"Caliph" Abdülmecid

http://en.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_II

GEDCOM Note

<h1 id="firstHeading" class="firstHeading" lang="tr" style="font-family: 'Times New Roman';">Abdülmecid Efendi</h1> <div id="bodyContent" class="mw-body-content" style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium;"> <div id="siteSub" class="noprint"><br /> <table class="infobox vcard" style="width: 22em;"> <tbody> <tr><th class="fn" style="text-align: center; background-color: #ccbbee; font-size: 20px;" colspan="2">Abdülmecid Efendi</th></tr> <tr> <td style="text-align: center;" colspan="2"><em><a title="Halifeler listesi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Halifeler_listesi">İslâm Halifesi</a></em></td> </tr> <tr> <td class="photo" style="text-align: center;" colspan="2"><a class="image" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Portrait_Caliph_Abdulmecid_II.jpg"><img src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Portrait_..." alt="Portrait Caliph Abdulmecid II.jpg" width="220" height="297" data-file-width="1185" data-file-height="1600" /></a></td> </tr> <tr><th class="background-color: #e4dcf6" style="text-align: center; background-color: #e4dcf6;" colspan="2"><a title="Osmanlı Hanedanı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1">Osmanlı Hanedan Reisi</a></th></tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Hüküm süresi</th> <td>16 Mayıs 1926 - 23 Ağustos 1944</td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Sonra gelen</th> <td><a title="Ahmed Nihad Efendi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ahmed_Nihad_Efendi">Ahmed Nihad Efendi</a></td> </tr> <tr><th class="background-color: #e4dcf6" style="text-align: center; background-color: #e4dcf6;" colspan="2"><a title="Halifeler listesi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Halifeler_listesi#Osmanl%C4%B1_D%C3%B...">İslam Halifesi</a></th></tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Hüküm süresi</th> <td>19 Kasım 1922 - 3 Mart 1924</td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Önce gelen</th> <td><a title="VI. Mehmed" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/VI._Mehmed">VI. Mehmed</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Sonra gelen</th> <td><a title="Hilafetin kaldırılması" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hilafetin_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1">Halifelik kaldırıldı</a></td> </tr> <tr><th class="background-color: #e4dcf6" style="text-align: center; background-color: #e4dcf6;" colspan="2"> </th></tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Çocukları</th> <td><a title="Ömer Faruk Efendi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96mer_Faruk_Efendi">Ömer Faruk Efendi</a><br /><a title="Dürrüşehvar Sultan" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCrr%C3%BC%C5%9Fehvar_Sultan">Dürrüşehvar Sultan</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Hanedan</th> <td><a title="Osmanlı Hanedanı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1">Osmanlı Hanedanı</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Babası</th> <td><a title="Abdülaziz" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClaziz">Abdülaziz</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Annesi</th> <td><a title="Hayranıdil Kadınefendi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hayran%C4%B1dil_Kad%C4%B1nefendi">Hayranıdil Kadınefendi</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Doğum</th> <td>29 Mayıs 1868 <br /><a title="Beşiktaş, İstanbul" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Be%C5%9Fikta%C5%9F,_%C4%B0stanbul">Beşiktaş</a>, <a title="İstanbul" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul">İstanbul</a>, <a title="Osmanlı İmparatorluğu" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu">Osmanlı İmparatorluğu</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Ölüm</th> <td>23 Ağustos 1944 (76 yaşında) <br /><a title="Paris" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris">Paris</a>, <a title="Fransa" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Fransa">Fransa</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Defin</th> <td><a title="Bâki Mezarlığı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/B%C3%A2ki_Mezarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1">Bâki Mezarlığı</a>, <a title="Medine" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Medine">Medine</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Dini</th> <td><a