Ola Jakobsen

Ugla

Gard som blir kalla godt eigna for jordbruk - Ugla har gardsnummer 34. Lia ovanfor Ugla reiser seg med ein kam rett ovanfor husa på bruk 1. Etter kvart som skog vaks til, blei det færre skred. Elva Ilda flatnar nedetter, her tar slåttemarka til. Nedste delen av garden er temmeleg flat, og der er dei beste bøane. Her finn ein djup moldbotn og god slåttemark. Men innimellom stikk grunnfjellet opp. Garden vender mot sør; han er solrik og godt eigna for jordbruk. Avsetningar frå Vikheimsberget gjorde Ugla og fleire andre gardar til gode korngardar. Særleg éin åker på garden låg godt til: det blei sagt at dersom ikkje byggen blei modent her, var det ingen annan stad i Sogndalsdalen at han blei moden.

Gardsnamnet. Namnet skriv seg frå fuglenamnet ugle, som har vore namnet på elva ved garden. Eldste skrivemåten, Vglwm, finn vi i Vincens Lunges jordebok frå 1534, og seinare Vglum, Wglum fram til Uglum i 1723. I dag er Ugla er den offisielle varianten i matrikkelen.

Frå gardshistoria. Garden er rekna blant dei først busette i Sogndal. I bakken fann dei ting som viser at garden har røter attende til tida 550-800 evt. (= etter vår tidsrekning, e.Kr.) Arkeologane grov fram merke etter mura graver der innhaldet var kol, økser, sverd, piler, beisel, spydspissar og prydnadsting.

Det er elles rekna med at Ugla ikkje låg øyde etter svartedauden. Ugla var i bruk før 1500, men først på 1500-talet er det kjelder over kven som har budd her. Garden blei delt - i 1657 er Ingebrikt og enka oppførte som brukarar, og vi finn to brukarar ved manntalet i 1701: Anders Torbjørnsson og Rognald Klemetsson. Denne todelinga med nedre og øvre Ugla stod ved lag fram til 1880-åra.

Det var mykje stein i jorda. Det vitnar dei mange murane og steinrøysene på Ugla om.