Historical records matching Jeanne Merkus
view all
Immediate Family
-
partner -
father -
-
brother -
-
brother
-
brother
-
sister
-
father's partner
-
half sister
-
mother's ex-husband
About Jeanne Merkus
MERKUS, Jeanne, mystica, sociaal hervormster en filantrope (Batavia (Java, Nederlands-Indië) 11-10-1839 - Utrecht 1-2-1897). Dochter van Pieter Merkus, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië, en Wilhelmina Niclasina Cranssen.
Jeanne ('Jenny') Merkus was nog geen vijf jaar oud toen haar vader, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië, in 1844 overleed. Nog datzelfde jaar vertrok diens weduwe naar Nederland, samen met haar vier zoons en vier dochters, van wie Jeanne een van de jongsten was. Toen in 1848 ook moeder Merkus overleed, ontfermde haar zwager Charles Guillaume Merkus, predikant van de Waalse kerk in Amsterdam, zich over zijn acht neefjes en nichtjes. Als emeritus vestigde hij zich in 1850 met zijn gezin en de minderjarige weesjes in Arnhem.
Dominee Merkus zou op Jeanne een sterk religieus stempel drukken en haar sociale bewogenheid bijbrengen. Op de kostschool verbaasde Merkus haar vriendinnen door zich Jeanne d'Arc ten voorbeeld te stellen. Ook zij wilde ongehuwd blijven om zich te wijden aan een grootse zaak. Om de Bijbel te kunnen doorgronden maakte het meisje zich het Hebreeuws eigen.
Toen zij in 1862 23 jaar oud werd, kreeg Merkus haar deel van de omvangrijke erfenis van haar moeder. Gedurende twee jaar woonde zij samen met de acht jaar oudere componiste, feministe en romanschrijfster Catharina van Rees in Renkum en Oosterbeek. In 1864 betrok het stel een landgoed bij Zutphen. Zij baarden er veel opzien door uitdagend dikke sigaren te roken en wijdbeens paard te rijden. In 1867 deden zij het buiten van de hand en vestigde Merkus zich in Arnhem. Aan de rand van deze stad huurde zij een villa. Hoewel Van Rees - zeker in het begin - daar vaak vertoefde, waren verwanten en vrienden bezorgd over de teruggetrokken wonende en in religieus opzicht steeds dweepzuchtiger Merkus.
Geleidelijk werd ook de band met Van Rees losser. Toen deze in 1869 naar Duitsland vertrok, ging Merkus - het rijkeluisleventje beu - zich geheel wijden aan liefdadigheid in Frankrijk en Italië, waar zij ook voorheen - met of zonder Van Rees - langdurig had vertoefd. Merkus, voor wie de kerk als instituut allang had afgedaan, ontwikkelde zich tot een van dadendrang blakende volgelinge van de Heer. Meer en meer kwam zij ook onder invloed te staan van het vooral op de Apocalyps van Johannes gegronde millenarisme, de leer van de wederkomst van Christus en het begin van zijn Duizendjarig Rijk.
In Parijs - Isaäc da Costa's 'Babylon aan de Seine' - en in Zuid-Frankrijk deed Merkus aan evangelisatie. Vooral armen en zieken bracht zij de Blijde Boodschap, en overal waar zij kwam lenigde zij materiële noden. Tot de eerste levensbehoeften rekende zij ook sigaren: in haar ogen een versterkend middel. Dit masculiene rookgerei - toen en later haar lust en haar leven - deelde zij gul uit.
Gedurende de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871 vervulde Merkus een belangrijke rol in de hulpverlening door het Rode Kruis. Met de belegering van Parijs door Pruisische troepen braken zware tijden aan voor de inwoners, en zij deed alles om de zieken en gewonden te helpen. Tijdens de Commune - de opstand, van begin maart tot eind mei 1871, van de Parijse revolutionairen tegen de centrale regering in Versailles, die niet wilde doorvechten tegen de Duitsers - zou Merkus, naar verluidt, hebben gestreden aan de zijde van de linkse opstandelingen. Een andere bron beweert echter dat zij aan de vooravond van de Commune de Franse hoofdstad uitgeput en ziek had verlaten om op doktersadvies in het zuiden te herstellen. lees meer....
view all
Jeanne Merkus's Timeline
| 1839 |
October 11, 1839
|
Batavia, v/m Ned.Oost-Indië, Indonesia
|
|
| 1897 |
February 1, 1897
Age 57
|
Utrecht, UT, Netherlands
|