count Aleksander Яцекович Fredro

Aleksander Fredro hrabia herbu Bończa – polski komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, wolnomularz. Uczestnik wojen napoleońskich, odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari (1812) i Krzyżem Legii Honorowej (1814). Więcej informacji http://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksander_Fredro

Wikipedia PL

Aleksander Fredro hrabia herbu Bończa (ur. 20 czerwca 1793 w Surochowie, zm. 15 lipca 1876 we Lwowie) – polski komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, wolnomularz, tworzył w epoce romantyzmu

Życiorys

Urodził się 20 czerwca 1793 w Surochowie niedaleko Jarosławia w bogatej rodzinie szlacheckiej (niegdyś senatorskiej). Do Beńkowej Wiszni rodzice Aleksandra Fredry sprowadzili się w 1797. Nauki pobierał w domu rodzinnym, nigdy nie uczęszczał do szkół publicznych. 12 stycznia 1806 w pożarze dworu w Beńkowej Wiszni zginęła jego matka Marianna Fredrowa. Ojciec Jacek Fredro przeniósł się wraz z nim do Lwowa. W wieku 16 lat, w 1809 r. zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego, później był w wojsku Napoleona. Trzy lata później wziął udział w wyprawie Napoleona na Moskwę; otrzymał wówczas Złoty Krzyż Virtuti Militari. W latach 1813–1814 przebył całą kampanię napoleońską jako oficer ordynansowy w sztabie cesarza. Po czym, w 1814 r. został odznaczony Krzyżem Legii Honorowej. Po abdykacji Napoleona w 1815 r. wrócił do domu i gospodarował w rodzinnym majątku Bieńkowa Wisznia. Opuszczając Paryż po klęsce Napoleona, Aleksander hr. Fredro napisał: Wyjechaliśmy razem, z odmiennych pobudek: Napoleon na Elbę, ja zasię do Rudek. Wstąpił do lubelskiej loży wolnomularskiej. W 1818, mając 25 lat, napisał pierwszą ważną komedię, „Pan Geldhab”. Sztuka, napisana z dużym humorem i wdziękiem, opowiada o perypetiach młodego szlachcica starającego się o rękę córki tytułowego dorobkiewicza, usiłującego jednocześnie wydać ją za księcia. Sztuka została wystawiona w 1821 r. 8 listopada 1828[1], po jedenastu latach starań, poślubił w kościele w Korczynie właścicielkę zamku w Odrzykoniu, Zofię de domo hrabinę Jabłonowską, primo voto hrabinę Skarbkową. W 1828, po śmierci ojca, przejął i pomnożył odziedziczony majątek. Był już wtedy autorem kilkunastu komedii. Rok później wstąpił do Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1830 r. brał udział w pracach Obywatelskiego Komitetu Pomocy dla Powstania, który został utworzony we Lwowie. W 1832 przechowywał w swoim majątku dwóch powstańców z Wielkopolski, którzy w obawie przed represjami ze strony władz pruskich schronili się w Galicji. W 1839 otrzymał Honorowe Obywatelstwo Miasta Lwowa[2]. W 1839 przerwał działalność literacką pod wpływem ataków krytyki i na kilkanaście lat zaprzestał twórczości, pisząc jedynie w latach 1846-1848 pamiętniki z czasów napoleońskich Trzy po trzy. W rewolucyjnym roku 1848 był członkiem lwowskiej Rady Narodowej. W latach 1850–1855 (z niewielkimi przerwami) przebywał po raz drugi we Francji, gdzie po powstaniu węgierskim znalazł schronienie jego syn, Jan Aleksander Fredro (także komediopisarz, lecz niższego lotu). W 1854 wznowił działalność komediopisarską, ale równocześnie podjął decyzję o niepublikowaniu i niewystawianiu swoich dzieł w przypadku żądania odeń jakichkolwiek zmian w ich treści. Od 1861 był posłem do Sejmu Krajowego, czynił starania o budowę w Galicji pierwszej linii kolejowej, organizował Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i Galicyjską Kasę Oszczędności. 17 kwietnia 1873 mianowany kawalerem Wielkiego Krzyża Orderu Franciszka Józefa. Od 1873 był członkiem Akademii Umiejętności. Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876, został pochowany w rodzinnej krypcie w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach koło Lwowa. W latach 70. XX wieku wrocławski znawca i miłośnik twórczości Fredry, prof. Bogdan Zakrzewski, odwiedzając Rudki miał skraść z grobowca poety jeden z palców jego szkieletu; kości te zamurowano w ścianie kościoła św. Maurycego we Wrocławiu.

Aleksander Fredro był człowiekiem pełnym wewnętrznych sprzeczności: aktywny i zaangażowany w sprawy publiczne, szukał zarazem samotności i przejawiał skłonność do mizantropii. Ostatnie lata życia, naznaczone chorobami, spędził z dala od świata w ścisłym gronie rodzinnym.

Był autorem komedii obyczajowych z życia szlachty, głównie prowincjonalnej. Pisywał również wiersze, poematy, aforyzmy. Debiutował w 1817, jednak pozostał obcy problemom romantyzmu. Naraziło go to na ostre ataki ze strony Seweryna Goszczyńskiego i Leszka Dunina-Borkowskiego, w wyniku których zaprzestał publikowania swoich utworów, pisując do szuflady przez ok. 18 lat. Wychowany w tradycjach oświecenia, był bliski L. Sterne’owi.

