Follow Us
Like Us
view all 15
Immediate Family
-
-
-
-
-
-
mother
-
father -
brother
-
stepdaughter
-
stepdaughter -
stepson -
stepson
About Sigurd Gautsson Galte, I
Den første Galtung-slekten, opprinnelig kalt Galte, tilhørte det noen kaller «uradelen» i middelalderen. Slekten døde ut i mannslinjen omkring 1413. Et spesielt kjent slektsmedlem er riksråden Gaute Eiriksson som hadde en galte av villsvin i sitt våpenskjold. Slekten hadde fra ca. 1190 sitt sete på Torsnes i Hardanger.
Galtung – norske slekter. 1. Navn feilaktig tillagt en norsk adelsætt i middelalderen. Gaut på Ornes (Urnes) i Luster, som levde på kong Magnus Erlingssons tid, regnes som ættens stamfar. Gaut var farfar til lendmannen Gaut Jonsson (død 1270) på Mel i Kvinnherad. Ridderen og riksråden Gaute Eiriksson (ca. 1340–1412/13) var sønn av "Erich Galtung" ifølge en slektstavle fra 1500-tallet. Denne Eirik var trolig sønn til Sigurd Gautsson kalt "galte" (vel samme mann som i 1340-årene var fehirde i Tønsberg og siden i Bergen), som var sønnesønn av Gaut på Mel. Gaute Eiriksson hadde gods både i Norge og Sverige og var sysselmann i Oslo 1366, senere fehirde og trolig sysselmann i Tønsberg, for deretter å sitte med Skienssysla til sin død. På begynnelsen av 1400-tallet hadde han også Nordmøre i forlening. Gaute var medlem av riksrådet senest fra 1369/70. Han var blant de norske representantene ved unionsmøtet i Kalmar 1397 og ble slått til ridder under kong Eriks kroning der. Gaute Eiriksson førte en oppspringende, trolig sølv, galte i blått som våpenmerke (kjent fra påfestet skjoldmerke på et drikkehorn fra 1300-tallet i Nationalmuseet i København), men nevnes aldri med slektsnavn. Han var første gang gift med en datterdatter av den hellige Birgitta, andre gang med en datter av væpneren og riksråden Otte Rømer. Gaute etterlot seg ikke barn, og noen forbindelse mellom ham og den yngre ætten Galtung er ikke kjent. Gjennom arv kom ættens jordegods i Kvinnherad på 1600-tallet til å utgjøre kjernen i baroniet Rosendal.
-------------------------------
Han er den første kjente av Galte-slekten. Henning Sollied påviser i en artikkel i Norsk Slektshistorisk Tidsskrift 2.bind at denne slekte (også kalt den eldre Galtungslekt), må være en fortsettelse av Ænes- og Melsætten. Herr Sollied nevner som bevis for at Melsætten og Galteslekten er den samme, at Greip Ivarssøn av den første og Gaute Erikssøn av denne slekt bruker temmelig like segl, nemlig: I skjoldet en takkel skråkile med et oppadgående villsvin. Villsvinet (galten) er også senere brukt i segl, og som våbenmerke for slekten. Sigurd Galte er nevnt i diplomer fra 1314 til 1341. Han budde på slektsgården på Torsnes i Jondal - Hardanger. Han nevnes i 1322 i et diplom sammen med Tore Gautessøn, og i 1341 sammen med dennes slnn Greip Toressøn. Herr Sollied mener å kunne fastslå 'med en til visshet grensende sannsynlighet', at Sigurd Galte er sønn av baron Gaut Gautessøn på Hatteberg, og altså bror til Tore Gautessøn på Hatteberg. Samtidig nevnes en Sigrid på Torsnes, som sannsynligvis har vært Sigurds hustru. Andre kilder, bl.a. Wisted, mener at han var gift med Ingeborg Guttormsdatter Norheim. Den samme Wisted oppgir også Guttorm (Gaute) Kalvsen Torsnes som far.
Sigurd Guttormson d.e. på Torsnes (omkr. 1220 - omkr. 1280)
Sigurd Guttormson ble født omkring 1220 på Torsnes i Jondal. Han var sønn av Guttorm Kalvson Torsnes og en ukjent mor. Sigurd var gift med Sigrid Guttormsdatter Norheim. De hadde sønnen:
1. Guttorm Sigurdson
Mange nye opplysninger om slektene på Torsnes og Sandven ble funnet for vel 50 år siden i Langebeks - Diplomatarium i København. Finneren, førstearkivar (seinere også professor) Lars Hamre har skrevet en viktig artikkel i NST 1950 om de funn han gjorde. I et av brevene finnes Sigurd på Torsnes’ segl. Dette viser 3 liljer i hjørnene av skjoldet. Under et skinnbrev i Bergens Museum (DN.III,153.) finnes også hans segl. Det er interessant at våpenet i dag er brukt som modell for Ullensvangs heradsvåpen (se nedenfor). Innholdet er utydelig, (H.J. Huitfeldt-Kaas: «Norske Sigiller fra Middelalderen», første bind, nr. 183) men en kan lese av omskriften GVD .... MI, som Huitfeldt-Kaas fyller ut til Gudthormi, som må være farsnavnet. Han må da hete Sigurd Guttormson.
Sigurd Guttormsons segl
Dette bekreftes av et annet diplom av 1409, som gjengis nedenfor. Sigurd på Torsnes bruker et helt annet våpen enn det lendermannsætta fra Mel brukte. Men seglet er det samme som lagmann Sigurd Brynjulvson brukte, jfr. gravskrifta fra Ullensvang kirke. Diplomet fra 1409, merkelig nok (?) utstedt på Talgje i Ryfylke, er datert den 18. april 1409 og lyder i oversettelse slik:
«Alle menn som ser eller hører dette brev sender Viking Eirikson, Aslak Torkelson, Ketil Erlandson, Viking Gudleikson, Gunnar Askjellson og Tore Sigurdson, lagrettesmenn Guds og sin hilsen, idet de gjør kjent at vi vet det for sant det som fedrene våre sa oss og likeledes de eldste menn som bodde i Varaldsøy skiprede og Jondal sogn, og ikke annet har hørt gjete, enn det at Torsnesmennene, den ene etter den andre som her blir nevnt: Viking og Inga, hans datter, Guttorm Kalvson (hennes sønn) og Sigurd Guttormson, Guttorm Sigurdson, Sigurd Guttormson, Bård og Guttorm Sigurdsønner, eier og har eid Knarreviksskogen ut til gjelet ved Årsand og inn til Årvik ... mellom fjell og fjord som evindelig eiendom, den ene etter den andre som vi før har nevnt. Vi førnevnte lagrettesmenn har aldri hørt gjete eller nevnt at Torsnesmennene gav («guldo») eller solgte til noen, men at hver, den ene etter den andre, har arvet fornevnte skog Knarrevik, som ligger i Ænes sogn og Varaldsøy skiprede i Sunnhordland, og til sant vidnesbyrd om dette satte vi våre segl på dette brevet som var satt opp torsdag første sommerdagen i det 20de styringsåret til vår herre Eirik med Guds nåde Norges konge».
Velde har følgende kommentar til dokumentet:
«Dette interessante diplom viser 7 generasjoner som må ha eid og bodd på Torsnes. Diplomet synes å være utstedt for å bevise odelen til Knarrevik skog. Ved en lagmannsdom i 1411 ble da også Torsnes-mennenes krav på skogteigen godkjent. Den første vi får rede på av ætta, er Viking. Han må rimeligvis være født omkring 1180-1200. Viking har datteren Inga gift med en mann som het Kalv. De hadde sønnen Guttorm Kalvson. Vi vet ikke mer om noen av disse enn at de må ha eid Torsnes. Guttorm Kalvson har den ovenfor nevnte sønn Sigurd Guttormson som bruker det nevnte våpen. De må ha tilhørt ei stormannsætt som synes å ha forbindelse med storætter i Ryfylke siden det nevnte brev er utstedt på Talgje. Sigurd Guttormson nevnes første gang i 1306 i skifte etter storbonden Guttorm Ivarson på Norheim, Kvam».
Guttorm Norheim hadde sønnen Ivar og dessuten datteren Ingebjørg, som var gift med Peter på Sandvin. En annen datter (Sigrid?) var gift med Sigurd Guttormson på Torsnes. At Sigurd må ha vært gift med Ivar Guttormsons søster, fremgår av alt det jordegods hans ætt eier etter Guttorm på Norheim.
I 1326 testamenterte Magnhild Ketilsdotter (g. m. Arnbjørn Amundson Byre?) til Sigrid på Torsnes en skarlagenskåpe med hvitt skinn. Dette er antagelig Sigurd Guttormsons hustru.
Velde forteller at Sigurd i 1314 er til stede på Øvre Bø i Fjellberg i gravølet etter Askjell, Ingegjerd fra Agas mann. Her er han sammen med Ivar på Norheim, Peter på Sandvin, Torgaut på Aga, Ingegjerds far, og flere andre stormenn. Sigurd på Torsnes nevnes den 28. februar 1317 i den velkjente prosessen om nausttomtene på Sandvin. 1)
1) Olav Kolltveit: «Jondal i gamal og ny tid», 1953 (s. 55-57). Berge Velde: Slektene Velde og Espeland og inngiftede slekter. 1957
Sigurd (eller Sjúrður) Guttormson d.y. på Torsnes (omkr. 1330 - omkr. 1400)
Sigurd Guttormson ble født omkring 1330 på Torsnes i Jondal. Han døde omkring 1400 på Torsnes. Han var sønn av Guttorm Sigurdson Tornes og en ukjent mor. Sigurd var gift med Herborg Bårdsdatter Norheim.
Han er nevnt i et brev fra Rogne på Voss 1375 og likeledes i et brev fra 1416, og som har villsvinet i sitt segl. Han var gift med søster av Svein Bårdssøn på Nordheim.
Notes for Sigurd Guttormson Galte på Torsnes i Jondal Nevnt 1314-1341. Kone ikke nemnd.
Den første man kjender av Galtung'erne er Sigurd Galte paa Torsnes i Jondal, slektens ho vedgaard, som har været i dens besiddelse til vore dage. Sigurd Galte nævnes i et diplom av 1 8. april 1322 (D.N. I 166) sammen med Tore Gautssøn paa Hatteberg. Likeledes utsteder han 2 . oktober 1341 i Bergen, sammen med Greip Toressøn, et brev om hvad Margreta Torbergsdatter f ik da hun giftet sig med Ivar Erlingssøn. - Alle disse personer maa sikkert nok ha været næ r beslektet. At Sigurd Galte er identisk med Sigurd paa Torsnes - som nævnes i 1314 og 1 329 (D.N. I 142, III 153) - fremgaar av et vistnok senere tapt brev av 1328 (Gerhard Munthe : S.N.F.S.H. III s. 625). Det er endvidere høist sandsynlig at han er identisk med den Sigur d Gautssøn som utsteder brev om og vidner i en sak om teigeskifte mellem gaardene Laukhamme r og Hetleliden i Tysnes i 1327 (D.N. X 22, 23, 24). Derimot er han rimeligvis ikke identis k med den Sigurd Gautessøn som 1343 var fehirde i Tønsberg, hvor han synes at ha været i 24 a ar, og 1347 i Bergen (D.N. II 259, 285). Naar Gerh. Munthe (Saml. III s. 625) sier at denne f ørte galten i vaabenet, beror nemlig dette vistnok paa en sammenblanding med en yngre Sigur d Gautessøn (sml. G. Munthe: Saml. IV s. 117). - Sigurd Galte har sikkert nok ført galten i v aabenet og tat eller faat tilnavnet efter dette; det er derfor neppe, som angit, hans sigil l som delvis er bevaret under brevet av 1329 (N. S. nr. 183), skjønt det er for ødelagt til a t dette kan sies med sikkerhet. Sammenholder man nu oplysningerne om Galtung'ernes avsta mning med Sigurd Galtes optræden i 1322 og 1341, tidsforhold og navneforhold, kan man med e n til visshet grænsende sandsynlighet fastslaa at Sigurd Galte paa Torsnes har været en søn a v baron, Hr. Gaut Gautssøn paa Hatteberg i dennes første ægteskap og altsaa bror av Tore Gaut ssøn paa Hatteberg. Sigurd Galtes hustru er sandsynligvis den Sigrid paa Torsnes som bet ænkes i Margrete Ketilsdatters testamente 1326 (D.N. II 169). Mere tvilsomt turde det være o m det virkelig er Sigurd Galte den Sigurd som var gift med en søster (navnet nævnet ikke) a v Ivar Guttormssøn på Norheim. I et brev av 20. febr. 1306 (D.N. II 81) skifter nemlig denn e siste arven efter forældrene med sine søstres mænd Peter og Sigurd. En nøiere undersøkels e av jordeiendomsforholdene gjør denne forbindelse mellem Galtung'erne og Norheims'ætten mege t sandsynlig, men med forfatteren av artikkelen om Galtung'erne i <Hardanger> 1910 og med D.A .A. 1916 at anse de to Sigurd'ers identitet fastslaat gaar dog ikke uten videre an Sigur d Galte paa Torsnes maa ha hat flere barn end Erik Galtung. Sikkert nok har Sigurd Galte ha t en søn Gaute Sigurdssøn, vel identisk med den av dette navn, som nævnes i 1347 (D.N. XII 97 ), og denne maa igjen være far til Sigurd Gautessøn, som omtales i et brev av 1375 fra Rogn e paa Voss, og hvis segl under brevet (N.S. nr. 928) viser Galtung'vaabenet
Antagelig er Sigurd Galte identisk med den Sigurd Gautson som nevnes som fehirde i Tunsberg 1343 3) og i Bergen 1347
Galte Nevnt 1314, 1341 Galte Sigurd
også kalt Guttormsson født 1270ca, Hatteberg i Hardanger har jeg også
Han er nevnt på Torsnes i 1306- 1314- 1341.Kilde: Galtungslekten, side 165, tavle I.
