prof.dr.ir. Anne Vondeling

overlijdensadvertentie: Het Parool 23-11-1979

Anne Vondeling (Appelscha, 2 maart 1916 - Mechelen, 22 november 1979) was een Nederlandse politicus van de PvdA en hoogleraar. Hij was onder meer minister van Financiën en vicepremier in het kabinet-Cals en Tweede Kamervoorzitter. Na het behalen van zijn einddiploma hbs-b aan de Rijks Hogere Burgerschool in Assen studeerde de boerenzoon tot 1940 aan de Landbouwhogeschool in Wageningen. Van 1940 tot 1945 was Vondeling als landbouwkundig ingenieur verbonden aan de Provinciale Dienst van Friesland. Van 1945 tot 1948 trad hij op als directeur van een belastingadviesbureau. In 1948 promoveerde Vondeling aan de Landbouwhogeschool op het proefschrift De bedrijfsvergelijking in de landbouw bij prof. dr. ir. G. Minderhoud. Tijdens zijn politieke loopbaan sprak en publiceerde hij veelvuldig over landbouwkwesties en van 1960 tot 1963 was hij naast zijn Kamerlidmaatschap buitengewoon hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen in de kennis van de internationale organisaties, in het bijzonder in verband met de landbouw- en voedselpolitiek. Als jongeman was Vondeling lid van de jongerenorganisatie in de Vrijzinnig Democratische Bond. Na de bevrijding sloot hij zich aan bij de Nederlandse Volksbeweging, waar hij werd benoemd in het hoofdbestuur. In 1946 trad hij toe tot de Partij van de Arbeid, en van 1946 tot 1958 was hij lid van de Tweede Kamer voor die partij. Op 11 januari 1958 nam Vondeling in het derde kabinet-Drees (1956 - 1958) de portefeuille Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening over van Sicco Mansholt, die Europees landbouwcommissaris was geworden. In december van dat jaar viel het kabinet echter over de belastingpolitiek van H.J. Hofstra. Bij de vervroegde verkiezingen van 1959 keerde Vondeling terug naar de Tweede Kamer. Verder was hij van 1959 tot 1962 lid van de Raad van Europa. Bij de verkiezingen van 1963 was hij lijsttrekker van de PvdA en vervolgens oppositieleider tegen het kabinet-Marijnen. In het kabinet-Cals was Vondeling van 14 april 1965 tot 22 november 1966 minister van Financiën en viceminister-president. Van 7 maart 1969 tot 4 februari 1971 was Vondeling partijvoorzitter van de Partij van de Arbeid. In 1971 was schaduw-minister van Onderwijs in het Schaduwkabinet-Den Uyl. Hij werd opgevolgd door André van der Louw. Van 7 december 1972 tot 17 juli 1979 was Vondeling voorzitter van de Tweede Kamer; per 17 juli werd hij lid van het Europees Parlement. Ter herinnering aan hem en zijn verdiensten voor de Nederlandse sociaaldemocratie heeft Den Uyl in 1980 de Anne Vondelingprijs voor de politieke journalistiek ingesteld. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een politieke journalist door de Stichting Anne Vondelingprijs. Deze stichting staat los van de Anne Vondeling Stichting van de Partij van de Arbeid. Anne Vondeling is ook de naamgever van de Anne Vondeling Stichting (AVS). In Leeuwarden herinnert een standbeeld, prominent geplaatst op de zuidelijke toegang van de Kleine Kerkstraat, aan hem. Tevens is in Leeuwarden een nieuw deel van de rondweg (de Oosttangent), die ten tijde van zijn overlijden in ontwikkeling was, naar hem vernoemd. Zijn familienaam 'Vondeling' werd oorspronkelijk gegeven aan zijn overgrootvader Adam Vondeling (1818-1893), die als vondeling in een aardappelveld in het Friese Wijnjeterp (gemeente Opsterland) werd gevonden. Vondeling overleed op 63-jarige leeftijd in België ten gevolge van een auto-ongeluk, veroorzaakt door een spookrijder die frontaal met Vondelings voertuig in botsing kwam. Wikipedia

biografie Huygens KNAW

Parlement & Politiek

Vondeling werkte in de oorlogsjaren mee aan het illegale tijdschrift De KOERIER; berichtenblad van JE MAINTIENDRAI. Naast de op initiatief van de JE MAINTIENDRAI-groep uitgegeven nummers van het opinieblad FRYSLÁN OEREIN (zie nr. 189), verscheen in Friesland na Dolle Dinsdag als JM-nieuwsuitgave (eigenlijk als voortzetting van VOD) DE KOERIER. Eerst in Leeuwarden, daarna achtereenvolgens ook in Heerenveen, Franeker, Warga en Wolvega (zie nrs. 306, 304, 309 en 310).Toen op 17 november 1944 te Leeuwarden in één klap vele illegale werkers gearresteerd werden, bevonden zich hieronder ook leidende figuren uit JE MAINTIENDRAI-kringen, o.a. K. Leyenaar en de koerierster mej. E. Ridderhof. Binnen enkele dagen bouwde J. Spiekhout te Heerenveen echter een geheel nieuw apparaat op en verscheen DE KOERIER opnieuw. Ondertussen was door een andere groep (vermoedelijk een TROUW-groep), teneinde het hiaat te vullen en de vijand op een dwaalspoor te brengen, DE NIEUWE KOERIER uitgegeven (zie nr. 473). Op 8 december 1944 pleegde een KP-ploeg een met succes bekroonde overval op de gevangenis te Leeuwarden. Onder de 51 bevrijden bevonden zich ook de JM-medewerkers. De artikelen werden grotendeels geschreven door ir. A. Vondeling; de vervaardiging geschiedde door de gebroeders A. en P. van der Wal. Verdere medewerkers waren Ruurd Klaas Fokkema en mej. Eva Ridderhof In het voorjaar van 1945 werd nog overgegaan tot de uitgave van een J M editie voor Noord-Nederland (zie nr. 266). Zie ook: JE MAINTIENDRAI (nr. 270). Pagina 132 (nr 307) De Ondergrondse Pers