title="İslam" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0slam">İslam</a></td> </tr> <tr><th style="text-align: left;" scope="row">Meslek</th> <td><a class="mw-redirect" title="Ressam" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ressam">Ressam</a></td> </tr> </tbody> </table> </div> <div id="mw-content-text" class="mw-content-ltr" dir="ltr" lang="tr"> <div class="mw-parser-output"> <p><strong>Abdülmecid Efendi</strong> (<a title="Osmanlı Türkçesi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_T%C3%BCrk%C3%A7esi">Osmanlı Türkçesi</a>: عبد المجيد افندی) (d. 29 Mayıs 1868, <a title="Beşiktaş, İstanbul" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Be%C5%9Fikta%C5%9F,_%C4%B0stanbul">Beşiktaş</a>, <a title="İstanbul" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul">İstanbul</a> - ö. 23 Ağustos 1944, <a title="Paris" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris">Paris</a>), son <a title="İslam" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0slam">İslam</a> <a title="Hilâfet" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hil%C3%A2fet">halifesi</a>, ressam, müzisyen. <a title="Osmanlı Hanedanı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1">Osmanlı Hanedanı</a> <a title="Hukuk" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hukuk">hukukuna</a> göre II. Abdülmecid olarak isimlendirilir.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space: nowrap;"><br /></sup></p> <p>Osmanlı Hanedanı’nın tek ressam üyesidir ve döneminin Türk ressamları arasında yer almıştır. Amcasının oğlu <a title="VI. Mehmed" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/VI._Mehmed">Mehmed Vahdettin</a>’in 4 Temmuz 1918’de tahta çıkması üzerine Osmanlı tahtının veliahtı olan Abdülmecid; bu sıfatı 1 Kasım 1922’de <a title="Saltanatın kaldırılması" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Saltanat%C4%B1n_kald%C4%B1r%C4%B1lmas...">saltanat kaldırılıncaya</a> kadar taşıdı. <a title="Türkiye Büyük Millet Meclisi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_B%C3%BCy%C3%BCk_Millet_M...">TBMM</a> tarafından 19 Kasım 1922’de halife seçildi. Osmanlı hilafetine resmen son veren 431 sayılı kanunun kabul edildiği 3 Mart 1924 tarihine kadar “<em>halife</em>” unvanını taşıdı. Tarihe “<em>Son Osmanlı Halifesi</em>” olarak geçmiştir.</p> <h2><span id="Hayat.C4.B1"></span><span id="Hayatı" class="mw-headline">Hayatı</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h2> <p>Sultan <a title="Abdülaziz" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClaziz">Abdülaziz</a>’in ortanca oğlu olarak 29 Mayıs 1868'de <a title="İstanbul" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul">İstanbul</a>’da doğdu. Annesi Hayranıdil Kadınefendi’dir.</p> <p>1876’da babasının tahttan indirilmesinden sonra Sultan <a title="II. Abdülhamid" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Abd%C3%BClhamid">II. Abdülhamid</a>’in gözetiminde <a title="Yıldız Sarayı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z_Saray%C4%B1">Yıldız Sarayı</a>’ndaki Şehzedeğan Mektebi’nde sıkı bir eğitim aldı. Tarihe ve edebiyata meraklı, dil öğrenmeye yatkındı. Arapça, Farsça, Fransızca ve Almanca öğrendi. <a class="mw-redirect" title="Sanayi-i Nefise" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sanayi-i_Nefise">Sanayi-i Nefise</a> hocaları ile ilişki kurdu; <a title="Osman Hamdi Bey" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osman_Hamdi_Bey">Osman Hamdi Bey</a>, <a title="Salvatore Valeri" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Salvatore_Valeri">Salvatore Valeri</a>’den resim dersi aldı. <a title="Fausto Zonaro" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Fausto_Zonaro">Fausto Zonaro</a> ile dostluk kurup resim çalışmalarında onun yolunda ilerledi.<sup id="cite_ref-katki_2-0" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-katki-2"><br /></a></sup></p> <div class="thumb tleft"> <div class="thumbinner" style="width: 222px;"><a class="image" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Caliph_library_Harem_Dolmabahce..."