Θεόφραστος Θεόφιλος Θησεύς

Ο νεότερος από τους Θησείς, κατά κόσμον Θεμιστοκλής, που γεννήθηκε κι αυτός στην Κύπρο. Σπούδασε στην Ελβετία και εργάστηκε στον εμπορικό οίκο των Θησέων στη Μασσαλία, που ανήκε στον Νικόλαο Θησέα, και συνεργαζόταν με τον Κυπριανό Θησέα στη Λάρνακα. Έγινε αρχιμανδρίτης της Αρχιεπισκοπής επί Κυπριανού (1810 - 1821) και μυήθηκε στο Ἑλληνόγλωσσον Ξενοδοχεῖον τῶν Παρισίων και στη Φιλική Εταιρεία, όπως και ο Νικόλαος Θησεύς. Στις αρχές της ελληνικής επανάστασης μετέφερε στην Κύπρο επαναστατικά φυλλάδια που τα διένειμε με απροσεξία και οὗλα τόν ἀππωμένον... στραβά... / τζ' ἔδκιαντα ὅπου τύχχαινεν τζ'αί μέραν μεσομέριν, / τζ' ήρτασιν τοῦτα τά κακά τωρά στήν τζ'εφαλήν μας, όπως γράφει απηχώντας την παράδοση ο Βασίλης Μιχαηλίδης στην Ἐνάτη Ἰουλίου τοῦ 1821 ἐν Λευκωσίᾳ Κύπρου. Τα φυλλάδια του τα είχε δώσει ο Δ. Υψηλάντης, που επείσθη από τον ίδιο τον ενθουσιώδη αρχιμανδρίτη. Με δωροδοκίες ο Θεοφύλακτος Θησεύς κατόρθωσε να διαφύγει από τους Τούρκους διώκτες του και να φθάσει στη Σύμη. Έχουμε δει τις ενέργειές του από τον Ιούλιο του 1821 ως το 1824/5. Προσθέτουμε ότι στα 1822 συνέλεξε εράνους για την Κύπρο στη Ρωσία, αλλά επιστρέφοντας στη Μασσαλία δεν έδωσε τίποτε στους εκεί Κυπρίους πρόσφυγες, που τον ενήγαγαν γι’ αυτό τον λόγο και τον ανάγκασαν να φύγει από την πόλη, για να αναμειχθεί στην υπόθεση του κυπριακού δανείου με τον ντε Βιντζ και τον Ιωαννίκιο, ο οποίος παρ' όλα αυτά τον κατηγορεί για σφετερισμό £75, δωρεά του αρχιεπισκόπου της Καντερβουρίας προς τον ίδιο (1824). Αργότερα όμως ο Θεοφύλακτος ή Θεόφιλος Θησεύς πολέμησε στην Ελλάδα, στην Τριπολιτζά, στο Μεσολόγγι κ.α., έχασε τον αριστερό του βραχίονα και προβιβάστηκε σε αξιωματικό δ' τάξεως.

