Rudolph Pabus Cleveringa

• Wiewaswie.nl
• KNAW
• Historieknet - Protestrede van Cleveringa
• Johannes Antonius James Barge
• Oranjehotel Scheveningen

Cleveringa's biografie

Rudolph Pabus Cleveringa (1894-1980) werd geboren in Appingedam. Toen hij vier was verhuisde het gezin Cleveringa naar Heerenveen. Cleveringa doorliep de HBS in Leeuwarden, deed staatsexamen, en ging studeren aan de Universiteit Leiden. Hij deed zijn doctoraalexamen in juni 1917 en promoveerde cum laude in 1919. Na een korte periode als rechter te Alkmaar, werd hij in 1927 benoemd als hoogleraar aan de Leidse universiteit.

Protestrede

Op 26 november 1940 hield hij zijn beroemd geworden protestrede. Als decaan van de rechtenfaculteit sprak hij zijn afschuw uit over de maatregel van de bezetter om joodse hoogleraren, onder wie zijn collega E.M. Meijers, die op dat moment college had zullen geven, van de universiteit te verwijderen.

Sluiting universiteit

Cleveringa werd opgepakt door de Sicherheitspolizei en tot in de zomer van 1941 opgesloten in de gevangenis van Scheveningen (ook wel het Oranjehotel genoemd). De Leidse studenten besloten naar aanleiding van zijn protest te staken, hoewel Cleveringa daar zeker niet toe had opgeroepen, waarop de universiteit door de bezetter gesloten werd.

Bolwerk van de vrijheid

In 1944 werd Cleveringa als gijzelaar opgesloten in Vught. Vervolgens maakte hij deel uit van een College van Vertrouwensmannen dat het verzet coördineerde. Na de oorlog hervatte Cleveringa zijn werk aan de Universiteit Leiden. In 1958 ging hij met emeritaat. Hij werd lid van de Raad van State en bleef dit tot 1963, toen hij staatsraad in buitengewone dienst werd. Hij overleed, 86 jaar oud, in Oegstgeest.

Universiteit Leiden