><img class="thumbimage" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Caliph_li..." alt="" width="220" height="165" data-file-width="1248" data-file-height="936" /></a> <div class="thumbcaption"> <div class="magnify"> </div> Dolmabahçe Sarayı’ndaki kütüphanesi</div> </div> </div> <p>Taht sırasında çok gerideydi. <a title="Abdülmecid Efendi Köşkü" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi_K%C3%B6%C5%9Fk...">İcadiye’deki köşkünde</a> sanatla meşgul olarak yaşadı. Dönemin saray geleneklerine uygun olarak alafranga yaşama ilgi duydu. Şahsuvar Başkadınefendi’den oğlu <a title="Ömer Faruk Efendi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96mer_Faruk_Efendi">Ömer Faruk Efendi</a>, Mehista kadınefendi’den kızı <a title="Dürrüşehvar Sultan" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCrr%C3%BC%C5%9Fehvar_Sultan">Dürrüşehvar Sultan</a> dünyaya geldi.</p> <p>Köşkünde ailesiyle birlikte dışa kapalı olarak yaşamayı <a class="mw-redirect" title="II. Meşrutiyet" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Me%C5%9Frutiyet">II. Meşrutiyet</a>’in ilanına kadar sürdürdü. Yeni rejimin ilanından sonra ülkede kurulan pek çok sivil ve sosyal kuruma destek verdi. Ermeni Kadınlar Birliği’nin baş destekçisi, <a title="Türk Kızılayı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_K%C4%B1z%C4%B1lay%C4%B1">Hilâl-i Ahmer Cemiyeti</a>’nin fahri başkanıydı.</p> <p>Resim ve müzik sanatları ile çok yakından ilgiliydi. Türk resim sanatının öncü isimleri arasında yer aldı. 1909’da kurulan <a title="Osmanlı Ressamlar Cemiyeti" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Ressamlar_Cemiyeti">Osmanlı Ressamlar Cemiyeti</a>’nin fahri başkanlığını yaptı. Yurt içinde ve yurt dışındaki çeşitli sergilere tablolarını gönderdiği bilinen Abdülmecid Efendi’nin eserlerinden birisi <a title="Paris" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris">Paris</a>’teki büyük yıllık sergide sergilenmiş; <em>Haremde Beethoven</em>, <em><a title="Haremde Goethe" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Haremde_Goethe">Haremde Goethe</a></em>, <em>Yavuz Sultan Selim</em> adlı tabloları 1917’de <a title="Viyana" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Viyana">Viyana</a>’daki Türk ressamlar sergisinde sergilenmiştir. Özellikle portre alanında başarılı idi. En önemli portrelerinden biri devrinin ünlü şairi <a title="Abdülhak Hamit Tarhan" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClhak_Hamit_Tarhan">Abdülhak Hamit Tarhan</a>’ın portresidir. Kızı Dürrüşehvar Sultan’ın, oğlu Ömer Faruk Efendi’nin portreleri en bilinen eserlerindendir. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’nin gazete çıkarma girişimleri, <a class="mw-redirect" title="Galatasaray sergileri" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Galatasaray_sergileri">Galatasaray sergileri</a>, Şişli Atölyesi’nin kurulması, Viyana sergisi, <a class="mw-redirect" title="Avni Lifij" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Avni_Lifij">Avni Lifij</a>’in Paris’te burslu okutulması onun desteklediği sanatsal olaylardandır.</p> <p>Resim kadar müziğe de büyük ilgi duyan Abdülmecid, ilk müzik derslerini Feleksu Kalfa’dan aldıktan sonra Macar piyanist <a class="new" title="Géza de Hegyei (sayfa mevcut değil)" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%A9za_de_Hegyei&acti...">Géza de Hegyei</a> ve keman virtüözü <a class="new" title="Carl Berger (sayfa mevcut değil)" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_Berger&action=edit&...">Carl Berger</a> ile çalıştı. Ünlü besteci <a title="Franz Liszt" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Franz_Liszt">Franz Liszt</a>’in öğrencisi olan Hegyei’ye kendi yaptığı Liszt tablosunu; Carl Berger’e ise, kendi ürünü bir beste olan <em>Elegie</em>’yi armağan ettiği bilinir. Keman, piyano, viyolonsel ve klavsen çalan Abdülmecid’in üzerinde eski Türkçe harflerle adının yazılı olduğu 1911 yapımı değerli piyanosu Dolmabahçe Sarayı’nda 48 numaralı odada saklanmaktadır. Çok sayıda bestesi olduğu bilinir ancak eserlerinin pek azına ulaşılabilmiştir.<sup id="cite_ref-atak_4-2" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-atak-4"><br /></a></sup></p> <h3><span id="Veliahtl.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span><span id="Veliahtlığı" class="mw-headline">Veliahtlığı</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h3> <div class="thumb tright"> <div class="thumbinner" style="width: 189px;"><a class="image" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:%C3%96mer_Faruk_ve..."