Μετά τον αγώνα ετέθη στην υπηρεσία του πατριαρχείου Ιεροσολύμων και μ' αυτή την ιδιότητα ήλθε στην Κύπρο στα 1832 - 33, οπότε κατηγορήθηκε για συμμετοχή στο κίνημα του Νικολάου Θησέως στη Λάρνακα. Ο πρόξενος της Ρωσίας, όμως, ο Κωνσταντίνος Περιστιάνης, σε γράμμα του της 14 Μαρτίου 1833 τον κηρύσσει αθώο και μάλιστα βεβαιώνει ότι προσπάθησε ν' αποτρέψει τον αδελφό του Νικόλαο· επειδή απέτυχε στις προσπάθειές του κατέφυγε στο γαλλικό προξενείο Λάρνακας και απ' εκεί διέφυγε στο εξωτερικό, εξακολουθώντας να υπηρετεί το πατριαρχείο Ιεροσολύμων σε διάφορες χώρες. Στα 1842 πήγε στην Αθήνα, όπου εξέδωσε βιβλίο με τον τίτλο Οἰκιακή Οἰκονομία στηριγμένο σε γαλλικές πηγές. Κατά το 1845 επέστρεψε στην Κύπρο ως ενοικιαστής του μετοχίου της μονής Σινά στην Πάφο. Τα τελευταία γνωστά ίχνη του είναι τρεις επιστολές του προς τον εξάδελφό του αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κύριλλο, όλες γραμμένες στην Κωνσταντινούπολη στις 3 Νοεμβρίου 1851, στις 17 Νοεμβρίου 1851 και στις 29 Δεκεμβρίου 1851 αντιστοίχως. Με αυτές ζητεί επιστροφή των κτημάτων του στο νησί και διεκδικεί την επισκοπική έδρα Κερύνειας που είχε κενωθεί με τον θάνατο του Χαρίτωνος, αντιπάλου του Κυρίλλου για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο, λίγο προ της 29.12.1851, πιθανώς τέλη του Νοεμβρίου. Ο Κύριλλος, όπως προκύπτει από τις δυο εκ των επιστολών, δεν ευνοούσε την (τελευταία πια) φιλοδοξία του περιπετειώδους εξαδέλφου του, και η άνοδός του στον θρόνο Κερύνειας στις 29 Ιανουαρίου 1852 την τερμάτισε. Χαρακτηριστικά ο Θ. Θησεύς περιμένει μεταστροφή του Κυρίλλου υπέρ της υποψηφιότητάς του μετά από συστατική επιστολή του Σαμή πασά, τότε στην Τραπεζούντα, που μιλούσε για σουλτανική αμνηστία (προς τους Έλληνες επαναστάτες του 1821), καθώς και μετά από σύσταση του σερασκέρη Συρίας Μεμέτ πασά, πατριώτη μας, δηλαδή Τουρκοκυπρίου, και γνωστού ή φίλου του Κυρίλλου. Ο Θεοφύλακτος Θησεύς δεν παραλείπει να στείλει στον εξάδελφό του και ὀλίγον χαβιάρι ...νά τό γευθῆτε μέ εὐχαρίστησιν... (βλ. Α. Τηλλυρίδη - Κ.Π. Κύρρη, Ἐπετηρίς, XI, 1981 -1982, σσ. 455 - 481). Η μετέπειτα ζωή του Θεοφύλακτου ή Θεοφίλου Θησέως αγνοείται.

Great Encyclopaedia Bank of Cyprus Polignosi

Article abstract from Κ. Π. Κύρρη, " Νέαι Ειδήσεις και ανέκδοτα 'Εγγραφα περί Κυπριανού Θησέως, Νικολάου Θησέως και του πατρός αυτών Οικονόμου Παπά Σάββα" Επετηρίς του Κ. Ε. Ε., ΧΙ, Λευκωσία, 1981-1982, σσ. 427-481 :-

'Ελληνες Κύπριοι που κατόρθωσαν να διαφύγουν από το νησί και να σωθούν από τις σφαγές του Ιουλίου 1821, καθώς και άλλοι που ζούσαν εκτός Κύπρου από πριν, είχαν την πρωτοβουλία της ανάληψης διαφόρων προσπαθειών για απελευθέρωση της Κύπρου, ενώ ακόμη η επανάσταση στην Ελλάδα συνεχιζόταν. Δυο ήσαν οι κύριες προσπάθειες που κατεβλήθησαν. Η πρώτη προσπάθεια ξεκίνησε από τη σύναξη μερικών ιεραρχών και προκρίτων στη Ρώμη, όπου και υπέγραψαν προκήρυξη (6 Δεκεμβρίου 1821) της οποίας το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:

