Jan Vlietman

Jan Vlietman, verzetsheld WO II, Drager van het Verzetskruis laatste adres Jisperveldstraat 243-245,1024AM Amsterdam

'Wees kritisch, blijf waakzaam'

Het verhaal van tijdgetuige Jan Vlietman "De geschiedenis verliest zijn waarde als je er niets van leren wil". Je moet kinderen uitleggen hoe het gekomen is, anders is er morgen weer oorlog. Daarom ga ik zo graag naar scholen om met jonge mensen te praten. Omdat ik al jong geïnteresseerd was in de wereld om mij heen, begreep ik al gauw wat er in de vooroorlogse jaren aan de hand was. Rijk en arm was een gegeven waarmee je opgroeide. Met de communistische beweging (CPN) kwam ik in aanraking door mijn vrouw Corrie Moerland. Zij woonde in de Spaarndammerbuurt. Haar vader was baggermolenbaas en behoorde in het geheim tot de communistische cellen. Waarom in het geheim? Je mocht geen communist zijn, want dan werd je ontslagen."Zonder de vrouwen was er geen staking en geen verzetgeweest." Na in de crisisjaren te zijn ontslagen bij Draka Kabel ben ik via een knechtbaantje in een wijnkelder van Albert Heijn in Zaandam terechtgekomen. Deze baan zou een rol spelen in mijn latere verzetswerk. Bij het uitbreken van de oorlog werden er vanuit de CPN verzetsgroepen geformeerd. "Ik heb de oorlog overleefd, veel van mijn vrienden niet."Een heel netwerk voor de verspreiding van illegale kranten werd opgebouwd. In oktober 1940 had je al de eerste illegale Waarheid. Die kranten waren belangrijk voor het moreel van de hele bevolking. Bij de verspreiding van de krant in Zaandam en omstreken kon ik een belangrijke rol vervullen. Ook bij de organisatie van de Februaristaking kwam dit zeer van pas. De broer van Piet Nak (één van de organisatoren van de staking) werkte bij de koffiebranderij van Albert Heijn. Het manifest (folder) "Staakt, Staakt, Staakt " was via deze connectie gauw in mijn bezit en ik zorgde dat de boel ook in Zaandam plat ging. Die sfeer van solidariteit is niet te beschrijven. Het gaf ons moed, verzet was mogelijk. De Duitsers waren niet onoverwinnelijk. Het was ook een signaal naar de Joodse Amsterdammers. Zij stonden er niet alleen voor. Ik heb veel respect voor de rol van de vrouwen. Zonder de vrouwen was er geen staking en geen verzet geweest. "Leer van de geschiedenis; haat en geweld lossen niets op."Oorlog betekende dagelijks op je tellen passen, niet te veel vertellen en vooral trouw zijn aan je kameraden. Na de oorlog had je geen tijd om bij te komen. Nederland moest herbouwd worden maar wel met sterke vakbonden voor de belangen van de arbeiders. De Eenheid Vak Centrale (EVC) was zo'n bond, waarvoor ik bijzonder veel werk heb verricht. Wat de oorlog en die naoorlogse jaren mij vooral hebben geleerd is: "Geloof niet alles wat je leest en hoort; blijf kritisch denken". Als de mensen dat gedaan hadden, had Hitler's minister van propaganda Göbbels nooit een kans gehad. Met mijn vrienden uit het verzet (kontaktgroep van der Heul) blijven wij waakzaam en kritisch juist ook over wat er nu gebeurt.