duke Yuri Czartoryski

http://www.wladcy.myslenice.net.pl/Polska/zalaczniki/Czartoryscy.htm

Czartoryski - a Polish magnate princely family of the Pogoń Litewska coat of arms, descending from Konstanty Olgierdowicz, a prince in Czartorysk in Volhynia in Poland (now Ukraine).

Czartoryscy - magnacki ród książęcy herbu Pogoń Litewska, wywodzący się od Konstantego Olgierdowicza, księcia na Czartorysku na Wołyniu (od nazwy tej miejscowości pochodzi nazwisko rodu), syna wielkiego księcia litewskiego Olgierda, wnuka Giedymina, ojca Władysława II Jagiełły.
Niektórzy z heraldyków, a nawet Niesiecki, wywodzą mylnie Czartoryskich od Korigieły także syna Olgerda, lecz rodzonego brata króla Wladysława Jagietły, ten bowiem książe zabity w oblężenia Wilna roku 1399 nie zostawił potomstwa, pochodzenie Czartoryskich od Konstantego Konstantyna Olgerdowicza, zaświadczają Stryjkowski Narbut, kroniki ruskie i źródła rosyjskie jak: "Księga Aksamitna", "Dołhoruki" itd.
Najnowsze badania podają pod wątpliwość tezę o pochodzeniu rodu. Jan Tęgowski w wydanej w 1999 roku publikacji pt. "Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów" dowodzi, że kniaź Wasyl Konstantynowicz protoplasta Czartoryskich mógł być synem Konstantego Koriatowicza, a nie Olgierdowicza.
Protoplastą tej znakomitej a w ostatnich czasach bytu Rzeczypospolitej przeważny wpływ na jej losy wywierającej rodziny, był Konstanty książę siewierski i czernichowski, przyrodni brat króla Władysława Jagiełły a syn wielkiego księcia litewskiego Olgerda z jego pierwszej żony Maryi księżniczki Witebskiej, z dwóch synów Konstantego, Chleb książę siewierski, poległ w obronie Wilna 1399 roku Bazyli (Wasyl od otrzymanego na udział powiatu i miasta Czartoryjska na Wołyniu wziął nazwę księcia Czartoryjskiego i tą zmianę na Czartoryski przekazał swoim potomkom; z jego trzech synów Iwan i Aleksander, przedsiębiorczy i ambitni a wielkiej powagi na dworze i w kraju, korzystając z ogólnego rozjątrzenia wywołanego tyranią wielkiego księcia Zygmunta Kiejstutowicza, postanowili usunąć go a przywrócić na tron swojego stryja Swidrigełłę, lub gdyby się udało, zagarnąć najwyższą władzę dla siebie; jakoż pozyskawszy dla swych zamysłów kilku książąt i możnych panów litewskich, zabili Zygmunta 1440 roku, a Iwan Czartoryski zajął zamek trocki i znajdujący się w nim skarbiec wielkoksiążęcy, ale przeszkodzili mu w opanowaniu Wilna Gastold i inni panowie stronnicy unii, a wyniesiony od nich na tron królewicz Kazimierz (młodszy syn Jagiełły) groźnie przeciwko Czartoryskiemu wystąpił, ten jednak nie wprzód ukorzył się i poddał Troki, aż gdy otrzymał zapewnienie całkowitej amnestii, mimo tej przecież, powoływany sądownie a nawet zagrożony w swych prerogatywach książęcych, postarał się u króla Władysława III o ich zabezpieczenie i to przy pomocy panów polskich otrzymał, przywilejem wydanym w Budzie (w Węgrzech) 1442 roku, zatwierdzonym przez króla Zygmunta II Augusta w 1569 roku.
Herb został zmodyfikowany o trzy wieże i używany jako własny.
Potwierdzenia nadania herbu:
na Węgrzech: w 1442 roku i w 1808 roku, w Polsce i na Litwie: w 1564 roku i w 1569 roku, w Austrii: w 1785 roku i w 1863 roku, w Królestwie Polskim: w 1815 roku, w 1819 roku oraz w 1824 roku i po 1836 roku.
Tytuły:
W 1785 roku otrzymali od cesarza Józefa II tytuł książąt państwa rzymskiego, uznani w dostojności książęcej w Rosji, Austrii i Królestwie Polskim.
"Duque" - występuje w Hiszpanii od 1876 roku, a wygasł w 1893 roku, "Durchlaucht" - występuje w Austrii od 1905 roku dla wszystkich członków rodu.
dux in Klewań et Żuków princeps Czartoryski.
Najwcześniejsze wzmianki: Czartoryscy dążyli do zmian ustrojowych w Polsce, reformy stosunków gospodarczych, centralizacji władzy państwowej, usprawnienia administracji i wzmocnienia armii. Dążyła do zmian ustrojowych w Polsce, reformy stosunków gospodarczych, centralizacji władzy państwowej, usprawnienia administracji i wzmocnienia armii.
