Follow
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tajna_Organizacja_Wojskowa_%E2%80%9EG...
Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Pomorski” (TOW „Gryf Pomorski”) – polska wojskowo-cywilna organizacja konspiracyjna, działająca na Pomorzu i w części Prus Wschodnich od połowy 1941 do końca marca 1945; deklarowała ponadpartyjny, wojskowy i katolicki charakter.
TOW „Gryf Pomorski” została utworzona 7 lipca 1941 r. podczas tajnego spotkania w Czarnej Dąbrowie koło Bytowa, w zabudowaniach miejscowego rolnika Bolesława Żmudy Trzebiatowskiego. Uczestniczyli w nim przedstawiciele 3 organizacji podziemnych: Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Kaszubski” por. rez. Józefa Dambka ps. „Adam”, „Kil”, „Lech”, Wojskowej Organizacji Niepodległościowej ppłk. rez. księdza Józefa Wryczy ps. „Rawycz”, „Delta” oraz grupy braci Józef Kulas i Leon Kulas ps. „Zawisza”. Zgodnie z deklaracją ideową TOW „Gryf Pomorski” miała mieć charakter katolicki, ponadpartyjny i wojskowy. Jej celem była pomoc polskiej ludności Pomorza i przygotowanie wystąpienia zbrojnego w połączeniu z desantem polskich wojsk z Zachodu, przewidzianego na okres załamania się Rzeszy Niemieckiej. Deklarowano podporządkowanie się Polskiemu Rządowi na Uchodźstwie i Najwyższemu Wodzowi z zachowaniem jednak niezależności.
Podział organizacyjny
Na czele TOW „Gryf Pomorski” stała Rada Naczelna w składzie:
I prezes – ppłk rez. ksiądz Józef Wrycza, Father ps. „Rawycz”, „Delta” (do wycofania się w lutym 1943 r.),
II prezes – Józef Dambek ps. „Adam”, „Kil”, „Lech”, „Jur” (do śmierci w niemieckiej zasadzce 4 marca 1944 r.).
Od marca 1944 r. prezesem został Augustyn Westphal ps. „Piotr Morski”, „Dzwon”, „Echo”.
Funkcję zastępcy prezesa pełnił J. Dambek do śmierci 4 marca 1944 r., sekretarza Rady Naczelnej – NN ps. „Wrzos”, „Zdunowski”, a następnie A. Westphal. Radzie Naczelnej podporządkowany był specjalny oddział kontrwywiadu, na czele którego stał:
Leon Kleinschmidt ps. „Długosz” (do 1944 r.),
Józef Drewa (1944 r.).
Sprawami wojskowymi zajmował się Józef Dambek (do lutego 1943 r.), a następnie Juliusz Marcin Koszałka, aprowizacji – Klemens Bronk, propagandy – ksiądz Józef Bartel. W skład Rady Naczelnej wchodzili też: Bolesław Chojnacki, Józef Franciszek Gierszewski ps. „Gozdawa”, „Ryś”, „Szulc”, „Leon Kulas”, Jan Sikorski ps. „Orlicz”. Kapelanami byli księża Ignacy Chmurzyński ps. „Ignes” i Leon Degner, a po jego aresztowaniu w kwietniu 1944 r. – Władysław Ostrowski.
Radzie Naczelnej podlegały 2 piony organizacyjne: cywilny z Głównym Wydziałem Organizacyjnym i wojskowy z Komendą Naczelną. GWO kierował rozwojem organizacyjnym TOW „Gryf Pomorski” i miał swoje odpowiedniki na wszystkich szczeblach organizacji. Na jego czele stał:
Józef Dambek (do śmierci 4 marca 1944 r.),
Augustyn Westphal.
Składał się z następujących Oddziałów:
Administracji rządowej i samorządowej – Jan Biały (do aresztowania w kwietniu 1944 r.),
Opieki Społecznej – Grzegorz Wojewski ps. „Ferrum”, następnie Leon Kleinschmidt ps. „Długosz”,
Propagandy i informacji – Jan Gierszewski (do lata 1942 r.), Jan Bianga ps. „Patria” (do aresztowania 23 października 1943 r.), ksiądz Józef Bartel ps. „Sędzia”, „Profesor”,
Biuro Wydziału – Augustyn Westphal,
Archiwum i kronika – Jan Gończ.
Funkcję komendanta naczelnego pełnili:
por. rez. Bolesław "Romiński" Formela ps. „Romiński” (do wycofania się jesienią 1941 r.),
p.o. por. Juliusz Koszałka ps. „Jeremi”, „Jeż” (do kwietnia 1942 r.),
por. rez. Józef Gierszewski ps. „Ryś”, „Gozdawa”, „Szulc” (do zdjęcia ze stanowiska 17 lutego 1943 r.),
ppor. rez. Grzegorz Wojewski ps. „Ferrum” (do grudnia 1943 r.),
(?) ppor. rez. Aleksander Arendt ps. „Konar”, „Dębina” (do aresztowania 12 maja 1944 r.),
Augustyn Westphal.
Komendantowi naczelnemu podporządkowane były Wydziały:
Wywiadu i kontrwywiadu – por. rez. J. Koszałka ps. „Jeż”, „Jeremi” (do lata 1942 r.),
Łączności – por. rez. J. Koszałka (do lutego 1943 r.), Agnieszka Bigus,
Sanitarny – st. sierż. Antoni Czapiewski (do lata 1942 r.), lek. med. Alfons Wojewski (do maja 1943 r.).