bp Stefan [poznański] Wierzbowski h. Jastrzębiec

Stefan Wierzbowski (ur. 1620 – zm. 7 marca 1687) – biskup poznański w latach 1664-1687, arcybiskup nominat gnieźnieński w 1687, referendarz wielki koronny od 1662 roku, założyciel Nowej Jerozolimy (obecnie Góra Kalwaria).

Był synem kasztelana inowłodzkiego i starosty szadkowskiego Mikołaja z Wielkiego Chrząstowa Wierzbowskiego (zm. 1639) i Urszuli Grudzińskiej z Poddębic, córki kasztelana nakielskiego Stefana Grudzińskiego i Jadwigi z Cerekwicy. W czasie porodu matka miała zobaczyć na jego ciele infułę biskupią. Miał 4 braci: Wojciecha, Władysława, Hieronima i Zygmunta - sprawujących wysokie urzędy świeckie, głównie w województwach łęczyckim, sieradzkim i brzesko-kujawskim; oraz siostrę Annę, żonę Jana Łaskiego - ostatniego potomka rodu Łaskich herbu Korab.

Pierwszym poważniejszym stanowiskiem kościelnym sprawowanym przez Stefana Wierzbowskiego była funkcja archidiakona łuckiego. Był także administratorem diecezji łuckiej w czasie wakatu. W 1653 r. otrzymał prowizję na kanonię krakowską, a w 1660 r. został mianowany opatem paradyskim. Wzmiankowany był także jako referendarz koronny. Nominację na biskupstwo poznańskie otrzymał jeszcze pod koniec 1663 r.

Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę francuskiego księcia Wielkiego Kondeusza. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa poznańskiego.

Na stałe osiadł w Warszawie. Jako pierwszy przyjął tytuł biskupa poznańskiego i warszawskiego. Nieprawnie nazywał się biskupem “warszawskim“, ponieważ Warszawa była tylko Archidiakonatem w diecezji poznańskiej. Po śmierci arcybiskupa Jana Wydźgi w 1685 r. został przez króla Jana III Sobieskiego nominowany do objęcia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Zatwierdzeniu Stefana na arcybiskupa długo opierała się jednak Stolica Apostolska, gdyż w przeszłości pozwolił on na wzięcie ślubu Hieronimowi Lubomirskiemu pomimo niezgodności związku z prawem kanonicznym. Zmarł 7 marca 1687 r. w Górze Kalwarii nie doczekawszy zezwolenia papieskiego na objęcie funkcji zwierzchnika Kościoła polskiego. W 1791 jego szczątki zostały przeniesione do podziemi kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Górze Kalwarii.

W kościele pw. Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Apostoła w Szadku nad mensą ołtarza pw. S.S. Aniołów Stróżów jest umieszczona tablica wspominająca biskupa. "Stephanus Episcopus Posnanensis, antea Archidiakonus Luceoriensis eiusdem episcopatus administrator, Canonicus Cracoviensis, Abbas Paradiensis, Referendarius Regni et Camerae regiae Thesaurarius".