Omer burggraaf Vanaudenhove

Vanaudenhove werd geboren in een liberaal gezin, als tweede zoon van drie kinderen. Zijn oudere broer, Marcel Vanaudenhove, was directeur van het Gemeentekrediet van België. Zijn jongere broer, Albert Vanaudenhove, bouwde samen met Omer het familiebedrijf uit tot één van de grootste schoenenbedrijven van België. Omer's ouders hadden een klein- en groothandel in schoenen in Diest. Nadat Omer in 1932 afstudeerde, wilde hij aanvankelijk voor ingenieur gaan studeren, maar zijn vader wilde dat hij de zaak overnam. Uiteindelijk deed hij dat, op voorwaarde dat zijn vader op vervroegd pensioen ging. Hij leidde vanaf toen het bedrijf en zorgde ervoor dat het uitgroeide tot een bloeiende groothandel. In 1939 werd Vanaudenhove gemobiliseerd voor de Tweede Wereldoorlog, waardoor zijn broer Albert in de tussentijd de zaak leidde. Tijdens de oorlog werd hij twee jaar gevangengenomen in het concentratiekamp van Sachsenhausen bij Oranienburg. Samen met enkele andere Diestenaren keerde hij naar de oorlog verzwakt terug naar Diest. In 1949 trouwde hij met de Engelse Elizabeth Eatough in Londen, die hij had ontmoet op een zakenreis met haar vader, die ook schoenenfabrikant was. Samen kregen ze vier kinderen.

Politieke loopbaan

1947-1955: burgemeester Diest

1954-1958: gecoöpteerd senator

1955-1961: minister van Openbare Werken en Wederopbouw

1958-1961: provinciaal senator

1961-1968: voorzitter van PVV/PLP

1961-1974: rechtstreeks verkozen senator voor het arrondissement Leuven

1971-1974: lid van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap

1976-1978: burgemeester Diest

Omer Vanaudenhove

Omer Vanaudenhove, Diest, 3.12.1913 - Leuven, 26.11.1994

Industrieel; burgemeester van Diest (1947-1955) en van Groot-Diest (1976-1978), senator (1954-1974), minister (1955-1961), minister van Staat; voorzitter van de Liberale Partij (mei-oktober 1961) en voorzitter-stichter van de PVV/PLP (1961-1969).

Omer Vanaudenhove wordt op 3 december 1913 geboren in Diest. Na zijn middelbare studies neemt hij de groothandel in schoenen van zijn vader over. Het wordt het begin van een succesvolle carrière als zakenman, waarin hij samen met zijn broer Albert het familiebedrijfje uitbouwt tot een bedrijf van Europees formaat.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog engageert Vanaudenhove zich in het verzet, maar wordt in januari 1944 door de Duitsers gearresteerd. In mei 1945 wordt hij door de Russen bevrijd uit het concentratiekamp van Rathenau.

Na de oorlog begint een succesvolle politieke carrière. Omer Vanaudenhove wordt al snel burgemeester van Diest (1947-1955), senator (vanaf 1954) en minister van Openbare Werken (1955-1961). Als minister van Openbare Werken realiseert hij onder andere de aanleg van de Brusselse kleine ring. Ook ligt hij aan de basis van de uitbouw van ons autosnelwegennet.

In mei 1961 volgt hij Roger Motz op als voorzitter van de Liberale Partij en start met een grote vernieuwingsoperatie: de Liberale Partij wordt omgevormd tot de Partij voor Vrijheid en Vooruitgang/Parti pour la Liberté et le Progrès (PVV/PLP). De vernieuwingsoperatie zorgt bij de verkiezingen van mei 1965 voor een stijging van het aantal liberale Kamerzetels van 20 naar 48.

In 1969 neemt hij ontslag als partijvoorzitter, maar hij blijft actief in de politiek, zowel op nationaal als op lokaal vlak. Zo richt hij in 1975 het Studiecentrum voor Politieke Hervormingen op en is er voorzitter tot 1980.
Tijdens de periode 1976-1978 is hij nogmaals burgemeester van (het gefusioneerde) Diest, waarna hij zich om gezondheidsredenen terugtrekt uit de actieve politiek.

Omer Vanaudenhove is gehuwd met de Britse Elisabeth (Betty) Eatough. Zij is van 1982 tot 2006 gemeenteraadslid in Diest. Ook Pascale, hun jongste dochter is politiek actief. Zij zetelt sinds 2006 in de gemeenteraad van Diest en is er sinds 2019 schepen.

