Anthonie van der Lith, SV/PROG

Gebeurtenisse:

ANTHONY VAN DER LITH:

1691. A.v.d.Lith op het schip Prins Hendrik Casimir.

1694. A.v.d.Lith onder Hidde Sjoerd de Vries op de Noordzee met het schip Amalia. Op 29 Juni 1694 ontmoeting met Frans eskader onder Jan Bart, van der Lith ontplooit weining activiteiten en vlucht naar Texel waar hij 1 Juli aankomt. Voor zijn gedrag wordt hij veroordeelt en uit zijn ambt gezet.

Anthony van der Lith en Anthonette Theodora Schagen krijgen de navolgende kinderen welke gedoopt zijn, 3 Juli 1689 Gerbrandt, 7 Februari 1792 Cornelia en 8 November 1693 Daniel. Volgens Harlinger doopboek.

http://www.angelfire.com/vt/sneuper/varendpersoneel.htm

https://books.google.co.za/books?id=PJls5VvsjSQC&pg=PA398&lpg=PA398...

3 mei 1711, Cornelis van Sandick als gemachtigde van Anthonij van der Lith en joffrouw Anthonette Theodora Schagen echteluiden vermorgens procuratie gepasseert op 11 september 1708 te Kaap de Goede Hoop, .......

https://books.google.co.za/books?id=PJls5VvsjSQC&pg=PA398&lpg=PA398...

https://books.google.co.za/books?id=PJls5VvsjSQC&pg=PA439&lpg=PA439 &dq=adriana+johanna+schagan&source=bl&ots=4ywKI79_04&sig=nPcYPKoDYBcKK79URvvSWyPsKQ0&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjNqInct8TaAhVMe8AKHdavB2wQ6AEIXzAN#v=onepage&q=adriana%20johanna%20schagan&f=false

1. Anthonie van der Lith Heemraad van Stellenbosch waar hy waarskynlik in 1704 burger geword het.

2. In 1704 het hy die plaas ‘Koelenhof’ van ds. Beck gekoop

3. Van Riebeeck Society's book on Francois Valentyn which was first published in 1726, Valentyn makes mention of Van der Lith when writing about fine homesteads "worthy of the attention of a stranger."

4. "That of the Heer van der Lith was called Koelenhof" In the footnotes edited by Serton, Raven-Hart and De Kock it would seem that Van der Lith was at the Cape long before 1727 - "Anthonij van der Lith, Captain of the warship Ernst Casimir. 5.1 De Heer de la Fontaine, Meester Willem ten Damme, Ferdinand Appel, Jacobus van der Heyden, de Heer Capitein van der Lith. en zeer veel anderen, my onbekent, hebben daar, ten tyde dat ik hier laatst was, zeer fraaje hofsteden en buitenplaatzen gehad, die yder van een vreemdeling verdienen gezien te worden. Die van de Heer van der Lith was Koelenhof genaamt, en die van de Heer Muller in Simons-valey, Zorgvliet, overtrof in cierlykheid alle de anderen.

5.2 Anno 1718; Den 23ste Dito [Octob]; Maria, Pieternell, Doghter van P Van Aken en A: M: Bolwerk. Getùijgen P:R: Pasqùes De Chavonnes en Maria, Sara Pasqùes De Chavonnes in der Selven plaats hebben over den Doop gestaan Mijn Heer en Me Jùffroùw Van Der Lith

a. Zorgvliet One of the farms making up the present day Zorgvliet Wine Estate has been named after a dubious mining project Silver Myn, has also been adopted as the entry label (Silver Myn) for Zorgvliet Wines.

b. For the Dutch East India Company, whose interests were mercantile rather than colonial, it was important to exploit whatever resources it had to offer. Simon van der Stel made his famous expedition to Namaqualand in search of copper in 1685. Attempts to find silver met with less success so there was great excitement in 1740 when Frans Diederik Muller claimed to have discovered silver at the Simonsberg. By 1743 Muller had persuaded the authorities to grant him mining rights. With the backing of a reputable businessman, Olaf de Wet a company the Octroojeerde Society der Mynwerken aan de Simonsberg was formed. Muller was appointed Bergmeester (master miner) and work began in 1743 with Company soldiers, sailors and some slaves. Long tunnels were built into theside of the mountain at two levels and shafts of 50-100 feet deep were sunk to connect them. For five years Muller continued to demand more labor and funds in order to extract the rich deposits that lay ahead – with promise of silver, later copper and even gold! Eventually the Directors became suspicious and sent a sample of ore to Amsterdam for analyses. Muller was exposed as an imposter and banished to Batavia. Mining seized but the mine remains intact-internet.