"Επειδή η τυραννική διοίκησις τών Τούρκων μετεβλήθη ολοτελώς εις ληστείαν καί ούτε ο ειρηνικός ημών βίος καί πρός τούς σκληρούς αυτούς νόμους ευπείθια, ούτε πολιτική φρόνησις, ούτε αθωότης, ούτε ταπείνωσις, ούτε τά υπέρ τήν ημετέραν δύναμιν έξοδα, ούτε πάν άλλο είδος θυσίας, όπερ διά τών προυχόντων ημών επροσφέραμεν ίσχυσαν νά εμποδίσουν τάς άχρι θανάτου καταδρομάς ημών τών εν Κύπρω Χριστιανών αλλά χωρίς τινός ηθικής, ή λόγου προφάσεως κατέσφαξαν, όσους εξ ημών έλαβον εις τό χέρι χριστιανούς, μηδέν ευλαβούμενοι ουδέ τώ αιδεσήμων ιερέων, ουδέ τών σεβασμίων Αρχιερέων, ουδ’ αυτού τού Μακαριωτάτου ημών Πατρός καί Δεσπότου, αλλ' αυτούς μέν κατέσφαξαν, τούς δέ Ιερούς ημών ναούς και οίκους, άλλους μέν ερήμωσαν άλλους δέ κατέκαυσαν, δίδωντας εις αρπαγήν τά τέκνα ημών καί γυναίκας, βιάζωντας αυτά νά εναγκαλισθώσιν τήν ανόσιον αυτών θρησκείαν, καί άλλα όσα τραγικά καί αποτρόπαια, βαρβαρική δύναμις καταχράται, όπου δέν ευρίσκει ανθίστασιν διά τάς φρικτάς αυτάς αδικίας, καί δι' όσας άλλας πρό αυτών ει καί μετριωτέρας αλλά συνεχείς υπό τών τυράννων αυτών υπεφέραμεν. Νομίζομεν ενώπιον θεού καί ανθρώπων, ότι έχομεν κάθε δίκαιον νά μή γνωρίζωμεν πλέον διά διοίκησιν, τούς αιμοβόρους τούτους ληστάς, αλλά συμφώνως μέ τούς λοιπούς αδερφούς ημών 'Ελληνας θέλομεν προσπαθήσει διά τήν ελευθερίαν τής ειρηνικής ημών, πάλαι μέν μακαρίας, ήδη δέ τρισαθλίας Νήσου Κύπρου. 'Ενεκα τούτου συμψηφίζομεν Επίτροπον τής νήσου μας άπαξ τόν ευγενή Κύριον Νικόλαον Θησέα, υιόν τού αοιδήμου Μεγάλου Οικονόμου τού Μακαριωτάτου, όπως συνεργήσει καί ενεργήσει πληρεξουσίως πάντα όσα κρίνει συμφέροντα, απέλθη αυτός ή πέμψει πρεσβείαν πρός τούς Χριστιανούς Μονάρχας ή εις όντινα τούτων κρίνει συμφερώτερον, έλθει εις συνθήκας περί τής Νήσου, καί υπογράψει ως από μέρους τού κοινού, ετοιμάσει δύναμιν στρατιωτικήν καί κινηθή κατά τών εχθρών, δανεισθή επάνω είς τά κοινά εισωδήματα ή κτήματα τού Κοινού τής πατρίδος, ή καί τών όσα ή πλεονεξία τών Τούρκων εσφετέρησε, ή όσας γαίας ή άλλα κτήματα, έν τή πατρίδι δέν έχουν νόμιμον δεσπότην, ή επάνω είς τό δέκατον κοινώς όλων τών έν Κύπρω κτημάτων ημών, ενί δέ λόγω δίδοται τώ επιτρόπω απολύτως πάσα εξουσία, ίνα πράξη υπέρ τής ελευθερίας, νομίμου διοικήσεως, καί ευταξίας τής Κύπρου, όσα κατά τάς υποσχέσεις καί όρκους, άς λάβομεν παρ’ αυτού. Ο δέ Θεός τής δικαιοσύνης ευλογήσει τούς σκοπούς ημών, καί δώσει ημίν τήν θείαν χάριν αυτού, όπως λάβωσιν αίσιον τέλος. Τώ αώκα' έτει Δεκεμβρίου στ'. "