Den første man kjender av Galtung'erne er Sigurd Galte paa Torsnes i Jondal, slektens ho vedgaard, som har været i dens besiddelse til vore dage. Sigurd Galte nævnes i et diplom av 1 8. april 1322 (D.N. I 166) sammen med Tore Gautssøn paa Hatteberg. Likeledes utsteder han 2 . oktober 1341 i Bergen, sammen med Greip Toressøn, et brev om hvad Margreta Torbergsdatter fikk da hun giftet sig med Ivar Erlingssøn. - Alle disse personer maa sikkert nok ha været nær beslektet. At Sigurd Galte er identisk med Sigurd paa Torsnes - som nævnes i 1314 og 1 329 (D.N. I 142, III 153) - fremgaar av et vistnok senere tapt brev av 1328 (Gerhard Munthe : S.N.F.S.H. III s. 625). Det er endvidere høist sandsynlig at han er identisk med den Sigur d Gautssøn som utsteder brev om og vidner i en sak om teigeskifte mellem gaardene Laukhamme r og Hetleliden i Tysnes i 1327 (D.N. X 22, 23, 24). Derimot er han rimeligvis ikke identisk med den Sigurd Gautessøn som 1343 var fehirde i Tønsberg, hvor han synes at ha været i 24 a ar, og 1347 i Bergen (D.N. II 259, 285). Naar Gerh. Munthe (Saml. III s. 625) sier at denne f ørte galten i vaabenet, beror nemlig dette vistnok paa en sammenblanding med en yngre Sigur d Gautessøn (sml. G. Munthe: Saml. IV s. 117). - Sigurd Galte har sikkert nok ført galten i v aabenet og tat eller faat tilnavnet efter dette; det er derfor neppe, som angit, hans sigil l som delvis er bevaret under brevet av 1329 (N. S. nr. 183), skjønt det er for ødelagt til a t dette kan sies med sikkerhet. Sammenholder man nu oplysningerne om Galtung'ernes avsta mning med Sigurd Galtes optræden i 1322 og 1341, tidsforhold og navneforhold, kan man med e n til visshet grænsende sandsynlighet fastslaa at Sigurd Galte paa Torsnes har været en søn a v baron, Hr. Gaut Gautssøn paa Hatteberg i dennes første ægteskap og altsaa bror av Tore Gaut ssøn paa Hatteberg. Sigurd Galtes hustru er sandsynligvis den Sigrid paa Torsnes som bet ænkes i Margrete Ketilsdatters testamente 1326 (D.N. II 169). Mere tvilsomt turde det være o m det virkelig er Sigurd Galte den Sigurd som var gift med en søster (navnet nævnet ikke) a v Ivar Guttormssøn på Norheim. I et brev av 20. febr. 1306 (D.N. II 81) skifter nemlig denn e siste arven efter forældrene med sine søstres mænd Peter og Sigurd. En nøiere undersøkels e av jordeiendomsforholdene gjør denne forbindelse mellem Galtung'erne og Norheims'ætten mege t sandsynlig, men med forfatteren av artikkelen om Galtung'erne i <Hardanger> 1910 og med D.A .A. 1916 at anse de to Sigurd'ers identitet fastslaat gaar dog ikke uten videre an Sigur d Galte paa Torsnes maa ha hat flere barn end Erik Galtung. Sikkert nok har Sigurd Galte ha t en søn Gaute Sigurdssøn, vel identisk med den av dette navn, som nævnes i 1347 (D.N. XII 97 ), og denne maa igjen være far til Sigurd Gautessøn, som omtales i et brev av 1375 fra Rogn e paa Voss, og hvis segl under brevet (N.S. nr. 928) viser Galtung'vaabenet
Antagelig er Sigurd Galte identisk
med den Sigurd Gautson som nevnes som
fehirde i Tunsberg 1343 3) og i Bergen 1347
Sigurd Gautessøn, omtales i et brev av 1375 fra Rogne paa Voss, og hans segl under brevet (N.S. nr. 928) viser Galtung'vaabenet. Hans søn var sandsynligvis Baard Sigurdssøn paa Torsnes, som nævnes 1410, 1421 og 1446. Sigurd Gautessøn, nævnt 1416
http://www.look.no/anita/slekt/webcards/ps02/ps02_046.htm
http://home.no.net/valesvei/2001.06.13A.VFS.kap.11.pdf
http://www.sherpe.com/family/pdfs/sherpe_ostrem_history/torunn.pdf
Here the sources disagree, on sigurds ancestry
Født ca. 1280. Død efter 1350. ~ med XVIII.237093 Sigrid(?) GUTTORMSDATTER · Iflg. [35] med "til vished grænsende sandsynlighed" søn af ovennævnte Gaut Unge Gautssøn. Det første kendte medlem af slægten, der førte et sort vildsvin (en "galte") i sit våben
Han var bosat på Torsnes i Jondal, hovedgården der har været i slægtens eje indtil i dag. Ifølge nogle fremstillinger var han tillige "fehirde" (dvs. skattemester) i Tunsberg/Bjørgvin, men det betvivles af andre. Var måske gift 2. med Eline Toraldsdatter Kane
Kilde: Slægtsbog Johan Jacob BRUUN
Sigurd Gauteson på Torsnes er nevnt flere ganger i brevskap 1306 - 1341, første gang ved et arveskifte i Kvam i 1306 etter verfar sin, den rike Guttorm på Norheim. I 1314 er han i arveøl på Øvrabø i Fjellberg. Både i 1322 og 1341 er han sammen med vennen sin Greip Toreson (senere lagmann) og utferder et dokument der han er kalt Sigurd Galt, og i et dokument fra 1328, som nå er borte, er han kaltSigurd Galte på Torsnes. En Sigrid på Torsnes som er nevnt i 1326 er trolig kona hans. Sigurd Galte er aldri evnt i noe embete. Ættegranskere mener han har hatt to sønner. Den ene het Eirik og har trolig bodd på storgården Valen i Fjellberg. Den andre må være Gaute Sigurdson.
Fehirde i Tunsberg / Bjørgvin
Sigurd Guttormsson Galte
(Sigurd Galte )
(Sigurd på Torsnes)
Parents
Guttorm Kalvsson på Torsnes
? ?
Marriages and children
Married to Ingeborg Guttormsdatter Norheim, with
Guttorm Sigurdsson på Torsnes
Sources:
- person: Galtungslekten 1974 s 6 + NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
- family: NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
Sigurd Guttormsson Torsnes
Born: 1280, Torsnes
Married: 1310
Died: 1327
General Notes:
Han er nemd på Torsnes 1306-22. han hadde ein bror som heitte Nikolas. Han har før vore blanda i hop med Sigurd Galte som levde på same tid. Sigurd på Torsnes førde tre liljer i våpenet sitt, nett som riddaren Sigurd på Aga. Han må ha vore død etter 1327.
REFN: JO:54/702 Su1:99
Marriage Information:
Sigurd married Ingeborg Guttormsdtr Norheim, daughter of Guttorm Ivarsson Norheim and Unknown, in 1310. (Ingeborg Guttormsdtr Norheim was born in 1280 in På Norheim.)
http://perso.wanadoo.fr/kelly.petit/1898.htm
Sigurd Guttormsson D.E Tre-Liljer-Torsnes
Birth: Before 1270 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Death: After 28 Feb 1317 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Sex: M
Father: Guttorm Kalvsson Torsnes b. 1250 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Mother: N.N Sigurdsdatter Tre-Liljer-Aga b. 1260 in Aga.Ullensvang.Hardanger.Hordaland.Norway
Changed: 20 Nov 2002 00:00:00
Spouses & Children
Sigrid Guttormsdatter Nordheim (Wife) b. 1275 in Norheim.Vikøy.Kvam.Hordaland.Norway
Marriage: 0002
Children:
Guttorm Sigurdsson Tre-Liljer-Rogne-Torsnes b. in Torsnes.Jondalen.Hortdaland.Norway
Brynhild Sigurdsdatter Rogne b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway
Viking Sigurdsson Torsnes b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway
Hallbjørn Sigurdsson Våge-Varaldsøy b. 1310 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
http://www.gencircles.com/users/khand/1/data/2979
--------------------------------------------------------------------------------------------
Slekts- og brukarsoge for Torsnes
Om forfedrane til den gamle
Torsnesætta
l eit diplom frå 1409, presentert av Lars Hamre i ein artikkel i «Norsk Slektshistorisk Tidsskrift» i 1949, kunngjer seks lagrettemenn at folket på Torsnes har eigd ein skogteig i Knarrevik mellom Årvik og Årsand. Her vert ramsa opp slekta til Bård og Sigurd Guttormsøner i seks tidlegare generasjonar: 1. Viking, 2. Inga, dotter hans, 3. Guttorm Kalvson, son hennar, 4. Sigurd Guttormson, 5. Guttorm Sigurdson, 6. Sigurd Guttormson og 7. Bård og Sigurd Guttormsøner. Det er såleis sannsynleg at den gamle Torsnesætta kan førast tilbake til omkring 1200. Merk at generasjon nr. 1, 2, 3, 5 og (kanskje) 6 ovanfor ikkje er kjende frå andre kjelder.
Ca. 1200
Viking. Kjende born: - Inga, neste brukar.
Ca. 1240
Inga, g. m. Kalv. Kjende born: - Guttorm, neste brukar.
Ca. 1280
Guttorm Kalvson. Kjende born:
- Sigurd, neste brukar.
- Nikolas, nemnd 1311/12, g. m. Ingebjørg?
Før 1311/12-etter 1329
Sigurd Guttormson, g. m. Sigrid? (Guttormsdtr. Norheim?). Sigurd å Torsnes og broren Nikolas er nemnt i eit diplom frå 1311/12 ved ein grenseoppgang. Sigurd er seinare nemnt i 1314, 1316, 1317 og 1329, og han er nemnt mellom forfedrane til Bård Sigurdson i diplomet frå 1409. Det er ikkje visst kven som er kona hans, men ei Sigrid a Þossnesi er nemnt i eit testamente frå 1326, likeins ei Ingebjørg Nikolaskona, som kan vere svigerinna til Sigurd. Det er usikkert kor Sigrid kom frå, men fleire
slektsgranskarar meiner ho må vere dotter
til Guttorm Norheim, sidan ætta påTorsnes
seinare eigde mykje jordegods som er nemnt
i skiftet etter han i 1306. Der er nemnt ein
Sigurd, svogeren hans, som kan vere Sigurd
Guttormson. Kjende born:
Guttorm, seinare/neste brukar.
Det er også sett fram ein teori om at Brynhild Sigurdsdotter på Rogne på Voss er dotter til ovannemnde Sigurd. Ho er nemnt i diplom frå 1375 og 1380, og hadde ein brorson som heitte Sigurd Guttormson. I ein artikkel i«Ætt og heim» 1950 set Eyvin Dahl dessutan fram hypotesen om at Hallbjørn Sigurdson frå Våge på Varaldsøy (nemnt ca. 1330, 1337 og 1341) er son til Sigurd. Hallbjørn kjøpte i 1337 ein part av Rogne, garden der Brynhild budde.
1340
Viking bonde på Torsnes. Han vart det året utnemnt til biskop Håkon sin ombodsmann i Hardanger. Av namnet framgår det at han kan vere av den gamle Torsnesslekta. Kolltveit meiner han kan vere son til anten Sigurd eller Nikolas ovanfor.
Ca. 1330-60
Guttorm Sigurdson. Kjende born: - Sigurd, neste brukar.
Fyvin Dahl stiller i den før nemnde artikkelen frå 1950 spørsmål om Guttorm også har hatt to døtre, Herborg Sigurdsdotter, g. m. Einar Einarson og busett Lydvo på Voss (nemnt 1397) og Gyrid Sigurdsdotter, g. 1353 m. Bård Valtjovson, busett Ulvaldestad på Voss.
Ca. 1360-1400
Sigurd Guttormson, g. m. ? Bårdsdtr. Norheim. Det kan vere Sigurd som er nemnt i to diplom frå 1375 og 1380 (sjå om Brynhild, den moglege farsyster hans ovanfor). Kona hans var ei dotter av Bård Karlshovedson og Magnhild Arnvidsdotter frå Norheim i Kvam. Born:
Bård, neste brukar
Ein onkel med eventyrtrekk Sidan Torsnesætta fekk si grein på Island med Godskalk Nilsson, biskop
i Holar (sjå nedanfor), er slekta også omtala i den rike islandske skrifttradisjonen. I «Biskopa Sogur» er farbro
ren til Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer omtala slik: «Deira føðurbróðir sá er glímdi við jøtuninn og hafði høfuðið
yfir D menn». Dette kan omsetjast til «Farbror deira (den) som bryta/ kjempa mot jotunen og var leiar for
500 menn.» Dette må vere Guttorm eller ein annan ukjend son til Sigurd Guttormson ovanfor.
- Guttorm, truleg nemnt i islandsk tradisjonskjelde, sjå ramme.
Før 1409-ca. 1455
Bård Sigurdson, g. m. Gyrid Torbergsdtr. frå Store Brandvik på Stord. Bård er først nemnt i det ovanfor nemnde diplom frå 1409. Året etter kjøpte han ein part i den no ukjende garden Gervingaseter i Kvam, og i 1421 vart han forlikt med Arnfinn Jonson om delinga av Kvernura og den såkalla Arnfinnsteigen i Jondal. Truleg er han også nemnt som lagrettemann i Bergen i 1425. I 1446 laut farbroren hans, Svein Bårdson på Norheim gje 5r/z månadsmatabol i sakøyre (bot) til futen i Hardanger, Hartvig Krummedike, for ei sak Bård hadde vore innblanda i. Kan hende var Bård alt då død. At Gyrid er kona hans, framgår av at ho er nemnt som eigar av Store Brandvik, og at denne garden også er reken med i skiftet på Torsnes i 1497. Gyrid er nemnt i 1403, då ho var ugift «jomfru» og 1452 og 1455 som «hustru», noko som kan tyde på at ho tilhøyrde lågadelen. Ho var truleg tippoldebarnet til Peter på Sandven, og med henne kom det mykje jordegods inn i
Bårdsdøtrene og skiftet på
Torsnes i 1497
Som før nemnt stamma Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer truleg frå storgarden Sandven gjennom mor si, og her var det ikkje lite gods ein kunne få hand om. Det har truleg vore sterk strid om denne arven, noko som går fram av fleire dokument. Mannen til Gyrid, Orm Ivarson, tok alt i 1478 opp tingsvitne på tinget i Kinsarvik om dei siste generasjonane som hadde eigd Sandven, for å ruste Torsnesætta i denne kampen. I ein rettartingsdom frå 1494 vart dei to systrene tildømd heile arven etter Erling Håkonson, som må ha vore avliden uten livsarvingar, truleg i 1478 eller noko tidlegare.
I 1497 kom det store skiftet på Torsnes i stand. Det omfatta partar i totalt 43 gardar (i følgje Johan Galtung si tolking av brevet), dei fleste i Hardanger og Ryfylke. Av gardar i Jondal er nemnt Sætveit, Underhaug, Torsnes, Espeland og Bakke, i ei tolking også Molve. Til saman vart om lag 84 laupar smør fordelte mellom dei to systrene og arvingane deira. Underhaug og Torsnes vart delte likt mellom dei to, sistnemnde slik at Gyrid fekk den indre og Herborg dern ytre luten av garden, dessutan fekk dei kvar sin halvpart av naust, sjøbu og fjøra ikring. I ein kommentar til dette står det «alt slik det før har vore skifta», noko som kan tyde på at garden har vore driven av to brukarar frå ei tid innpå 1400-talet.
slekta. Born:
- Herborg, neste brukar.
- Gyrid, g. m. Orm Ivarson Måge, busett Lydvo på Voss.
