst had geregistreerd dat hij van Joodse afkomst was, werd dat niet vermeld op de lijst die bij de inschrijving in Buchenwald werd opgesteld. Het kan natuurlijk zijn dat bij het vertrek uit het Oranjehotel of in Amersfoort de toevoeging was verdwenen, maar het meest waarschijnlijk is dat de Schreibstube in Buchenwald dit niet heeft opgenomen, omdat de Duitse communisten die daar ook gevangen zaten heimelijk gevangenen het leven probeerden te redden. Een nadere inspectie van die lijst leert dat er op de eerste paar bladzijden wel bij een paar mensen de toevoeging ‘Jude’ staat, vervolgens bij Van Gool niet en vervolgens weer wel op de laatste paar bladzijden. Het is alsof ze een paar mensen wilden redden, maar alleen in het midden van de lijst, zodat het bij een vluchtige inspectie door de SS niet op zou vallen. Van de vijf mensen op de lijst met de toevoeging ‘Jude’ heeft niemand de oorlog overleefd, ze waren allemaal binnen een half jaar dood. Van Gool hoefde zo geen gele driehoek over zijn rode driehoek te dragen en wist daardoor de oorlog te overleven.
Van 2 februari 1943 tot 9 maart 1943 lag hij in het Revier (kampziekenhuis), en begin maart 1944 werd hij naar het NN-kamp Natzweiler overgebracht. Toen de geallieerde legers naderden, werden de gevangenen in september 1944 naar Dachau geëvacueerd. Daar werd van Gool op 29 april 1945 door Amerikaanse troepen bevrijd.
Toen Otto van Gool de dag na de bevrijding samen met zijn vriend Wim Harthoorn in Dachau naar de appèlplaats liep, zei hij: ‘Nou heb ik ze toch lekker te pakken gehad, wist je dat ik Joods ben?’
Hij keerde half juni 1945 thuis terug.

• Rudi Harthoorn - Personen uit het verzet > zie de tekst hierboven
• Archiefkaarten Stadsarchief Amsterdam
• Getuigenverhalen > over Otto van Gool & profiel foto