Μεταξύ εκείνων που προσυπέγραψαν την πιο πάνω προκήρυξη ήσαν ο έξαρχος Ιωαννίκιος (αργότερα αρχιεπίσκοπος Κύπρου), ο αρχιμανδρίτης Θεοφάνης (Θεόφιλος, Θεοφύλακτος) Θησεύς και ο αδερφός του Νικόλαος Θησεύς (γιοι του εκτελεσθέντος Χατζησάββα Θησέως από το Στρόβολο και συγγενείς του αρχιεπισκόπου Κυπριανού), ο Τρεμιθούντος Σπυρίδων. Η προκήρυξη εκείνη είναι δυνατό να θεωρηθεί ως η πρώτη διακήρυξη υπέρ της ενώσεως της Κύπρου με την Ελλάδα. Το έγγραφο της Ρώμης εξουσιοδότησε τον Νικόλαο Θησέα να ενεργεί ως πληρεξούσιος και να προβεί σε όποιες νομίζει καλύτερες ενέργειες για να ετοιμάση δύναμιν στρατιωτικήν καί κινηθή κατά τών εχθρών.. .

Βέβαια η απόφαση αυτή για αγώνα συμφώνως μέ τούς λοιπούς αδελφούς ημών 'Ελληνας (όπως αναφερόταν στην προκήρυξη) είχε ληφθεί πολύ αργά, μακριά από την Κύπρο, και όταν ήδη η Κύπρος είχε υποκύψει αιμόφυρτη εξαιτίας των σφαγών του Ιουλίου και πριν καν σηκώσει κεφάλι. Γνωρίζοντας την πικρή αυτήν αλήθεια ο Νικόλαος Θησεύς μαζί με τον έξαρχο Ιωαννίκιο και τον αρχιμανδρίτη Θεόφιλο πήγαν στο Λονδίνο όπου κατέβαλαν πολλές προσπάθειες για συγκρότηση μισθοφορικού εκστρατευτικού σώματος που θα απεστέλλετο πια απ’ έξω για να συνεγείρει την Κύπρο! Στην αγγλική πρωτεύουσα οι Κύπριοι ήλθαν σε επαφή με τον εκεί ευρισκόμενο στρατηγό ντε Βιντζ. Ο τελευταίος, που καταγόταν από το Μαυροβούνιον, είχε άλλοτε σταδιοδρομήσει ως αξιωματικός του Ναπολέοντος και είχε φήμη γενναίου στρατιωτικού. Ο στρατηγός είχε επιλεγεί και είχε, πιθανώτατα, αποδεχθεί να ηγηθεί του εκστρατευτικού σώματος που θα αποστελλόταν στην Κύπρο αφού θα κατέβαινε πρώτα στην επαναστατημένη ήδη Ελλάδα. 'Οπως προκύπτει μάλιστα από έγγραφο του λογίου Κ. Πολυχρονιάδη που διέμενε στην Πίζα της Ιταλίας, στην όλη προσπάθεια είχε δοθεί δημοσιότητα. Γράφει ο Πολυχρονιάδης:.. . ανεγνώσαμεν εις τάς εφημερίδας, ότι στρατηγός τις Μαυροβουνιώτης, υπηρετήσας ποτέ τόν Ναπολέοντα καί ευρισκόμενος ήδη εις Λονδίνον, προσκαλεί αξιωματικούς καί στρατιώτας, διά νά κατεβή εις τήν Ελλάδα με 2. 000.. .