Ca. 1455-97
Herborg Bårdsdtr., g. 1452? m. Nikolaus (Nils) Ragvaldson. Om arven etter foreldra til Herborg, sjå ramme ovanfor. Nils var truleg svensk og son åt ein handverkar i Stockholm. Han er nemnt som rådmann i Bergen i 1475. Farbror og bror hans var begge biskopar i Holar på Island, noko også son til Nils og Herborg vart. Bror til Nils, Olav, var endåtil på vitjing frå Island i 1482 (sjå meir om Nils si slekt i Marko Lamberg sin artikkel i Norsk Slektshistorisk Tidsskrift 1998, bind II). Mor til Herborg skal ha skjenka henne og mannen gardane Høynes og Dale på Karmøy i 1452. I følgje Kolltveit skal dei ha budd på Store Brandvik, morsgarden til Herborg, i 1453, men dei har truleg budd på Torsnes seinare. Kjende born:
Godskalk (?-1520), biskop i Holar på Island etter farbroren, sjå eiga ramme nedanfor.
Per (?-etter 1520), neste brukar, sjå nedanfor. Guttorm (?-ca. 1540), lagmann i Bergen frå ca. 1509 til 1539 [son hans, Nils, seinare brukar].
Etter skiftet i 1497 vart Torsnesgodset delt, og utover på 1500-talet var det fleire brukarar på garden før han vart samla att under Johannes Lauritsson Galte først på 1600-talet (sjå nedanfor).
Først om lagmann Guttorm Nilsson si etterslekt:
Før 1557-etter 1581
Nils Guttormson, son til lagmannen, brukte ein del av jorda (nemnt i skattemanntalet 1563). Han hadde ikkje arverett sidan han var uektefødd barn, og dette vart brukt i mot han i den påfølgjande striden om faren Guttorm sin del av Torsnesgodset Derimot hadde borna til Nils arverett, og i 1557 vart son hans ved ein lagtingsdom tilkjend
Sidegrein av Torsnesætta
på Island
Godskalk Nilsson frå Torsnes vart i 1495 utnemnt til biskop i Holar etter onkelen sin, men det ser ut til at han laut vente ei tid før han overtok embetet sitt. Han møtte til det omtala skiftet på Torsnes i 1497, og var kan hende forfattar av skiftebrevet. I følgje dei islandske annalar kom han til Holar først i 1500. Han fekk tilnamnet «den grimme» av di han vart rekna som pengegrisk og full av herskelyst.
Godskalk hadde to friller, og med dei fekk han tre barn, to døtrer og ein son. Den eine dottera, Kristin, vart i 15 10 gift med lagmannen Torvald Einarson og dei heldt eit bryllaup med 300 gjester. Ho skal ha levd til 1578. Sonen, Oddur, skal ha vorte fødd kring 1500. Som seksåring vart han send til Noreg til oppfostring hjå dei to onklane sine, Peder og Guttorm. I 1520 er han såleis oppført som skattytar på Torsnes. Han fekk opplæring i latin, tysk og dansk, reiste rundt i både Tyskland og Danmark, og vart ein lærd mann. Oddur reiste sidan tilbake til Island, der han tok til å oversetje det nye testamentet til islandsk. Dette vart trykt i Roskilde i 1539/40 som det første trykte bokverket på norrønt mål. Oddur vart lagmann for Nord-Island, men omkom etter at han i 1556 skulle prøve å krysse elva Lakså.
godset etter bestefaren. Striden tok likevel ikkje slutt med dette. I eit diplom frå 1589 er det nemnt at det for nokre år sidan hadde vore rettssak mellom Nils og arvingane etter onkelen hans. Nils synest å ha pantsett og mista deler av godset, og mykje av det vart innløyst av Torbjørn Olavson Sandven, mannen til søskenbarnet hans (sjå nedanfor). Nils er sist nemnt i eit diplom frå 1581. Kjende born:
ein son (Lars?). Kolltveit m. fl. går ut i frå at dette må vere Lars Nilsson (sjå nedanfor), mens Johan E. Galtung («Galtungslekten i fortid og nutid») meiner han må ha døydd tidleg og viser til ein dom i 1589 der døtrene til Nils er nemnt som dei einaste arvingane etter Guttorm Nilsson.
Barbro, neste brukar.
ei dotter til (namn ukjend), nemnt i 1578, då g. m. Olav Johannesson på Torp i Ryfylke.
Før 1590/91-etter 1602
Barbro Nilsdtr. (?-etter 1613), g. m. Jon Hogneson (?-før 1610). Giftarmålet går fram av diplomet frå 1589, og Jon er nemnt som brukar av halve Torsnes i 1590/91 og 1602. Striden om denne delen av Torsnesgodset heldt fram. I 1609 vart dommen frå 1557 omstøytt, og Barbro og arvingane hennar vart fråkjende odelsjorda si. I følgje eit forlik i 1610 skulle ho likevel ha «meir enn halvparten av godset». Saka kom til slutt opp for herredagen i Skien i 1613, utan at dette endra noko. I 1610 er Barbro omtala som umyndig (altså enkje), og i 1613 budde ho hjå svigersonen på Mundheim. Truleg har ho overdrege sin part av Torsnes til Johannes Lauritsson (sjå nedanfor) først på 1600-talet. Mundheim kan vere ein del av godset som ho beheldt, då denne garden er nemnd i skiftet på Torsnes i 1497.
Born:
Nils (nemnt i 1610).
ei dotter, g. m. Gitle Pederson (1 559-etter 1649), busett Mundheim i Strandebarm (Kvam).
1610-18
Lars Nilsson (?-1618) på Torsnes, g. m. Birgit Johannesdtr. (?-1645). Kolltveit m. fl. meiner Lars må vere son til Nils Guttormson, i motsetnad til Johan E. Galtung sitt synspunkt (sjå ovanfor). Birgit er dotter til Herborg Torbjørnsdtr. Sandven og Johannes Lauritsson, sjå nedanfor. Lars er nemnt som leiglending i 1610 og 1611, og som kyrkjeverje i Jondal for åra 1615-17. Han eigde noko jordegods; i 1614 pantsette han 2 laupar smør og i hud i Flatabø i Kvinnherad. I skiftet etter Birgit er desse borna nemnde: Kristina, g. m. Johannes Trondson Sætveit bruk 1(?-truleg 1641), busett der. Herborg, g. m. Per Larsson frå Sandven i Kvam, busett der.
Ingebjørg/Anna?, g. m. Tore Hallsteinson frå Hakestad i Ulvik.
Birgit vart g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg
frå Ryfylke, og hadde med han sønene Laurits,
Johannes og Olav.
Ca. 1497-etter 1520
Per (Peder/Peter) Nilsson. Han er nemnd
ved rettartingsdommen i 1494 som den
« beskedelige Swen» som var ombod for og tok hand om saka for mor si og tanta si. Han er også nemnt i skattelista frå 1520, ved sida av brorsonen, seinare lagmann på Island, Odd Godskalkson (sjå ovanfor). Det var truleg Per som let oppføre eit fjøs med tjukke steinmurar som stod på garden heilt inn på 1900-talet. Ved ei vitjing på Torsnes i 1825 fann biskop Neumann ein bjelke i fjøset der årstalet 1504 var innskrive. Kona til Per er ukjend. Born:
Kjerstin, sjå nedanfor.
Kjerstin (Kristi) Persdtr., g. m. Olav (Person/ Magnusson?) på Sandven eller Steine i Kvam, busett der midt på 1500-talet. Olav Magnusson på Steine er nemnt fleire gonger i 1520-åra. Dei har eigd ein part av Torsnes som Samson Lodinson (Sundal?) var ombodsmann for. Samson ser også ut til å ha budd her. Sonen til Kjerstin og Olav: - Torbjørn, sjå nedanfor.
Før 1564-ca. 1600
Torbjørn Olavson, g. m. ?, busett Sandven i Kvam. Torbjørn er nemnt som lensmann i Øystese skipreide i 1564, og deltok på kongehyllinga i Oslo i 1591. Kolltveit går ut i frå at han har hatt leiglending sitjande på sin part av Torsnes. Born (sikre):
Herborg (?-ca. 1633), seinare brukar.
Olav (?-etter 1635), g. m. Ågot Simonsdtr. Børve.
1563
Torgils Johannesson Galte frå Valen i Kvinnherad, g. m. ? frå Ryfylke. Torgils er oppført i skattemanntalet som leiglending, men også som eigar av jord til ein verdi av minst 141aupar smør. I følgje Kolltveit eigde
og dreiv han sagbruket på Torsnes, men hogg for mykje av skogen, slik at arvingane hans laut betale erstatning til dei andre eigarane. Kjende born:
Johannes, busett på Torsnes i 1585, seinare på Aga i Ullensvang, stamfar til Aga-ætta. Åsa, g. m. Nils Haukås i Sveio.
Ca. 1585-1620
Herborg Torbjørnsdtr. Sandven (?-ca. 1633), g. ca. 1580 m. Johannes Lauritsson (ca. 1540-1620). Johannes er nemnt på Valen i Kvinnherad 1563-78 som lauskar og sagbrukar. I 1567, under sjuårskrigen (1563-70) drog han i lag med syskenbarnet sitt, Enno Brandrøk, til den svenske kongen og prøvde å få til ein oppreist i Noreg. Enno var son til adelsmannen og sjøkrigsmannen Kristoffer Trondson Rustung (ca. 1500-65) frå Seim i Kvinnherad, som hadde støtta erkebiskop Olav Engelbrektson i striden for norsk sjølvstende, men sidan gått i kong Christiern 3. si teneste og vårte admiral i den dansk-norske flåte. Enno hadde erfaring frå fleire krigar i Europa. Han vann tillit hjå svenskekongen, og Johannes vart send til Noreg med brev til norske stormenn der dei vart oppfordra til å gjere opprør mot danskane. Opprøret må seiast å ha mislukkast - Enno drog i staden til Tyskland, mens Johannes - i følgje Absolon Pederssøn - vart teken til fange og sett i tårnet på Bergenhus. Men han slapp dødsstraff ved å betale « 100 dalar for sin hals». Han har truleg sidan budd på Valen, til han gifta seg med Herborg. Ho arva saman med broren Olav Sandven mykje gods, mellom anna ein del av Torsnes. Etterkvart fekk Johannes og Olav hand om også den delen som arvingane etter Guttorm Nilsson hadde eigd (sjå ovanfor). I 1603 omfatta godset til Johannes over 24 laupar smør, mens svogeren Olav sitt var noko mindre, og dei var blant dei rikaste odelsbøndene i Hardanger og Sunnhordland. Johannes er nemnt som lagrettemann i 1590, 1599 og 1610, og var representant for Strandebarm under kongehyllinga i Oslo 1591. Innseglet hans er eit svinehovud. Born: Birgit (?-1645), g. 1. m. Lars Nilsson Torsnes, sjå ovanfor, g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg frå Ryfylke.
Anna, g. m. Nils ?, busett Gjersvik og Østrem (Austrheim?) i Etne.
Laurits (1587-1659), neste brukar.
1620-59
Laurits Johannesson Galte (1587-1659), g.
ca. 1615 m. Elisabet Ottesdtr. Orning til Vatna og Valvatna, dotter til den danske adelsmannen og skipshøvedsmannen Otte Orning og Anna Orm. Få år etter dei vart gifte, måtte han betale ei bot på 200 riksdalar for å ha «forseet sig» med Margrete Styversdtr., tremenningen til kona. Eigentleg var straffa for dette landsforvising og inndraging av gods, men Laurits framstilte seg for kongen på Bergenhus i 1622 og vart teken i nåde. Laurits arva gods, og han fekk
gods med kona si, men endå meir samla
han sjølv. På denne tida var det mange småadelsmenn og odelsbønder som nøyddest å selja jordi si, og Laurits Galte var ein av dei som hadde høve til å kjøpe for rimeleg pris. Før 1636 hadde han samla under seg heile Torsnesgarden, som vart eit av dei største bruka i Hardanger, og då han døydde hadde han eit jordegods på om lag 70 laupar smør. I Jondal eigde han forutan Torsnes partar i Kysnes, Ytre Vikane, Handagard, Espeland, Flatabø, Molve, Digrebrekke, Brattabø, Guntveit, Selsvik og Samland. I 1624 eller -25 brann husa på Torsnes ned, men Laurits bygde opp att eit stort våningshus som vart ståande i 200 år. Det var i hans tid trelasthandelen med skottar og hollendarar var på det høgaste på desse kantar av landet. Laurits dreiv største sagbruket i Hardanger og Sunnhordland på Torsnes. Då svogeren, generaladmiral Eirik Otteson Orning, i 1634 vart befalingsmann over Halsnøy kloster og Hardanger len, vart Laurits fut i Hardanger. Futearbeidet synest han i stor grad å ha overtete til fullmekten sin, Knut Lauritsson, og i 1640 sa han embetet frå seg. Karen Mowatt, enkja etter Eirik, kom med skuldingar mot Laurits Galte for lovbrot i den tid han var fut. Om dette var det seinare rettssak, og Laurits vart då frifunnen. Med Karen Mowatt og hennar medarvingar låg han også i strid om arven etter mor til Elisabet. I alle jordebøker og skattelister blir han berre kalla «Lauritz Thorsnes (Thosnes)», men sjølv bruka han «Lauritz Johanssøn» eller «Lauritz Galthe» som underskrift. Våpnet hans var eit svinehovud. Då han døydde i 1659, vart kista hans sett ned i gravkjellaren under Jondalskyrkja og på namneplata skal det ha stått «Lauritz Johanssen Galthe». Born:
Laurits (ca. 1615-1661), neste eigar. Johans (før 1630-ca. 1655), fekk i 1650 stadfest adelskapet som broren, er nemnt i manntalet over adelskap i 1655, då oppført som godseigar på Jylland, men ikkje nemnt i skiftet etter faren i 1660.
Magdalena (før 1630-1681), g. ca. 1650 m. sokneprest i Strandebarm Rasmus Pedersen (ca.1625-76).
Kirsten (før 1630-?), g. før 1660 m. sokneprest i Avaldsnes Kristen Bentson Skåning.
Elisabet, g. m. sokneprest i Skånevik (seinare prost) Elias Anderssen (ca. 1615-1690). Anna (?-før 1666), g. før 1660 m. kapellan i Torvastad (seinare sokneprest) Tomas Wegner (?-ca. 1688).
Katrina Helvig (1635-1693), g. før 1660 med sokneprest i Eidfjord Anders Andersson Rieber (?-1688).
Jondal Kommune Gards og slektssoge
Gaute Losnegård
B2 s 923-28
Sigurd Guttormsson Galte
(Sigurd Galte )
(Sigurd på Torsnes)
Parents
Guttorm Kalvsson på Torsnes
? ?
Marriages and children
Married to Ingeborg Guttormsdatter Norheim, with
Guttorm Sigurdsson på Torsnes
Sources:
- person: Galtungslekten 1974 s 6 + NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
- family: NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
Sigurd Guttormsson Torsnes
Born: 1280, Torsnes
Married: 1310
Died: 1327
General Notes:
Han er nemd på Torsnes 1306-22. han hadde ein bror som heitte Nikolas. Han har før vore blanda i hop med Sigurd Galte som levde på same tid. Sigurd på Torsnes førde tre liljer i våpenet sitt, nett som riddaren Sigurd på Aga. Han må ha vore død etter 1327.
