Martin Johann Gotthelf Zumpft

https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QS7-99GQ-NCH9?i=51&cat...
https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QSQ-G9GQ-XVMW?i=932&ca...

Superint. kun. Martynas Gothelfas Cumftas save kildino iš saksų kolonistų, kurie XVIII a. pradžioje Lenkijos karaliaus ir Lietuvos DK Augusto II buvo pakviesti per Šiaurės karą sugriautiems Biržams atstatyti ir apgyvendinti.
Martynas Gothelfas Cumftas gimė 1831 m. Šimonių kaime Pasvalio apskrityje, 1850 m. mokėsi Slucko gimnazijoje, o 1853 - 1857 metais Dorpato (Tartu) universitete, Teologijos fakultete. 1857 m. buvo pašventintas diakonu ir paskirtas į Nem.Radviliškio parapiją. 1858 liepos 11d. - pašventintas kunigu, o 1886 m. liepos 6d. Martynas Cumftas gen.superintendento kun.Konstantino Mačiulskio buvo pašventintas Vilniaus distrikto vicesuperintendentu. 1893 m. gen.superintendentas Andriejus Kadaras pašventino Vilniaus distrikto superintendentu.

Kun.M.G.Cumftas buvo vedęs Emilija Mandzelovska, namuose buvo kalbama vokiškai ir lenkiškai. Ji save laikė Lietuvos lenke, „gente lituanus, natione polonus". Mondregovskiai buvo šlėktos iš Gardino pavieto, reformatų kunigai kelios kartos, susigiminiavę su kitomis kunigų šeimomis ir save pristatydavo Dievo Žodžio skelbėjais Lietuvoje nuo Kalvino laikų, nuo kunigaikščių Radvilų Juodojo ir Rudojo laikų. Šeimoje vyravo vokiškos ir lenkiškos tradicijos. Jų vaikai, o jų buvo net aštuoni, nuo kūdikystės mokėjo abi kalbas ir lietuvių, kuria kalbėjo patarnautojai virtuvėje ir kieme.
M.G.Cumftui kunigaujant Nem.Radviliškyje buvo pastatyta mūrinė, pseudogotikos stiliaus bažnyčia ir didelė mūrinė klebonija. Pastačius talpią kleboniją, Cumftai joje įsteigė reformatų mergaitėms auklėti pensionatą. Pasiturinčių šeimų dukros, daugiausia smulkių dvarininkų kilmės, iš Vilniaus krašto ir Latvijos buvo mokomos šeimininkauti, mandagaus elgesio, tinkamai kalbėti ir susirašinėti, muzikos, šiek tiek šokių. Taip pat buvo mokoma bendro lavinimo dalykų, maždaug keturių gimnazijos klasių programa. Norinčias paruošdavo egzaminams į penktąją gimnazijos klasę. Mokė pats kun.Cumftas, jo žmona ir vyresniosios dukterys. Pensionate vienu metu mokėsi 15 mergaičių. Tai buvo parama gausios kunigo šeimos biudžetui, galėjo mokslan leisti savo vaikus. Dukros, baigusios Mintaujos mergaičių gimnaziją ir išlaikiusios valstybės komisijos egzaminus namų mokytojos vardui gauti, grįžo mokytojauti tėvų pensionate. Viena kun.Cumfto dukra Stefanija buvo ištekėjus už kun. Jono Šepečio, anksti mirė. Kita - Elena buvo ištekėjus už veterinaro Petro Nastopkos, išaugino penkis vaikus, kurių vienas - Liubomiras buvo matematikos mokytojas Biržų gimnazijoje, dukra - rašytoja Halina Korsakienė, dailėtyrininkės Ingridos Korsakaitės mama, Jurgos Ivanauskaitės močiutė... Sūnus Jonas, gimęs 1864 m., baigė Tartu universitete medicinos mokslus, apsigynė disertaciją ir gavo daktaro laipsnį, gyveno Šiauliuose, vertėsi akių gydytojo praktika. Kun. Cumfto pasekėju buvo sūnus Adomas, perėmęs Nem. Radviliškio parapiją po tėvo mirties 1895 metais.

Czy Marcin mógł przewidzieć to, że znajdzie się w tej książce? Czy mógł przewidzieć to , że znajdzie się w książce pisanej 120 lat po swojej śmierci? Książce elektronicznej, która jest ,a jakby jej nie było. Nie ma okładek twardych , farbą drukarską nie pachnie , na półce położyć jej nie można , ale przecież jest , żyje jakoś i trwa. Trwa bo ktoś ją teraz czyta , gdzieś , nie wiadomo gdzie. Może daleko na północy w Estonii powiedzmy czy Finlandii ,a może czyta ktoś kto mieszka obok, niedaleko na sąsiedniej ulicy. A Marcin, czy mógł przewidzieć że od niego zacznę? I to najważniejsze pytanie ,czy chciałby się w tej książce znaleźć? Nie było możliwości by go o to zapytać. Ale myślę że by wybaczył . Niedługo okaże się dlaczego tak myślę. Przecież wnukowi się nie odmawia a jak to jest jeszcze pra wnuk, a właściwie pra pra, to już odmowa niemożliwą jest. Jest za to pełna akceptacja . Dlatego ja już teraz tutaj , oświadczam memu prapra wnukowi, możesz o mnie pisać . Pisz co chcesz , byle dobrze. Masz pełną zgodę . I jeszcze odnośnie początku . Wiadomo , najtrudniej zacząć , potem już jakoś idzie. Bohater, czy główna postać książki po pewnym czasie sam zaczyna sterować autorem i rola autora sprowadza się tylko do trzymania długopisu. Piórem się już nie pisze, a szkoda. Jakież to było ekscytujące, maczanie w atramencie obsadki z nasadzoną stalówką.Właściwie należało by napisać ..w inkauście bo książka ta ,którą czytasz będzie w pewnym sensie o historii ,więc słowo inkaust byłoby odpowiednie. A i często pojawiał się kleks. A pisanie gęsim piórem to prawie ekstaza. Jakże fascynujący jest widok średniowiecznych zakonników , którzy stojąc , pochyleni nad pulpitami pracowicie przepisują Pismo. Ale coż ..Gutenberg wszystko zepsuł. Ważne też jest by zacząć zdaniem,które do historii wejdzie , obiegowym się stanie,takim jak na ten przykład "Litwo, Ojczyzno moja" albo "Ogary poszły w las" czy"Wszystkie szczęśliwe rodziny są do siebie podobne, każda nieszczęśliwa rodzina jest nieszczęśliwa na swój sposób.” że już o tym co działo się na "Weselu" nie wspomnę: Cóż tam, panie, w polityce? Chińcyki trzymają się mocno!? A że Juliusz Słowacki wielkim poetą był to nie można i tego zdania nie przytoczyć : " Żyłem z wami cierpiałem i płakałem z wami, Nigdy mi kto szlachetny nie był obojętny, Dziś was rzucam i dalej idę w cień z duchami.."