><img class="thumbimage" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/e/e7/%C3%96mer_Faruk_ve_A..." alt="" width="187" height="262" data-file-width="187" data-file-height="262" /></a> <div class="thumbcaption"> <div class="magnify"> </div> Abdülmecit ve mahdumu Ömer Faruk Efendi</div> </div> </div> <p><a class="mw-redirect" title="31 Mart Olayı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/31_Mart_Olay%C4%B1">31 Mart Olayı</a>’ndan sonra <a title="II. Abdülhamid" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Abd%C3%BClhamid">II. Abdülhamid</a> tahttan indirilmiş; <a title="V. Mehmed" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/V._Mehmed">veliaht Reşat Efendi</a> tahta çıkarılmış; Şehzade Abdülmecid Efendi’nin ağabeyi <a title="Yusuf İzzeddin Efendi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Yusuf_%C4%B0zzeddin_Efendi">Yusuf İzzeddin Efendi</a> veliaht olmuştu. Yusuf İzzeddin’in 1916’da intihar etmesinden sonra Sultan Abdülmecid’in oğullarından <a title="VI. Mehmed" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/VI._Mehmed">Vahdettin</a> veliaht tayin edildi. 1918’de Mehmed Reşat’ın ölümü ve <a class="mw-redirect" title="VI. Mehmet" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/VI._Mehmet">Vahdettin</a>’in tahta çıkması üzerine Şehzade Abdülmecid Efendi veliaht ilan edilmiştir.</p> <p>Veliaht Abdülmecid Efendi, <a title="I. Dünya Savaşı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/I._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1">I. Dünya Savaşı</a> sonunda İstanbul işgal altında bulunduğu sırada padişaha <a class="mw-redirect" title="Damat Ferit Paşa" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Damat_Ferit_Pa%C5%9Fa">Damat Ferit Paşa</a> hükümetini eleştiren lâyihalar gönderdi. Damat Ferit hükümeti yerine <a class="mw-disambig" title="Ali Rıza Paşa" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ali_R%C4%B1za_Pa%C5%9Fa">Ali Rıza Paşa</a> hükümeti kurulduktan sonra Vahdettin’e karşı muhalif tutumunu değiştirerek oğlu Şehzade Ömer Faruk Efendi’yi amcazadesi Sultan Vahdeddin’in küçük kızı <a title="Sabiha Sultan" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sabiha_Sultan">Sabiha Sultan</a> ile evlendirdi.</p> <p>Ülkeyi işgallerden kurtarmak için Anadolu’da örgütlenen <a title="Kuvâ-yi Milliye" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuv%C3%A2-yi_Milliye">Kuvâ-yi Milliye</a> hareketi, eski yaverlerinden <a title="Yümnü Üresin" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Y%C3%BCmn%C3%BC_%C3%9Cresin">Yumni Bey</a> aracılığıyla onu 1920 temmuzunda Ankara’ya davet ettiklerinde olumlu yanıt vermedi. Ankara ile teması, Sultan Mehmet Vahdettin tarafından haber alınınca Çamlıca’daki veliahtlık dairesinden alınarak Dolmabahçe’deki özel dairesinde 38 gün göz hapsinde tutuldu.<sup id="cite_ref-oral_5-1" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-oral-5"><br /></a></sup></p> <p>Kurtuluş hareketinin önderi <a title="Mustafa Kemal Atatürk" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk">Mustafa Kemal</a>, Şubat 1921’de bir mektup daha yazarak kendisine sultanlık teklif ettiğinde Abdülmecid bir kere daha ‘hayır’ yanıtı verdi. Kendi yerine oğlu Ömer Faruk’u Ankara’ya gönderdi ama Mustafa Kemal Ömer Faruk’u kabul etmeyerek geri gönderdi. Abdülmecid Efendi 1921 sonunda Anadolu’ya geçmek için <a title="Fevzi Çakmak" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Fevzi_%C3%87akmak">Fevzi Paşa</a> aracılığıyla bir girişimde bulundu. Konu mecliste görüşüldü; uygun görülmedi.<sup id="cite_ref-oral_5-2" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-oral-5"><br /></a></sup></p> <p><a title="Türk Kurtuluş Savaşı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1">Kurtuluş Savaşı</a>’nın zaferle sonuçlanmasından sonra toplanacak barış konferansına hem Ankara hem de İstanbul hükümetlerinin davet edilmeleriyle başlayan ihtilaf üzerine TBMM 1 Kasım 1922’de kabul ettiği kanunla <a title="Saltanatın kaldırılması" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Saltanat%C4%B1n_kald%C4%B1r%C4%B1lmas...">saltanatı kaldırdı</a>. Saltanatın kaldırılması ile birlikte Abdülmecid'in veliaht sıfatı kayboldu.</p> <h3><span id="Halifeli.C4.9Fi"></span><span id="Halifeliği" class="mw-headline">Halifeliği</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h3> <p>Saltanatı elinden alınan ve "<em>ihanet-i vataniyye</em>" ile ithamına karar verilen Vahdettin’in, 16-17 Kasım 1922 gecesi bir İngiliz zırhlısı (HMS <em>Malaya</em>) ile Türkiye’yi terk etmesi üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi Hilafet makamının boşaldığına hükmetti. Meclis, 18 Kasım’da yapılan tartışmaların ardından 19 Kasım 1922 günü halifelik için seçim yaptı. Seçime katılan 162 mebustan 148’inin oyu ile Abdülmecit Efendi halife seçildi. Oylamada dokuz milletvekili çekimser kalmış; II. Abdülhamid’in şehzadelerinden Selim ve Abdürrahim efendilere beş oy verilmişti.