REFN: JO:54/702 Su1:99
Marriage Information:
Sigurd married Ingeborg Guttormsdtr Norheim, daughter of Guttorm Ivarsson Norheim and Unknown, in 1310. (Ingeborg Guttormsdtr Norheim was born in 1280 in På Norheim.)
http://perso.wanadoo.fr/kelly.petit/1898.htm
Sigurd Guttormsson D.E Tre-Liljer-Torsnes
Birth: Before 1270 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Death: After 28 Feb 1317 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Sex: M
Father: Guttorm Kalvsson Torsnes b. 1250 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Mother: N.N Sigurdsdatter Tre-Liljer-Aga b. 1260 in Aga.Ullensvang.Hardanger.Hordaland.Norway
Changed: 20 Nov 2002 00:00:00
Spouses & Children
Sigrid Guttormsdatter Nordheim (Wife) b. 1275 in Norheim.Vikøy.Kvam.Hordaland.Norway
Marriage: 0002
Children:
Guttorm Sigurdsson Tre-Liljer-Rogne-Torsnes b. in Torsnes.Jondalen.Hortdaland.Norway
Brynhild Sigurdsdatter Rogne b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway
Viking Sigurdsson Torsnes b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway
Hallbjørn Sigurdsson Våge-Varaldsøy b. 1310 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
http://www.gencircles.com/users/khand/1/data/2979
--------------------------------------------------------------------------------------------
Slekts- og brukarsoge for Torsnes
Om forfedrane til den gamle
Torsnesætta
l eit diplom frå 1409, presentert av Lars Hamre i ein artikkel i «Norsk Slektshistorisk Tidsskrift» i 1949, kunngjer seks lagrettemenn at folket på Torsnes har eigd ein skogteig i Knarrevik mellom Årvik og Årsand. Her vert ramsa opp slekta til Bård og Sigurd Guttormsøner i seks tidlegare generasjonar: 1. Viking, 2. Inga, dotter hans, 3. Guttorm Kalvson, son hennar, 4. Sigurd Guttormson, 5. Guttorm Sigurdson, 6. Sigurd Guttormson og 7. Bård og Sigurd Guttormsøner. Det er såleis sannsynleg at den gamle Torsnesætta kan førast tilbake til omkring 1200. Merk at generasjon nr. 1, 2, 3, 5 og (kanskje) 6 ovanfor ikkje er kjende frå andre kjelder.
Ca. 1200
Viking. Kjende born: - Inga, neste brukar.
Ca. 1240
Inga, g. m. Kalv. Kjende born: - Guttorm, neste brukar.
Ca. 1280
Guttorm Kalvson. Kjende born:
- Sigurd, neste brukar.
- Nikolas, nemnd 1311/12, g. m. Ingebjørg?
Før 1311/12-etter 1329
Sigurd Guttormson, g. m. Sigrid? (Guttormsdtr. Norheim?). Sigurd å Torsnes og broren Nikolas er nemnt i eit diplom frå 1311/12 ved ein grenseoppgang. Sigurd er seinare nemnt i 1314, 1316, 1317 og 1329, og han er nemnt mellom forfedrane til Bård Sigurdson i diplomet frå 1409. Det er ikkje visst kven som er kona hans, men ei Sigrid a Þossnesi er nemnt i eit testamente frå 1326, likeins ei Ingebjørg Nikolaskona, som kan vere svigerinna til Sigurd. Det er usikkert kor Sigrid kom frå, men fleire
slektsgranskarar meiner ho må vere dotter
til Guttorm Norheim, sidan ætta påTorsnes
seinare eigde mykje jordegods som er nemnt
i skiftet etter han i 1306. Der er nemnt ein
Sigurd, svogeren hans, som kan vere Sigurd
Guttormson. Kjende born:
Guttorm, seinare/neste brukar.
Det er også sett fram ein teori om at Brynhild Sigurdsdotter på Rogne på Voss er dotter til ovannemnde Sigurd. Ho er nemnt i diplom frå 1375 og 1380, og hadde ein brorson som heitte Sigurd Guttormson. I ein artikkel i«Ætt og heim» 1950 set Eyvin Dahl dessutan fram hypotesen om at Hallbjørn Sigurdson frå Våge på Varaldsøy (nemnt ca. 1330, 1337 og 1341) er son til Sigurd. Hallbjørn kjøpte i 1337 ein part av Rogne, garden der Brynhild budde.
1340
Viking bonde på Torsnes. Han vart det året utnemnt til biskop Håkon sin ombodsmann i Hardanger. Av namnet framgår det at han kan vere av den gamle Torsnesslekta. Kolltveit meiner han kan vere son til anten Sigurd eller Nikolas ovanfor.
Ca. 1330-60
Guttorm Sigurdson. Kjende born: - Sigurd, neste brukar.
Fyvin Dahl stiller i den før nemnde artikkelen frå 1950 spørsmål om Guttorm også har hatt to døtre, Herborg Sigurdsdotter, g. m. Einar Einarson og busett Lydvo på Voss (nemnt 1397) og Gyrid Sigurdsdotter, g. 1353 m. Bård Valtjovson, busett Ulvaldestad på Voss.
Ca. 1360-1400
Sigurd Guttormson, g. m. ? Bårdsdtr. Norheim. Det kan vere Sigurd som er nemnt i to diplom frå 1375 og 1380 (sjå om Brynhild, den moglege farsyster hans ovanfor). Kona hans var ei dotter av Bård Karlshovedson og Magnhild Arnvidsdotter frå Norheim i Kvam. Born:
Bård, neste brukar
Ein onkel med eventyrtrekk Sidan Torsnesætta fekk si grein på Island med Godskalk Nilsson, biskop
i Holar (sjå nedanfor), er slekta også omtala i den rike islandske skrifttradisjonen. I «Biskopa Sogur» er farbro
ren til Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer omtala slik: «Deira føðurbróðir sá er glímdi við jøtuninn og hafði høfuðið
yfir D menn». Dette kan omsetjast til «Farbror deira (den) som bryta/ kjempa mot jotunen og var leiar for
500 menn.» Dette må vere Guttorm eller ein annan ukjend son til Sigurd Guttormson ovanfor.
- Guttorm, truleg nemnt i islandsk tradisjonskjelde, sjå ramme.
Før 1409-ca. 1455
Bård Sigurdson, g. m. Gyrid Torbergsdtr. frå Store Brandvik på Stord. Bård er først nemnt i det ovanfor nemnde diplom frå 1409. Året etter kjøpte han ein part i den no ukjende garden Gervingaseter i Kvam, og i 1421 vart han forlikt med Arnfinn Jonson om delinga av Kvernura og den såkalla Arnfinnsteigen i Jondal. Truleg er han også nemnt som lagrettemann i Bergen i 1425. I 1446 laut farbroren hans, Svein Bårdson på Norheim gje 5r/z månadsmatabol i sakøyre (bot) til futen i Hardanger, Hartvig Krummedike, for ei sak Bård hadde vore innblanda i. Kan hende var Bård alt då død. At Gyrid er kona hans, framgår av at ho er nemnt som eigar av Store Brandvik, og at denne garden også er reken med i skiftet på Torsnes i 1497. Gyrid er nemnt i 1403, då ho var ugift «jomfru» og 1452 og 1455 som «hustru», noko som kan tyde på at ho tilhøyrde lågadelen. Ho var truleg tippoldebarnet til Peter på Sandven, og med henne kom det mykje jordegods inn i
Bårdsdøtrene og skiftet på
Torsnes i 1497
Som før nemnt stamma Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer truleg frå storgarden Sandven gjennom mor si, og her var det ikkje lite gods ein kunne få hand om. Det har truleg vore sterk strid om denne arven, noko som går fram av fleire dokument. Mannen til Gyrid, Orm Ivarson, tok alt i 1478 opp tingsvitne på tinget i Kinsarvik om dei siste generasjonane som hadde eigd Sandven, for å ruste Torsnesætta i denne kampen. I ein rettartingsdom frå 1494 vart dei to systrene tildømd heile arven etter Erling Håkonson, som må ha vore avliden uten livsarvingar, truleg i 1478 eller noko tidlegare.
I 1497 kom det store skiftet på Torsnes i stand. Det omfatta partar i totalt 43 gardar (i følgje Johan Galtung si tolking av brevet), dei fleste i Hardanger og Ryfylke. Av gardar i Jondal er nemnt Sætveit, Underhaug, Torsnes, Espeland og Bakke, i ei tolking også Molve. Til saman vart om lag 84 laupar smør fordelte mellom dei to systrene og arvingane deira. Underhaug og Torsnes vart delte likt mellom dei to, sistnemnde slik at Gyrid fekk den indre og Herborg dern ytre luten av garden, dessutan fekk dei kvar sin halvpart av naust, sjøbu og fjøra ikring. I ein kommentar til dette står det «alt slik det før har vore skifta», noko som kan tyde på at garden har vore driven av to brukarar frå ei tid innpå 1400-talet.
slekta. Born:
- Herborg, neste brukar.
- Gyrid, g. m. Orm Ivarson Måge, busett Lydvo på Voss.
Ca. 1455-97
Herborg Bårdsdtr., g. 1452? m. Nikolaus (Nils) Ragvaldson. Om arven etter foreldra til Herborg, sjå ramme ovanfor. Nils var truleg svensk og son åt ein handverkar i Stockholm. Han er nemnt som rådmann i Bergen i 1475. Farbror og bror hans var begge biskopar i Holar på Island, noko også son til Nils og Herborg vart. Bror til Nils, Olav, var endåtil på vitjing frå Island i 1482 (sjå meir om Nils si slekt i Marko Lamberg sin artikkel i Norsk Slektshistorisk Tidsskrift 1998, bind II). Mor til Herborg skal ha skjenka henne og mannen gardane Høynes og Dale på Karmøy i 1452. I følgje Kolltveit skal dei ha budd på Store Brandvik, morsgarden til Herborg, i 1453, men dei har truleg budd på Torsnes seinare. Kjende born:
Godskalk (?-1520), biskop i Holar på Island etter farbroren, sjå eiga ramme nedanfor.
Per (?-etter 1520), neste brukar, sjå nedanfor. Guttorm (?-ca. 1540), lagmann i Bergen frå ca. 1509 til 1539 [son hans, Nils, seinare brukar].
Etter skiftet i 1497 vart Torsnesgodset delt, og utover på 1500-talet var det fleire brukarar på garden før han vart samla att under Johannes Lauritsson Galte først på 1600-talet (sjå nedanfor).
Først om lagmann Guttorm Nilsson si etterslekt:
Før 1557-etter 1581
Nils Guttormson, son til lagmannen, brukte ein del av jorda (nemnt i skattemanntalet 1563). Han hadde ikkje arverett sidan han var uektefødd barn, og dette vart brukt i mot han i den påfølgjande striden om faren Guttorm sin del av Torsnesgodset Derimot hadde borna til Nils arverett, og i 1557 vart son hans ved ein lagtingsdom tilkjend
Sidegrein av Torsnesætta
på Island
Godskalk Nilsson frå Torsnes vart i 1495 utnemnt til biskop i Holar etter onkelen sin, men det ser ut til at han laut vente ei tid før han overtok embetet sitt. Han møtte til det omtala skiftet på Torsnes i 1497, og var kan hende forfattar av skiftebrevet. I følgje dei islandske annalar kom han til Holar først i 1500. Han fekk tilnamnet «den grimme» av di han vart rekna som pengegrisk og full av herskelyst.
Godskalk hadde to friller, og med dei fekk han tre barn, to døtrer og ein son. Den eine dottera, Kristin, vart i 15 10 gift med lagmannen Torvald Einarson og dei heldt eit bryllaup med 300 gjester. Ho skal ha levd til 1578. Sonen, Oddur, skal ha vorte fødd kring 1500. Som seksåring vart han send til Noreg til oppfostring hjå dei to onklane sine, Peder og Guttorm. I 1520 er han såleis oppført som skattytar på Torsnes. Han fekk opplæring i latin, tysk og dansk, reiste rundt i både Tyskland og Danmark, og vart ein lærd mann. Oddur reiste sidan tilbake til Island, der han tok til å oversetje det nye testamentet til islandsk. Dette vart trykt i Roskilde i 1539/40 som det første trykte bokverket på norrønt mål. Oddur vart lagmann for Nord-Island, men omkom etter at han i 1556 skulle prøve å krysse elva Lakså.
godset etter bestefaren. Striden tok likevel ikkje slutt med dette. I eit diplom frå 1589 er det nemnt at det for nokre år sidan hadde vore rettssak mellom Nils og arvingane etter onkelen hans. Nils synest å ha pantsett og mista deler av godset, og mykje av det vart innløyst av Torbjørn Olavson Sandven, mannen til søskenbarnet hans (sjå nedanfor). Nils er sist nemnt i eit diplom frå 1581. Kjende born:
ein son (Lars?). Kolltveit m. fl. går ut i frå at dette må vere Lars Nilsson (sjå nedanfor), mens Johan E. Galtung («Galtungslekten i fortid og nutid») meiner han må ha døydd tidleg og viser til ein dom i 1589 der døtrene til Nils er nemnt som dei einaste arvingane etter Guttorm Nilsson.
Barbro, neste brukar.
ei dotter til (namn ukjend), nemnt i 1578, då g. m. Olav Johannesson på Torp i Ryfylke.
Før 1590/91-etter 1602
Barbro Nilsdtr. (?-etter 1613), g. m. Jon Hogneson (?-før 1610). Giftarmålet går fram av diplomet frå 1589, og Jon er nemnt som brukar av halve Torsnes i 1590/91 og 1602. Striden om denne delen av Torsnesgodset heldt fram. I 1609 vart dommen frå 1557 omstøytt, og Barbro og arvingane hennar vart fråkjende odelsjorda si. I følgje eit forlik i 1610 skulle ho likevel ha «meir enn halvparten av godset». Saka kom til slutt opp for herredagen i Skien i 1613, utan at dette endra noko. I 1610 er Barbro omtala som umyndig (altså enkje), og i 1613 budde ho hjå svigersonen på Mundheim. Truleg har ho overdrege sin part av Torsnes til Johannes Lauritsson (sjå nedanfor) først på 1600-talet. Mundheim kan vere ein del av godset som ho beheldt, då denne garden er nemnd i skiftet på Torsnes i 1497.
Born:
Nils (nemnt i 1610).
ei dotter, g. m. Gitle Pederson (1 559-etter 1649), busett Mundheim i Strandebarm (Kvam).
1610-18
Lars Nilsson (?-1618) på Torsnes, g. m. Birgit Johannesdtr. (?-1645). Kolltveit m. fl. meiner Lars må vere son til Nils Guttormson, i motsetnad til Johan E. Galtung sitt synspunkt (sjå ovanfor). Birgit er dotter til Herborg Torbjørnsdtr. Sandven og Johannes Lauritsson, sjå nedanfor. Lars er nemnt som leiglending i 1610 og 1611, og som kyrkjeverje i Jondal for åra 1615-17. Han eigde noko jordegods; i 1614 pantsette han 2 laupar smør og i hud i Flatabø i Kvinnherad. I skiftet etter Birgit er desse borna nemnde: Kristina, g. m. Johannes Trondson Sætveit bruk 1(?-truleg 1641), busett der. Herborg, g. m. Per Larsson frå Sandven i Kvam, busett der.
