Follow
De Ondergrondse Pers 1940-1945 ("De Winkel" of "DOP") is een overzichtswerk van Lydia Winkel, waarin bijna alle bekende illegale bladen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog beschreven worden. Behalve bladen zijn ook pamfletten in het overzicht opgenomen. In totaal heeft Winkel 1176 uitgaven kunnen documenteren - al kwamen daar in de aanloop naar het boek nog eens 14 titels bij. In de tweede, door Hans de Vries herziene en uitgebreide, uitgave van 1989 is het aantal illegale uitgaven tot bijna 1300 gestegen. bron
- Algemeen Handelsblad 30-04-1954: Monumentale geschiedschrijving van ondergrondse pers
Dit project probeert de personen, omschreven in het boek de Ondergrondse Pers 1940-1945, genealogisch in beeld te brengen en te voorzien van een mini-biografie waar mogelijk.
Disclaimer:
- Dit project behandelt de gepubliceerde informatie over deze betrokkenen als objectieve verslaggeving van historische feiten.
- Eventuele bezwaren tegen de plaatsing van een bepaalde naam of foto op dit project zullen onder voorwaarde van aantoonbaar direct familieverwantschap en/of auteursrecht worden gerespecteerd en gehonoreerd.
Copyright:
- Geldt voor alle verstrekte namen op dit project in zijn totaliteit en in combinatie met de daaraan toegevoegde bronverwijzingen. Stichting Neerlandsch Verzetsmonument © 2024
Als initiator en producent van Stichting Neerlandsch Verzetsmonument (S.N.V.) doe ik inmiddels doorlopend onderzoek naar zo'n 60.000 verzetsstrijders. Het verzamelen van zoveel mogelijk bronnen zal het aantal namen in deze lijst niet alleen doen groeien, maar worden zij bovendien verrijkt met talloze gegevens aan biografische achtergronden. Naast de directe nabestaanden en geïnteresseerden kunnen onderzoekers hier terecht voor wetenschappelijke doeleinden.
De stichting tracht haar doel te bereiken onder meer: * door het verder (doen) ontwikkelen, promoten en dagelijks onderhouden van de website; * door het bieden aan nabestaanden van de mogelijkheid om hun verhaal te vertellen op de website; * door het ondersteunen of initiëren van initiatieven met betrekking tot het verzet.“
Al deze diensten worden door mijzelf uitgevoerd op vrijwillige basis. Daar zijn natuurlijk wel de nodige kosten aan verbonden die ik tot op heden voor eigen rekening neem. Mijn basis inkomen is slechts gebaseerd op een WAO uitkering wegens de ziekte Multiples Sclerose. Om van S.N.V. een permanent en belangrijk succes te maken is uw financiële bijdrage zeer welkom, hoe klein het bedrag het ook mag zijn. Alle kleine beetjes helpen!
Stichting Neerlandsch Verzetsmonument is gevestigd te Hallum
KvK nr: 70696373
Hartelijk dank voor uw aandacht,
Dimitri Gazan
Gebruik de sneltoetscombinatie om snel te zoeken in de lijst:
De ingevoerde individuele persoonsgegevens van dit project bestaan uit de volgende elementen:
- naam
- (geslacht | nr in De Winkel | gerelateerde krant | plaats van uitgave)
- evt. mini-bio
- bronnen
In een aantal gevallen zijn directe bewijzen voor iemands deelname aan een bepaalde verzetskrant tot dusverre afwezig. Door middel van een zorgvuldige deductie vallen deze resultaten binnen de categorie van 'mogelijke' bron.
Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat er een overeenkomst is tussen de plaats van herkomst en/of verblijf van de persoon ten tijde van de uitgifte van de betreffende verzetskrant. Dit aspect, in combinatie met het gegeven dat er in die plaats geen andere persoon zich in de archieven voordoet met dezelfde initialen maakt het zoekresultaat redelijk acceptabel.
J. Blom
(m | 370 | Lichting; litterair maandblad van de jongeren | Amsterdam-Utrecht)
citaat dop:
Tezamen met de gefusilleerde verzetsstrijder Jan Verleun voerden zij o.a. op 5 februari 1943 de aanslag op luitenant-generaal H.A. Seyffardt uit, in maart 1943 de spoorwegaanslag in de Rietlanden en de liquidatie van de agent-provocateur Blom.