W swych komediach Fredro ukazał mistrzostwo w charakterystyce bohaterów, kształtowaniu akcji i giętkości języka. Do utworów wprowadzał akcenty humorystyczne i elementy komiki ludowego teatru, ówcześnie właściwe tylko farsie. Utwory Fredry weszły na stałe do kanonu polskiej literatury i teatru. Jego bajki, jak np. „Małpa w kąpieli”, „Zupa na gwoździu” czy „Paweł i Gaweł”, są lekturami literatury dziecięcej.

Etapy edukacji:

   Nauka w domu (pod okiem guwernera), która polegała na pamięciowym opanowywaniu wiedzy książkowej. Fredro wspomina ją następująco: „w młodych latach nie okazywałem zdolności do nauki”.

   Szkoła życia – nabieranie doświadczenia życiowego. Według Fredry: „odtąd zaczęła się dla mnie szkoła świata, najpraktyczniejsza, najbardziej urozmaicona”.

Rodzina

Jesienią 1828 r. ożenił się z Zofią z Jabłonowskich primo voto Skarbkową. Miał z nią syna Jana Aleksandra i córkę Zofię z Fredrów, zamężną hrabinę Szeptycką, która była matką m.in. biskupa Andrzeja Szeptyckiego i generała Stanisława.

GEDCOM Note

Герб: Фредро (Боньча)
Граф Алекса́ндр Фре́дро (польск. Aleksander Fredro; 20 июня 1793, Сурохув возле Ярослава, Галиция, Австрийская империя — 15 июля 1876, Львов, Австро-Венгрия) — польский комедиограф, поэт и мемуарист.

Биография
Родился в богатой графской (в прошлом — сенаторской) семье Фредро. Образование получил дома, никогда не учился в общественных учебных заведениях.

После гибели матери, Марианны Фредро, во время пожара в семейном имении в Беньковой Вишне (1806 год) вместе с отцом, Яцеком Фредро, и братом Яном переехал во Львов. В 1809 году вступил в армию Варшавского герцогства, впоследствии служил в войсках Наполеона Бонапарта.

В 1812 году получил Золотой Крест «Virtuti Militari» за участие в походе Наполеона на Москву. В 1814 году был отмечен крестом «Почётного Легиона». В 1815 году после отречения Наполеона вернулся на родину, где занялся хозяйством в семейном имении Беньковая Вишня. Оставляя Париж, написал:
Выехали вместе, но по разным мотивам: Наполеон на Эльбу, а я себе в Рудки.

В 1818 году создал свою первую заметную комедию «Господин Гельдхаб» (на сцене с 1821 года). В 1828 году после смерти отца унаследовал родительское имение. В 1829 вступил в Общество друзей науки.

В 1846 году после 18 лет жизни в деревне супруги Фредро поселились во Львове, на «Хорунщизне» (ныне район ул. Чайковского). В 1848 году во время революции 1848 года в Галиции был членом польского Львовского национального совета (Rada Narodowa Lwowska). В 1850—1855 годах (с небольшими перерывами) жил во Франции.

С 1861 года был депутатом Галицкого краевого сейма, хлопотал о строительстве в Галиции первой железной дороги, организовал Земское кредитное общество и Галицкую сберегательную кассу.

Похоронен в семейной крипте костёла в Рудках (ныне Львовская область).

Творчество
Александр Фредро был автором комедий обычаев из жизни шляхты, в основном, провинциальной. Писал стихотворения, поэмы, афоризмы. Принадлежал к эпохе романтизма, но был далёк от этого стиля, за что его критиковали Северин Гощинский и Лешек Дунин-Борковский. Эта критика заставила Фредро на 18 лет отойти от литературного творчества, писал только воспоминания, опубликованные посмертно в 1877 г. Поздние свои комедии, которые писал в 1854-1868 г., тоже не предлагал ни для сцены, ни для печати, они были изданы посмертно.

Опираясь на традиции Просвещения и на живую театральную практику, внёс в жанр комедии новое социально-бытовое содержание, приблизил сценический язык к разговорному. Комедии Фредро сыграли значительную роль в развитии польского реалистического театра и принадлежат к золотому фонду польской литературы. Его басни в Польше издавна вошли в программу детского чтения. Пьесы Фредро ставятся во многих театрах мира.

Пьеса «Дамы и гусары» в 1960 году была с успехом поставлена Александрой Ремизовой в Театре им. Е. Б. Вахтангова (телеверсия 1976 года).

Семья
В 1828 году вступил в брак с графиней Зофьей Скарбек (в девичестве Яблоновской), к которой сватался 11 лет. Его сын Ян Александр Фредро также стал комедиографом, но малоизвестным; после подавления венгерской революции 1848—1849 годов скрывался во Франции. Его дочь, София Людвика Цецилия Констанция (1837—1904), в 1861 году вышла замуж за графа Яна Кантия Ремигиана Шептицкого. От этого брака родился Роман Шептицкий, будущий униатский митрополит Андрей Шептицкий.

https://ru.wikipedia.org/wiki/Фредро,_Александр

Граф Алекса́ндр Фре́дро (польск. Aleksander Fredro; 20 июня 1793, Сурохув возле Ярослава, Галиция, Австрийская империя — 15 июля 1876, Львов, Австро-Венгрия) — польский комедиограф, поэт и мемуарист.