Ingebjørg/Anna?, g. m. Tore Hallsteinson frå Hakestad i Ulvik.
Birgit vart g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg
frå Ryfylke, og hadde med han sønene Laurits,
Johannes og Olav.
Ca. 1497-etter 1520
Per (Peder/Peter) Nilsson. Han er nemnd
ved rettartingsdommen i 1494 som den
« beskedelige Swen» som var ombod for og tok hand om saka for mor si og tanta si. Han er også nemnt i skattelista frå 1520, ved sida av brorsonen, seinare lagmann på Island, Odd Godskalkson (sjå ovanfor). Det var truleg Per som let oppføre eit fjøs med tjukke steinmurar som stod på garden heilt inn på 1900-talet. Ved ei vitjing på Torsnes i 1825 fann biskop Neumann ein bjelke i fjøset der årstalet 1504 var innskrive. Kona til Per er ukjend. Born:
Kjerstin, sjå nedanfor.
Kjerstin (Kristi) Persdtr., g. m. Olav (Person/ Magnusson?) på Sandven eller Steine i Kvam, busett der midt på 1500-talet. Olav Magnusson på Steine er nemnt fleire gonger i 1520-åra. Dei har eigd ein part av Torsnes som Samson Lodinson (Sundal?) var ombodsmann for. Samson ser også ut til å ha budd her. Sonen til Kjerstin og Olav: - Torbjørn, sjå nedanfor.
Før 1564-ca. 1600
Torbjørn Olavson, g. m. ?, busett Sandven i Kvam. Torbjørn er nemnt som lensmann i Øystese skipreide i 1564, og deltok på kongehyllinga i Oslo i 1591. Kolltveit går ut i frå at han har hatt leiglending sitjande på sin part av Torsnes. Born (sikre):
Herborg (?-ca. 1633), seinare brukar.
Olav (?-etter 1635), g. m. Ågot Simonsdtr. Børve.
1563
Torgils Johannesson Galte frå Valen i Kvinnherad, g. m. ? frå Ryfylke. Torgils er oppført i skattemanntalet som leiglending, men også som eigar av jord til ein verdi av minst 141aupar smør. I følgje Kolltveit eigde
og dreiv han sagbruket på Torsnes, men hogg for mykje av skogen, slik at arvingane hans laut betale erstatning til dei andre eigarane. Kjende born:
Johannes, busett på Torsnes i 1585, seinare på Aga i Ullensvang, stamfar til Aga-ætta. Åsa, g. m. Nils Haukås i Sveio.
Ca. 1585-1620
Herborg Torbjørnsdtr. Sandven (?-ca. 1633), g. ca. 1580 m. Johannes Lauritsson (ca. 1540-1620). Johannes er nemnt på Valen i Kvinnherad 1563-78 som lauskar og sagbrukar. I 1567, under sjuårskrigen (1563-70) drog han i lag med syskenbarnet sitt, Enno Brandrøk, til den svenske kongen og prøvde å få til ein oppreist i Noreg. Enno var son til adelsmannen og sjøkrigsmannen Kristoffer Trondson Rustung (ca. 1500-65) frå Seim i Kvinnherad, som hadde støtta erkebiskop Olav Engelbrektson i striden for norsk sjølvstende, men sidan gått i kong Christiern 3. si teneste og vårte admiral i den dansk-norske flåte. Enno hadde erfaring frå fleire krigar i Europa. Han vann tillit hjå svenskekongen, og Johannes vart send til Noreg med brev til norske stormenn der dei vart oppfordra til å gjere opprør mot danskane. Opprøret må seiast å ha mislukkast - Enno drog i staden til Tyskland, mens Johannes - i følgje Absolon Pederssøn - vart teken til fange og sett i tårnet på Bergenhus. Men han slapp dødsstraff ved å betale « 100 dalar for sin hals». Han har truleg sidan budd på Valen, til han gifta seg med Herborg. Ho arva saman med broren Olav Sandven mykje gods, mellom anna ein del av Torsnes. Etterkvart fekk Johannes og Olav hand om også den delen som arvingane etter Guttorm Nilsson hadde eigd (sjå ovanfor). I 1603 omfatta godset til Johannes over 24 laupar smør, mens svogeren Olav sitt var noko mindre, og dei var blant dei rikaste odelsbøndene i Hardanger og Sunnhordland. Johannes er nemnt som lagrettemann i 1590, 1599 og 1610, og var representant for Strandebarm under kongehyllinga i Oslo 1591. Innseglet hans er eit svinehovud. Born: Birgit (?-1645), g. 1. m. Lars Nilsson Torsnes, sjå ovanfor, g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg frå Ryfylke.
Anna, g. m. Nils ?, busett Gjersvik og Østrem (Austrheim?) i Etne.
Laurits (1587-1659), neste brukar.
1620-59
Laurits Johannesson Galte (1587-1659), g.
ca. 1615 m. Elisabet Ottesdtr. Orning til Vatna og Valvatna, dotter til den danske adelsmannen og skipshøvedsmannen Otte Orning og Anna Orm. Få år etter dei vart gifte, måtte han betale ei bot på 200 riksdalar for å ha «forseet sig» med Margrete Styversdtr., tremenningen til kona. Eigentleg var straffa for dette landsforvising og inndraging av gods, men Laurits framstilte seg for kongen på Bergenhus i 1622 og vart teken i nåde. Laurits arva gods, og han fekk
gods med kona si, men endå meir samla
han sjølv. På denne tida var det mange småadelsmenn og odelsbønder som nøyddest å selja jordi si, og Laurits Galte var ein av dei som hadde høve til å kjøpe for rimeleg pris. Før 1636 hadde han samla under seg heile Torsnesgarden, som vart eit av dei største bruka i Hardanger, og då han døydde hadde han eit jordegods på om lag 70 laupar smør. I Jondal eigde han forutan Torsnes partar i Kysnes, Ytre Vikane, Handagard, Espeland, Flatabø, Molve, Digrebrekke, Brattabø, Guntveit, Selsvik og Samland. I 1624 eller -25 brann husa på Torsnes ned, men Laurits bygde opp att eit stort våningshus som vart ståande i 200 år. Det var i hans tid trelasthandelen med skottar og hollendarar var på det høgaste på desse kantar av landet. Laurits dreiv største sagbruket i Hardanger og Sunnhordland på Torsnes. Då svogeren, generaladmiral Eirik Otteson Orning, i 1634 vart befalingsmann over Halsnøy kloster og Hardanger len, vart Laurits fut i Hardanger. Futearbeidet synest han i stor grad å ha overtete til fullmekten sin, Knut Lauritsson, og i 1640 sa han embetet frå seg. Karen Mowatt, enkja etter Eirik, kom med skuldingar mot Laurits Galte for lovbrot i den tid han var fut. Om dette var det seinare rettssak, og Laurits vart då frifunnen. Med Karen Mowatt og hennar medarvingar låg han også i strid om arven etter mor til Elisabet. I alle jordebøker og skattelister blir han berre kalla «Lauritz Thorsnes (Thosnes)», men sjølv bruka han «Lauritz Johanssøn» eller «Lauritz Galthe» som underskrift. Våpnet hans var eit svinehovud. Då han døydde i 1659, vart kista hans sett ned i gravkjellaren under Jondalskyrkja og på namneplata skal det ha stått «Lauritz Johanssen Galthe». Born:
Laurits (ca. 1615-1661), neste eigar. Johans (før 1630-ca. 1655), fekk i 1650 stadfest adelskapet som broren, er nemnt i manntalet over adelskap i 1655, då oppført som godseigar på Jylland, men ikkje nemnt i skiftet etter faren i 1660.
Magdalena (før 1630-1681), g. ca. 1650 m. sokneprest i Strandebarm Rasmus Pedersen (ca.1625-76).
Kirsten (før 1630-?), g. før 1660 m. sokneprest i Avaldsnes Kristen Bentson Skåning.
Elisabet, g. m. sokneprest i Skånevik (seinare prost) Elias Anderssen (ca. 1615-1690). Anna (?-før 1666), g. før 1660 m. kapellan i Torvastad (seinare sokneprest) Tomas Wegner (?-ca. 1688).
Katrina Helvig (1635-1693), g. før 1660 med sokneprest i Eidfjord Anders Andersson Rieber (?-1688).
Jondal Kommune Gards og slektssoge
Gaute Losnegård
B2 s 923-28
Sigurd Guttormsson Galte
(Sigurd Galte )
(Sigurd på Torsnes)
Parents
Guttorm Kalvsson på Torsnes
? ?
Marriages and children
Married to Ingeborg Guttormsdatter Norheim, with
Guttorm Sigurdsson på Torsnes
Sources:
- person: Galtungslekten 1974 s 6 + NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
- family: NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
Sigurd Guttormsson Torsnes
Born: 1280, Torsnes
Married: 1310
Died: 1327
General Notes:
Han er nemd på Torsnes 1306-22. han hadde ein bror som heitte Nikolas. Han har før vore blanda i hop med Sigurd Galte som levde på same tid. Sigurd på Torsnes førde tre liljer i våpenet sitt, nett som riddaren Sigurd på Aga. Han må ha vore død etter 1327.
REFN: JO:54/702 Su1:99
Marriage Information:
Sigurd married Ingeborg Guttormsdtr Norheim, daughter of Guttorm Ivarsson Norheim and Unknown, in 1310. (Ingeborg Guttormsdtr Norheim was born in 1280 in På Norheim.)
http://perso.wanadoo.fr/kelly.petit/1898.htm
Sigurd Guttormsson D.E Tre-Liljer-Torsnes
Birth: Before 1270 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Death: After 28 Feb 1317 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Sex: M
Father: Guttorm Kalvsson Torsnes b. 1250 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Mother: N.N Sigurdsdatter Tre-Liljer-Aga b. 1260 in Aga.Ullensvang.Hardanger.Hordaland.Norway
Changed: 20 Nov 2002 00:00:00
Spouses & Children
Sigrid Guttormsdatter Nordheim (Wife) b. 1275 in Norheim.Vikøy.Kvam.Hordaland.Norway
Marriage: 0002
Children:
Guttorm Sigurdsson Tre-Liljer-Rogne-Torsnes b. in Torsnes.Jondalen.Hortdaland.Norway
Brynhild Sigurdsdatter Rogne b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway
Viking Sigurdsson Torsnes b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway
Hallbjørn Sigurdsson Våge-Varaldsøy b. 1310 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
http://www.gencircles.com/users/khand/1/data/2979
--------------------------------------------------------------------------------------------
Slekts- og brukarsoge for Torsnes
Om forfedrane til den gamle
Torsnesætta
l eit diplom frå 1409, presentert av Lars Hamre i ein artikkel i «Norsk Slektshistorisk Tidsskrift» i 1949, kunngjer seks lagrettemenn at folket på Torsnes har eigd ein skogteig i Knarrevik mellom Årvik og Årsand. Her vert ramsa opp slekta til Bård og Sigurd Guttormsøner i seks tidlegare generasjonar: 1. Viking, 2. Inga, dotter hans, 3. Guttorm Kalvson, son hennar, 4. Sigurd Guttormson, 5. Guttorm Sigurdson, 6. Sigurd Guttormson og 7. Bård og Sigurd Guttormsøner. Det er såleis sannsynleg at den gamle Torsnesætta kan førast tilbake til omkring 1200. Merk at generasjon nr. 1, 2, 3, 5 og (kanskje) 6 ovanfor ikkje er kjende frå andre kjelder.
Ca. 1200
Viking. Kjende born: - Inga, neste brukar.
Ca. 1240
Inga, g. m. Kalv. Kjende born: - Guttorm, neste brukar.
Ca. 1280
Guttorm Kalvson. Kjende born:
- Sigurd, neste brukar.
- Nikolas, nemnd 1311/12, g. m. Ingebjørg?
Før 1311/12-etter 1329
Sigurd Guttormson, g. m. Sigrid? (Guttormsdtr. Norheim?). Sigurd å Torsnes og broren Nikolas er nemnt i eit diplom frå 1311/12 ved ein grenseoppgang. Sigurd er seinare nemnt i 1314, 1316, 1317 og 1329, og han er nemnt mellom forfedrane til Bård Sigurdson i diplomet frå 1409. Det er ikkje visst kven som er kona hans, men ei Sigrid a Þossnesi er nemnt i eit testamente frå 1326, likeins ei Ingebjørg Nikolaskona, som kan vere svigerinna til Sigurd. Det er usikkert kor Sigrid kom frå, men fleire
slektsgranskarar meiner ho må vere dotter
til Guttorm Norheim, sidan ætta påTorsnes
seinare eigde mykje jordegods som er nemnt
i skiftet etter han i 1306. Der er nemnt ein
Sigurd, svogeren hans, som kan vere Sigurd
Guttormson. Kjende born:
Guttorm, seinare/neste brukar.
Det er også sett fram ein teori om at Brynhild Sigurdsdotter på Rogne på Voss er dotter til ovannemnde Sigurd. Ho er nemnt i diplom frå 1375 og 1380, og hadde ein brorson som heitte Sigurd Guttormson. I ein artikkel i«Ætt og heim» 1950 set Eyvin Dahl dessutan fram hypotesen om at Hallbjørn Sigurdson frå Våge på Varaldsøy (nemnt ca. 1330, 1337 og 1341) er son til Sigurd. Hallbjørn kjøpte i 1337 ein part av Rogne, garden der Brynhild budde.
1340
Viking bonde på Torsnes. Han vart det året utnemnt til biskop Håkon sin ombodsmann i Hardanger. Av namnet framgår det at han kan vere av den gamle Torsnesslekta. Kolltveit meiner han kan vere son til anten Sigurd eller Nikolas ovanfor.
Ca. 1330-60
Guttorm Sigurdson. Kjende born: - Sigurd, neste brukar.
Fyvin Dahl stiller i den før nemnde artikkelen frå 1950 spørsmål om Guttorm også har hatt to døtre, Herborg Sigurdsdotter, g. m. Einar Einarson og busett Lydvo på Voss (nemnt 1397) og Gyrid Sigurdsdotter, g. 1353 m. Bård Valtjovson, busett Ulvaldestad på Voss.
Ca. 1360-1400
Sigurd Guttormson, g. m. ? Bårdsdtr. Norheim. Det kan vere Sigurd som er nemnt i to diplom frå 1375 og 1380 (sjå om Brynhild, den moglege farsyster hans ovanfor). Kona hans var ei dotter av Bård Karlshovedson og Magnhild Arnvidsdotter frå Norheim i Kvam. Born:
Bård, neste brukar
Ein onkel med eventyrtrekk Sidan Torsnesætta fekk si grein på Island med Godskalk Nilsson, biskop
i Holar (sjå nedanfor), er slekta også omtala i den rike islandske skrifttradisjonen. I «Biskopa Sogur» er farbro
ren til Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer omtala slik: «Deira føðurbróðir sá er glímdi við jøtuninn og hafði høfuðið
yfir D menn». Dette kan omsetjast til «Farbror deira (den) som bryta/ kjempa mot jotunen og var leiar for
500 menn.» Dette må vere Guttorm eller ein annan ukjend son til Sigurd Guttormson ovanfor.