No ale cóż , te zdania już zajęte, to chociaż tytuł książki będzie dobry i do myślenia dający, bo ostateczna kraina to mit, to cel niedosiężny, to idea. "..i dalej idę w cień z duchami". Te słowa Juliusza będą tutaj bardzo ważne. Ta droga z duchami.

 Bo oni tacy żywi mimo wszystko, te duchy.  Ciąglę trwa z nimi dialog. Przynajmniej ja chcę z nimi rozmawiać, bo póki ten dialog trwa , puty nasze  życie ma sens. A ten kleks zwany żydem, nie wiadomo zresztą dlaczego ,to też taka przygoda i niewiadoma , spadnie ta kropla atramentu czy nie spadnie?. Istna loteria. Ale teraz w tym momencie autor nawet długopisem nie pisze. Stuka w klawiaturę komputera, laptopa nawet. Tak że na kleksa nie ma szans.Chociaż..można zrobić sztucznego kleksa, żeby nastrój dawnych lat odtworzyć, w tym elektronicznym papirusie, który mam tę nadzieję za lat tysiąc odkopie jakiś  archeolog i ogłosi i może nagrodę za to  otrzyma ,działkę na Księżycu, powiedzmy, obok  działki  Twardowskiego.Bo wiadomo że za tysiąc lat,  takie będą nagrody. Ale wracając do Marcina. Otóż Marcin był  pastorem . Miał mnóstwo dzieci, wybudował kościół , jeździł do Wilna i żył na samej granicy Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Życie na granicy samo w sobie jest ekscytujące, a jeszcze dworek Marcina, mówimy dworek , bo jak inaczej powiedzieć o miejscu na kresach, tylko dworek. I jeszcze musi ten dworek być bastionem polskości. Wieczorami musi tam się przy świecach odbywać czytanie poezji i słuchanie Szopena ,którego grać musi córka właściciela dworku ,ubrana na czarno.A serwowane potrawy to już poezja sama w sobie. Te bigosy, te wędzone szynki, te wina ,które leżakują w dworkowych piwnicach, ten chleb o smaku chleba. To wszystko tutaj będzie , bo być musi. Fotografia Marcina się zachowała ,  nawet wpis w księdze parafialnej się zachował , gdzie napisano że Marcin tego a tego dnia na  świat przyszedł , i wpis , który zawiadamia że Marcin odszedł , umarł.  Ale  na Listopadowe Powstanie już się Marcin nie załapał. , bo urodził sie miesiąc po zakończeniu powstania, w listopadzie roku Pańskiego 1831. Poważna surowa twarz i bokobrody jak nie przymierzając u rosyjskich dygnitarzy , których Gogol opisywał, no ale cóż taka moda , taki czas sprzyjający bokobrodom. Na Listopadowe Powstanie Marcin się nie załapał, ale na Styczniowe  owszem. Nie , żeby zaraz  chwycił za broń i próbował przegonić Moskali, do tego stopnia jeszcze się nie spolonizował, do tego stopnia bunt nim nie owładnął. Gościł tylko  powstańca w swym dworku, ba, całą noc z nim przegadał. Jak prawdziwy Polak ,który "długie nocne rodaków rozmowy" odbywa. Tym powstańcem był Zygmunt Sierakowski, dowódca Powstania na Litwie. O tej nocnej rozmowie z Zygmuntem Sierakowskim coś będzie trzeba powiedzieć  i powiemy ,zwłaszcza że zachowała się relacja z tej rozmowy. I jeszcze kuferek człowieka pewnego, co do powstania poszedł , i nie wrócił ,a kuferek na przechowanie zostawił. Czekał ten kuferek na właściciela lata całe na strychu Marcinowego dworku . Z nabożną czcią obchodzono się z tym kuferkiem ,jak z relikwią. A właściciel kuferka? Nie wrócił nigdy. I nawet nie wiadomo kto to był, więc obowiązkiem naszym dowiedzieć się czegoś o nim, znaleźć go. Wszak w czasach żyjemy gdzie wszystko możliwe. Dowiedzieć się czy zginął w bitwie a jak zginął gdzie grób jego, czy może wywieziony na Sybir .