Η όλη προσπάθεια συγκρότησης, συντήρησης και αποστολής του εκ 2. 000 ανδρών εκστρατευτικού σώματος, απαιτούσε τεράστιες δαπάνες. Κατεβλήθησαν έτσι διάφορες προσπάθειες για σύναψη του τεραστίου για την εποχή δανείου 800. 000 λιρών από την αγγλική χρηματαγορά. Στις προσπάθειες ανεμίχθη και ένας 'Αγγλος, κάποιος Πήκοκ (Peacock) που παρουσιαζόταν ως φιλέλληνας και που πήγε μάλιστα και στην Ελλάδα για να εξασφαλίσει από εκεί εξουσιοδότηση για τη σύναψη του δανείου το οποίο θα δινόταν με βαρύτατες εγγυήσεις. Το όλο θέμα εξακολουθούσε να συζητείται μέχρι και το 1824. Στην εφημερίδα Courier του Λονδίνου δημοσιεύθηκε, τον Ιανουάριο 1824, αγγελία του χρηματιστηριακού πρακτορείου H. Hinducks που ανέφερε ότι εζητείτο (ακόμη) το δάνειο από τήν αυτού εξοχότητα τόν στρατηγό ντε Βίντζ, ιππότη τού τάγματος τού Αγίου Σαντισλάβ.. .

Ωστόσο δάνειο δε βρέθηκε. Φαίνεται ότι οι υποψήφιοι δανειστές ζητούσαν πολύ περισσότερες εγγυήσεις, απ’ όσες μπορούσαν να προσφέρουν οι Κύπριοι, τέτοιες δε εγγυήσεις ζητήθηκαν από την Ελλάδα (αποστολή του 'Αγγλου Πήκοκ). 'Ομως το μικρό Ελληνικό κράτος που μόλις είχε δημιουργηθεί, δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθεί. Η επανάσταση συνεχιζόταν ακόμη, η δε ελληνική κυβέρνηση (η οποία διαπραγματευόταν ήδη υψηλά δάνεια για τις δικές της ανάγκες)αδυνατούσε να δώσει εγγυήσεις. Φαίνεται ακόμη ότι στην όλη υπόθεση εξασφάλισης του κυπριακού δανείου είχαν αναμιχθεί και επιτήδειοι κερδοσκόποι. Το δάνειο, εν πάση περιπτώσει, δεν έγινε και η όλη προσπάθεια ματαιώθηκε. Σημαντικό κέντρο συλλογής εράνων, ίππων, εφοδίων και εθελοντών για αποστολή στην αγωνιζόμενη Ελλάδα ήταν το γραφείο των Θησέων στη Μασσαλία, όπως έδειξαν πρόσφατες αρχειακές έρευνες (βλ. Κ. Π. Κύρρη, " Νέαι Ειδήσεις και ανέκδοτα 'Εγγραφα περί Κυπριανού Θησέως, Νικολάου Θησέως και του πατρός αυτών Οικονόμου Παπά Σάββα" Επετηρίς του Κ. Ε. Ε., ΧΙ, Λευκωσία, 1981-1982, σσ. 427-481).

Αντρου Παυλιδη 'Ιστορια της Κυπρου'¨:

Ο νεώτερος των αδερφών, ο Θεοφύλακτος (κατά κόσμον Θεοφάνης)είχε γίνει αρχιμανδρίτης επί αρχιεπισκοπείας Κυπριανού αφού σπούδασε στην Ελβετία. 'Οταν μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, έδειξε ακράτητο ενθουσιασμό που ήταν επικίνδυνος όταν εκδηλωνόταν απρόσεκτα κατά τις παραμονές της μυστικά ετοιμαζόμενης επανάστασης. Ιδίως όταν έφερε στην Κύπρο φυλλάδια επαναστατικά που του τα είχε εμπιστευθεί ο Υψηλάντης, μαρτυρείται ότι τα διένειμε αστόχαστα εδώ κι εκεί (όπως γράφει και αυτός ο Βασίλης Μιχαηλίδης στο ποίημά του Η 9η Ιουλίου 1821), με αποτέλεσμα να επισημανθεί από τους Τούρκους και να κινδυνεύσει ο ίδιος, αλλά να δώσει και στον Κουτσιούκ Μεχμέτ μια ακόμη αφορμή για τις εκτεταμένες σφαγές του Μαΐου - Ιουλίου 1821. Ο ίδιος ο Θεοφύλακτος κατόρθωσε να διαφύγει στη Σύμη και από εκεί σε άλλα μέρη (μετείχε στη σύναξη της Ρώμης και προσυπόγραψε τη διακήρυξη της 6ης Δεκεμβρίου 1821). Αναμίχθηκε επίσης ενεργά στις προσπάθειες απελευθέρωσης της Κύπρου, προς τούτο δε έδρασε ως απεσταλμένος του αδελφού του Κυπριανού προς τη δημογεροντία της 'Υδρας και τον Υψηλάντη. Επίσης, διεξήγαγε (το 1822) εράνους υπέρ του αγώνα για απελευθέρωση της Κύπρου στη Ρωσία. 'Οταν όμως πήγε στη Μασσαλία, δεν έδωσε τα χρήματα που είχε συγκεντρώσει στους εκεί Κυπρίους που τον ενήγαγαν και τον ανάγκασαν να φύγει από την πόλη. Αναμίχθηκε ύστερα στην υπόθεση εξασφάλισης δανείου για εκστρατεία του στρατηγού ντε Βιντζ προς απελευθέρωση της Κύπρου. Μετά το 1824 πήγε στην Ελλάδα όπου πολέμησε, παίρνοντας μέρος σε σημαντικές μάχες (Τριπόλεως, Μεσολογγίου κ. α)(μάλιστα τραυματίστηκε και έχασε το αριστερό του χέρι ενώ προβιβάστηκε σε αξιωματικό. Μετά το τέλος της επανάστασης ετέθη στην υπηρεσία του πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Το 1833 βρισκόταν στην Κύπρο, όπου φαίνεται ότι είχε ανάμιξη στο τότε επαναστατικό κίνημα υπό τον αδελφό του Νικόλαο. Τα τελευταία ίχνη του είναι μερικές επιστολές που έστειλε το 1851 από την Κωνσταντινούπολη, με τις οποίες προσπαθούσε, αφενός, να ανακτήσει μερικά κτήματά του στο Στρόβολο που προφανώς είχαν κατασχεθεί (και στα οποία επεστρεψε με το γιο του αδελφού του Νικόλαου), κι αφετέρου να του δοθεί η επισκοπική έδρα Κερύνειας που είχε τότε εκκενωθεί (και που δεν του εδόθη).

Οι αδελφοί Νικόλαος, Θεόφιλος (Θεοφύλακτος) και Κυπριανός Θησέως, της οικογένειας του εθνομάρτυρα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, παιδιά του καρατομηθέντος Χατζησάββα Θησέως από το Στρόβολο (πόλη της Λευκωσίας), μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία, έδρασαν κατά την επανάσταση. Ιδιαίτερα οι δύο πρώτοι είχαν συγκροτήσει επαναστατικό σώμα, το οποίο συντηρούσαν από την οικογενειακή περιουσία. Ουδέποτε εζήτησαν αλλ' ούτε τους εδόθη οποιαδήποτε οικονομική χορηγία, ενώ η μεγάλη περιουσία τους εδαπανήθη στον αγώνα και ιδιαίτερα ο Νικόλαος λιμοκτονούσε στο τέλος της ζωής του».

Τη δράση του Νικόλαου Θησέως βεβαιώνουν έγγραφα που φέρουν την υπογραφή, μεταξύ άλλων, του Παναγιώτη Σούτσου (2 Μαΐου 1939), του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη (1η Μαρτίου 1841) κ.ά., ενώ για τον Θεοφύλακτο Θησέως υπάρχουν έγγραφα του Υπουργού Πολέμου Ανδρέα Μεταξά και αρκετών άλλων, μεταξύ των οποίων του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ιωάννη Θεοτόκη, Π. Νοταρά, και Θ. Γρίβα.

