Marianne Reiniera Groen

Documentatie:

• RKD
• RKS
• Korte biografie door Peter Brusse, zie hieronder:

Alma Mahler aan de Maas

Marianne Groen, op 31 december (2011) op zeventigjarige leeftijd overleden, was een Rotterdamse kunstenares die met haar stralende glimlach en ontwapenende schoonheid menig schrijver, schilder en muzikant in vervoering bracht. Om haar gingen plaatselijke helden met elkaar op de vuist. ‘Lachebekkie’ werd ze wel genoemd, een dichter omschreef haar vol bewondering als ‘Alma Mahler aan de Maas’: ‘een kanjer, niet stuk te krijgen’. Jarenlang heeft zij geprobeerd de legendarische schrijver en dichter Cor Vaandrager, ‘de liefde van mijn leven’, voor de ondergang te behoeden. Die opdracht was zelfs haar te zwaar en is jammerlijk mislukt.

Aan durf en temperament ontbrak het haar niet. Toen een politieagent haar eens aanhield omdat zij door rood licht reed, ontstak zij in verontwaardigde woede en de agent barstte in snikken uit. Ze nam hem in haar armen en troostte hem als een moeder. Ze speelde piano, gitaar en viool, schilderde op de computer en bracht een cd uit onder de naam Grandmagreen.

Marianne Reiniera Groen werd op 30 april 1941 in Rotterdam geboren als oudste in een gezin van twee kinderen. Haar vader zat in het verzet; hij hielp Joden en zwarte muzikanten onderduiken. Haar moeder bracht in de kinderwagen wapens en illegale kranten rond. Als het te gevaarlijk werd, nam zij de kinderen mee naar haar ouders die in een prachtig huis vol kunst en antiek woonden. Na de bevrijding vertrok zij met een Britse officier naar Engeland. Marianne en haar broertje bleven bij hun vader. Hij hertrouwde en erfde van zijn vader een bloeiende winkel van Underwood-schrijfmachines op de Witte de Withstraat, maar Olivetti veroverde de markt en Mariannes vader, een groot jazzliefhebber, veranderde de winkel in een kroeg, Green’s Pride. Marianne was vaak bij de grootouders, speelde op de piano, kreeg tekenles van een buurvrouw en ging naar het gymnasium. Ze had moeite met Latijn en stapte over naar een particuliere meisjes-ulo.

Na haar eindexamen werd ze aangenomen op de kunstacademie, ze werkte hard en haalde alle tekenaktes. Ze was avontuurlijk en enthousiast. Toen de burgemeester in 1962 Rotterdammers vroeg om bij een Amerikaans vlootbezoek de manschappen met open armen te verwelkomen, deed ze dat, zegt haar zoon Marcus, ‘iets te letterlijk. Een marineofficier die na tien dagen naar de volgende haven vertrok, werd mijn vader.’

Mariannes vriend, de schilder Leendert Janzee, wilde geen schandaal, trouwde haar vol liefde en echtte de jonge Marcus. Erg solide bleek het huwelijk niet en toen Marianne vertrok, bleek ze zwanger te zijn, evenals Willeke van Ammelrooy die bij Leendert was ingetrokken en later met hem is getrouwd.

Marianne liet zich niet uit het lood slaan, trok van atelier naar atelier met Marcus en de nieuwe baby die ze naar zijn vader Leendert noemde, en ontmoette in een café de veelbelovende jonge dichter Vaandrager. Ze nam hem mee naar huis, ze waren verliefd en hij ging uit wandelen met de kinderwagen. Na een jaar kon ze zijn drugsgebruik niet meer verdragen. Ze kreeg een nieuwe vriend, kocht van een erfenis een groot huis in de keurige Rochussenstraat, zorgde voor de kinderen, nam hen mee naar musea en concerten en met elkaar maakten ze lange reizen naar Frankrijk. Intussen was Cor Vaandrager, getrouwd en gescheiden, opgenomen in een kliniek. Marianne zocht hem op en in 1980 mocht ze, inmiddels zelf ook zonder man, Cor als een armetierig kasplantje mee naar huis nemen. Ze probeerde hem weer aan het schrijven te krijgen; een jaar later kreeg hij de Anna Blaman Prijs en van het geld kocht hij zware drugs. Marianne liet zich meesleuren, deed haar best en zette hem ten slotte op straat. Ook zij wilde weg, ze verkocht haar huis, laadde haar spullen in een busje met aanhangwagen en ging zwerven door Zuid-Frankrijk. Haar eigen schilderijen zette ze bij het vuil. Marianne was ook even de weg kwijt. Ze kwam terug naar Rotterdam, vrienden ontfermden zich over haar, Marcus bleef haar steun en toeverlaat, haar zoon Leendert stierf en zij onderging operatie na operatie. Ze woonde in een voorbeeldig geordend huis en deed braaf boodschappen bij Albert Heijn. Ze bleef ontroerend belangstellend en vertelde laconiek dat ze het niet lang meer zou maken. Op de begrafenis merkte iemand op dat Remco Campert eens had gezegd: ‘De Rotterdamse kunstscene is een goudmijn voor schrijvers, een wonder dat er zo weinig gebruik van is gemaakt.’

Suggesties voor deze rubriek?Mail naar uithetleven@vn.nl