Mozes Brandon Bravo 23-11-1906 Amsterdam - 25-05-1973 Amsterdam
(m | 623 | Oranje Koerier | Maastricht)
Joodse kleermaker. Hij nam contact op met Louis d'Aulnis, die hem niet vertrouwde, hetgeen later terecht bleek te zijn. Via zijn vriend Hans Fles kwam Brandon Bravo in contact met Bob Schreiner. Er werden plannen gemaakt om naar Engeland uit te wijken. Op 3 april 1941 verzamelde de groep bij het huis van Brandon Bravo. De groep werd verraden door hun helpers.
_ Wikipedia •
Brune, Engelbertus Bernardus (Jo) 28-11-1901 Amsterdam - 03-07-1967 Purmerend ‧
(m | 857 | Trouw | Meppel-Amsterdam)
Rayon Verbindingsofficier-Noord
Passage uit DOP: ... Op 14 juni 1944 werd, als uitvloeisel van een overval een dag tevoren op het kantoor van de PBS (Persoonsbewijzensectie van de LO) te Amsterdam, waar de leerling-drukker H. Riebel juist binnen wilde treden, door verraad van agent-provocateur Brune het spoor gevonden naar Schlosser's huis ...
Bert Brune scheen een veelbelovende figuur in het begin van de bezettingstijd. Toen velen nog als versuft waren door het donderen van de enorme Duitse oorlogsmachine, was hij al aan 't werk. Hij wierf leden voor de Nederlandse Unie, door velen beschouwd als het laatste bolwerk tegen de stormloop van de Germanen. Hij werkte ook illegaal, samen met Johnny Droog. Aanvankelijk onder zijn echte naam, maar al spoedig werd een schuilnaam noodzakelijk en trad hij op onder pseudoniem; Van den Berg. De Zwerver 07-12-1946; Het verraad van Brune
Brune was na arrestatie en zware mishandeling, voor de Sipo gaan werken. Jo Brune, heeft daarvoor na de oorlog 10 jaar gevangenisstraf gekregen.
_ DOP p. 255 • Beemsterbengel.nl • dominee Plantagie • OVCG • Prov. Drentsche en Asser Courant 22-09-1949; Illegale werker Brune ging samenwerken met de Sipo • archiefkaart A'dam •
Johannes Mattheus (Johnny) de Droog 15-08-1893 Haarlem - 09-02-1945 Gorssel
V-man Johnny de Droog maakte tussen 1942 en 1945 honderden slachtoffers. De verraderlijke werkzaamheden spelen zich vooral af in Gelderland. Des te opvallender dat er soms Zaankanters opduiken in zijn nabijheid. Neeltje Root bijvoorbeeld. Is zij een ‘Gestapo-agente’ of een verzetsvrouw? Tijdens een zoektocht naar gebeurtenissen uit het leven van Arnhemmer Johannes Mattheus (‘Johnny’) de Droog -medewerker van de Sicherheitsdienst en een van de grootste Nederlandse verraders tijdens de Tweede Wereldoorlog- komen af en toe voorvallen tegen die gekoppeld zijn aan de Zaanstreek. De Droog bleek bijvoorbeeld betrokken bij de arrestatie van verzetsman Paul Kramer uit Wormer. Hij werkte in zijn laatste levensdagen nauw samen met een SD’er die later naar Zaandam vertrok. En hij deed in 1942 een poging om de verzetsbeweging op het Zaanse Hembrugterrein te ontmaskeren. Wat echter vooral in het oog sprong was de De Droogs manipulatiekunst, die van een in Zaandam geboren en getogen verzetsstrijdster een collaboratieverdachte maakte.
_ Jaap schrijft • reposrters online •
Piet Hoogland
(m | 965 | Vrij Nederland; Nederland-Oranje | Amsterdam)
In februari 1942 viel Stam uit wegens vertrek naar Zwitserland. In maart 1942 werd Van Randwijk, juist toen hij op het punt stond onder te duiken, gearresteerd als uitloper van een arrestatiegolf in de VONK-groep. Door gebrek aan bewijs kwam hij na enkele weken weer vrij. Hij dook onmiddellijk onder. ln juni 1942 werden mej. van der Molen, J.H. de Groot, Van Randwijk en zijn vrouw, plus mej. M. Nolte, een vriendin van mej. van der Molen, in Noordwijk gearresteerd door verraad van een provocateur-indringer en Vril Nederland verspreider Piet Hoogland, die door VN uit het Binnengasthuis te Amsterdam was bevrijd, maar daar - naar achteraf bleek - door de Sipo als lokaas was neergelegd.
