mr. Cornelis Musch, heer van Waelsdorp

• /nl.wikipedia... ;

Aanvulling trouwen. Trouwboek Dordrecht: 25 Mei 1636. Heer Cornelis Musch, ridder, heer van Walsdorp, griffier van H. Ho. Mog. Staten Generael der Vereenigde Nederlanden, met joffrouw Elisabeth Catz beyde wonende Haeg. [Navorscher 1887, 37, p. 559, Buat (vgl. Alg. Regr. l-X). Trouwboek Dordrecht]

Cornelis Musch (Rotterdam, ca. 1593 – Den Haag, 15 december 1650) was griffier van de Staten-Generaal en staat bekend om zijn corruptie.

Jeugd en opleiding

Cornelis Musch was een zoon van Maritgen Matelieff Cornelisdr. en Jan Jacobsz. Musch, een rijke haringreder die betrokken was bij de oprichting van de VOC. Cornelis bezocht de Latijnse school en schreef zich in 1613 in aan de universiteit van Leiden, waar hij rechten studeerde. In het voorjaar en de zomer van 1617 maakte hij een 'groote tour' door Frankrijk. Tijdens deze reis promoveerde hij in Orléans in de rechten.

Loopbaan

Na zijn reis naar Frankrijk deed hij juridische ervaring op als advocaat voor het Hof van Holland. Vervolgens werd hij secretaris van Rotterdam. Deze benoeming had hij te danken aan stadhouder Maurits. Dit zorgde ervoor dat Musch zich zijn hele leven identificeerde met de belangen van de stadhouder. Hij stelde diens belangen gelijk met de belangen van de generaliteit. Op 1628 werd Musch benoemd tot griffier van de Staten-Generaal. De taak van de griffier was het voorbereiden van en notuleren bij vergaderingen van de Staten-Generaal. In 1643 volgde nog een benoeming tot hoogheemraad van Delfland en in 1645 een benoeming tot groot-baljuw van de Landen van de Vrije in Vlaanderen. Verder was hij in 1636 door de Franse koning in de ridderstand verheven.

Huwelijk

Cornelis Musch trouwde in juni 1636 met Elisabeth Cats, enkele dagen nadat haar vader, de dichter Jacob Cats, raadpensionaris van Holland was geworden. Dit huwelijk was opmerkelijk, omdat Jacob Cats’ gedichten vol wijze levenslessen zaten. In zijn gedichten waarschuwde Cats voor al te grote leeftijdsverschillen tussen huwelijkspartners. Elisabeth Cats was echter 17 jaar oud toen zij met de 44-jarige Musch trouwde. Zij woonden in Den Haag op de hoek van de Kneuterdijk en de Hartogstraat. Samen kregen zij tenminste 2 dochters: Maria Elisabeth Musch (1637-1698) en Anna Catharina Musch (1641-1667).

Corruptie

Al tijdens zijn leven was Musch’ geldzucht legendarisch. Dit, terwijl het hem nooit aan financiële middelen had ontbroken. Hij werd zelfs vergeleken met Catilina, een corrupte Romeinse patriciër. Als hoogste ambtenaar van de Staten-Generaal was Musch in staat raadsstukken te kopiëren, resoluties eigenhandig aan te passen en raadslieden te bespelen. Daarnaast regelde hij belastingvrijstellingen en schreef hij aanbevelingsbrieven. Ook leverde hij geheime documenten aan Franse, Spaanse, Duitse, Engelse en Scandinavische gezanten en agenten. Verder bemiddelde hij bij het vergeven van belangrijke ambtelijke posten. Bekend is daarbij het verhaal van Maria Donder. Zij bracht een bezoek aan Musch’ huis in een poging een ambt voor haar man te verkrijgen. Musch vroeg haar goed in zijn kamer rond te kijken en na te denken over wat er in de kamer ontbrak. Enkele dagen later kwam Maria terug en bracht zij de ontbrekende spullen mee, waaronder zijden tafelkleden en kussens. Haar man kreeg het ambt echter niet.

Overlijden

Cornelis Musch had jarenlang ongestoord zijn corrupte praktijken kunnen voortzetten. Toch waren er tijdens zijn leven al verdenkingen jegens hem. Na het overlijden van stadhouder Willem II kwam er een onderzoek naar de praktijken van Musch en andere ambtenaren. Musch overleed echter kort voor het begin van het onderzoek onder mysterieuze omstandigheden. Volgens sommigen had hij uit angst voor het onderzoek zelfmoord gepleegd. De waarde van zijn bezit werd na zijn dood geschat op twee miljoen gulden.