<sup id="cite_ref-ayse_7-0" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-ayse-7"><br /></a></sup></p> <p>TBMM’nin kararını Abdülmecit Efendi’ye tebliğ etmek üzere <a title="Ahmet Müfit Kurutluoğlu" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ahmet_M%C3%BCfit_Kurutluo%C4%9Flu">Müfid Efendi</a> başkanlığında kura ile seçilmiş 15 kişilik heyet İstanbul’a gönderildi. 24 Kasım 1922 günü <a title="Topkapı Sarayı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Topkap%C4%B1_Saray%C4%B1">Topkapı Sarayı</a>’ndaki <a class="new" title="Hırka-i Şerif Dairesi (sayfa mevcut değil)" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C4%B1rka-i_%C5%9Eerif_...">Hırka-i Şerif Dairesi</a>’nde biat töreni gerçekleşti. İlk defa Arapça yerine Türkçe dua edildi. Cuma namazı için gidilen <a title="Fatih Camii" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Fatih_Camii">Fatih Camii</a>’nde, yeni halife adına Müfid Efendi tarafından ilk defa Türkçe hutbe okundu. "<em>Küçük cihaddan büyüğüne döndük</em>" mealindeki hadis-i şerifi konu alan hutbede, "büyük cihad" cehalete karşı savaş diye yorumlandı. Yeni halife İslam alemine bir beyanname neşrederek kendisini seçen meclise teşekkür etti.<sup id="cite_ref-tdv_8-0" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-tdv-8"><br /></a></sup></p> <p>21-27 Aralık 1922 tarihinde toplanan Hint Hilafet Konferansı Abdülmecid’in halifeliğini tasdik ve kabul etti. 29 Ekim 1923’te <a title="Türkiye'de cumhuriyetin ilanı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_cumhuriyetin_ilan%C...">Cumhuriyet ilan edilince</a> hilafet ve halifenin durumu gündeme geldi. Halifenin ödeneğinin artırılmasını talep etmesi ve yabancı siyasi konukları kabul etmek için izin istemesi Türk hükümeti ile halife arasında gerilim yarattı. 5-20 Şubat 1924 günleri İzmir’de yapılan Harp Oyunları sırasında bir araya gelen devlet büyükleri halifelik meselesini de görüştüler.</p> <p>1 Mart 1924’te başlayan bütçe görüşmelerinin 3 Mart’taki son oturumunda Urfa Milletvekili <a class="mw-redirect" title="Saffet Kemalettin Yetkin" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Saffet_Kemalettin_Yetkin">Şeyh Saffet Efendi</a> ve 53 arkadaşı tarafından verilen bir önerge ile halifeliğin ilgası istendi. Hilafetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmaninin Türkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Çıkarılması Hakkındaki (431 Sayılı) Kanun, oturuma katılan 158 üyenin 157’sinin oyuyla kabul edildi. Aynı kanun ile <a title="Osmanlı Hanedanı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1">hanedan</a> üyelerinin yurt dışına çıkarılması kararı alındı.</p> <h3><span id="S.C3.BCrg.C3.BCn_edilmesi"></span><span id="Sürgün_edilmesi" class="mw-headline">Sürgün Edilmesi</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h3> <p>Karar Abdülmecit Efendi’ye İstanbul Valisi <a title="Ali Haydar Yuluğ" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ali_Haydar_Yulu%C4%9F">Haydar Bey</a> ve Polis Müdürü Saadettin Bey tarafından bildirildi. Abdülmecid ve ailesi halkın galeyana gelmemesi için ertesi sabah, saat 5.00’te gizlice <a title="Dolmabahçe Sarayı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dolmabah%C3%A7e_Saray%C4%B1">Dolmabahçe Sarayı</a>’ndan alınarak otomobil ile <a title="Çatalca" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87atalca">Çatalca</a>’ya götürüldüler. Burada bir süre Rumeli Demiryolları Şirketi’nin amiri tarafından ağırlandıktan sonra Simplon Ekspresi’ne (eski Şark Ekspresi) bindirildiler.<sup id="cite_ref-yucel_6-1" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-yucel-6"><br /></a></sup></p> <p>Abdülmecid Efendi <a title="İsviçre" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0svi%C3%A7re">İsviçre</a>’ye vardığında, o ülkenin kanunlarına göre birden fazla eşlilerin ülkeye girmesine izin verilmediği gerekçesi ile sınırda bir süre alıkonuldu ancak bu gecikmeden sonra ülkeye kabul edildi. Bir süre İsviçre’de <a class="mw-redirect" title="Leman Gölü" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Leman_G%C3%B6l%C3%BC">Leman Gölü</a> kıyısındaki <em>Büyük Alp Oteli</em>’nde kaldıktan sonra Ekim 1924’te Fransa’nın <a title="Nice" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Nice">Nice</a> kentine geçti ve ömrünün geri kalanını orada tamamladı.<sup id="cite_ref-butundunya_10-0" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-butu..."