6. In Wijk bij Duurstede was ondere andere die Schagan-familie tot die sosiale bolaag van die bevolking.

7. Zondag Februarie den 14e. 1706

Zondag den 14e. S'morgens goed weer. Deese morgen quam Johannes Vlok hier, van meening zijnde om te kerk te gaan. Ik ben ten dien ijnde met hem na Stellenbosch gereeden. Na dat we een poosje aan 't huijs van Hans de Smit waren geweest, zijn we te kerk gegaan. De paap ter kanssel geklommen zijnde nam zijn Text uijt Mattheus Evangeli Cap. 22: V:8.276. Hij talmde zoo wat heen op den ouden trant. Mr. van der Lith quam in de kerk met Theunis Liefrinck,277. schipper Salm, en eenen Schagen 278. die fiscaal van de retourvloot is, als mede de twee dogters van van der Lith. De oudste dogter quam met een tamelijke groote hond onder de arm te kerk,279. slegte zaken. Ik ben desen voormiddag voor de eerste maal met de klinkbuijdel omgeweest.280. Na 't ijndigen der Leerreeden, ben ik met Mr. Vlok

a. Aksentuering:

I. 278. [Schagen was ongetwyfeld 'n broer of ander bloedverwant van mevrou van der Lith, geb. Antonette Schagen. Van der Lith was self vroeër kaptein van die oorlogskip Ernst Casimir. Die naam van sy oudste dogter word in de V.-Pama gegee as Abigael Louisa (later getroud met die skatryke Jacob Leever). Van 'n tweede dogter word geen melding gemaak nie. Wie was hierdie Geertruyt Elisabeth van der Lith wat saam met mev. Van der Lith in 1704 lidmaat van die gemeente te Stellenbosch geword het? Was sy miskien 'n suster van Anthonie van der Lith? (A.M.H.)]

1. Geertruida van Lith de Jeude is in alle waarskynlikheid haar moeder, wat saam met haar broer kom kuier het. Geertruida van der Lith se man is die bekende Dr. Gerbrand Schagen, Juris, Dokter, Syndicus, Secretaris en Burgemeester van Wijk bij Duurstede

2. Met die besoek van haar broer en moeder uit Europa is dit duidelik; dat vete tussen skoonseun en skoonpa bygelê is II. ['n Mens hoef maar net 'n Europese portretgalery uit die 17de en 18de eeu deur te loop om te ontdek hoe algemeen die mode van skoothondjies onder die welgesteldes van daardie dae was. Dit was 'n teken van stand. (A.M.H.)]

8. Skoonpa en Skoonseun Vete:-

i. Gebrandt Schagen was “van mening, dat zijn dochter door was geschaakt door plaasgenoot Anthony van der Lith. Hy voelde zich door deze ”mishandeling” in zijn eer aangetas en daagde Van der Lith voor het Wijkse gerecht.

ii. Gerbrandt Schagen verloor sy saak en wend hom tot die hof van Utrecht.

iii. Die saak sloer volgens Gebrandt Schagen te lank; dus laat hy deur die schepenen van Wijk sy dogter en al haar nakomelinge onterf.

iv. Die kerkraad van die gemeente Wijk versoek Gebrandt om toestemming te gee, dat sy dogter met Van der Lith kan trou. Hierop weier hy beslis.

v. Na enkelinge bemiddelinge word in 1683 ‘n akkoord deur die Wijkse Notaris Ossenberchop gestel. Die tyd en plek van die huwelik is onbekend.

vi. Na die oorlye van Anthonetta Theodora het die vete weer opgevlam.

vii. Anthony van der Lith weier om ‘n boedelbeskrywing aan sy skoonpa te gee.

viii. Het Wijkse gerecht verplicht hem en “deselve met ede te stercken” en met sy dochter tot scheiding van de nalatenshap te kommen.

ix. Intussen vestig Anthony van der Lith en Antoinette Theodora Schagen hulle te Koelenbosch distrik Stellenbosch, Suid-Afrikra.

x. Door de familie tuis is Anthoinetta Theodora weer in genade aangenomen gelet op die verklaring van Gerbrandt Schagen, dat “uijt sonderlinge geode consideratie” zijn akte van “exheredatie(onterving) had herroepen. Geneem uit het Kromme –Rijngebied(Voorheen Tussen Rijn en Lek). Tijdschrift van de Historische Kring “Tussen Rijn en Lek”

9. Antoinetta Theodora Schagen geniet hoë agting. Dit reflekteer in skrywes soos:- Silvia is door wijlen juffrw Anthonetta Theodora Schagen weduw Anthonij van der Lith bij haar sub dato 18 Julij 1741 gepasseert codicil expres gewilt ende begeert: dat die slavinne Silvia van Madagascar als oud en afgeleeft niet sal moogen werden verkogt

10. Daniel van der Lit, Juffr. van der Lit de oude, de vrouw van Daniel van der Lit, en een kint. – Gekoop 1730 deur Antoinetta van der Lith teen ƒ100.

