Martinus Cornelis Slotemaker de Bruine

277. Dr. Martinus Cornelis Slotemaker de Bruïne (geboren 17.6.1897 te Beilen, zoon van prof.dr. Jan Rudolph Slotemaker de Bruïne en Cornelia de Jong-overleden 14.5.1986 te Wassenaar; begraven 16.5.1986 Hervormde Begraafplaats bij Dorpskerk Wassenaar); zijn broer ds. Nicolaas Ahasuerus Cornelis Slotemaker de Bruïne (1895- 1969) was hervormd predikant en zendingsconsul in NOI; hij was gehuwd met Louise Rutgers (1892-1984), dochter van prof.dr. Frederik Lodewijk Rutgers en Cornélie Cathérine Hermance Guye en zuster van o.a. prof.mr. Victor Henri Rutgers (1877-1945) en dr. Abraham Arnold Lodewijk Rutgers (1884-1966), die beide een belangrijke rol speelden in het kerkelijk verzet; zijn andere broer mr. Gerardus Hendricus Slotemaker de Bruïne (1899-1976) was een prominent verzetsman (‘Zwitserse weg’) en lid van het College van Vertrouwensmannen tijdens de oorlog; M.C. Slotemaker de Bruïne was hervormd predikant te Terkaple (21.5.1922-4.7.1926) en te Hoogkerk (1926-1929); secretaris Bijbelstudie NCSV (1929-1935); predikant Protestantse Kerk van NOI te Batavia (1936) en rector van de Theologische Hogeschool te Buitenzorg (1936-1938); als directeur van de Hilfsstelle für Juden und Nichtarier, Berlijn (1938-1939) verzorgde hij de opvang van Duits-Joodse vluchtelingen in Nederland; vanaf 27.7.1943 was hij voorganger in de godsdienstoefeningen in kamp ‘De Schaffelaar’ te Barneveld; als psycholoog (stafmedewerker) was hij verbonden aan de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek Utrecht (1942-1963); daarna was hij werkzaam als zelfstandig psycholoog; hij was gehuwd 1) op 30.1.1922 te Utrecht met Adriana Maria Theodora van Leeuwen (geboren 1898 te Avereest, dochter van Jacobus Adrianus Cornelis van Leeuwen en Wilhelmina Johanna Josina Maria Bronsveld-overleden 1990; gescheiden 27.5. 1952) en 2) op 11.6.1952 te Kortenhoef met Anna Marie Christiane Karla Hilde Schneider (geboren 25.1.1899 te Hannover-overleden 1992), gescheiden van Ferdinand Max Fischinger; genaturaliseerd 8.10.1935, pensionhoudster te Utrecht. Na de Reichskristallnacht van 8 op 9 november 1938 werd S. de B. namens de gezamenlijke Nederlandse vluchtelingencomités uitgezonden naar Berlijn om een uitreis naar of via Nederland te bewerkstelligen voor ‘niet-Arische‘ Duitse vluchtelingen. Hij gaf daartoe leiding aan een min of meer particulier bureau, dat hij de naam Hilfsstelle für Juden und Nichtarier gaf en dat onderdak vond in het Nederlands gezantschap. Voor zover het christen-joden betrof, sloot dit werk aan bij zijn eerdere activiteiten, want reeds in 1933 had S. de B. deel uitgemaakt van een commissie van ‘Kerkopbouw’ die moest nagaan in hoeverre hulp kon worden geboden aan de Duitse kerken. In de zomer van 1942 was S. de B. als lid van de Interkerkelijke Overleg Commissie ter behartiging van joodse aangelegenheden betrokken bij het kerkelijk protest tegen de Jodendeportaties. In 1943 was hij één van degenen die vorm gaven Pagina 161 van 217 aan kerkelijke inspanningen ten bate van de christen-joden. Aanvankelijk zou voor hen te Vught een apart kamp worden ingericht. Toen de Duitse autoriteiten tenslotte toch voor Westerbork kozen, weigerde de Sicherheitspolizei de afspraak na te komen dat S. de B.de geestelijke verzorging daar op zich zou mogen nemen. In september 1944 werden de (geprivilegieerde) christen-joden onder protest van de kerken alsnog op transport naar Theresienstadt gedeporteerd. Lit.: Leo Aukes, e.a., De rode draad – 75 jaar NCSV, 20; Biografisch Lexicon VI, 295vv.; G.C. Hovingh, Einer christlichen Konfession angehörig, 11, 54, 115, 126; Eberhard Röhm/ Jörg Thierfelder, JudenChristen-Deutsche, Bd. 3/I, 272; Bd. 3/II, 172, 259, 263, 359; Ger van Roon, 15, 18, 133, 143, 146, 175, 178, 180, 184, 241, 245, 260, 360, 366;H.C. Touw, I, 401, 413v., 423, 429 II, 147, 153. http://www.hdc.vu.nl/nl/Images/Predikanten_die_joden_hielpen_IV_tcm...