><br /></a></sup></p> <p>Abdülmecid Efendi, sürgünün ilk durağı <a title="Montrö" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Montr%C3%B6">Montrö</a>’de bir bildiri yayımlayarak Türk hükümetini ‘ladini’ (dinsiz, din dışı) olmakla suçlamış ve İslam dünyasını hilafet konusunda karar almaya çağırmıştı. Ancak Ankara’nın İsviçre’ye baskısı üzerine bir daha böyle konuşmalar yapmadı.<sup id="cite_ref-ayse_7-2" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-ayse-7"><br /></a></sup></p> <h3><span id="S.C3.BCrg.C3.BCn_y.C4.B1llar.C4.B1_ve_.C3.B6l.C3.BCm.C3.BC"></span><span id="Sürgün_yılları_ve_ölümü" class="mw-headline">Sürgün Yılları ve Ölümü</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h3> <div class="thumb tright"> <div class="thumbinner" style="width: 222px;"><a class="image" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Caliph_Abdulmecid_II_of_the_Ott..."><img class="thumbimage" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Caliph_Ab..." alt="" width="220" height="269" data-file-width="632" data-file-height="773" /></a> <div class="thumbcaption"> <div class="magnify"> </div> Halife Abdülmecid kızı <a title="Dürrüşehvar Sultan" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCrr%C3%BC%C5%9Fehvar_Sultan">Prenses Dürrüşehvar Sultan</a> ve damadı Prens Nevvab Azam Cah ile birlikte, 1931.</div> </div> </div> <p>Abdülmecid Efendi, Fransa’nın Nice şehrinde sakin bir yaşam sürdü. Kızı Dürrüşehvar Sultan’ı ve yeğeni Nilüfer Hanım Sultan’ı dünyanın sayılı zenginlerinden Haydarabad Nizamı’nın oğullarıyla evlendirdi; bu sayede mali durumu düzeldi. Hilafet konusunda İslam aleminden umduğu ilgiyi bulamadığı için kendisini daha çok ibadete, resim çalışmalarına ve müziğe verdi.<sup id="cite_ref-tdv_8-2" class="reference"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClmecid_Efendi#cite_note-tdv-8"><br /></a></sup></p> <p>Daha sonra Paris’e yerleşen Abdülmecid Efendi, hanedanın geleneksel protokolünü ısrarla uygulamaya devam etmiştir. Cuma namazlarını <a title="Paris Büyük Camii" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris_B%C3%BCy%C3%BCk_Camii">Paris Büyük Camii</a>’nde kılardı. Evlenen sultan ve şehzadelerin <a title="Nikâh" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Nik%C3%A2h">nikâhlarını</a> kıyarak, kendi <a title="Tuğra" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tu%C4%9Fra">tuğrasını</a>taşıyan belgeler dağıttı. Yakışıksız davranışlarda bulunan şehzadeleri hanedandan ihraç ettiğini bildiren belgeler hazırladı. Hanedanın <a title="Irak" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Irak">Irak</a> <a title="Petrol" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Petrol">petrolleri</a> üzerindeki haklarından yararlanabilmek için oluşturulması planlanan aile birliği gereği Vahdeddin ile ortak bir vekalet vermesi istenince, halife ve ailenin resmî reisi olduğunu iddia ederek ortak vekalet vermeyi reddetti. Böylece akim kalan bu girişimin sonucunda hanedan umduğu faydayı sağlayamadı.</p> <p><a title="Mısır" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r">Mısır</a>’ın Kavalalı prensleriyle evlenmek için Fransa’dan ayrılan çok düşkün olduğu torunları ve oğlunun gidişinden sonra eşleriyle beraber yalnız kalarak ıstıraplı günler geçirdi. Kızı <a title="Dürrüşehvar Sultan" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCrr%C3%BC%C5%9Fehvar_Sultan">Dürrüşehvar Sultan</a> tarafından muhafaza edilmiş 12 ciltlik <em>Hatıralar</em> kitabını kaleme aldı.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space: nowrap;"><br /></sup></p> <p>23 Ağustos 1944’te sürgünde bulunduğu <a title="Paris" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris">Paris</a>’te kalp krizinden öldü. Dürrişehvar Sultan’ın Berar Prensesi sıfatıyla Cumhurbaşkanı <a title="İsmet İnönü" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0smet_%C4%B0n%C3%B6n%C3%BC">İsmet İnönü</a> nezdindeki çabalarına rağmen cenazesi <a title="Türkiye" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye">Türkiye</a>’ye kabul edilmedi. Cenazesi Türkiye’ye kabul edilmeyince, <a title="Paris Büyük Camii" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris_B%C3%BCy%C3%BCk_Camii">Paris Büyük Camii</a>’nde 10 yıl kadar bekletildi ve cami mütevelli heyetinin cenazeyi daha fazla tutamayacaklarını bildirmesi üzerine <a title="Medine" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Medine">Medine</a>’ye nakledilerek <a title="Bâki Mezarlığı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/B%C3%A2ki_Mezarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1">Bâki Mezarlığı</a>’na defnedildi.