In 1966 benoemt de koning Vanaudenhove tot minister van Staat en in 1989 wordt hij met de titel van burggraaf in de adelstand verheven. Hij overlijdt op 26 november 1994 te Leuven.

Bron: "Liberas", "Boegbeelden", "Omer Vanaudenhoven", ( https://www.liberasstories.eu/nl/boegbeelden/omer_vanaudenhove/350 ), 10/09/2023.

In memoriam

Omer Vanaudenhove (1913-1994)

Le 26 novembre 1994 mourut à l'âge de 80 ans le vicomte Omer Vanaudenhove, un des hommes d'État les plus prestigieux de l'après-guerre en Belgique. Sénateur et ministre, il fut surtout le grand réformateur du parti libéral.

Né à Diest le 3 décembre 1913 dans une famille de commerçants aisés, il entre tout de suite, après le service militaire, dans la vie professionnelle. En mai 1940 il participe comme officier à la campagne des dix-huit jours, est fait prisonnier et devient, sitôt libéré, membre actif de la Résistance. Arrêté par la Gestapo, il est transféré dans un camp de concentration, d'abord en Hollande puis en Allemagne, d'où il ne sortira que le jour de la défaite du ‘Reich’.

De retour à Diest, il fait un double choix. Il prend la direction de l'entreprise familiale, dont il fera une des plus importantes affaires européennes dans le secteur de la chaussure, et il se lance dans la politique. Nommé bourgmestre de sa ville natale en 1946, il s'engage au parti libéral, devient en 1954 membre du Sénat et entre en janvier 1955 dans le gouvernement d'Achille van Acker. Il gère le département des Travaux publics jusqu'en juin 1958 et de nouveau de novembre 1958 jusqu'en mars 1961.

Les élections de mars 1961 refoulent les libéraux dans l'opposition. Vanaudenhove est élu le 6 mai 1961 président d'un parti dont il connaît la sclérose. Il accepte le défi et décide d'ouvrir la vieille formation anticléricale aux croyants. La signature du Pacte scolaire en 1958 avait mis fin à une lutte stérile et Vanaudenhove sent que le moment est venu de ‘déconfessionnaliser’ les structures politiques. Le ‘Rassembleur’ obtient une refonte complète des statuts du parti et même un nouveau label: Le PL (Parti Libéral) devient le Parti de la liberté et du progrès. La transmutation est un grand succès. Lors des élections de mai 1965 le PLP gagne 28 sièges à la Chambre, passant de 20 à 48.

Flamand, mâtiné d'esprit anglo-saxon (il a épousé une Anglaise), orangiste de coeur, beneluxien, Vanaudenhove est farouchement unitariste et voit dans le fédéralisme un danger pour la Belgique. Il s'oppose à la scission du parti en deux ‘ailes’. Mais l'affaire de Louvain et les élections de 1968 qui n'apportent pas le succès escompté à sa campagne ‘tricolore’, démontrent qu'il marche à contre-courant. Le PLP piétine.

Quand le président du parti socialiste, Léo Collard, lance le 1er mai 1969 son appel au rassemblement des progressistes, Vanaudenhove qui a quitté la présidence du parti, essaie de regrouper les forces bourgeoises belgicistes. Il annonce le 10 mai 1970 une concentration: ‘Démocratie vivante’. Mais le fédéralisme est bel et bien en marche. Vanaudenhove n'insiste plus. En 1975 il patronne encore de sa retraite un Centre d'études pour les réformes politiques, groupant des personnalités unitaristes. Le roi Baudouin le fait ministre d'État en 1966 et l'accueille dans la noblesse.

Les 20 dernières années de sa vie, Vanaudenhove s'occupe de ses affaires, reçoit des amis, donne des conseils et s'attriste du sort de la patrie. Il garde l'estime de tous. Homme de tolérance et de pudeur, taiseux, incorruptible, bon père de famille, il entre de son vivant dans ce panthéon des hommes d'État qui devraient servir de modèle au monde politique.

Manu Ruys

Source: "digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren", "Septentrion. Jaargang 24(1995)", pag.86-87, ( https://www.dbnl.org/tekst/_sep001199501_01/_sep001199501_01_0029.php ), 10/09/2023.