Członkowie rodu piastowali wysokie urzędy państwowe. W opozycji do Familii pozostawał obóz "hetmański" Potockich i od 1758 roku - dwór królewski. Rywalizacja stronnictw rozpoczęła się w parlamencie podczas obrad tzw. Sejmu Niemego w 1717 roku, nasiliła się w czasach saskich i po elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego. Część reform postulowanych przez Familię uchwalił sejm konwokacyjny w 1769 roku.
Wnukami Konstantego Olgierdowicza byli: Aleksander, Iwan i Michał Wasylewicze, którzy 1442 roku otrzymali od Świdrygiełły dobra na Wołyniu, w tym późniejszą siedzibę rodu Klewań. Wnukiem Michaiła był Aleksander (data urodzenia nieznana, zmarł w 1571 roku), wojewoda wołyński. Jego bratanek Jerzy, starosta łucki (urodzony około 1560 roku, zmarł 1621 roku), przeszedł z prawosławia na katolicyzm. Syn Jerzego, Mikołaj Jerzy, wojewoda wołyński (data urodzenia nieznana, zmarł w 1662 roku), przez małżeństwo z księżną Izabelą Korecką pomnożył majątek (m.in. o dobra Korzeck) i zyskał cenne koneksje.
Ród, choć nie mógł się równać z najpotężniejszymi w kraju, ugruntował swój magnacki status, którego dowodziły wysokie stanowiska piastowane przez synów Mikołaja Jerzego: Kazimierz Florian został prymasem, założyciele zaś dwóch linii: klewańskiej, Michał Jerzy - wojewodą sandomierskim, a koreckiej, Jan Karol - podkomorzym krakowskim. Linia korecka nie dorównywała nigdy znaczeniem i ambicjami klewańskiej: jej najwybitniejszym przedstawicielem był ostatni męski potomek Józef Klemens, (urodzony w 1740 roku, zmarł w 1810 roku), który piastował stanowisko stolnika litewskiego.
Linia młodsza Czartoryskich na księstwie Koreckiem i Oleksińcu:
Jej założyciel Jan-Karol Czartoryski podkomorzy krakowski, wojownik przeciwko Szwedom z 1656 roku, uprzejmością i szlachetnością postępowania pozyskał popularność u szlachty, a zwiększył ją niesłychanie, gdy nie chcąc stracić urzędu, który mu dawał pierwsze miejse w stanie rycerskim, wysokich senatorskich dostojności a nawet krzesła wojewody krakowskiego odmówił. Marszałek sejmu z 1668 roku, w 1673 roku okrzyknięty jednozgodnie marszałkiem konfederacji gołąbskiej, tej wysokiej godności pożądanej od najznakomitszych ówczesnych dostojników, a dającej mu na jakiś czas dyktaturę w Rzeczypospolitej nie przyjął, wymówiwszy się słabym zdrowiem, a w rzeczy samej że czuł trudność tego obowiązku, a wierny zasadom swojej rodziny, osobistą ambicją nie chciał narażać ogólnych jej interesów, umarł w 1680 roku, miał dwie żony: Annę Zebrzydowską miecznikównę wielką koronną, za którą dostał w posagu prócz innych majątków Kalwarię Zebrzydowską pod Krakowem, i Magdalenę Konopackę wdowę po hetmanie Gosiewskim, która oddała mu rękę pod warunkiem, ze postara się o surowe ukaranie morderców pierwszego jej męża; z tych żon zostawił liczne potomstwo po większej części bezpotomne, z jego synów Józef chorąży wielki litewski, stronnik Leszczyńskiego w 1705 roku i w 1733 roku, umarł w późnej starości w 1750 roku, zostawiwszy z żony Teressy Denhoff wojewodzianki pomorskiej, syna Stanisława łowczego wielkiego koronnego, posła do Berlina w 1763 roku, po którym z żony Anny Rybińskiej wojewodzianki chełmińskiej syn Józef-Klemens stolnika wielkiego litewskiego, poseł do Rzymu w 1765 roku, a do Berlina w 1789 roku. Poseł na sejm czteroletni w latach 1788-1791 mąż zacny rozumny i gorący patriota, gospodarz postępowy i zabiegły, wzorowo urządził swoje majątki, a miasto Korzec wzbogacił licznymi fabrykami i finansowemi zakładami, umarł w 1810 roku, ostatni po mieczu z swej linii, z żony Doroty księżniczki Jabłonowskiej, kasztelanki krakowskiej zostawił pięć córek, którym przez wzgląd aby majątki polskie nie przechodziły w ręce cudzoziemców, zalecił pod błogosławieństwem, aby tylko za rodaków wychodziły za mąż, z tych córek Maria­ Antonina poślubiła Jana Potockiego, Klementyna Eustachego księcia Sanguszkę, Teresa Henryka księcia Lubomir­skiego - ordynata przeworskiego, Maria - Alfreda Potockiego, a Celestyna - generała Stanisława Rzyszczewskiego.