_ Interview met Ada van Randwijk • Vrij nederland en de oorlog - de verhalen •
Prof.dr. Jacob Jeswiet 28-12-1879 Amsterdam - 23-07-1960 Bennekom
Hoogleraar prof.dr. Jeswiet was behalve wetenschapper ook lid van de NSB, in 1933, 1934 en na mei 1940. Hij maakte samen met Mussert voorstellen voor verklaringen die door studenten en personeelsleden van universiteiten en hogescholen moesten worden ondertekend en waarin ze aangaven zich niet te keren tegen aanhangers van het nationaalsocialisme. Jeswiet was ook lid van de Nederlandsche Kultuurraad, die tussen 1942 en 1945 poogde wetenschappelijk en cultureel Nederland ontvankelijk te maken voor het nationaalsocialisme. Ondanks zijn NSB-achtergrond heeft Jeswiet een plaatsgenoot waar joden zaten ondergedoken gewaarschuwd voor een op handen zijnde actie van de Duitsers.
_ Wikipedia •
Jan de Jong
(m | 248 | Ik zal handhaven | Leiden)
provocateur
Willem Pasdeloup 10-06-1917 Amsterdam - 11-01-1943 Amsterdam
(m | 648 | Het parool; vrij onverveerd | Amsterdam-Den Haag-Utrecht)
(m | 965 | Vrij Nederland; Nederland-Oranje | Amsterdam)
Pasdeloep (Wolf / Padje) was van origine een verzetsman van de Ordedienst die door de Duitsers gesnapt werd en onder druk gezet, mogelijk vanwege diens Joodse verloofde (volgens Geert Mak in een boek over de Six familie) waardoor hij verschillende verzetsmensen in de val wist te lokken, waaronder Pim Boelaard. Boelaard wist vervolgens middels z'n echtgenote de Ordedienst te waarschuiwen voor het verraad van Willem Pasdeloup die toen een half jaar later door het verzet werd doodgeschoten.
_ archiefkaart ouders • interview • gezinskaart ouders •
Matthijs Adolf ('George') Ridderhof 05-04-1895 Amsterdam - 01-03-1947 Weesperkarspel
(m | 248 | Ik zal handhaven | Leiden)
George Ridderhof speelde dubelspel door te infiltreren in het verzet en informatie door te spelen aan de Duitsers waardoor veel verzetsmensen werden opgepakt.
_ Volkskrant 01-04-1995; Verslaafd aan de lust om met mensen te spelen • Leiden 40-45; Ik zal handhaven • Leeuwarder courant 19-05-1974 • G2W2; Engelandspiel •
Willem Antonius Maria (Wim) Sassen 16-04-1918 Geertruidenberg - 2002 Chili
(m | 1035 | De vrije pers; bulletin van de samenwerkende organen De Frontloupe, Het Parool, Trouw, Vrij Nederland en De Waarheid | Zutphen)
Door de kranten die vielen onder de Vrije Pers werden telkens wanneer de omstandigheden dit gewenst maakten een publikatie uitgegeven, welke aan een speciaal onderwerp was gewijd. O.a. werd gewaarschuwd tegen het propagandablad Het laatste nieuws, dat de indruk trachtte te wekken illegaal te zijn, maar in werkelijkheid door de SS-PK-afdeling 'Skorpion '-West te Doetinchem in een grote oplage werd uitgegeven (o.a. door de PK-man W. Sassen). Na de Duitse invasie in de Sovjet-Unie meldde hij zich om lid te worden van de SS. Daarna werd hij oorlogsverslaggever voor de SS aan het oostfront. Hij raakte daar gewond en keerde terug naar Amsterdam waar hij ging werken voor de Stimme der SS in België en Nederland.
Gerardus (Gé) Stellbrink 29-07-1917 Haarlem
(m | 248 | Ik zal handhaven | Leiden)
Volgens De Waarheid 14-08-1951 keert terug als krijgsgevange uit Rusland. Volgens Het Verborgen Front; 24-6-1952: 20 jaar met aftrek plus TBR . G. Stellbrink: voortvluchtig, niet berecht.