Ο ιστορικός αναφέρει ότι «μετά τον αγώνα, ο Κυπριανός έζησε στη Σύρο. Επίσης, ο Νικόλαος διέμενε στη Μασσαλία, όπου ήταν γνωστός μεγαλέμπορος, διαθέτοντας τα χρήματά του για βοήθεια ομογενών και ακολούθως για την Επανάσταση. Η παράλληλη διαφωτιστική του δράση ήταν τόσο αποτελεσματική στο φιλελληνισμό, ώστε να πείσει Γάλλους αξιωματικούς να κατέλθουν στην Ελλάδα και να ενταχθούν σε μαχητικά σώματα. Κατήλθε στην επαναστατημένη Ελλάδα, ορίσθη αρχηγός Κυπρίων αλλά και φιλελλήνων μαχητών και ανδραγάθησε σε μάχες με το Δημήτριο Υψηλάντη, τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον Νικηταρά και άλλους πολεμικούς ηγέτες». (Μάχες εναντίον Μαχμούτ Δράμας)

Για τον Αρχιμανδρίτη Θεόφιλο Θησέως υπάρχει η ακόλουθη αναφορά: «Ο Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Θησέως έδρασε στην Κύπρο, πολέμησε στο Μεσολόγγι, την Τριπολιτσά και αλλού και προήχθη σε Αντιστράτηγο. Έχασε το χέρι του σε μάχη».

Η τύχη των προαναφερομένων επιφανών αγωνιστών δεν ακολούθησε τη λαμπρή πορεία του ηρωισμού τους. Όπως τεκμαίρεται και από σχετική επιστολή, μετά την η θυγατέρα του Μάλη, Ελισάβετ, ζητεί από την Ελληνική Κυβέρνηση οικονομική αρωγή που δικαιούται, λόγω της ανιδιοτελούς προσφοράς του πατέρα της στην Επανάσταση, τόσο σε αγωνιστικότητα και θυσίες όσο και σε περιουσιακά στοιχεία.

Δραματική και η θέση του Νικολάου Θησέως και των ανεψιών του οι οποίες, σε αίτησή τους προς την Επιτροπή του Αγώνος, τονίζουν ότι οι γονείς τους «απέθανον επί ψάθης και υπό πείνης κατατρυχόμενοι», περαιτέρω δε διεκτραγωδούν τη δική τους δεινή θέση: «...ημείς δε, εν ώρα γάμου διατελούσαι, ου μόνον στερούμεθα των προς αποκατάστασιν ημών, αλλά και αυτών των προς το ζην απολύτως αναγκαίων, μηδέποτε μηδεμιάς αξιωθείσαι κυβερνητικής περιθάλψεως...».

Έτσι λοιπόν, οι πλούσιοι Θησέως, έδωσαν τα πάντα στον αγώνα και περιήλθαν σε έσχατη ένδεια, τα δε παιδιά του Κυπριανού υπέφεραν στην ανέχεια.

Η ίδια μοίρα κατατρέχει πολλούς από τους Κυπρίους επαναστάτες, σύμφωνα με τις επιστολές που αποδεικνύουν τα πάθη των οικογενειών τους, παράλληλα με τα εύσημα της ηθικής αμοιβής.

Με βάση τα ιστορικά στοιχεία: «Μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία ήσαν και οι Έξαρχοι Κυτιέων, Μελέτιος και Λεμεσού, Χρύσανθος και οι Λαμπριανός Ρωσσίδης, Μιχαήλ Γλυκύς, Μελέτιος Κυπριανός, Παύλος Λοΐδης και Ιωάννης Κωνσταντίνου.

Έδωσαν περιουσία και ζωή στον αγώνα.

Βρέθηκε και στο Λονδίνο.

Έχασε το χέρι του πολεμώντας στο Μεσολόγγι