Onno Hiddes van Ewsum

Onno van Ewsum

Ga naar: navigatie, zoeken

Onno van Ewsum (? - 1489) was een hoofdeling in Groningen en borgheer van de borg Ewsum nabij Middelstum.

Leven en werk[bewerken]

Op dit epitaaf voor de priester Egbert Onsta zou Onno van Ewsum wellicht achter de geknielde priester staan.[1] Van Ewsum was een zoon van Hidde Tamminga en van Menneke van Ewsum (ook Ewsema). Hij was een invloedrijke jonker en borgheer uit de Groninger Ommelanden. Hij had een groot aantal bezittingen en rechten in en buiten Groningen. In Drenthe bezat hij onder meer het huis Mensinge te Roden. Hij maakte in 1450 in gezelschap van de oud-burgemeester van Groningen Albert Jarges een bedevaartsreis naar het Heilige Land. Beiden werden tot ridder geslagen. Als dank zou hij opdracht hebben gegeven om de Sint-Hippolytuskerk in Middelstum te verbouwen, waardoor deze kerk zijn gotische vorm kreeg.[2] Van Ewsum stelde als collator van deze kerk de pastoor aan. Als tweede pastoor benoemde hij Egbert Onsta. Op een epitaaf voor Onsta zou wellicht Van Ewsum als stichter van de kerk staan afgebeeld.[1] Van Ewsum stichtte ook één of meer gasthuizen, waaronder een gasthuis in Middelstum.

Gevelsteen in de torenmuur In 1472 versterkte Van Ewsum zijn borg bij Middelstum met een gevechtstoren, tegen de zin van de stad Groningen, die zich bedreigd voelde door Van Ewsum, die bondgenoot was van de Bourgondiërs. Een gevelsteen in de toren vermeldt "An 1472 Heeft Jr. Onno van Ewsum dit gebout tegens de wille van Groningen vid. Schotanim".[3]
Van Ewsum was een geletterd man. Hij had onder meer kennis opgedaan aan het hof van de Franse koning Karel VII en aan de universiteit van Keulen. Hij behoorde tot de humanistische kring van de Abdij van Aduard. In 1479 zou hij een verzameling rechtsteksten, de Codex Hummercensis, hebben laten aanleggen.[4]

Van Ewsum was getrouwd met Gela Manninga. Hij overleed in 1489.[5] Uit hun huwelijk werden acht of negen kinderen, drie of vier zonen en vijf dochters, geboren. Bij zijn overlijden bezat hij 1899 hectare aan landerijen en nog eens 647,5 hectare grond in gemeenschappelijk bezit met de familie Tamminga. Ook was hij eigenaar van huizen in de stad Groningen en beschikte hij over redger-, zijl- en collatierechten in de Ommelanden.[6]

Bronnen Duijvendak, M.G.J. [et al.] Geschiedenis van Groningen, deel I, Waanders, Zwolle, 2008 Het verhaal van Groningen: De borg Ewsum in Middelstum RNA project - cultureel erfgoed in Groningen: Ewsum (Middelstum) Karstkarel, Peter Alle Middeleeuwse kerken, van Harlingen tot Wilhelmshaven, tweede druk, Noordboek, Groningen, 2008 Plas, Harm en Wim Plas, Religieus erfoed in Groningen, oude kerken in de Ommelanden, Profiel Uitgeverij, Bedum, 2008 Kroesen, J. en R. Steensma (redactie) De Groninger Cultuurschat - kerken van 1000 tot 1800, Koninklijke Van Gorcum/Philip Elchers, Assen/Groningen, 2008

Noten

1.↑ Omhoog naar: a b Niet duidelijk is wie de twee figuren achter de knielende Egbert van Onsta werkelijk zijn. Genoemd worden Onno van Ewsum en Hippolytus (Plas 2008:197 en Karstkarel 2008:448) of Sint-Egbertus en Hippolytus, de laatste zou dan de figuur met het wapenschild zijn (Kroesen/Steensma 2008:66 en Duijvendak 2008: 324). De afgebeelde hoofden zijn niet origineel, bij de beeldenstorm werden ze vernield. In 1876 werden er nieuwe hoofden geplaatst en in 1987 werden de kleuren aangebracht (bron Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur, Universiteit Utrecht - Memoria in beeld Maria met Kind met het gebedsportret van Egbert Onsta). 2.Omhoog ↑ Bronnen zijn niet geheel zeker of Van Ewsum werkelijk als dank voor zijn behouden terugkomst van deze reis de kerk heeft laten vergroten. Immers zijn reis naar Palestina vond plaats in 1450, de bouw van de kerk vond al in de jaren hiervoor plaats. 3.Omhoog ↑ Groninger Archieven: Gevelsteen in de muur van de schiettoren van borg Ewsum 4.Omhoog ↑ Duijvendak 2008:243 en 336 5.Omhoog ↑ Duijvendak 2008:349 6.Omhoog ↑ Duijvendak 2008:275

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ewsum_(borg)#Onno_van_Ewsum

Generatie : 19.