</p> <h2><span id="Tablolar.C4.B1ndan_baz.C4.B1lar.C4.B1"></span><span id="Tablolarından_bazıları" class="mw-headline">Tablolarından Bazıları</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h2> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerybox" style="width: 335px;"> <div style="width: 335px;"> <div class="thumb" style="width: 330px;"> <div style="margin: 15px auto;"><a class="image" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Haremde_Goethe.JPG"><img src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Haremde_G..." alt="" width="295" height="220" data-file-width="797" data-file-height="594" /></a></div> </div> <div class="gallerytext"> <p><em><a title="Haremde Goethe" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Haremde_Goethe">Haremde Goethe</a></em>, 1898/1917, <a title="Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ankara_Devlet_Resim_ve_Heykel_M%C3%BC...">Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi</a></p> </div> </div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 335px;"> <div style="width: 335px;"> <div class="thumb" style="width: 330px;"> <div style="margin: 15px auto;"><a class="image" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Haremde_beethoven.jpg"><img src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Haremde_b..." alt="" width="298" height="220" data-file-width="678" data-file-height="501" /></a></div> </div> <div class="gallerytext"> <p><em><a title="Haremde Beethoven" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Haremde_Beethoven">Haremde Beethoven</a></em>, 1915, <a title="İstanbul Resim ve Heykel Müzesi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_Resim_ve_Heykel_M%C3%BC...">İstanbul Resim ve Heykel Müzesi</a></p> </div> </div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 335px;"> <div style="width: 335px;"> <div class="thumb" style="width: 330px;"> <div style="margin: 15px auto;"><a class="image" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Abdulmecid-camikapisi.JPG"><img src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Abdulmeci..." alt="" width="138" height="220" data-file-width="261" data-file-height="415" /></a></div> </div> <div class="gallerytext"> <p><em>Cami Kapısı</em>, 1920, <a title="Sakıp Sabancı Müzesi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sak%C4%B1p_Sabanc%C4%B1_M%C3%BCzesi">Sakıp Sabancı Müzesi</a></p> </div> </div> </li> </ul> <h2><span id="Ailesi" class="mw-headline">Ailesi</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h2> <h3><span id="E.C5.9Fleri_ve_.C3.A7ocuklar.C4.B1"></span><span id="Eşleri_ve_çocukları" class="mw-headline">Eşleri ve Çocukları</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h3> <div class="thumb tright"> <div class="thumbinner" style="width: 222px;"><a class="image" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Noul_calif_-_Abdul_Medjid,_cu_f..."><img class="thumbimage" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Noul_cali..." alt="" width="220" height="222" data-file-width="561" data-file-height="566" /></a> <div class="thumbcaption"> <div class="magnify"> </div> Kızı <a title="Dürrüşehvar Sultan" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCrr%C3%BC%C5%9Fehvar_Sultan">Dürrüşehvar Sultan</a> ile, 1922</div> </div> </div> <ul> <li><a title="Şehsuvar Kadınefendi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eehsuvar_Kad%C4%B1nefendi">Şehsuvar Kadınefendi</a>'den: Şehzade <a class="mw-redirect" title="Ömer Faruk Osmanoğlu" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96mer_Faruk_Osmano%C4%9Flu">Ömer Faruk Osmanoğlu</a></li> <li>Hayrunnisa Kadınefendi (1876-1936)</li> <li><a title="Mehisti Kadınefendi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Mehisti_Kad%C4%B1nefendi">Mehisti Kadınefendi</a>'den: <a title="Dürrüşehvar Sultan" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCrr%C3%BC%C5%9Fehvar_Sultan">Dürrüşehvar Sultan</a></li> <li>Behrus Kadınefendi (1903-1955)</li> </ul> <h2><span id="Kaynak.C3.A7a"></span><span id="Kaynakça" class="mw-headline">Kaynakça</span><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket"><br /></span></span></h2> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-sinan-1"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://www.sinangenim.com/tr/articles.asp?ID=7&Y=2004&AID=48&do=detail" rel="nofollow">Sinan