ds. Taeke Ferwerda

Taeke Ferwerda woonde in Amsterdam, Vondelstraat 166. Hij was de zoon van Rommert Ferwerda en Ida Frederika Verdonk. Hij huwde op 15 augustus 1912 in Vlissingen met Maria Alida Magdalena Baert (13 februari 1876 Vlissingen). Het echtpaar had een kind. Hij werkte als Gereformeerd predikant sinds 1905. Ferwerda bekleedde dit ambt 31 jaar in Amsterdam. Daarvoor was hij zielenherder in Monnickendam en Vlissingen. Zijn prediking was boeiend en welverzorgd. Steeds koos hij teksten die de interesse van de gemeente aanspraken en prikkelden. Kort na twaalven in de nacht van 12 op 13 september 1944 werd Ferwerda zogenaamd voor een kort verhoor door enkele leden van de Grüne Polizei en de Landwacht uit zijn woning gehaald. Eerst hadden zij de oudste predikant, ds. B.A. Knoppers, willen meenemen, maar die bleek niet thuis te zijn. In de onverlichte Kerkstraat achter de Keizersgrachtkerk is Ferwerda onverhoeds neergeschoten. Vrijwel tegelijkertijd werd ook, de koster van de kerk, Sieberen van der Baan (28 september 1894 Amsterdam), gedood. De laatstgenoemde was al op 8 september 1944 gearresteerd. Drie dagen eerder - Dolle Dinsdag - heerste in Amsterdam, net als in de rest van het land, een opgewonden sfeer. Volgens berichten op de radio waren de geallieerden al tot Breda gevorderd. Later op de dag bleek dat de bevrijders nog niet nabij waren en dat de feestelijke stemming veel te voorbarig was geweest. In de Keizersgrachtskerk had zich een groep mensen verzameld. Onder hen waren verzetsstrijders, die hun wapens hadden meegenomen. De spertijd - 's avonds na achten mocht men niet meer op straat komen - was voor velen reden om de nacht in de kerk door te brengen. 's Morgens durfde menigeen die een wapen bij zich had dat niet mee te nemen. Die werden daarom achtergelaten. Het kan zijn dat het de Duitsers was opgevallen dat er zich veel mensen in of bij de kerk hadden bevonden. In ieder geval hielden zij in de Keizersgrachtskerk en bijgebouw(en) een huiszoeking, waarbij de wapens werden gevonden. Op zondag 17 september 1944 is Ferwerda's erscheiden in gereformeerde en andere protestantse kerken herdacht. Op bevel van de bezetter mocht niet worden gesproken over de moord. De namen van Ferwerda en Van der Baan prijken op een plaquette aan de voorzijde van de Keizersgrachtkerk en een gedenksteen in de muur van de Gereformeerde Kweekschool in de Kerkstraat. Voor dit pand waren de predikant en de koster doodgeschoten. (Bronnen: site keizersgrachtkerk.nl; site 4en5mei.nl).

Toevoeging op bovenstaande tekst n.a v. e-mailcontact met de Keizersgrachtkerk: "Hierbij zend ik u een foto van ds. Taeke Ferwerda uit het boek De Vrije Universiteit in oorlogstijd (Wageningen 1946). Overigens is het niet juist ds. Ferwerda te vermelden als verzetsman. Hij was slachtoffer van de Duitse terreur na Dolle Dinsdag. Het gebouw waar de gedenksteen in de Kerkstraat is ingemetseld, was niet de Gereformeerde Kweekschool, maar het kerkeraadsgebouw dat hoorde bij de Keizersgrachtkerk."

Vermeldingen:

• traces of war - WO2 slachtoffers
• traces of war - Monument Taeke Ferwerda en Siebren van der Baan Amsterdam
• Oorlogsgravenstichting
• Erelijst van Gevallenen 1940-1945
• koster Sieberen van der Baan
• De Standaard van 15 september 1944 > overlijdensadvertentie