11. Anthonie het op die plaas Koelenhof geboer vanaf die jaar 1704, en sy seun het dit in 1734 uit die boedel oorgeneem; na sy dood

12. Juffrou van der Lith de oude (die wed. Anthonie v. d. Lith) is oorlede in 1744 (KB), en Johanna de J. in 1752

13. The city of Wijk bij Duurstede-The city is located on the Rhine. At Wijk bij Duurstede, the Kromme Rijn (Crooked Rhine) branches off, and the main branch is called Lek River downstream from Wijk bij Duurstede.

14. Duurstede is the name of the nearby castle/ruin

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

https://www.dbnl.org/tekst/tas_003dagb02_01/tas_003dagb02_01_0005.php

[Anthonie van der Lith, voormalige kaptein ter see, het waarskynlik in 1704 burger van Stellenbosch geword. In daardie jaar het hy die plaas ‘Koelenhof’ van ds. Beck gekoop en in dieselfde jaar word ook sy vrou en dogter as nuwe lidmate van die gemeente vermeld: ‘Antonette Theodora Schagen en Geertruyt Elisabeth van der Lith, met attestasie van Leyderdorp’ (bl. 26). Die egpaar met hul twee kinders het op ‘Koelenhof’ bly woon. In die Resolusie van 14 Augustus 1706 word Van der Lith saam met Dirk Mol, Johannes Bokkelberg en Jan Botma aangewys as heemraad van Stellenbosch en terselfdertyd aangestel as ritmeester van die burgerkavallerie. Anthonie is in 1734 oorlede, en sy seun Daniel het die plaas oorgeneem en daar bly woon. (A.M.H.)]

===========================================================================================================================================

Grafte in die Moederkerk:-

Opgawe van Persone wat in die Kerk begrawe is, sover bekend 1730-1810.

Die Doderegister van Stellenbosch begin eers in Januarie 1765. Van sterfgevalle vóór daardie datum het ons slegs gefragmenteer inligting soos uit die Kasboek van Stellenbosch. 'n Ander belangrike bron is die lys wat prof A. M. Hugo, medeskrywer van die boek "Die Kerk van Stellenbosch"*, in 1960 in die konsistorie van die Moederkerk gevind het. Dit is 'n onsistematiese lys van 98 name in verskillende handskrifte, elkeen voorafgegaan deur ’n nommer, sonder enige sisteem agtermekaar neergeskrywe. Die lys is klaarblykbaar baie onvolledig maar baie waardevol, veral waar geen ander inligting beskikbaar is nie. Die laaste nege name is in die handskrif van ds. Appeldoorn wat oorlede is in September 1772; dus weet ons presies hoe oud die lys is. Met die uitsondering van die predikantsgrafte weet ons ongelukkig nie waar in die kerkgebou hierdie persone begrawe lê nie.

Prof Hugo se medeskrywer, mnr Johannes van der Bijl het uit gepubliseerde en ongepubliseerde bronne kort aantekeninge opgestel om die genoemde persone nader te identifiseer. Die afkortings DR en KB hieronder verwys onderskeidelik na die Doderegister (vanaf 1765) en die Kasboek (vanaf 1725) van Stellenbosch.

*"Die Kerk van Stellenbosch", A M Hugo & J van der Bijl, Tafelberg, Kaapstad, 1963

Daniel van der Lit, Juffr. van der Lit de oude, de vrouw van Daniel van der Lit, en een kint. – Gekoop 1730 deur Antoinetta van der Lith teen ƒ100.

Anthonie van der Lith, die stamvader, was getroud met Antoinetta Schragen, en hul seun Daniel is in 1736 getroud met Johanna de Jong. Anthonie het op die plaas Koelenhof geboer vanaf die jaar 1704, en sy seun het dit in 1734 uit die boedel oorgeneem; na sy dood, in 1754, het Martin Melck dit gekoop. Juffrou van der Lith de oude (die wed. Anthonie v. d. Lith) is oorlede in 1744 (KB), en Johanna de J. in 1752 - Ingestuur Ds.MG Müller