Eğim, <strong>Abdülmecid Efendi Köşkü</strong>, <em>Popüler Tarih, İstanbul 2005</em></a></span></li> <li id="cite_note-katki-2"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://thearthistoryjournal.blogspot.com.tr/2011/02/son-halife-abdu..." rel="nofollow"><strong>Son Halife Abdülmecid Efendi ve Resim Sanatına Katkısı</strong>, <em>The Art History Journal, 13.02.2011</em></a></span></li> <li id="cite_note-ortayli-3"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://www.milliyet.com.tr/2007/12/03/pazar/paz03.html" rel="nofollow">İlber Ortaylı, <strong>Türk resminin öncü halifesi Abdülmecid</strong>, <em>Milliyet gazetesi, 03.12.2007</em></a></span></li> <li id="cite_note-atak-4"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://sanatatak.com/view/Bestekr-Halife-Abdulmecid/478" rel="nofollow">Nurinnisa Eroğlu, <strong>Bestekar Halife Abdülmecid</strong>, <em>Sanatatak, 15.10.2013</em></a></span></li> <li id="cite_note-oral-5"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-61/veliaht-abdulmecitin-ankaraya-..." rel="nofollow">Mustafa Oral, <strong>Veliaht Abdülmecit’in Ankara’ya Davet Edilmesi Meselesi</strong>, <em>Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 61, Mart 2005</em></a></span></li> <li id="cite_note-yucel-6"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://www.academia.edu/38112051/FRANSIZ_BELGELER%C4%B0NDE_SON_HAL%..." rel="nofollow">İdris Yücel, <strong>Fransız Belgelerinde Son Halife Abdülmecid ve Türkiye'de Hilafetin Kaldırılması</strong>, <em>Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 61, Güz 2017</em></a></span></li> <li id="cite_note-ayse-7"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://arsiv.taraf.com.tr/yazilar/ayse-hur/bir-zamanlar-halifelik-v..." rel="nofollow">Ayşe Hür, <strong>Evvel Zaman İçinde Halifelik Vardı</strong>, <em>Taraf gazetesi, 07.03.2010</em></a></span></li> <li id="cite_note-tdv-8"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c01/c010313.pdf" rel="nofollow">Cevdet Küçük, <strong>Abdülmecid Efendi</strong>, <em>Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi</em></a></span></li> <li id="cite_note-9"><span class="reference-text">Lord Kinross, <em>The Rebirth of a Nation</em>, Kasım 1966, Sayfa 386, Amerikan Neşriyatı Bürosu için özel basım (ISBN bilgisi yoktur).</span></li> <li id="cite_note-butundunya-10"><span class="reference-text"><a class="external text" href="http://www.butundunya.com/pdfs/2011/02/077-084.pdf" rel="nofollow">Cengiz Özakıncı, <strong>Haremde Beethoven, Sarayda Goethe: Son Halife Abdülmecid Efendi</strong>, <em>Bütün Dünya dergisi, Şubat 2011</em></a></span></li> </ol></div> <p> </p> <table class="wikitable succession-box" style="margin: 0.5em auto; font-size: 15.2px; clear: both;"> <tbody> <tr> <td style="border-top: 5px solid #ffd700; text-align: center;" colspan="3"> <div>Abdülmecid Efendi</div> <div><strong><a title="Osmanlı Hanedanı" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanl%C4%B1_Hanedan%C4%B1">Osmanlı Hanedanı</a></strong></div> <span style="white-space: nowrap; font-size: 13.68px; margin: 2em;"><strong>Doğumu:</strong> 29 Mayıs 1868 </span><span style="white-space: nowrap; font-size: 13.68px; margin: 2em;"><strong>Ölümü:</strong> 23 Ağustos 1944</span></td> </tr> <tr><th style="border-top: 5px solid #fabe60;" colspan="3"><a class="mw-redirect" title="Sünni İslam" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCnni_%C4%B0slam">Sünni İslam unvanları</a></th></tr> <tr style="text-align: center;"> <td rowspan="1" align="center" width="30%">Önce gelen<br /><span style="font-weight: bold;"><a title="VI. Mehmed" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/VI._Mehmed">VI. Mehmed</a></span></td> <td rowspan="1" width="40%"><strong><a title="Halifeler listesi" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Halifeler_listesi">İslam Halifesi</a></strong><br />19 Kasım 1922 - 3 Mart 1924</td> <td rowspan="1" align="center" width="30%">Sonra gelen<br /><span style="font-weight: bold;">Yok<br /><small><a title="Hilafetin kaldırılması" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hilafetin_kald%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1">Halifelik makamı kaldırıldı</a></small><br /><small>(<a title="Hüseyin bin Ali (Mekke emiri)" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCseyin_bin_Ali_(Mekke_emiri)">Hüseyin bin Ali</a>halifeliğini ilan etti)<br /><br /></small></span></td> </tr> </tbody> </table> </div> </div> </div>