- Guttorm, truleg nemnt i islandsk tradisjonskjelde, sjå ramme.
Før 1409-ca. 1455
Bård Sigurdson, g. m. Gyrid Torbergsdtr. frå Store Brandvik på Stord. Bård er først nemnt i det ovanfor nemnde diplom frå 1409. Året etter kjøpte han ein part i den no ukjende garden Gervingaseter i Kvam, og i 1421 vart han forlikt med Arnfinn Jonson om delinga av Kvernura og den såkalla Arnfinnsteigen i Jondal. Truleg er han også nemnt som lagrettemann i Bergen i 1425. I 1446 laut farbroren hans, Svein Bårdson på Norheim gje 5r/z månadsmatabol i sakøyre (bot) til futen i Hardanger, Hartvig Krummedike, for ei sak Bård hadde vore innblanda i. Kan hende var Bård alt då død. At Gyrid er kona hans, framgår av at ho er nemnt som eigar av Store Brandvik, og at denne garden også er reken med i skiftet på Torsnes i 1497. Gyrid er nemnt i 1403, då ho var ugift «jomfru» og 1452 og 1455 som «hustru», noko som kan tyde på at ho tilhøyrde lågadelen. Ho var truleg tippoldebarnet til Peter på Sandven, og med henne kom det mykje jordegods inn i
Bårdsdøtrene og skiftet på
Torsnes i 1497
Som før nemnt stamma Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer truleg frå storgarden Sandven gjennom mor si, og her var det ikkje lite gods ein kunne få hand om. Det har truleg vore sterk strid om denne arven, noko som går fram av fleire dokument. Mannen til Gyrid, Orm Ivarson, tok alt i 1478 opp tingsvitne på tinget i Kinsarvik om dei siste generasjonane som hadde eigd Sandven, for å ruste Torsnesætta i denne kampen. I ein rettartingsdom frå 1494 vart dei to systrene tildømd heile arven etter Erling Håkonson, som må ha vore avliden uten livsarvingar, truleg i 1478 eller noko tidlegare.
I 1497 kom det store skiftet på Torsnes i stand. Det omfatta partar i totalt 43 gardar (i følgje Johan Galtung si tolking av brevet), dei fleste i Hardanger og Ryfylke. Av gardar i Jondal er nemnt Sætveit, Underhaug, Torsnes, Espeland og Bakke, i ei tolking også Molve. Til saman vart om lag 84 laupar smør fordelte mellom dei to systrene og arvingane deira. Underhaug og Torsnes vart delte likt mellom dei to, sistnemnde slik at Gyrid fekk den indre og Herborg dern ytre luten av garden, dessutan fekk dei kvar sin halvpart av naust, sjøbu og fjøra ikring. I ein kommentar til dette står det «alt slik det før har vore skifta», noko som kan tyde på at garden har vore driven av to brukarar frå ei tid innpå 1400-talet.
slekta. Born:
- Herborg, neste brukar.
- Gyrid, g. m. Orm Ivarson Måge, busett Lydvo på Voss.
Ca. 1455-97
Herborg Bårdsdtr., g. 1452? m. Nikolaus (Nils) Ragvaldson. Om arven etter foreldra til Herborg, sjå ramme ovanfor. Nils var truleg svensk og son åt ein handverkar i Stockholm. Han er nemnt som rådmann i Bergen i 1475. Farbror og bror hans var begge biskopar i Holar på Island, noko også son til Nils og Herborg vart. Bror til Nils, Olav, var endåtil på vitjing frå Island i 1482 (sjå meir om Nils si slekt i Marko Lamberg sin artikkel i Norsk Slektshistorisk Tidsskrift 1998, bind II). Mor til Herborg skal ha skjenka henne og mannen gardane Høynes og Dale på Karmøy i 1452. I følgje Kolltveit skal dei ha budd på Store Brandvik, morsgarden til Herborg, i 1453, men dei har truleg budd på Torsnes seinare. Kjende born:
Godskalk (?-1520), biskop i Holar på Island etter farbroren, sjå eiga ramme nedanfor.
Per (?-etter 1520), neste brukar, sjå nedanfor. Guttorm (?-ca. 1540), lagmann i Bergen frå ca. 1509 til 1539 [son hans, Nils, seinare brukar].
Etter skiftet i 1497 vart Torsnesgodset delt, og utover på 1500-talet var det fleire brukarar på garden før han vart samla att under Johannes Lauritsson Galte først på 1600-talet (sjå nedanfor).
Først om lagmann Guttorm Nilsson si etterslekt:
Før 1557-etter 1581
Nils Guttormson, son til lagmannen, brukte ein del av jorda (nemnt i skattemanntalet 1563). Han hadde ikkje arverett sidan han var uektefødd barn, og dette vart brukt i mot han i den påfølgjande striden om faren Guttorm sin del av Torsnesgodset Derimot hadde borna til Nils arverett, og i 1557 vart son hans ved ein lagtingsdom tilkjend
Sidegrein av Torsnesætta
på Island
Godskalk Nilsson frå Torsnes vart i 1495 utnemnt til biskop i Holar etter onkelen sin, men det ser ut til at han laut vente ei tid før han overtok embetet sitt. Han møtte til det omtala skiftet på Torsnes i 1497, og var kan hende forfattar av skiftebrevet. I følgje dei islandske annalar kom han til Holar først i 1500. Han fekk tilnamnet «den grimme» av di han vart rekna som pengegrisk og full av herskelyst.
Godskalk hadde to friller, og med dei fekk han tre barn, to døtrer og ein son. Den eine dottera, Kristin, vart i 15 10 gift med lagmannen Torvald Einarson og dei heldt eit bryllaup med 300 gjester. Ho skal ha levd til 1578. Sonen, Oddur, skal ha vorte fødd kring 1500. Som seksåring vart han send til Noreg til oppfostring hjå dei to onklane sine, Peder og Guttorm. I 1520 er han såleis oppført som skattytar på Torsnes. Han fekk opplæring i latin, tysk og dansk, reiste rundt i både Tyskland og Danmark, og vart ein lærd mann. Oddur reiste sidan tilbake til Island, der han tok til å oversetje det nye testamentet til islandsk. Dette vart trykt i Roskilde i 1539/40 som det første trykte bokverket på norrønt mål. Oddur vart lagmann for Nord-Island, men omkom etter at han i 1556 skulle prøve å krysse elva Lakså.
godset etter bestefaren. Striden tok likevel ikkje slutt med dette. I eit diplom frå 1589 er det nemnt at det for nokre år sidan hadde vore rettssak mellom Nils og arvingane etter onkelen hans. Nils synest å ha pantsett og mista deler av godset, og mykje av det vart innløyst av Torbjørn Olavson Sandven, mannen til søskenbarnet hans (sjå nedanfor). Nils er sist nemnt i eit diplom frå 1581. Kjende born:
ein son (Lars?). Kolltveit m. fl. går ut i frå at dette må vere Lars Nilsson (sjå nedanfor), mens Johan E. Galtung («Galtungslekten i fortid og nutid») meiner han må ha døydd tidleg og viser til ein dom i 1589 der døtrene til Nils er nemnt som dei einaste arvingane etter Guttorm Nilsson.
Barbro, neste brukar.
ei dotter til (namn ukjend), nemnt i 1578, då g. m. Olav Johannesson på Torp i Ryfylke.
Før 1590/91-etter 1602
Barbro Nilsdtr. (?-etter 1613), g. m. Jon Hogneson (?-før 1610). Giftarmålet går fram av diplomet frå 1589, og Jon er nemnt som brukar av halve Torsnes i 1590/91 og 1602. Striden om denne delen av Torsnesgodset heldt fram. I 1609 vart dommen frå 1557 omstøytt, og Barbro og arvingane hennar vart fråkjende odelsjorda si. I følgje eit forlik i 1610 skulle ho likevel ha «meir enn halvparten av godset». Saka kom til slutt opp for herredagen i Skien i 1613, utan at dette endra noko. I 1610 er Barbro omtala som umyndig (altså enkje), og i 1613 budde ho hjå svigersonen på Mundheim. Truleg har ho overdrege sin part av Torsnes til Johannes Lauritsson (sjå nedanfor) først på 1600-talet. Mundheim kan vere ein del av godset som ho beheldt, då denne garden er nemnd i skiftet på Torsnes i 1497.
Born:
Nils (nemnt i 1610).
ei dotter, g. m. Gitle Pederson (1 559-etter 1649), busett Mundheim i Strandebarm (Kvam).
1610-18
Lars Nilsson (?-1618) på Torsnes, g. m. Birgit Johannesdtr. (?-1645). Kolltveit m. fl. meiner Lars må vere son til Nils Guttormson, i motsetnad til Johan E. Galtung sitt synspunkt (sjå ovanfor). Birgit er dotter til Herborg Torbjørnsdtr. Sandven og Johannes Lauritsson, sjå nedanfor. Lars er nemnt som leiglending i 1610 og 1611, og som kyrkjeverje i Jondal for åra 1615-17. Han eigde noko jordegods; i 1614 pantsette han 2 laupar smør og i hud i Flatabø i Kvinnherad. I skiftet etter Birgit er desse borna nemnde: Kristina, g. m. Johannes Trondson Sætveit bruk 1(?-truleg 1641), busett der. Herborg, g. m. Per Larsson frå Sandven i Kvam, busett der.
Ingebjørg/Anna?, g. m. Tore Hallsteinson frå Hakestad i Ulvik.
Birgit vart g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg
frå Ryfylke, og hadde med han sønene Laurits,
Johannes og Olav.
Ca. 1497-etter 1520
Per (Peder/Peter) Nilsson. Han er nemnd
ved rettartingsdommen i 1494 som den
« beskedelige Swen» som var ombod for og tok hand om saka for mor si og tanta si. Han er også nemnt i skattelista frå 1520, ved sida av brorsonen, seinare lagmann på Island, Odd Godskalkson (sjå ovanfor). Det var truleg Per som let oppføre eit fjøs med tjukke steinmurar som stod på garden heilt inn på 1900-talet. Ved ei vitjing på Torsnes i 1825 fann biskop Neumann ein bjelke i fjøset der årstalet 1504 var innskrive. Kona til Per er ukjend. Born:
Kjerstin, sjå nedanfor.
Kjerstin (Kristi) Persdtr., g. m. Olav (Person/ Magnusson?) på Sandven eller Steine i Kvam, busett der midt på 1500-talet. Olav Magnusson på Steine er nemnt fleire gonger i 1520-åra. Dei har eigd ein part av Torsnes som Samson Lodinson (Sundal?) var ombodsmann for. Samson ser også ut til å ha budd her. Sonen til Kjerstin og Olav: - Torbjørn, sjå nedanfor.
Før 1564-ca. 1600
Torbjørn Olavson, g. m. ?, busett Sandven i Kvam. Torbjørn er nemnt som lensmann i Øystese skipreide i 1564, og deltok på kongehyllinga i Oslo i 1591. Kolltveit går ut i frå at han har hatt leiglending sitjande på sin part av Torsnes. Born (sikre):
Herborg (?-ca. 1633), seinare brukar.
Olav (?-etter 1635), g. m. Ågot Simonsdtr. Børve.
1563
Torgils Johannesson Galte frå Valen i Kvinnherad, g. m. ? frå Ryfylke. Torgils er oppført i skattemanntalet som leiglending, men også som eigar av jord til ein verdi av minst 141aupar smør. I følgje Kolltveit eigde
og dreiv han sagbruket på Torsnes, men hogg for mykje av skogen, slik at arvingane hans laut betale erstatning til dei andre eigarane. Kjende born:
Johannes, busett på Torsnes i 1585, seinare på Aga i Ullensvang, stamfar til Aga-ætta. Åsa, g. m. Nils Haukås i Sveio.
Ca. 1585-1620
Herborg Torbjørnsdtr. Sandven (?-ca. 1633), g. ca. 1580 m. Johannes Lauritsson (ca. 1540-1620). Johannes er nemnt på Valen i Kvinnherad 1563-78 som lauskar og sagbrukar. I 1567, under sjuårskrigen (1563-70) drog han i lag med syskenbarnet sitt, Enno Brandrøk, til den svenske kongen og prøvde å få til ein oppreist i Noreg. Enno var son til adelsmannen og sjøkrigsmannen Kristoffer Trondson Rustung (ca. 1500-65) frå Seim i Kvinnherad, som hadde støtta erkebiskop Olav Engelbrektson i striden for norsk sjølvstende, men sidan gått i kong Christiern 3. si teneste og vårte admiral i den dansk-norske flåte. Enno hadde erfaring frå fleire krigar i Europa. Han vann tillit hjå svenskekongen, og Johannes vart send til Noreg med brev til norske stormenn der dei vart oppfordra til å gjere opprør mot danskane. Opprøret må seiast å ha mislukkast - Enno drog i staden til Tyskland, mens Johannes - i følgje Absolon Pederssøn - vart teken til fange og sett i tårnet på Bergenhus. Men han slapp dødsstraff ved å betale « 100 dalar for sin hals». Han har truleg sidan budd på Valen, til han gifta seg med Herborg. Ho arva saman med broren Olav Sandven mykje gods, mellom anna ein del av Torsnes. Etterkvart fekk Johannes og Olav hand om også den delen som arvingane etter Guttorm Nilsson hadde eigd (sjå ovanfor). I 1603 omfatta godset til Johannes over 24 laupar smør, mens svogeren Olav sitt var noko mindre, og dei var blant dei rikaste odelsbøndene i Hardanger og Sunnhordland. Johannes er nemnt som lagrettemann i 1590, 1599 og 1610, og var representant for Strandebarm under kongehyllinga i Oslo 1591. Innseglet hans er eit svinehovud. Born: Birgit (?-1645), g. 1. m. Lars Nilsson Torsnes, sjå ovanfor, g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg frå Ryfylke.
Anna, g. m. Nils ?, busett Gjersvik og Østrem (Austrheim?) i Etne.
Laurits (1587-1659), neste brukar.
