Stefan Biskupski h. Szreniawa

http://www.grajewiak.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=8... Stefan Biskupski

(1881-1958)

Własciciel majątku Miecze, dzialacz społeczny na terenie powiatu w okresie II RP.

  Ur. 2 IX 1881 w Warszawie, jako syn Wincentego (adwokata) i Izabeli z Bratkowskich. Podstawowe wykształcenie zdobywał w domu. Następnie uczęszcza do III gimnazjum męskiego w Warszawie i gimnazjum filologicznego w Libawie, gdzie angażuje się w działalność niepodległościowo – oświatową na rzecz polskiej kolonii robotniczej i uchodźctwa sezonowego. W roku 1901 r. zostaje wydalony z gimnazjum w Libawie z tzw. „wilczym biletem”. W dniu 1 X 1901 został powołany na przeszkolenie do armii rosyjskiej (38 pułk dragonów), w której to kończy 6-mies. szkołę podoficerską, a następnie po dodatkowym kursie i egzaminie awansuje do stopnia na chorążego i w X 1902 zostaje zwolniony do rezerwy.

  W tym samym roku rozpoczyna studia w szkole rolniczej w Tahorze (Czechy), skąd po roku przeniósł się na studium rolnicze przy Uniwersytecie w Lipsku, które ukończył w 1905 r. Po odbytych praktykach zawodowych od 1907 administruje majątkiem ojca w Zawadach pow. włocławski. Równocześnie bierze udział w pracach oświatowych i społecznych m.in. jako prezes kółek rolniczych. W roku 1921 przeniósł się na teren pow. szczuczyńskiego do majątku Miecze.

  W wyniku wybuchu I wojny światowej został w VII 1914 powołany do armii czynnej. W roku 1917 awansowany został do stopnia porucznikiem i pełnił funkcje administracyjno-sztabowe w Mińsku. W latach 1917/18 pełni służbę wywiadowczą na rzecz I Polskiego Korpusu Wschodniego. W II 1918 z bronią w ręku bierze udział w wypędzaniu bolszewików z Mińska, zaś po zajęciu go przez Niemców zostaje przydzielony do przedstawicielstwa Polskich Sił Zbrojnych, jako oficer łącznikowy. Zajmował się w tym czasie przemycaniem sprzętu wojskowego, jak i transportami żołnierzu I Korpusu z Bobrujska. Po rozbrojeniu Korpusu w VII 1918 wraca do majątku Miecze.

  O jego działalności w Mińsku tak pisał gen. ppor. W.Agapiejewa w V 1918 r. „Niniejszym zaświadczam, że kornet Biskupski na moje życzenie nie przenosząc się do Korpusu Polskiego, a pozostając na swym dawnym stanowisku Pomocnika Naczelnika Wydziału Przewozu Wojsk Zarządu Naczelnika Wojennych Połączeń Frontu zachodniego od chwili formowania się I Korpusu Polskiego oddawał Korpusowi duże usługi w szczególności zaś w czasie koncentracji Korpusu i podczas wojny z bolszewikami, ułatwiając wszelkiemi legalnemi i nielegalnemi sposobami przewozu oddziałów i ładunków korpusu, informując stale Sztab korpusu o ruchach i zarządzeniach bolszewickich na kolejach i o ile możności utrudniając i opóźniając przewozy wojsk bolszewickich, skierowanych przeciwko I Korpusowi Polskiemu.”

  Opis ten dopełnia zaświadczenie dr St. Hubickiego – Ministra Opieki Społecznej z II 1933, w którym czytamy m.in.: P. Stefan Biskupski brał udział przy wypędzaniu bolszewików z Mińska Litewskiego, obsadzając z garścią harcerzy i wojskowych-polaków stację kolejową Mińsk-Wileński i utrzymując ją do chwili wkroczenia Niemców do Mińska, za co został przez Komitet Obywatelski Ziemi Mińskiej nagrodzony odznaka honorową „Obrońcom Mińska”.

  Latem 1918 r. na terenie gm. Bełda organizuje tajną organizację (prawdopodobnei niezależną od struktur POW). W XI 1918 bierze udział w rozbrajaniu Niemców, uniemożliwiając m.in. ewakuację do Prus tartaku, taboru kolejki wąskotorowej i nagromadzonych zapasów drewna. Przez odchodzących ku granicy Niemców został wzięty jako zakładnik, ale jeszcze przed granicą został odbity przez członków miejscowej POW. Pełnił także obowiązki naczelnika Straży Obywatelskiej na powiat do chwili ustanowienia władz rządowych.

  Podczas wojny polsko-bolszewickiej w VIII 1920 wstąpił do Szw. Zap. 10 puł i został zweryfikowany w stopniu rtm. rez. ze starszeństwem z dniem 1 VI 1919 r. Z wojska został zwolniony z końcem I 1921 r. i powrócił do maj. Miecze. Zaangażował się w działalność społeczną. Był m.in. prezesem Okręgowego Tow. Rolniczego Związku Ziemian; założycielem Powiatowego Związku Obrony Kresów Zachodnich; jednym z założycieli i członkiem zarządu Powiatowej Spółdzielni Rolniczo – Handlowej; członkiem zarządu Syndykatu Rolniczego w Szczuczynie, członkiem komisji rolnej Wydziału Powiatowego w Grajewie; założycielem i prezesem OSP na terenie swego majątku i kilku sąsiednich wsi;

  Po rozparcelowaniu w drugiej połowie lat 20-stych maj. Miecze zamieszkał w Warszawie i wstąpił na służbę państwową do Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych, gdzie pracował jako inspektor organizacji gospodarstw. Po odejściu z ministerstwa pracował później jako radca Najwyższej Izby Kontroli.

  Zmarł 1 VI 1958 r., pochowany na warszawskich Powązkach w kw. 79.

   Był żonaty z Heleną (Haliną?) z Boryssowiczów, miał dzieci: córkę ur. 2 IX 1911 r., syna ur. 1913, który zmarł w 1915 r.   Odznaczenia:  rosyjskie: order św. Anny III kl., order św. Stanisława III kl.; polskie: medal za przeprowadzenie mobilizacji, odznaka honorowa Cz. Krzyża za ewakuacje rannych, odznaka honorowa za zdobycie Mińska w 1918 r. nadana przez polska Radę Ziemi Mińskiej, Medal Niepodległości nadany w 1937 r.

Wykorzystane źródła: + Akta z CAW: Ap. I.481.B.7802, MN 16.03.1937, Odrzuc. 26.06.1938, + Rocznik Oficerski 1923 r., Rocznik Oficerski 1924 r., Rocznik Oficerski Rezerwy 1934 r.

Zmieniony ( 26.05.2010. )

https://gwar.mil.ru/heroes/chelovek_nagrazhdenie50135798/