_ De Waarheid 14-08-1951; De teruggezonden krijgsgevangenen • Nisa intelligence • Het Verborgen Front • Leidsch Dagblad 15-11-1980; berucht oorlogsmisdadiger weer in opsporingsregister • WwW militieregister Haarlem • WwW huwelijk ouders • Leidsch Dagblad 15-11-1980; Oorlogsverleden: Bob de Goede, alias Gé Stellbrink •
Pieter Otto Christiaan (Piet) Vosveld 05-11-1911 Amsterdam 08-01-1972 Christchurch, Nieuw Zeeland
(m | 1071 | De waarheid | Amsterdam)
In het begin van de oorlog behoorde hij tot de verzetslieden van het eerste uur. Onder dekking van een lucratieve handel in theesurrogaat werd hij met de metaaldraaier Piet Vooren, die kort voor het uitbreken van de oorlog na een jarenlang verblijf in de Sovjet-Unie in Haarlem was teruggekeerd en bij hem als vertegenwoordiger in dienst trad, instructeur van de landelijke partijleiding en koerier van Jan Dieters. Op donderdag 1 april werd Vosveld echter ’s ochtends vroeg om zes uur in Beverwijk door de SD gearresteerd. Vanaf dat moment werkte hij als handlanger van de SD en pleegde vervolgens verraad.
_ archiefkaart • De rol van Piet Vosveld •
Edward John Voûte 17-09-1887 Amsterdam - 18-06-1950 Amsterdam
(m | 497 | Nieuws van dezen dag | Amsterdam)
Edward Voûte was in de oorlogsjaren burgemeester van Amsterdam en doordat hij "te meegaand" was met de Duitsers kreeg hij na de oorlog drie en een half jaar gevangenisstraf. Omdat veel radiotoestellen waren ingeleverd probeerden enkele medewerkers in het stadhuis het radiotoestel van hun burgemeester te gebruiken voor het vergaren van informatie voor het illegale Nieuws van dezen dag.
_ archiefkaart • Nieuws van dezen dag 23-05-1945 Amsterdam • Wikipedia •
Antonius (Anton) van der Waals 11-10-1912 Rotterdam - 26-01-1950 Scheveningen
(m | 1129 | Z 66 | Breda)
(m | 648 | Het parool; vrij onverveerd | Amsterdam-Den Haag-Utrecht)
(m | 922 | Verzet; orgaan voor de nationale bevrijding | Haarlem-Apeldoorn-Nijkerk)
(m | 984 | Vrij Nederland; orgaan ten behoeve van de zuiver Nederlandsche gedachte; van vreemde smetten vrij | Rotterdam)
Was volgens sommige deskundigen de ergste Nederlandse verrader tijdens de oorlog. Hij werkte als spion voor de Duitse Sicherheitsdienst (SD). Hij maakte zeker 83 slachtoffers en speelde een hoofdrol in het Englandspiel, dat vele Nederlandse geheime agenten uit Engeland het leven heeft gekost. In 1948 werd hij voorgeleid hij het Gerechtshof in Den Haag. Hij werd ter dood veroordeeld en op de Waalsdorpervlakte op 26 januari 1950 geëxecuteerd.
Hendrik Jan Woudenberg 16-09-1891 Amsterdam - 04-07-1967 Amsterdam
Woudenberg was een uit IJmuiden afkomstige politicus en vakbondsman van de NSB. Hij kreeg dat laatste predicaat omdat hij sinds 1935 voorzitter was van de Nationale Werknemers-Vereeniging (NWV), de nationaalsocialistische vakbond. In 1938 werd hij gekozen als lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal voor de NSB. Tijdens de oorlog was hij van 1940 tot 1942 voorzitter van het NVV. In 1942 werd hij leider van het Nederlandsche Arbeidsfront (NAF), een (grotendeels mislukte) kopie van de Deutsche Arbeitsfront (DAF). Hij was tevens redacteur van verschillende NSB-bladen, zoals Volk en Vaderland.
_ Wikipedia • Parlement.com • BWSA • Huygens • Oorlogsbronnen • Archiefkaart A'dam •
Bronnen Verraders in de illegale pers
• Verraders van eigen volk
• Mijn opa was lid van de NSB, waar kan ik informatie over hem vinden?
• 'Fout' in de oorlog
• Wat het archief van 'foute' Nederlanders ons leert over ons oorlogsverleden
• Joodse NSB'ers. De vergeten geschiedenis van Villa Bouchina in Doetichem
• Het Parool; Veel NSB'ers in kamp vermoord
• Nationaal Archief: Waren er ook NSB’ers in Nederlands-Indië?
• Foute Burgemeesters