1620-59
Laurits Johannesson Galte (1587-1659), g.
ca. 1615 m. Elisabet Ottesdtr. Orning til Vatna og Valvatna, dotter til den danske adelsmannen og skipshøvedsmannen Otte Orning og Anna Orm. Få år etter dei vart gifte, måtte han betale ei bot på 200 riksdalar for å ha «forseet sig» med Margrete Styversdtr., tremenningen til kona. Eigentleg var straffa for dette landsforvising og inndraging av gods, men Laurits framstilte seg for kongen på Bergenhus i 1622 og vart teken i nåde. Laurits arva gods, og han fekk
gods med kona si, men endå meir samla
han sjølv. På denne tida var det mange småadelsmenn og odelsbønder som nøyddest å selja jordi si, og Laurits Galte var ein av dei som hadde høve til å kjøpe for rimeleg pris. Før 1636 hadde han samla under seg heile Torsnesgarden, som vart eit av dei største bruka i Hardanger, og då han døydde hadde han eit jordegods på om lag 70 laupar smør. I Jondal eigde han forutan Torsnes partar i Kysnes, Ytre Vikane, Handagard, Espeland, Flatabø, Molve, Digrebrekke, Brattabø, Guntveit, Selsvik og Samland. I 1624 eller -25 brann husa på Torsnes ned, men Laurits bygde opp att eit stort våningshus som vart ståande i 200 år. Det var i hans tid trelasthandelen med skottar og hollendarar var på det høgaste på desse kantar av landet. Laurits dreiv største sagbruket i Hardanger og Sunnhordland på Torsnes. Då svogeren, generaladmiral Eirik Otteson Orning, i 1634 vart befalingsmann over Halsnøy kloster og Hardanger len, vart Laurits fut i Hardanger. Futearbeidet synest han i stor grad å ha overtete til fullmekten sin, Knut Lauritsson, og i 1640 sa han embetet frå seg. Karen Mowatt, enkja etter Eirik, kom med skuldingar mot Laurits Galte for lovbrot i den tid han var fut. Om dette var det seinare rettssak, og Laurits vart då frifunnen. Med Karen Mowatt og hennar medarvingar låg han også i strid om arven etter mor til Elisabet. I alle jordebøker og skattelister blir han berre kalla «Lauritz Thorsnes (Thosnes)», men sjølv bruka han «Lauritz Johanssøn» eller «Lauritz Galthe» som underskrift. Våpnet hans var eit svinehovud. Då han døydde i 1659, vart kista hans sett ned i gravkjellaren under Jondalskyrkja og på namneplata skal det ha stått «Lauritz Johanssen Galthe». Born:
Laurits (ca. 1615-1661), neste eigar. Johans (før 1630-ca. 1655), fekk i 1650 stadfest adelskapet som broren, er nemnt i manntalet over adelskap i 1655, då oppført som godseigar på Jylland, men ikkje nemnt i skiftet etter faren i 1660.
Magdalena (før 1630-1681), g. ca. 1650 m. sokneprest i Strandebarm Rasmus Pedersen (ca.1625-76).
Kirsten (før 1630-?), g. før 1660 m. sokneprest i Avaldsnes Kristen Bentson Skåning.
Elisabet, g. m. sokneprest i Skånevik (seinare prost) Elias Anderssen (ca. 1615-1690). Anna (?-før 1666), g. før 1660 m. kapellan i Torvastad (seinare sokneprest) Tomas Wegner (?-ca. 1688).
Katrina Helvig (1635-1693), g. før 1660 med sokneprest i Eidfjord Anders Andersson Rieber (?-1688).
Jondal Kommune Gards og slektssoge
Gaute Losnegård
B2 s 923-28
Sigurd Guttormsson Galte
(Sigurd Galte )
(Sigurd på Torsnes)
Parents
Guttorm Kalvsson på Torsnes
? ?
Marriages and children
Married to Ingeborg Guttormsdatter Norheim, with
Guttorm Sigurdsson på Torsnes
Sources:
- person: Galtungslekten 1974 s 6 + NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
- family: NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
Sigurd Guttormsson Torsnes
Born: 1280, Torsnes
Married: 1310
Died: 1327
General Notes:
Han er nemd på Torsnes 1306-22. han hadde ein bror som heitte Nikolas. Han har før vore blanda i hop med Sigurd Galte som levde på same tid. Sigurd på Torsnes førde tre liljer i våpenet sitt, nett som riddaren Sigurd på Aga. Han må ha vore død etter 1327.
REFN: JO:54/702 Su1:99
Marriage Information:
Sigurd married Ingeborg Guttormsdtr Norheim, daughter of Guttorm Ivarsson Norheim and Unknown, in 1310. (Ingeborg Guttormsdtr Norheim was born in 1280 in På Norheim.)
http://perso.wanadoo.fr/kelly.petit/1898.htm
Sigurd Guttormsson D.E Tre-Liljer-Torsnes
Birth: Before 1270 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Death: After 28 Feb 1317 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Sex: M
Father: Guttorm Kalvsson Torsnes b. 1250 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Mother: N.N Sigurdsdatter Tre-Liljer-Aga b. 1260 in Aga.Ullensvang.Hardanger.Hordaland.Norway
Changed: 20 Nov 2002 00:00:00
Spouses & Children
Sigrid Guttormsdatter Nordheim (Wife) b. 1275 in Norheim.Vikøy.Kvam.Hordaland.Norway
Marriage: 0002
Children:
Guttorm Sigurdsson Tre-Liljer-Rogne-Torsnes b. in Torsnes.Jondalen.Hortdaland.Norway
Brynhild Sigurdsdatter Rogne b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway
Viking Sigurdsson Torsnes b. in Torsnes.Jondal.Hordaland.Norway
Hallbjørn Sigurdsson Våge-Varaldsøy b. 1310 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
http://www.gencircles.com/users/khand/1/data/2979
--------------------------------------------------------------------------------------------
Slekts- og brukarsoge for Torsnes
Om forfedrane til den gamle
Torsnesætta
l eit diplom frå 1409, presentert av Lars Hamre i ein artikkel i «Norsk Slektshistorisk Tidsskrift» i 1949, kunngjer seks lagrettemenn at folket på Torsnes har eigd ein skogteig i Knarrevik mellom Årvik og Årsand. Her vert ramsa opp slekta til Bård og Sigurd Guttormsøner i seks tidlegare generasjonar: 1. Viking, 2. Inga, dotter hans, 3. Guttorm Kalvson, son hennar, 4. Sigurd Guttormson, 5. Guttorm Sigurdson, 6. Sigurd Guttormson og 7. Bård og Sigurd Guttormsøner. Det er såleis sannsynleg at den gamle Torsnesætta kan førast tilbake til omkring 1200. Merk at generasjon nr. 1, 2, 3, 5 og (kanskje) 6 ovanfor ikkje er kjende frå andre kjelder.
Ca. 1200
Viking. Kjende born: - Inga, neste brukar.
Ca. 1240
Inga, g. m. Kalv. Kjende born: - Guttorm, neste brukar.
Ca. 1280
Guttorm Kalvson. Kjende born:
- Sigurd, neste brukar.
- Nikolas, nemnd 1311/12, g. m. Ingebjørg?
Før 1311/12-etter 1329
Sigurd Guttormson, g. m. Sigrid? (Guttormsdtr. Norheim?). Sigurd å Torsnes og broren Nikolas er nemnt i eit diplom frå 1311/12 ved ein grenseoppgang. Sigurd er seinare nemnt i 1314, 1316, 1317 og 1329, og han er nemnt mellom forfedrane til Bård Sigurdson i diplomet frå 1409. Det er ikkje visst kven som er kona hans, men ei Sigrid a Þossnesi er nemnt i eit testamente frå 1326, likeins ei Ingebjørg Nikolaskona, som kan vere svigerinna til Sigurd. Det er usikkert kor Sigrid kom frå, men fleire
slektsgranskarar meiner ho må vere dotter
til Guttorm Norheim, sidan ætta påTorsnes
seinare eigde mykje jordegods som er nemnt
i skiftet etter han i 1306. Der er nemnt ein
Sigurd, svogeren hans, som kan vere Sigurd
Guttormson. Kjende born:
Guttorm, seinare/neste brukar.
Det er også sett fram ein teori om at Brynhild Sigurdsdotter på Rogne på Voss er dotter til ovannemnde Sigurd. Ho er nemnt i diplom frå 1375 og 1380, og hadde ein brorson som heitte Sigurd Guttormson. I ein artikkel i«Ætt og heim» 1950 set Eyvin Dahl dessutan fram hypotesen om at Hallbjørn Sigurdson frå Våge på Varaldsøy (nemnt ca. 1330, 1337 og 1341) er son til Sigurd. Hallbjørn kjøpte i 1337 ein part av Rogne, garden der Brynhild budde.
1340
Viking bonde på Torsnes. Han vart det året utnemnt til biskop Håkon sin ombodsmann i Hardanger. Av namnet framgår det at han kan vere av den gamle Torsnesslekta. Kolltveit meiner han kan vere son til anten Sigurd eller Nikolas ovanfor.
Ca. 1330-60
Guttorm Sigurdson. Kjende born: - Sigurd, neste brukar.
Fyvin Dahl stiller i den før nemnde artikkelen frå 1950 spørsmål om Guttorm også har hatt to døtre, Herborg Sigurdsdotter, g. m. Einar Einarson og busett Lydvo på Voss (nemnt 1397) og Gyrid Sigurdsdotter, g. 1353 m. Bård Valtjovson, busett Ulvaldestad på Voss.
Ca. 1360-1400
Sigurd Guttormson, g. m. ? Bårdsdtr. Norheim. Det kan vere Sigurd som er nemnt i to diplom frå 1375 og 1380 (sjå om Brynhild, den moglege farsyster hans ovanfor). Kona hans var ei dotter av Bård Karlshovedson og Magnhild Arnvidsdotter frå Norheim i Kvam. Born:
Bård, neste brukar
Ein onkel med eventyrtrekk Sidan Torsnesætta fekk si grein på Island med Godskalk Nilsson, biskop
i Holar (sjå nedanfor), er slekta også omtala i den rike islandske skrifttradisjonen. I «Biskopa Sogur» er farbro
ren til Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer omtala slik: «Deira føðurbróðir sá er glímdi við jøtuninn og hafði høfuðið
yfir D menn». Dette kan omsetjast til «Farbror deira (den) som bryta/ kjempa mot jotunen og var leiar for
500 menn.» Dette må vere Guttorm eller ein annan ukjend son til Sigurd Guttormson ovanfor.
- Guttorm, truleg nemnt i islandsk tradisjonskjelde, sjå ramme.
Før 1409-ca. 1455
Bård Sigurdson, g. m. Gyrid Torbergsdtr. frå Store Brandvik på Stord. Bård er først nemnt i det ovanfor nemnde diplom frå 1409. Året etter kjøpte han ein part i den no ukjende garden Gervingaseter i Kvam, og i 1421 vart han forlikt med Arnfinn Jonson om delinga av Kvernura og den såkalla Arnfinnsteigen i Jondal. Truleg er han også nemnt som lagrettemann i Bergen i 1425. I 1446 laut farbroren hans, Svein Bårdson på Norheim gje 5r/z månadsmatabol i sakøyre (bot) til futen i Hardanger, Hartvig Krummedike, for ei sak Bård hadde vore innblanda i. Kan hende var Bård alt då død. At Gyrid er kona hans, framgår av at ho er nemnt som eigar av Store Brandvik, og at denne garden også er reken med i skiftet på Torsnes i 1497. Gyrid er nemnt i 1403, då ho var ugift «jomfru» og 1452 og 1455 som «hustru», noko som kan tyde på at ho tilhøyrde lågadelen. Ho var truleg tippoldebarnet til Peter på Sandven, og med henne kom det mykje jordegods inn i
Bårdsdøtrene og skiftet på
Torsnes i 1497
Som før nemnt stamma Herborg og Gyrid Bårdsdøtrer truleg frå storgarden Sandven gjennom mor si, og her var det ikkje lite gods ein kunne få hand om. Det har truleg vore sterk strid om denne arven, noko som går fram av fleire dokument. Mannen til Gyrid, Orm Ivarson, tok alt i 1478 opp tingsvitne på tinget i Kinsarvik om dei siste generasjonane som hadde eigd Sandven, for å ruste Torsnesætta i denne kampen. I ein rettartingsdom frå 1494 vart dei to systrene tildømd heile arven etter Erling Håkonson, som må ha vore avliden uten livsarvingar, truleg i 1478 eller noko tidlegare.
I 1497 kom det store skiftet på Torsnes i stand. Det omfatta partar i totalt 43 gardar (i følgje Johan Galtung si tolking av brevet), dei fleste i Hardanger og Ryfylke. Av gardar i Jondal er nemnt Sætveit, Underhaug, Torsnes, Espeland og Bakke, i ei tolking også Molve. Til saman vart om lag 84 laupar smør fordelte mellom dei to systrene og arvingane deira. Underhaug og Torsnes vart delte likt mellom dei to, sistnemnde slik at Gyrid fekk den indre og Herborg dern ytre luten av garden, dessutan fekk dei kvar sin halvpart av naust, sjøbu og fjøra ikring. I ein kommentar til dette står det «alt slik det før har vore skifta», noko som kan tyde på at garden har vore driven av to brukarar frå ei tid innpå 1400-talet.
slekta. Born:
- Herborg, neste brukar.
- Gyrid, g. m. Orm Ivarson Måge, busett Lydvo på Voss.
Ca. 1455-97
Herborg Bårdsdtr., g. 1452? m. Nikolaus (Nils) Ragvaldson. Om arven etter foreldra til Herborg, sjå ramme ovanfor. Nils var truleg svensk og son åt ein handverkar i Stockholm. Han er nemnt som rådmann i Bergen i 1475. Farbror og bror hans var begge biskopar i Holar på Island, noko også son til Nils og Herborg vart. Bror til Nils, Olav, var endåtil på vitjing frå Island i 1482 (sjå meir om Nils si slekt i Marko Lamberg sin artikkel i Norsk Slektshistorisk Tidsskrift 1998, bind II). Mor til Herborg skal ha skjenka henne og mannen gardane Høynes og Dale på Karmøy i 1452. I følgje Kolltveit skal dei ha budd på Store Brandvik, morsgarden til Herborg, i 1453, men dei har truleg budd på Torsnes seinare. Kjende born:
Godskalk (?-1520), biskop i Holar på Island etter farbroren, sjå eiga ramme nedanfor.
Per (?-etter 1520), neste brukar, sjå nedanfor. Guttorm (?-ca. 1540), lagmann i Bergen frå ca. 1509 til 1539 [son hans, Nils, seinare brukar].
Etter skiftet i 1497 vart Torsnesgodset delt, og utover på 1500-talet var det fleire brukarar på garden før han vart samla att under Johannes Lauritsson Galte først på 1600-talet (sjå nedanfor).
Først om lagmann Guttorm Nilsson si etterslekt:
Før 1557-etter 1581
Nils Guttormson, son til lagmannen, brukte ein del av jorda (nemnt i skattemanntalet 1563). Han hadde ikkje arverett sidan han var uektefødd barn, og dette vart brukt i mot han i den påfølgjande striden om faren Guttorm sin del av Torsnesgodset Derimot hadde borna til Nils arverett, og i 1557 vart son hans ved ein lagtingsdom tilkjend
Sidegrein av Torsnesætta
på Island
Godskalk Nilsson frå Torsnes vart i 1495 utnemnt til biskop i Holar etter onkelen sin, men det ser ut til at han laut vente ei tid før han overtok embetet sitt. Han møtte til det omtala skiftet på Torsnes i 1497, og var kan hende forfattar av skiftebrevet. I følgje dei islandske annalar kom han til Holar først i 1500. Han fekk tilnamnet «den grimme» av di han vart rekna som pengegrisk og full av herskelyst.
