Java-Australië Lijn · sinds 1908 · KPM
De Java-Australië lijn werd opgericht op 12 mei 1908 door de KPM: Koninklijke Paketvaart Maatschappij samen met de SMN: Stoomvaart Maatschappij 'Nederland' en de RL: Rotterdamsche Lloyd. De lijn zou door twee nieuwe schepen van de KPM, de 'Le Maire' (3271 brt) en 'Van Spilbergen' (3237 brt) met een accommodatie voor 26 passagiers worden bevaren. De beide op Nederlands-Indië varende rederijen verklaarden zich bereid een deel van de verwachte verliezen voor hun rekening te nemen.
Men was er van het begin af over eens, dat deze lijn aanvankelijk niet rendabel zou zijn.
In 1910 werden de beide schepen vervangen door de 'Van Linschoten' (3004 brt) en 'Van Waerwijck' (3040 brt), die accommodatie hadden voor 56 passagiers. Plannen om deze schepen te vervangen door oudere passagiersschepen van de SMN, werd door de KPM van de hand gewezen; in plaats daarvan kwamen in 1913 de nieuwe 'Houtman' (5069 brt) en 'Tasman' (5023 brt) in dienst, die 99 passagiers konden accommoderen en speciale koelruimten hadden.
De exploitatie viel echter dermate tegen, dat de RL en de SMN weigerden verder bij te dragen in de verliezen. Daarna verbeterde de resultaten en reeds in 1919 kon de KPM de ontvangen subsidie-bijdragen aan de zustermaatschappijen restitueren, evenals de bijdragen die van de Nederlandse regering waren ontvangen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de 'Tasman', door de Engelsen in beslag genomen, op 16 september 1918 getorpedeerd; ter vervanging werd in Engeland een nieuw schip van dezelfde naam gebouwd van 5172 brt, met accommodatie voor 94 passagiers.
In 1928 verschenen de grote passagiersschepen 'Nieuw Holland' (11066 brt) en 'Nieuw Zeeland' (11060 brt) op deze route; zij boden accommodatie aan 123 passagiers en hadden een snelheid van 15,5 mijl. Het waren toen de grootste schepen van de KPM vloot.
In augustus 1940 werden beide schepen als troepenschip ter beschikking gesteld van de geallieerden. De 'Nieuw Zeeland' nam onder andere deel aan de evacuatie van Kreta in mei 1941 en werd op 11 november 1942 in de Middellandse Zee getorpedeerd. De 'Nieuw Holland', die ook aan verschillende acties in de Middellandse Zee had deelgenomen, onderhield van juli t/m november 1944 een ferrydienst tussen Southampton en de Franse kust, waarbij bijna 27.000 man werden vervoerd.
Na de oorlog fungeerde zij nog een tijd lang als troepentransportschip tussen Nederland en Indonesië. In 1947, toen de buitenlijnen van de KPM door de Koninklijke Java China Paketvaart Lijnen werden overgenomen, werd ook de 'Nieuw Holland' aan deze rederij overgedragen. BRON
bronnen documentatie informatie
- https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011121555:mpeg21:a0228
- ...aanvulling welkom!
GEZAGVOERDERS
SCHEPEN
- 1908 : s.s. Le MAIRE
- 1908 : s.s. Van SPILBERGEN
- 1910 : s.s. Van LINSCHOTEN
- 1910 : s.s. Van WAERWIJCK
- 1913 : s.s. HOUTMAN
- 1913-1918 : s.s. TASMAN - tijdens WWII door Engelsen in beslag genomen
- 1928 : t.s. NIEUW-HOLLAND
- 1928-1942 : t.s. NIEUW-ZEELAND