Godskalk hadde to friller, og med dei fekk han tre barn, to døtrer og ein son. Den eine dottera, Kristin, vart i 15 10 gift med lagmannen Torvald Einarson og dei heldt eit bryllaup med 300 gjester. Ho skal ha levd til 1578. Sonen, Oddur, skal ha vorte fødd kring 1500. Som seksåring vart han send til Noreg til oppfostring hjå dei to onklane sine, Peder og Guttorm. I 1520 er han såleis oppført som skattytar på Torsnes. Han fekk opplæring i latin, tysk og dansk, reiste rundt i både Tyskland og Danmark, og vart ein lærd mann. Oddur reiste sidan tilbake til Island, der han tok til å oversetje det nye testamentet til islandsk. Dette vart trykt i Roskilde i 1539/40 som det første trykte bokverket på norrønt mål. Oddur vart lagmann for Nord-Island, men omkom etter at han i 1556 skulle prøve å krysse elva Lakså.
godset etter bestefaren. Striden tok likevel ikkje slutt med dette. I eit diplom frå 1589 er det nemnt at det for nokre år sidan hadde vore rettssak mellom Nils og arvingane etter onkelen hans. Nils synest å ha pantsett og mista deler av godset, og mykje av det vart innløyst av Torbjørn Olavson Sandven, mannen til søskenbarnet hans (sjå nedanfor). Nils er sist nemnt i eit diplom frå 1581. Kjende born:
ein son (Lars?). Kolltveit m. fl. går ut i frå at dette må vere Lars Nilsson (sjå nedanfor), mens Johan E. Galtung («Galtungslekten i fortid og nutid») meiner han må ha døydd tidleg og viser til ein dom i 1589 der døtrene til Nils er nemnt som dei einaste arvingane etter Guttorm Nilsson.
Barbro, neste brukar.
ei dotter til (namn ukjend), nemnt i 1578, då g. m. Olav Johannesson på Torp i Ryfylke.
Før 1590/91-etter 1602
Barbro Nilsdtr. (?-etter 1613), g. m. Jon Hogneson (?-før 1610). Giftarmålet går fram av diplomet frå 1589, og Jon er nemnt som brukar av halve Torsnes i 1590/91 og 1602. Striden om denne delen av Torsnesgodset heldt fram. I 1609 vart dommen frå 1557 omstøytt, og Barbro og arvingane hennar vart fråkjende odelsjorda si. I følgje eit forlik i 1610 skulle ho likevel ha «meir enn halvparten av godset». Saka kom til slutt opp for herredagen i Skien i 1613, utan at dette endra noko. I 1610 er Barbro omtala som umyndig (altså enkje), og i 1613 budde ho hjå svigersonen på Mundheim. Truleg har ho overdrege sin part av Torsnes til Johannes Lauritsson (sjå nedanfor) først på 1600-talet. Mundheim kan vere ein del av godset som ho beheldt, då denne garden er nemnd i skiftet på Torsnes i 1497.
Born:
Nils (nemnt i 1610).
ei dotter, g. m. Gitle Pederson (1 559-etter 1649), busett Mundheim i Strandebarm (Kvam).
1610-18
Lars Nilsson (?-1618) på Torsnes, g. m. Birgit Johannesdtr. (?-1645). Kolltveit m. fl. meiner Lars må vere son til Nils Guttormson, i motsetnad til Johan E. Galtung sitt synspunkt (sjå ovanfor). Birgit er dotter til Herborg Torbjørnsdtr. Sandven og Johannes Lauritsson, sjå nedanfor. Lars er nemnt som leiglending i 1610 og 1611, og som kyrkjeverje i Jondal for åra 1615-17. Han eigde noko jordegods; i 1614 pantsette han 2 laupar smør og i hud i Flatabø i Kvinnherad. I skiftet etter Birgit er desse borna nemnde: Kristina, g. m. Johannes Trondson Sætveit bruk 1(?-truleg 1641), busett der. Herborg, g. m. Per Larsson frå Sandven i Kvam, busett der.
Ingebjørg/Anna?, g. m. Tore Hallsteinson frå Hakestad i Ulvik.
Birgit vart g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg
frå Ryfylke, og hadde med han sønene Laurits,
Johannes og Olav.
Ca. 1497-etter 1520
Per (Peder/Peter) Nilsson. Han er nemnd
ved rettartingsdommen i 1494 som den
« beskedelige Swen» som var ombod for og tok hand om saka for mor si og tanta si. Han er også nemnt i skattelista frå 1520, ved sida av brorsonen, seinare lagmann på Island, Odd Godskalkson (sjå ovanfor). Det var truleg Per som let oppføre eit fjøs med tjukke steinmurar som stod på garden heilt inn på 1900-talet. Ved ei vitjing på Torsnes i 1825 fann biskop Neumann ein bjelke i fjøset der årstalet 1504 var innskrive. Kona til Per er ukjend. Born:
Kjerstin, sjå nedanfor.
Kjerstin (Kristi) Persdtr., g. m. Olav (Person/ Magnusson?) på Sandven eller Steine i Kvam, busett der midt på 1500-talet. Olav Magnusson på Steine er nemnt fleire gonger i 1520-åra. Dei har eigd ein part av Torsnes som Samson Lodinson (Sundal?) var ombodsmann for. Samson ser også ut til å ha budd her. Sonen til Kjerstin og Olav: - Torbjørn, sjå nedanfor.
Før 1564-ca. 1600
Torbjørn Olavson, g. m. ?, busett Sandven i Kvam. Torbjørn er nemnt som lensmann i Øystese skipreide i 1564, og deltok på kongehyllinga i Oslo i 1591. Kolltveit går ut i frå at han har hatt leiglending sitjande på sin part av Torsnes. Born (sikre):
Herborg (?-ca. 1633), seinare brukar.
Olav (?-etter 1635), g. m. Ågot Simonsdtr. Børve.
1563
Torgils Johannesson Galte frå Valen i Kvinnherad, g. m. ? frå Ryfylke. Torgils er oppført i skattemanntalet som leiglending, men også som eigar av jord til ein verdi av minst 141aupar smør. I følgje Kolltveit eigde
og dreiv han sagbruket på Torsnes, men hogg for mykje av skogen, slik at arvingane hans laut betale erstatning til dei andre eigarane. Kjende born:
Johannes, busett på Torsnes i 1585, seinare på Aga i Ullensvang, stamfar til Aga-ætta. Åsa, g. m. Nils Haukås i Sveio.
Ca. 1585-1620
Herborg Torbjørnsdtr. Sandven (?-ca. 1633), g. ca. 1580 m. Johannes Lauritsson (ca. 1540-1620). Johannes er nemnt på Valen i Kvinnherad 1563-78 som lauskar og sagbrukar. I 1567, under sjuårskrigen (1563-70) drog han i lag med syskenbarnet sitt, Enno Brandrøk, til den svenske kongen og prøvde å få til ein oppreist i Noreg. Enno var son til adelsmannen og sjøkrigsmannen Kristoffer Trondson Rustung (ca. 1500-65) frå Seim i Kvinnherad, som hadde støtta erkebiskop Olav Engelbrektson i striden for norsk sjølvstende, men sidan gått i kong Christiern 3. si teneste og vårte admiral i den dansk-norske flåte. Enno hadde erfaring frå fleire krigar i Europa. Han vann tillit hjå svenskekongen, og Johannes vart send til Noreg med brev til norske stormenn der dei vart oppfordra til å gjere opprør mot danskane. Opprøret må seiast å ha mislukkast - Enno drog i staden til Tyskland, mens Johannes - i følgje Absolon Pederssøn - vart teken til fange og sett i tårnet på Bergenhus. Men han slapp dødsstraff ved å betale « 100 dalar for sin hals». Han har truleg sidan budd på Valen, til han gifta seg med Herborg. Ho arva saman med broren Olav Sandven mykje gods, mellom anna ein del av Torsnes. Etterkvart fekk Johannes og Olav hand om også den delen som arvingane etter Guttorm Nilsson hadde eigd (sjå ovanfor). I 1603 omfatta godset til Johannes over 24 laupar smør, mens svogeren Olav sitt var noko mindre, og dei var blant dei rikaste odelsbøndene i Hardanger og Sunnhordland. Johannes er nemnt som lagrettemann i 1590, 1599 og 1610, og var representant for Strandebarm under kongehyllinga i Oslo 1591. Innseglet hans er eit svinehovud. Born: Birgit (?-1645), g. 1. m. Lars Nilsson Torsnes, sjå ovanfor, g. 2. m. Nils Knutson Kandelberg frå Ryfylke.
Anna, g. m. Nils ?, busett Gjersvik og Østrem (Austrheim?) i Etne.
Laurits (1587-1659), neste brukar.
1620-59
Laurits Johannesson Galte (1587-1659), g.
ca. 1615 m. Elisabet Ottesdtr. Orning til Vatna og Valvatna, dotter til den danske adelsmannen og skipshøvedsmannen Otte Orning og Anna Orm. Få år etter dei vart gifte, måtte han betale ei bot på 200 riksdalar for å ha «forseet sig» med Margrete Styversdtr., tremenningen til kona. Eigentleg var straffa for dette landsforvising og inndraging av gods, men Laurits framstilte seg for kongen på Bergenhus i 1622 og vart teken i nåde. Laurits arva gods, og han fekk
gods med kona si, men endå meir samla
han sjølv. På denne tida var det mange småadelsmenn og odelsbønder som nøyddest å selja jordi si, og Laurits Galte var ein av dei som hadde høve til å kjøpe for rimeleg pris. Før 1636 hadde han samla under seg heile Torsnesgarden, som vart eit av dei største bruka i Hardanger, og då han døydde hadde han eit jordegods på om lag 70 laupar smør. I Jondal eigde han forutan Torsnes partar i Kysnes, Ytre Vikane, Handagard, Espeland, Flatabø, Molve, Digrebrekke, Brattabø, Guntveit, Selsvik og Samland. I 1624 eller -25 brann husa på Torsnes ned, men Laurits bygde opp att eit stort våningshus som vart ståande i 200 år. Det var i hans tid trelasthandelen med skottar og hollendarar var på det høgaste på desse kantar av landet. Laurits dreiv største sagbruket i Hardanger og Sunnhordland på Torsnes. Då svogeren, generaladmiral Eirik Otteson Orning, i 1634 vart befalingsmann over Halsnøy kloster og Hardanger len, vart Laurits fut i Hardanger. Futearbeidet synest han i stor grad å ha overtete til fullmekten sin, Knut Lauritsson, og i 1640 sa han embetet frå seg. Karen Mowatt, enkja etter Eirik, kom med skuldingar mot Laurits Galte for lovbrot i den tid han var fut. Om dette var det seinare rettssak, og Laurits vart då frifunnen. Med Karen Mowatt og hennar medarvingar låg han også i strid om arven etter mor til Elisabet. I alle jordebøker og skattelister blir han berre kalla «Lauritz Thorsnes (Thosnes)», men sjølv bruka han «Lauritz Johanssøn» eller «Lauritz Galthe» som underskrift. Våpnet hans var eit svinehovud. Då han døydde i 1659, vart kista hans sett ned i gravkjellaren under Jondalskyrkja og på namneplata skal det ha stått «Lauritz Johanssen Galthe». Born:
Laurits (ca. 1615-1661), neste eigar. Johans (før 1630-ca. 1655), fekk i 1650 stadfest adelskapet som broren, er nemnt i manntalet over adelskap i 1655, då oppført som godseigar på Jylland, men ikkje nemnt i skiftet etter faren i 1660.
Magdalena (før 1630-1681), g. ca. 1650 m. sokneprest i Strandebarm Rasmus Pedersen (ca.1625-76).
Kirsten (før 1630-?), g. før 1660 m. sokneprest i Avaldsnes Kristen Bentson Skåning.
Elisabet, g. m. sokneprest i Skånevik (seinare prost) Elias Anderssen (ca. 1615-1690). Anna (?-før 1666), g. før 1660 m. kapellan i Torvastad (seinare sokneprest) Tomas Wegner (?-ca. 1688).
Katrina Helvig (1635-1693), g. før 1660 med sokneprest i Eidfjord Anders Andersson Rieber (?-1688).
Jondal Kommune Gards og slektssoge
Gaute Losnegård
B2 s 923-28
Sigurd Guttormsson Galte
(Sigurd Galte )
(Sigurd på Torsnes)
Parents
Guttorm Kalvsson på Torsnes
? ?
Marriages and children
Married to Ingeborg Guttormsdatter Norheim, with
Guttorm Sigurdsson på Torsnes
Sources:
- person: Galtungslekten 1974 s 6 + NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
- family: NST XXXI 1988 s 447: Gotskalk-namn i Mauranger sokn
Sigurd Guttormsson Torsnes
Born: 1280, Torsnes
Married: 1310
Died: 1327
General Notes:
Han er nemd på Torsnes 1306-22. han hadde ein bror som heitte Nikolas. Han har før vore blanda i hop med Sigurd Galte som levde på same tid. Sigurd på Torsnes førde tre liljer i våpenet sitt, nett som riddaren Sigurd på Aga. Han må ha vore død etter 1327.
REFN: JO:54/702 Su1:99
Marriage Information:
Sigurd married Ingeborg Guttormsdtr Norheim, daughter of Guttorm Ivarsson Norheim and Unknown, in 1310. (Ingeborg Guttormsdtr Norheim was born in 1280 in På Norheim.)
http://perso.wanadoo.fr/kelly.petit/1898.htm
Sigurd Guttormsson D.E Tre-Liljer-Torsnes
Birth: Before 1270 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Death: After 28 Feb 1317 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Sex: M
Father: Guttorm Kalvsson Torsnes b. 1250 in Torsnes.Jondalen.Hordaland.Norway
Mother: N.N Sigurdsdatter Tre-Liljer-Aga b. 1260 in Aga.Ullensvang.Hardanger.Hordaland.Norway
Changed: 20 Nov 2002 0
Om Sigurd Gautsson Galte, I (Norsk)
Sigurd Gautsson Galte (Torsnes), I
- Født: 1270 Torsnæs, Jondalen, Hardanger, Norway (Norge)
- Død: 1330 (59-61) Torsnes, Jondal, Hardanger, Norway (Norge)
- Begravet: Norway (Norge)
- Yrke: Fehirde i Tønsberg og Bergen, ridder, lagrettemann
- Sønn av Gaut den unge Gautson og Katarina Toresdatter Galte
- Ektemannen til Eline Toraldesdatter Kane og Sigrid Guttormsdatter Norheim
- Far til Viking Sigurdson på Torsnes; Hallbjørn Sigurdsson på Torsnes og Eirik Sigurdson Galte
- Bror av Tore Gautsson på Hatteberg
- Sjúrður Geytasson, Galle på Torsnes
- Fehirde Tunsberg/Bjørgvin, ridder, lagrettemann
view all 12
Sigurd Gautsson Galte, I's Timeline
| 1270 |
1270
|
Torsnæs, Jondalen, Hardanger, Norway
|
|
| 1310 |
1310
|
Jondal, Hordaland, Norge (Norway)
|
|
|
1310
|
|||
|
1310
|
Jondalen, Kongsberg, Buskerud, Norway
|
||
| 1330 |
1330
Age 60
|
Torsnes, Jondal, Hardanger, Norway
|
|
|
1330
Age 60
|
Norway
|
||
| ???? | |||
| ???? |